Η συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής αναμένεται να χρησιμοποιηθεί από την Τερέζα Μέι σε μια τελευταία προσπάθεια για να διατηρήσει το Brexit σε καλό δρόμο.

Η συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής αναμένεται να χρησιμοποιηθεί από την Τερέζα Μέι σε μια τελευταία προσπάθεια για να διατηρήσει το Brexit σε καλό δρόμο.

Η πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, επεξεργάζεται ένα «επιθετικό» σχέδιο για να οδηγήσει την ΕΕ στην παροχή νομικά δεσμευτικών εγγυήσεων στα ιρλανδικά σύνορα μετά το Brexit, το οποίο ελπίζει ότι θα πείσει τους υποστηρικτές του DUP να στηρίξουν τη συμφωνία της για το Brexit.

Το σχέδιο της Μέι είναι να προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει ένα από τα πιο ακανθώδη επιχειρήματα της ΕΕ - την ανάγκη για ένα «παντός καιρού» backstop στη Βόρεια Ιρλανδία για να διατηρηθεί η Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής - εναντίον της. Θα ακολουθήσει κατηγορίες από βουλευτές του DUP και άλλους κορυφαίους συνδικαλιστές που σημειώνουν ότι το ίδιο το backstop αντιφάσκει με την ιστορική συμφωνία ειρήνης που έχει σχεδιαστεί για την προστασία των συνόρων.

Σύμφωνα με δύο ανώτερα μέλη του Ηνωμένου Βασιλείου που είναι εξοικειωμένα με τις εσωτερικές συζητήσεις του υπουργικού συμβουλίου, οι περισσότεροι ανώτεροι σύμβουλοι της Μέι εργάζονται σε μια πρόταση για την αναζωογόνηση ενός βασικού τμήματος της αρχικής συμφωνίας για την ασφάλεια που επιτεύχθηκε πριν από ένα χρόνο, αλλά έφυγε από την τελική συμφωνία, κάτι που εξόργισε το DUP. Η συμφωνία «ικανοποιητικής προόδου» του Δεκεμβρίου του 2017 έθεσε τη βάση για τη 2η φάση των συνομιλιών για το Brexit, η οποία με τη σειρά της οδήγησε στη συμφωνία απόσυρσης που συμφωνήθηκε από την κυβέρνηση της Μέι τον περασμένο Νοέμβριο, η οποία περιείχε το αμφιλεγόμενο backstop.

Το σχέδιο θα μπορούσε να είναι η τελευταία «ζαριά» για τη συμφωνία της Μέι για το Brexit, η οποία υπέστη μια μεγάλη ήττα στο κοινοβούλιο στις αρχές του μήνα. Παρά την υπόσχεση που έδωσε μετά από αυτή την ήττα, πως θα αναζητούσε συμβιβασμούς μεταξύ των κομμάτων σχετικά με τη μορφή Brexit που η κυβέρνηση θα ακολουθούσε, η Βρετανίδα πρωθυπουργός φαίνεται να έχει αφοσιωθεί στο πως θα κερδίσει το DUP και τους «Brexiteer» βουλευτές της.

Το να γίνει το backstop πιο «ελκυστικό» είναι ζωτικής σημασίας για την προσέγγιση αυτή. Για να συμβεί όμως αυτό, η κυβέρνηση χρειάζεται βοήθεια από τις Βρυξέλλες.

Το... μπαλάκι στην ΕΕ

Την περασμένη εβδομάδα, ο καγκελάριος Φίλιπ Χάμοντ δήλωσε ότι πιστεύει ότι η πόρτα είναι ακόμη ανοιχτή για να αλλάξει η συμφωνία. «Δεν είναι διατεθειμένοι να κάνουν συμβιβασμούς σχετικά με τις θεμελιώδεις αρχές, αλλά σίγουρα θα εξετάσουν εάν υπάρχει κάτι που μπορούν να κάνουν κάτι (χωρίς να διακυβεύουν τις αρχές) που θα βοηθούσαν», ανέφερε σε συνέντευξή του στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας.

Η Μέι θα περιμένει πρώτα την κρίσιμη κοινοβουλευτική διαπραγμάτευση την Τρίτη, όταν οι βουλευτές θα ψηφίσουν για μια σειρά προτάσεων που η κυβέρνηση ελπίζει ότι θα στείλουν ένα μήνυμα στις Βρυξέλλες για το τι είναι πιθανό να υποστηρίξει η Βουλή των Κοινοτήτων. Στη συνέχεια, η Downing Street θέλει να ξαναρχίσει συνομιλίες με την ΕΕ.

«Εκείνοι [η ΕΕ] γνωρίζουν ότι πρέπει να κάνουν κάτι, αλλά ρωτούν τι θέλουμε», είπε ένας ανώτερος υπάλληλος του Ηνωμένου Βασιλείου. «Γνωρίζουμε ότι πρέπει να πάρουμε μια ξεκάθαρη απάντηση αυτή τη φορά. Η Τρίτη είναι το κλειδί.»

Τότε θα παρουσιαστεί το σχέδιο επανεμφάνισης της συμφωνίας του Δεκεμβρίου του 2017.

Οι βουλευτές του DUP και οι ειδικοί πάνω στη Βόρεια Ιρλανδία, οι οποίοι συμβουλεύουν τους υπουργούς, ισχυρίζονται ότι η παράγραφος 50 του σχεδίου συμφωνίας για το backstop που αρχικά αντικαταστάθηκε το 2017 αντανακλούσε τις βασικές διατάξεις της συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής, πράγμα που έδωσε ουσιαστικά βέτο στο Μπέλφαστ για περαιτέρω συνεργασία με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας. Εντούτοις, το τμήμα αυτό έμεινε έξω στη συνέχεια από την τελική συμφωνία ανάληψης, προκαλώντας θυμό στο Μπέλφαστ.

Η Μέι σχεδιάζει τώρα να επιδιώξει νομικές δεσμεύσεις από τις Βρυξέλλες, σε μια αναζωπύρωση της παραγράφου 50 της αρχικής συμφωνίας backstop,όπως σημειώνουν αξιωματούχοι των διαπραγματεύσεων. «Η παράγραφος 50 πρέπει να επανέλθει», δήλωσε ένας ανώτερος αξιωματούχος του Ηνωμένου Βασιλείου στο Politico.

Ωστόσο, το σχέδιο διακινδυνεύει να εκνευρίσει το Δουβλίνο, αφού θεωρείται ότι παραδίδει ένα αποτελεσματικό βέτο στο DUP σε ένα βασικό μέρος του τρόπου με τον οποίο θα συνεχιστεί η συμφωνία Brexit στο μέλλον. Αυτό είναι «πολιτικά αδύνατο» να γίνει δεκτό είτε από την ιρλανδική κυβέρνηση είτε από τις Βρυξέλλες, σύμφωνα με έναν ανώτερο διπλωμάτη της ΕΕ27.

«Είναι μια απελπισμένη κίνηση», δήλωσε ο διπλωμάτης, απορρίπτοντας τον ισχυρισμό ότι το ίδιο το backstop υπονομεύει τη συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής.

Η Downing Street αντιλαμβάνεται τις ευαισθησίες που επικαλούνται από τη συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής στην τελική «μάχη» της με τις Βρυξέλλες και εργάζεται προσεκτικά για να καταρτίσει προτάσεις που έχουν την ευκαιρία να είναι διαπραγματεύσιμες, ενώ είναι επίσης αποδεκτές από το DUP.

Οι 10 βουλευτές του μεγαλύτερου κόμματος της Βόρειας Ιρλανδίας δεν υποστηρίζουν μόνο την κυβέρνηση της Μέι, θεωρούνται ως το κλειδί για την απελευθέρωση της υποστήριξης των συντηρητικών σκληροπυρηνικών στο κοινοβούλιο. Αν δεχτούν την πρόταση, τότε θα ακολουθήσουν και πολλοί Brexiteers επίσης.

Συνεργασία Βορρά-Νότου

Η παράγραφος 50 εγγυάται ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα διασφαλίσει ότι δεν θα αναπτυχθούν νέα ρυθμιστικά εμπόδια μεταξύ της Βόρειας Ιρλανδίας και της Μεγάλης Βρετανίας «εκτός εάν συμφωνούν με τη συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής του 1998 και η εκτελεστική εξουσία και η Συνέλευση της Βόρειας Ιρλανδίας συμφωνούν ότι είναι κατάλληλες οι διακριτές ρυθμίσεις για τη Βόρειο Ιρλανδία».

Οι κορυφαίοι βουλευτές της Βόρειας Ιρλανδίας υποστηρίζουν ότι η διάταξη αυτή αναπαράγει ένα βασικό στοιχείο της συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής που ασχολείται με περιοχές που διέπονται από τη βάση Βορρά-Νότου.

Στις συζητήσεις της Βουλής των Κοινοτήτων στις 9 Ιανουαρίου σχετικά με την προτεινόμενη συμφωνία ανάληψης του Brexit, ο Γκάβιν Ρόμπινσον του DUP είπε ότι η συμφωνία Brexit είχε αποκλίνει από αυτή την βασική αρχή.

«Η λογική πίσω από την παράγραφο 50 ήταν ότι επαναλάμβανε την παράγραφο 12 του σκέλους 2 της συμφωνίας του Μπέλφαστ [δηλαδή τη συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής], είναι τώρα αδύνατο για την κυβέρνηση να πει ότι εφαρμόζουν και σέβονται τη συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής σε όλα τα μέρη της, διότι η παράγραφος 50 και τα μέρη της συμφωνίας του Μπέλφαστ, για τα οποία μίλησα, δεν περιλαμβάνονται καθόλου στη Συμφωνία Απόσυρσης» είπε.

Ο πρώτος τομέας που καλύπτεται από τις διατάξεις του Βορρά-Νότου στη συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής είναι η γεωργία. Ωστόσο, σύμφωνα με την ισχύουσα διατύπωση, όπως συμβαίνει σήμερα, η γεωργία δεν θα αντιμετωπιστεί σε διασυνοριακή βάση, αλλά συγκεκριμένα από την ΕΕ χωρίς τη συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου. Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου επιδιώκει αλλαγές στο μέτωπο αυτό.

Ο δεύτερος τομέας που η Downing Street θέλει να ασχοληθεί ώστε να περιορίσει τις ανησυχίες του DUP είναι ο κανονισμός που διέπει τη βιομηχανία τροφίμων. Σύμφωνα με την ισχύουσα Συμφωνία Απόσυρσης, αυτός είναι ο βασικός τομέας όπου η Βόρειος Ιρλανδία θα εισέλθει σε ένα διαφορετικό κανονιστικό περιβάλλον από το υπόλοιπο τμήμα της Βρετανίας.

Η Downing Street θέλει να αλλάξει κάτι τέτοιο έτσι ώστε η Βόρεια Ιρλανδία να παραμείνει συνδεδεμένη με το υπόλοιπο του Ηνωμένου Βασιλείου. Αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να γίνει από το σύνολο του Ηνωμένου Βασιλείου που υιοθετεί τους κανονισμούς της ΕΕ για τα γεωργικά τρόφιμα.

Ένα τρίτο σκέλος των αλλαγών που επιδιώκει να συμφωνήσει το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ένα χρονικό όριο για το backstop, αλλά αυτό δύσκολα θα γίνει αποδεκτό από τις Βρυξέλλες. Μια επιλογή που συζητήθηκε από τους υπουργούς του υπουργικού συμβουλίου και κορυφαίους εμπειρογνώμονες της Βόρειας Ιρλανδίας είναι να πιέσουν την ΕΕ να αναλάβει δεσμεύσεις βάσει του διεθνούς δικαίου για να τηρήσει τις διατάξεις της συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής, δήλωσαν τρία άτομα στη διάσκεψη.

Ένας από τους κορυφαίους εμπειρογνώμονες της Βόρειας Ιρλανδίας που συμμετείχαν στην παροχή συμβουλών στα μέλη του υπουργικού συμβουλίου δήλωσε: «Το DUP χρειάζεται διεθνή κάλυψη [αλλά] έχουμε ήδη μια διεθνή συμφωνία: τη συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής. Πρέπει να δείξουμε ότι αυτό θα επιστρέψει ως δομή για τη συνεργασία Βορρά-Νότου όπως και πριν. Πρέπει να υπάρχει κάτι που δείχνει πίστη στη συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής»

Ο εμπειρογνώμονας δήλωσε ότι η Συμφωνία Απόσυρσης όπως ισχύει θα έπληττε πολύ την ειρηνευτική συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής.

«Ένα διαρκές backstop θα μπορούσε να βλάψει πολύ το πρότυπο συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής, το οποίο καθορίζει το πλαίσιο συνεργασίας Βορρά-Νότου. Δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε σε μια μακροπρόθεσμη κατάρρευση αυτών των αρχών», πρόσθεσε ο εμπειρογνώμονας.

Ο ανώτερος αξιωματούχος της Βρετανίας δήλωσε ότι είναι επιτακτική ανάγκη για το Ηνωμένο Βασίλειο να κερδίσει μια νομικά εκτελεστή παραχώρηση από τις Βρυξέλλες για να κερδίσει πίσω την υποστήριξη του DUP - και μαζί τους υποστηρικτές του Brexit Συντηρητικούς βουλευτές.

Πηγή