“Στρατηγικός αντίπαλος είναι ο φασισμός μέσα μας, στα μυαλά μας και στην καθημερινή συμπεριφορά μας, ο φασισμός που μας κάνει να λατρεύουμε την εξουσία, να επιθυμούμε εκείνο ακριβώς το πράγμα που μας δυναστεύει και μας εκμεταλλεύεται” Michel Foucault

Το πανό με τη φράση “Πολυτεχνείο - 44 χρόνια ψέματα” που αναρτήθηκε στον χθεσινό αγώνα ΑΠΟΕΛ - Ομόνοια δεν ήταν απλά μόνο ένα τέχνασμα των hardcore οπαδών του πρώτου για να τη σπάσουν στους “κομμουνιστές” της δεύτερης. Ήταν και μία συνειδητή προβολή μέσω ενός δημοφιλούς θεάματος μίας από τις ηλιθιότερες θεωρίες συνωμοσίας που κυκλοφορούν εκεί έξω (μαζί με την επίπεδη Γη, τα εμβόλια που προκαλούν αυτισμό κι ότι ο Βγενόπουλος ζει και πίνει pina coladas με τον Έλβις και τον Tupac κάπου στην Καραϊβική). Οι νεκροί του Πολυτεχνείου (όπως και οι Τ/κ άμαχοι της Αλόης και της Μάραθας) υπήρξαν, δεν ήταν “αμφιλεγόμενο ιστορικό συμβάν” όπως η άλωση της Τριπολιτσάς, η Οκτωβριανή Επανάσταση ή ο ελληνικός εμφύλιος για να επιδέχεται διαφόρων ερμηνειών ανάλογα με την ιδεολογία σου. Οι νεκροί είναι νεκροί. Δολοφονημένοι από τα τανκς και τις σφαίρες της χούντας. Τελεία. Όμως αναρωτηθήκαμε ποτέ τι οδήγησε κάποιους χούλιγκαν να αναρτήσουν το συγκεκριμένο πανό ή τη σβάστικα ή εκείνο το κατάπτυστο σύνθημα που υμνούσε τη γενοκτονία της Σρεμπρένιτσα στον αγώνα της Eθνικής μας με τη Βοσνία; Πρώτα απ’ όλα μιλάμε για αμόρφωτους Νεάντερταλ που αναπνέουν από το στόμα, χρησιμοποιούν το πολύ μέχρι δισύλλαβες λέξεις και “ενημερώνονται” καθημερινά από shares στο Facebook για τον Παϊσιο, τους Έλληνες που κατέβηκαν στη Γη από τον Σείριο και την απελευθέρωση της Κύπρου από τους Ρώσους. Για να αποκτήσεις κάποια ιδεολογία, έστω και τη φασιστική, προϋποθέτει στοιχειώδη νοημοσύνη, να έχεις δει -και λατρέψει- το “Birth of a Nation” και να έχεις διαβάσει έστω μία φορά τον “Αγών μου” του Αδόλφου βρε αδελφέ. Κι όμως -στην Κύπρο τουλάχιστον- η συντριπτική πλειοψηφία όλων αυτών που οι υπόλοιποι ταμπελώνουμε ως “φασίστες” με την ιδεολογική έννοια, δεν είναι καν αυτό αλλά κάτι πολύ πιο πεζό (και συνάμα χειρότερο): είναι απλοί, συνηθισμένοι, ανιαροί κομφορμιστές. Και η ειρωνεία; Δεν ξέρουν καν τι σημαίνει αυτό. Κομφορμισμός είναι η υποταγή ενός ατόμου στις θεσμικές επιταγές της κοινωνίας όπου και ανήκει, αποφεύγοντας να διαφοροποιηθεί από αυτή. Δεν γεννιόμαστε όλοι φασίστες αλλά σίγουρα μας μεγαλώνουν ως κομφορμιστές, γιατί το “φυσιολογικό” είναι ευκολότερο, λιγότερο περίπλοκο και οι γονείς θέλουν μόνο το καλό των παιδιών τους (και μαζί την ησυχία τους). Μας μεγάλωσαν (και μας δίδαξαν) Χριστιανούς Ορθόδοξους, να ζευγαρώνουμε μόνο με άτομα του αντίθετου φύλου, να μισούμε τους Τούρκους, τους Εβραίους που σταύρωσαν τον Χριστό μας και (αργότερα) τους ξένους που παίρνουν τις δουλειές μας. Ο άντρας δουλεύει/η γυναίκα είναι νοικοκυρά, το αγόρι δεν παίζει ποτέ με κούκλες/το κορίτσι φοράει μόνο ροζ, ο άντρας σπουδάζει/η γυναίκα παντρεύεται, ο άντρας είναι κυνηγός/η γυναίκα θήραμα, ο άνδρας που κάνει συχνά σεξ είναι γαμιάς/η γυναίκα πουτάνα, ο κατσούφης άντρας είναι μπρουτάλ/η γυναίκα κρυόκωλη, ο άντρας σκοτώνει “τυφλωμένος απ’ το πάθος”/η γυναίκα γιατί είναι “έχιδνα”, “λάμια”, “ύαινα”. Οι χοντροί δεν φοράνε κολάν ή μπικίνι, οι άσχημοι δεν κάνουν εξώφυλλα, ο αδύναμος πρέπει να τις τρώει, μόνο τα κορίτσια κλαίνε, οι Έλληνες είναι ανώτερο έθνος γιατί όταν παρήγαγαν πολιτισμό οι άλλοι έτρωγαν βελανίδια, η Ορθοδοξία είναι η μοναδική αλήθεια, οι Αλβανοί είναι κλέφτες, οι Ρωσίδες πουτάνες κλπ - κλισέ, στερεότυπα, μύθοι, προπαγάνδα, παραπλάνηση σε έναν κατάλογο παχύτερο κι απ’ του ΙΚΕΑ. Για να ξεφύγεις απ’ όλα αυτά πρέπει να βάλεις να δουλέψει αυτό που σου έδωσε η φύση για να ξεχωρίζεις απ’ τα πιθήκια και τις αμοιβάδες: το μυαλό. Αλλά κι αυτό, όπως και το αλεξίπτωτο στο κλασικό πλέον απόφθεγμα, για να λειτουργήσει πρέπει να είναι ανοιχτό. Πρέπει να διαβάσεις κάτι πέρα απ’ τ’ αποστειρωμένα σχολικά βιβλία και τα fake news του ίντερνετ, να προβληματιστείς, να αμφισβητήσεις, να πειραματιστείς, να ερευνήσεις, να αναζητήσεις ώστε να μπορέσεις να αμφισβητήσεις, ν’ αλλάξεις τα δεδομένα και να ανατρέψεις τα αναχρονιστικά στερεότυπα. Και για να γίνει αυτό πρέπει να αντιληφθείς πρώτα ότι τα τελευταία δεν είναι θέσφατο. Στην Κύπρο, ειδικά μετά το ‘63 και περισσότερο μετά το ‘74 η νόρμα είναι “αγαπάμε την Ελλάδα, μισούμε τους Τούρκους, λατρεύουμε την Εκκλησία, μπαίνουμε σε κάποιο κόμμα για να βολευτούμε, κάνουμε οικογένεια από τα 27”. Οποιαδήποτε απόκλιση επιφέρει ταμπέλες: Προδότης, μειοδότης, τουρκοπροσκυνημένος, ανένταχτος, απολιτίκ, πούστης, γεροντοκόρη, άθεος κλπ. Το αγόρι που δεν παίζει μάππα, δεν ακολουθεί τον μπαμπά στο κυνήγι, δεν ξέρει να ψήνει σούβλα και δεν γελάει με τις σεξιστικές και ομοφοβικές σάχλες της αγέλης “δεν είναι αρκετά άντρας”. Η γυναίκα που δεν υποτάσσεται, έχει μυαλό, αντιμιλάει, και δεν κάθεται του ζοππόβορτου που νομίζει πως είναι ο David Gandy είναι αυτομάτως “τσούλα”, “αγάμητη” και “δεν πρόκειται ποτέ να βρει άντρα”. Αν δεν βρίσεις χυδαία Τούρκους, αλλόθρησκους, gay ή μετανάστες, ή ακόμα χειρότερα τους υποστηρίξεις, η ομήγυρη θα γυρίσει να σε κοιτάξει λες και ξαφνικά φύτρωσε ένα τεράστιο πέος στη θέση της μύτης σου. Το να αντιδράσεις σε όλα αυτά, να διαφοροποιηθείς ή να προσπαθήσεις να τ’ αλλάξεις είναι στην καλύτερη περίπτωση αυγά στον τοίχο. Η αμφισβήτηση προϋποθέτει σκληρή δουλειά εκ μέρους σου και ελάχιστοι έχουν τη διάθεση ή τον χρόνο να το κάνουν. Είναι ευκολότερο το "go with the flow". Είναι προτιμότερο να γίνεις μέλος μιας αγέλης παρά ο παρίας της. Είναι ασφαλέστερο να πεις “ναι μεν αλλά...” για να ικανοποιήσεις και τις δύο πλευρές παρά να πάρεις ξεκάθαρη θέση υπέρ της αδύναμης ή της λιγότερο δημοφιλούς (κάτι άλλωστε που προϋποθέτει και κότσια στο μέγεθος καρύδας). Κάποιες φορές θέλεις απλά να πας παρακάτω. Να επιβιώσεις. “Γάμα τα” σκέφτεσαι, “δεν θα σώσω εγώ τον κόσμο”. Για μένα πραγματική απειλή δεν είναι οι πέντε, οι δέκα που ύψωσαν το ντροπιαστικό πανό για το Πολυτεχνείο - αυτοί παίζει να είναι και δηλωμένοι φασίστες- αλλά οι υπόλοιποι χίλιοι που δεν αντέδρασαν είτε γιατί μέσα τους ψιλοσυμφωνούν, είτε γιατί φοβούνται να μπλέξουν, είτε γιατί απλά χέστηκαν. Δεν είναι οι 2-3 ττόπουζοι που θα πλακωθώ μαζί τους σε μια δημόσια αντιπαράθεση για το προσφυγικό ή το σύμφωνο συμβίωσης αλλά οι υπόλοιποι 30 παρόντες που δεν θα πεταρίσουν ούτε βλέφαρο μπροστά σε εμετικές διακηρύξεις τύπου “να τους πετάξουμε στη θάλασσα τους βρωμόσσιυλους” ή “να καούν όλοι οι πούστηδες που μου θέλουν και παντρειά” ενώ παράλληλα δείχνουν εμένα ως γραφικό και υστερικό. Δεν είναι ο ένας που τολμάει να εκδηλώσει τον φασισμό του αλλά οι εκατό που τον αφήνουν να το κάνει μέσω της σιωπηρής αποδοχής τους. Η πραγματική απειλή είναι ο φασισμός μέσα μας.