Η τεχνολογία έχει αλλάξει και συνεχίζει να αλλάζει τον κόσμο γύρω μας με απροσδόκητους τρόπους και ρυθμούς. Ενώ υπάρχουν σίγουρα πολλά πράγματα που θα μπορούσαμε να κάνουμε χωρίς αυτή, η τεχνολογία έχει επιφέρει πολλά καλά. Οι συνέπειες της ανάπτυξης της τεχνολογίας είναι φανερές και στον επιχειρηματικό κόσμο, με τις μικρές επιχειρήσεις να απολαμβάνουν τις θετικές αλλά και τις αρνητικές επιπτώσεις της τεχνολογίας.

Είναι γενικά παραδεκτό πως η τεχνολογία έχει βοηθήσει τις μικρές επιχειρήσεις στις καθημερινές τους λειτουργίες. Οι τεχνολογικές εξελίξεις αναπόφευκτα τις επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό και σε διάφορους τομείς: φορητούς υπολογιστές, χρήση του διαδικτύου, εκτυπωτές, ηλεκτρονική αλληλογραφία, αποθήκευση αρχείων και εφαρμογές που βασίζονται στο διαδίκτυο. Η τεχνολογία επιφέρει αρνητικό ή θετικό αντίκτυπο στις μικρές επιχειρήσεις, ανάλογα με τους στόχους που έχει η κάθε επιχείρηση, τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που προσφέρει, το όραμα της ηγεσίας της και τον τρόπο με τον οποίο οι υπάλληλοι της προσαρμόζονται σε νέα συστήματα και τάσεις.

Μεταξύ άλλων, τα τεχνολογικά πλεονεκτήματα αφορούν τη δυνατότητα άμεσης οπτικοακουστικής σύνδεσης, ανταλλαγής πληροφοριών και λήψης σχολίων, χρήση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, άμεσων μηνυμάτων, καθώς και χρήση web-based προγραμμάτων διαχείρισης έργων, τα οποία μπορούν να προσφέρουν μια διαδικτυακή προσέγγιση για την παρακολούθηση των έργων, την ανάθεση καθηκόντων, την ενημέρωση των μελών της ομάδας και των πελατών, τον εντοπισμό του χρόνου και την ανταλλαγή εγγράφων, σε πραγματικό χρόνο. Για τις μικρές επιχειρήσεις, αυτό μεταφράζεται ως επικαιροποιημένες πληροφορίες, ανεξάρτητα από την τοποθεσία ενός ατόμου.

Δεν αμφισβητούμε ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις έχουν ακόμα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε ό,τι αφορά τους πόρους, αλλά οι μικρές επιχειρήσεις με τη βοήθεια της τεχνολογίας έχουν περισσότερες ευκαιρίες στη διάθεσή τους. Η τεχνολογία επιτρέπει στις μικρές επιχειρήσεις να συνεργάζονται καλύτερα με άλλες επιχειρήσεις καθώς και με τους πελάτες τους. Πιο γρήγορα, φθηνότερα, ευέλικτα και αποτελεσματικά.

Αυτή η εξέλιξη ουσιαστικά πολλαπλασίασε τις ευκαιρίες ανάπτυξής των μικρών επιχειρήσεων μέσω ιστότοπων, ηλεκτρονικών καταστημάτων και πλατφόρμων κοινωνικών μέσων. Για παράδειγμα δεν χρειάζεται πλέον να αποστέλλονται έρευνες στους πελάτες ταχυδρομικά και να περιμένουν για απαντήσεις, ούτε πρέπει να κάνουν προσπάθεια για συλλογή σχολίων από πελάτες. Η τεχνολογία επιτρέπει την επικοινωνία με τους πελάτες μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ιστότοπων και κοινωνικών δικτύων. Οι επιχειρήσεις μπορούν να επωφεληθούν από αυτήν τη «ζωντανή» σύνδεση, λαμβάνοντας άμεση ανατροφοδότηση (feedback) από τους πελάτες τους και εφαρμόζοντας αμέσως βελτιώσεις και καινοτομίες στις υπηρεσίες και προϊόντα τους, αν το θεωρούν κατάλληλο.

Με τη μεταφορά των καταναλωτών στο διαδίκτυο για να βρουν τα πάντα, από δώρα έως παραγγελίες από υπεραγορές, η δημοτικότητα των ηλεκτρονικών αγορών αυξάνεται με την ποικιλία των προϊόντων και υπηρεσιών που προσφέρονται διαδικτυακά. Οι επιχειρήσεις μπορούν να δημιουργήσουν ηλεκτρονικά καταστήματα για να διευρύνουν την προβολή τους και να προσεγγίσουν αγορές-στόχους πέρα από τις γειτονιές τους και τις γύρω κοινότητες.

Σύμφωνα με έρευνα της Στατιστικής Υπηρεσίας Κύπρου του 2017, το ποσοστό των μικρών επιχειρήσεων που χρησιμοποιούσαν ηλεκτρονικούς υπολογιστές ήταν 96,9%, με το 95,8% των επιχειρήσεων αυτών να έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο. Το ποσοστό των επιχειρήσεων που διέθεταν ιστότοπο ανέβηκε από 46,6% το 2007 σε 72,8% το 2017. Τα κοινωνικά δίκτυα, όπως το Facebook και το LinkedIn, είναι τα πιο δημοφιλή στις επιχειρήσεις με ποσοστό 65,3%. Στην Κύπρο, η χρήση υπηρεσιών διαδικτυακού νέφους δεν είναι και τόσο διαδεδομένη στις επιχειρήσεις και ανερχόταν στο 19,5% το 2017 για τις μικρές επιχειρήσεις.

Είναι εμφανές ότι υπάρχει ακόμα περιθώριο βελτίωσης της χρήσης της τεχνολογίας από τις κυπριακές επιχειρήσεις. Ακόμη και κάποιες εφαρμογές της τεχνολογίας που μπορεί να φαίνονται πιο απόμακρες, όπως η χρήση drones για παρακολούθηση εργασιών και καταμέτρηση αποθεμάτων, ή εφαρμογή GPS με αισθητήρες θερμοκρασίας σε ένα μεταφορικό μέσο τροφίμων, μπορεί να βοηθήσει στην πιο αποτελεσματική λειτουργία της επιχείρησης και να προσελκύσει επιπλέον πελάτες. Οι μικρές επιχειρήσεις πρέπει να βλέπουν με θετικό μάτι τις αλλαγές της τεχνολογίας και να αρχίσουν να σκέφτονται πιο ανοιχτόμυαλα για να βρούνε τι είναι κατάλληλο γι’ αυτές.

Στον αντίποδα, η ψηφιοποίηση του κόσμου έχει επιβάλει έναν εντελώς νέο κόσμο απειλών που πρέπει να ξεπεράσουν οι μικρές επιχειρήσεις. Ενώ οι παραδοσιακές απειλές περιλάμβαναν διάρρηξη και κλοπή, ο σύγχρονος κόσμος είναι γεμάτος εγκλήματα στον κυβερνοχώρο - και πιθανή απώλεια δεδομένων που προκαλείται είτε από ατύχημα είτε κακόβουλα. Κατά το 2017, το 61% των μικρών επιχειρήσεων ανά το παγκόσμιο έπεσε θύμα επιθέσεων στον κυβερνοχώρο.

Καθώς οι μικρές επιχειρήσεις εφαρμόζουν νέες τεχνολογίες στις διαδικασίες τους, πρέπει να εκπαιδεύσουν τους υπαλλήλους. Ενώ οι νέοι υπάλληλοι είναι πιθανό να προσαρμοστούν εύκολα στις τεχνολογίες, οι πιο παλιοί και μεγαλύτεροι σε ηλικία υπάλληλοι ενδέχεται να αντισταθούν στις νέες τεχνολογίες ή πρέπει να περάσουν μια καμπύλη μάθησης, η οποία μπορεί προσωρινά να μειώσει την παραγωγικότητα.

Η ταχεία πρόοδος της τεχνολογίας δεν πρόκειται να επιβραδυνθεί σύντομα. Όλο και περισσότερες μικρές επιχειρήσεις που αποτυγχάνουν να προσαρμοστούν θα μείνουν πίσω, ενώ αυτές που μαθαίνουν να συμβαδίζουν θα αποκομίσουν τα οφέλη. Δεν χρειάζεται να ξαναχτιστεί μια επιχείρηση από τα θεμέλια, απλά πρέπει να γίνει αντιληπτό πώς η τεχνολογία επηρεάζει την κάθε επιχείρησή ξεχωριστά.

Τέλος, η τεχνολογία είναι απαραίτητη στην προσπάθεια που γίνεται για εκσυγχρονισμό του χρηματοοικονομικού μας μοντέλου και των επαγγελματικών υπηρεσιών που προσφέρουμε ως χώρα. Με την αρμονική εισαγωγή της τεχνολογίας, πέρα από την αναβάθμιση των μικρών επιχειρήσεων, αναμένεται να ενισχυθεί η αποδοτικότητα και η ποιότητα των επαγγελματικών υπηρεσιών που παρέχονται στους πολίτες και τους επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο.

Σταύρος Μιχαήλ, Principal, KPMG Limited