Preservation through Innovation

Preservation through Innovation

H πορεία μιας Υφαντουργού και η συνάντηση με την καινοτομία του 21ου αιώνα

Preservation through Innovation
Let me introduce you to Ioanna Louca – a contemporary weaver artist!

*Γράφει η Στέλλα Αχιλλέως

Ο σεβασμός, η μελέτη, η δεξιοτεχνία και κατ’ επέκταση η Τέχνη, η απόλυτη αγάπη για την παράδοση που μπορεί να πάρει μορφή και να μεταφραστεί, να μεταμορφωθεί σε άπειρες παραλλαγές του ταλέντου μιας σύγχρονης υφάντριας.

She is all about artistry and art, taste, workmanship, skill, expertise, technique and a huge love for her craft.

Οι παραδοσιακοί τεχνίτες όπως και οι υφαντουργοί έχετε γίνει «είδος προς εξαφάνιση» στον αιώνα της τεχνολογίας; Με το πέρασμα των χρόνων πολλές σημαντικές τεχνικές και δεξιοτεχνίες χάνονται κι αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό. Οι δεξιοτεχνίες βρίσκονται στα πρόθυρα της εξαφάνισης αφού οι συγκεκριμένες τεχνικές δεν κατάφεραν να επιβιώσουν από γενιά σε γενιά. Οι παλιοί τεχνίτες, που είχαν και τις γνώσεις, δεν κατάφεραν να τις περάσουν στις νέες γενιές, οι νέοι αναζητούν και επιλέγουν διαφορετικές καριέρες από αυτή του τεχνίτη.

Eίχα την τιμή να συνεργαστώ με σπουδαίες Κύπριες υφαντουργούς και νιώθω την ευθύνη της εφαρμογής αυτών των μοναδικών δεξιοτήτων

Η τάση για επιστροφή στην παράδοση όμως, είναι έντονη και στον αιώνα που διανύουμε: Η ανάγκη υπάρχει γιατί ο κόσμος αντιλαμβάνεται πόσο σημαντικό είναι να κρατήσει μια ουσιώδης σχέση με τις ρίζες του. Είναι σαν να έχει ανάγκη αυτή τη σχέση με την παράδοση. Μια παράδοση η οποία έχει αποδείξει ότι όχι μόνο μπορεί να επιβιώσει αλλά και να αναβιώσει και να ευδοκιμήσει.

Ποιος είναι ο στόχος ενός τεχνίτη, ενός υφαντουργού τον 21ο αιώνα στο πώς να διαχειριστεί την παραδοσιακή τέχνη; Είναι πολύ σημαντικό για έναν τεχνίτη να «κουβαλά» την τέχνη του η οποία έχει περάσει από γενιά σε γενιά. Οι δεξιοτεχνίες αυτές θα επιβιώσουν μόνο εάν ζουν σε κάθε γενιά. Παρέχουν μια άμεση σύνδεση με τις ρίζες μας που είναι και αναπόσπαστο κομμάτι της κοινής μας κληρονομιάς.

Η παγκοσμιοποίηση είναι άμεση απειλή για όλες τις παραδοσιακές τέχνες: Στην εποχή της βιομηχανοποίησης που ζούμε, τα πάντα μπορούν να αντιγραφούν, να αναπαραχθούν και στη συνέχεια να πολλαπλασιαστούν. Με άλλα λόγια, τα πάντα μπορούν να αναδημιουργηθούν. Η σύγχρονη βιομηχανία βοηθά με πολλαπλούς τρόπους την εξέλιξη ενός νεαρού σχεδιαστή. Του προσφέρει μπόλικα εφόδια να φτιάξει καταπληκτικές δημιουργίες γρήγορα και εύκολα. Μια αναπαραγωγή με ταχύτατους ρυθμούς. Οι δυνατότητες κάποιος να κάνει εκπληκτικά σχέδια είναι πολυάριθμες. Με αυτό τον τρόπο δίνεται η αφορμή σε πολλούς να παράγουν πανομοιότυπα πράγματα. Ταυτόχρονα, όμως, το ίδιο το σχέδιο χάνει την ιδιαιτερότητα και την ατομικότητα του. Στο βωμό της βιομηχανοποίησης «πέθανε» η πρωτοτυπία και η καλλιτεχνία.

Στο βωμό της βιομηχανοποίησης «πέθανε» η πρωτοτυπία και η καλλιτεχνία

Ό,τι φτιάχνεται στο χέρι δεν είναι και πιο δύσκολο να αντιγραφεί; Για αυτό και οι μεγάλοι οίκοι μόδας ακόμη χρησιμοποιούν χειροποίητες δημιουργίες; Φυσικά! Για αυτό και οι δεξιοτέχνες είναι ακόμη τόσο σημαντικοί για όλους τους μεγάλους οίκους. Τους δίνει την ευχέρεια να αγγίξουν τη μοναδικότητα, η οποία δεν μπορεί να αντιγραφεί ή να αναπαραχθεί.

Πώς μεταφράζεις εσύ την παραδοσιακή τέχνη στον αιώνα που ζούμε, the digital age; Από την οπτική γωνία της υφάντριας και προερχόμενη από μια γενιά όπου είχα την τιμή και την τύχη να συναντήσω και να συνεργαστώ με σπουδαίες Κύπριες υφαντουργούς από το 2001, νιώθω την ευθύνη της εφαρμογής αυτών των μοναδικών δεξιοτήτων. Μέσα από τα χρόνια, έχω μεταφέρει αρκετές τεχνικές τις οποίες έχω αγκαλιάσει και χρησιμοποιώ ως σημείο αναφοράς στη δουλειά μου. Στόχος μου να πάρω την παράδοση ένα βήμα παραπέρα, όπου να μπορεί να εφαρμοστεί σ’ ένα σύγχρονο κόσμο, να μεταφραστεί σε μια μοντέρνα κοινωνία και να συσχετιστεί απόλυτα με τον 21ο αιώνα. Αυτή η συναναστροφή με τις Κύπριες υφάντριες μου ξύπνησε μια τεράστια ευθύνη να μπορέσω να μεταφέρω την τεχνική και την αγάπη για την υφαντουργία, έχοντας πάντοτε ως βάση την κυπριακή τέχνη, στις επόμενες γενιές.

Κυπριακή παράδοση ως πηγή έμπνευσης και δημιουργίας. Έχοντας μια πολύ δυνατή παράδοση στην Υφαντική, από τα μέσα του 18ου αιώνα στην Κύπρο, και ιδιαίτερα στην ύφανση του μεταξιού, τα μεταξωτά αυτά υφαντά αποτελούσαν την έκφραση της λαϊκής καλαισθησίας. Κάθε περιοχή στην Κύπρο είχε τις δικές τις τεχνικές και μοτίβα με τις δυνατότητες που έδινε το πλούσιο υλικό του μεταξιού, βαμβακερού ή λιναριού και η παράδοση στην τεχνική της Υφαντικής.

Weaving a culture! Παίρνεις την πρώτη ύλη και τη μετατρέπεις σε ύφασμα, η μαγεία της δημιουργίας: Την οποία ταυτόχρονα, ως σύγχρονη καλλιτέχνης υφαντουργός, πρέπει να βρω τους κωδικούς, τους τρόπους να γίνει αντιληπτή, αποδεχτή, αγαπητή στον κόσμο. Στο να παίρνεις την πρώτη ύλη και να φτιάχνεις ύφασμα είναι που κρύβεται όλη η ουσία και η μαγεία της υφαντουργίας. Ένα ύφασμα είναι μαγικό και ουσιώδες από μόνο του! Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ρούχο, ως ένδυμα για να προστατέψει ή να σκεπάσει το σώμα ή το κεφάλι, να σκεπάσει ή να κουβαλήσει ένα μωρό ή αντικείμενα (σε πολλές χώρες), ή σαν ιερά ρούχα σε θρησκευτικούς χώρους. Το ύφασμα από μόνο του αποκτά πολλές μεταφράσεις και ρόλους μέσα από τους αιώνες. Το ύφασμα λειτουργεί ως η απόλυτη έκφραση κοινών πολιτιστικών εννοιών που επικοινωνούν και αντιπροσωπεύουν πολιτιστικές αξίες και την αισθητική του κάθε λαού.

Το ύφασμα από μόνο του αποκτά πολλές μεταφράσεις και ρόλους μέσα από τους αιώνες

And the magic happens… Το ατελιέ μου είναι ένας χώρος συνεχόμενου, ακούραστου πειραματισμού. Μια συνεχής έρευνα, μελετώντας τη φύση του υφάσματος σε άπειρες παραλλαγές, ανάλογα με την ιδιότητα του. Η Υφαντική είναι μια αλυσίδα γεγονότων που πρέπει να ακολουθήσεις κατά γράμμα. Από την επιλογή των κλωστών, στο πέρασμα των κλωστών, σαν μια φόρμουλα ακριβείας, μια μαθηματική εξίσωση η οποία έχει άπειρες παραμέτρους. Εδώ έρχεται ο υφαντουργός να δημιουργήσει σε πολύ προσωπικό επίπεδο και να ενσωματώσει έμπνευση, συναισθήματα σε ένα ύφασμα που αυτόματα αποκτά απεριόριστες δυνατότητες! Την ώρα που γίνεται αυτό το ταξίδι, αυτή η μετάφραση συναισθημάτων στο ύφασμα.

Τι σε εμπνέει; Κυρίως τα ταξίδια μου. Φροντίζω, στην πόλη που βρίσκομαι να απορροφώ τα πάντα. Να δω τις εκθέσεις που θέλω, να περπατήσω στους δρόμους και να παρατηρώ τον κόσμο, τα χρώματα, την ενέργεια. Μην ξεχνάς ότι η Υφαντουργία έχει να κάνει με δύο σημαντικές αισθήσεις που είναι η όραση και η αφή.

Τι σε γειώνει; Ο χρόνος που περνάω μέσα στο ατελιέ μου. It’s my temple of love! Από τη στιγμή που κάθομαι στον αργαλιό και υφαίνω είναι σαν να μπαίνω σε διαλογισμό.

Loader