Προβάλλονται κάθε χρόνο στην τηλεόραση από την πρώτη στιγμή που θυμόμαστε τους εαυτούς μας, οι ηρωισμοί του Παπαφλέσσα και της Μαντώς Μαυρογένους έπαιξαν όσο ρόλο στον σχηματισμό συλλογικής συνείδησης γύρω από την Επανάσταση του 1821, όσο και τα ίδια τα βιβλία της Ιστορίας.

Που θα πει, σε κάθε περίπτωση, πως μιλάμε για μια σαφώς ελλιπέστατη οπτική της περιόδου, εστιασμένη σε πορτρέτα ηρώων ερμηνευμένα από γνωστούς ηθοποιούς σε συχνά ακριβές παραγωγές (ο Παπαφλέσσας είχε κοστίσει τότε το αστρονομικό ποσό των 12 εκατομμυρίων!).

Μπουμπουλίνα (1959)

Στα ‘50s άρχισαν να εμφανίζονται οι πρώτες παραγωγές πάνω στην Επανάσταση με τίτλους όπως τον Γενίτσαρο του ‘53, το Ζάλογγο του Στέλιου Τατασόπουλου από το ‘59, τον Αλή Πασά και την Κυρά Φροσύνη και τη Λίμνη των Στεναγμών της ίδιας χρονιάς. Οι πρωταγωνιστές του τελευταίου, Ειρήνη Παπά και Ανδρέας Μπάρκουλης, επανενώθηκαν σε άλλη μία -πολύ διασημότερη- παραγωγή για το ‘21 επίσης μέσα στο ‘59, την Μπουμπουλίνα. Εκεί η Παπά παίζει τον ομώνυμο ρόλο και τη δράση της καθώς ήρθε σε επαφή με μέλη της Φιλικής Εταιρείας δωρίζοντας ακόμα και πλοία στον αγώνα.

Μαντώ Μαυρογένους (1971)

Οι μεγάλες παραγωγές πλήθυναν εκεί στις αρχές των ‘70s, με τους μεγάλους σταρ της εποχής να ενσαρκώνουν τις μεγάλες φιγούρες της επανάστασης. Από τις διασημότερες, η Τζένη Καρέζη ως Μαντώ Μαυρογένους στην ταινία του Κώστα Καραγιάννη. Ο Πέτρος Φυσσούν στο ρόλο του Υψηλάντη, μιας και η ταινία ασχολείται αρκετά και με το ερωτικό κομμάτι της υπόθεσης, πέρα από τη δράσης της Μαυρογένους.

Παπαφλέσσας (1971)

Παραμένουμε στο ‘71 για την πλέον cult στιγμή του είδους, τον επικό Παπαφλέσσα σε παραγωγή Τζέιμς Πάρις, ο οποίος στη διάρκεια της επταετίας βρέθηκε πίσω από πολλές ταινίες για την Επανάσταση.

Η ταινία έκοψε σχεδόν 300.000 εισιτήρια και έγινε μάλλον η διασημότερη ανάμεσα σε όλες τις αντίστοιχες ιστορικές. Στον πρωταγωνιστικό ρόλο φυσικά ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ γύρω από τον οποίον βλέπεις να πεθαίνουν ξανά και ξανά οι ίδιοι κομπάρσοι στις σκηνές μάχης. 

Η Δίκη των Δικαστών (1974)

Υπό τη βασιλεία του Όθωνα, το νεοσύστατο Ελληνικό κράτος δικάζει τον Κολοκοτρώνη και τον Πλαπούτα. Η ταινία του Πάνου Γλυκοφρύδη επιλέγει μια διαφορετική οπτική γωνία από την οποία πιάνει τα γεγονότα της περιόδου. Με Νίκο Κούρκουλο στην τελευταία του ταινία για τη Φίνος, και τον Μάνο Κατράκη στο ρόλο του Κολοκοτρώνη.

Ο Θεός Αγαπάει το Χαβιάρι (2012)

Κάνουμε άλμα μισού αιώνα και φτάνουμε στην πρόσφατη ταινία πάνω στη ζωή του Ιωάννη Βαρβάκη που από το Αιγαίο Πέλαγος φτάνει στη Ρωσία της Μεγάλης Αικατερίνης πριν καταλήξει στην Ελλάδα των εμφυλίων διαμαχών της Επανάστασης του ‘21.

Είναι δηλαδή κάπως ξώφαλτσα ταινία του ‘21, αλλά αν έχεις μπει στο mood δε θες και μεγαλύτερη αφορμή από αυτή για να ανάψεις ένα και να βάλεις να παίζει ένας Σμαραγδής.