Guest star,* γράφει η Μαριάννα Νικολάου

Με αφορμή το ότι ένα μεσημεριανό πάνελ (Μεσημέρι στον ΣΚΑΙ) διακωμώδησε το περιστατικό ασέλγειας νεαρής φοιτήτριας, καιρός είναι να ξεκαθαρίσουμε –δυστυχώς- κάποια πράγματα. 

Ο φεμινισμός για μένα ήταν πάντα κάτι πολύ απλό και ξεκάθαρο, πριν καν ακούσω τον πρώτο δάσκαλο να το εξηγεί σε μια αποπνικτική τάξη, και μετέπειτα κάποια ιστορικό να μου το αναλύει σε ένα αμφιθέατρο με άλλα 100 άτομα παρέα. Εγώ το έβλεπα σαν μια στάση ζωής, μια ατέλειωτη προσπάθεια να αντιμετωπίζονται οι γυναίκες και οι άνδρες ως ισότιμα ανθρώπινα όντα μπροστά στο νόμο και στην καθημερινή ζωή, έχοντας το ίδιο υπόβαθρο στην κοινωνικοπολιτική συλλογική συνείδηση. 

Η αλήθεια είναι ότι εμείς οι γυναίκες χανόμαστε στην ιστορία, ξαναβρίσκουμε λίγο τα πόδια μας και πάλι απ’ την αρχή. Ιστορικοί, επιστήμονες, κοινωνιολόγοι μας μελετούν, συζητούν για τη θέση μας στην κοινωνία, τα βιβλία μας αντιμετωπίζουν σαν μια ξεχωριστή οντότητα. Ακόμα θυμάμαι να μαθαίνω ιστορία, να διαβάζω για ‘τον λαό’ εν καιρώ πολέμου και να μαθαίνω σε ένα ξεχωριστό κεφάλαιο για το ‘τί έκαναν οι γυναίκες’ για να βοηθήσουν τον λαό. Λες και αυτές δεν ήταν μέρος του λαού, ή του κοινωνικού συνόλου, αλλά μια ξεχωριστή οντότητα και ως τέτοια έπρεπε να αντιμετωπίζεται και να μελετάται. Λες και ήμασταν ένα υποστηρικτικό αξεσουάρ και όχι μέρος της ταυτότητάς του.

Και καλά έκαναν, τώρα που το σκέφτομαι. Γιατί μια ζωή μας βάζουν να πλέκουμε τις κάλτσες του στρατιώτη, να γεννάμε άλλους, να τους μεγαλώνουμε και να μεγαλώνουμε τις κόρες μας για να γεννάνε και να υπηρετούν τους άνδρες τους (είτε είναι σύζυγοι είτε είναι γιοι), αυτόματα καθιστώντας τους ανώτερους και τις γυναίκες υπόδουλες σ’ αυτούς. 

Με την πάροδο του χρόνου λοιπόν, μέσα από αγώνες και κινητοποιήσεις, η ιστορία έγινε μάρτυρας σημαντικών επιτευγμάτων, σε κοινωνικοπολιτικό και νομικό επίπεδο, μας αναγνώρισαν δικαιώματα (στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες τουλάχιστον) που κάποτε φαίνονταν ουτοπικά ακόμη και να τα σκεφτούμε. 

To 1893 οι γυναίκες στην Νέα Ζηλανδία απέκτησαν δικαίωμα ψήφου, στην Αγγλία επετράπη επίσημα στα κορίτσια να λάβουν μέρος σε κρατικές εξετάσεις το 1867 καθώς πιο πριν ο ψυχισμός και οι αντοχές τους θεωρούνταν ανεπαρκή και έτσι δεν θα άντεχαν την πίεση των εξετάσεων – σε αντίθεση με τα αγόρια- θεωρία που αποδείχθηκε περίτρανα ότι ήταν λάθος, το 1965 η Σουηδία επαναστάτησε για τα παγκόσμια δεδομένα καθώς με επίσημη νομοθεσία αναγνώρισε και καταδίκασε τον έγγαμο βιασμό, το 1980 η Ισλανδία (και η Ευρώπη) απέκτησε την πρώτη γυναίκα πρόεδρο, και το 2019, σε μια εκπομπή που μεταδίδεται σε Ελλάδα και Κύπρο, πέντε πανελίστες εκ των οποίων τρεις γυναίκες, γέλασαν, διακωμώδησαν και υποβίβασαν τη σοβαρότητα  της σεξουαλικής παρενόχλησης που δέχτηκε 20χρονη φοιτήτρια. Έρχεται και το καλύτερο, καθώς με την βοήθεια κάποιου από το συνεργείο έκαναν και μια ωραιότατη -ξεκαρδιστική δεν το συζητώ- αναπαράσταση του γεγονότος. Πέντε ενήλικες, μορφωμένοι –υποθέτω- και δεν πέρασε από το μυαλό κανενός ότι αυτό που συνέβαινε ήταν λάθος. 

Και αυτό είναι το θέμα. Το γέλιο μπροστά στην είδηση σεξουαλικής παρενόχλησης, η ανοχή μας στην ανομία, τη βία, σε συμπεριφορές που είναι φαινομενικά ασήμαντες αλλά ενισχύουν τον υποβιβασμό της γυναίκας στη συλλογική συνείδηση, θρέφονται και ενσωματώνονται στο DNA μας, γίνονται ένα με το πετσί μας και την καθημερινότητά μας. Έτσι, με το πέρασμα του χρόνου μετατρέπονται σε καθοριστικές, που εντέλει ενδέχεται να οδηγήσουν και σε εγκλήματα. Από σεξιστικούς χαρακτηρισμούς, μέχρι τον βιασμό, η κουλτούρα του ψυχικού και σωματικού βιασμού τρέφεται με τα πάντα, θεριεύει και μας χτυπά την πόρτα. 

Στην καθημερινότητά μας, στις ειδήσεις, στον καθρέφτη ή σε ένα μεσημεριανό πάνελ.

Γίνε κι εσύ GUEST STAR στέλνοντάς μας τις σκέψεις, τη δουλειά ή δείγμα της τέχνης σου στο [email protected]