Γράφει η Ιωάννα Σαμαρά*

Σήμερα, ο γιος μου, μου ζήτησε να του διαβάσω ένα βιβλίο. Μου έφερε διάφορα δικά του και μαζί κι ένα δικό μου παιδικό βιβλίο, που αν και φθαρμένο από τον χρόνο, υπάρχει ακόμα! Είναι η «Ντενεκεδούπολη», της Ευγενίας Φακίνου (Εκδόσεις Κέδρος). 

Η «Ντενεκεδούπολη» ήταν επίσης το πρώτο θεατρικό που είδα στη ζωή μου, σε ανοικτό υπαίθριο χώρο στην Αθήνα. Σε μια δημόσια πλατεία, στο Γαλάτσι. Η Ντενεκεδούπολη, με τα μικρά ντενεκεδάκια και τον κύριο Λαδένιο, τον φωνακλά ντενεκεδάκι που ετσιθελικά αποφάσισε ότι ήταν ο αρχηγός και διέταζε τα υπόλοιπα ντενεκεδάκια να κάνουν ότι αυτός επιθυμούσε. Τα ντενεκεδάκια όμως (που το καθένα έχει το δικό του όνομα) συμμάχησαν και βρήκαν τελικά τρόπους να διώξουν από την πόλη τους τον κύριο Λαδένιο.

Ο Λαδένιος στη σημερινή πραγματικότητα της Λεμεσού είναι η πρόσφατη ιδέα του Δήμου που προτάθηκε να υλοποιηθεί στον Εναέριο, που περιλαμβάνει μια μεγάλη ανάπτυξη με πύργο και ότι απομείνει να γίνει πλατεία.Τα «μικρά ντενεκεδάκια» όμως, οι απλοί πολίτες δηλαδή, διαμαρτύρονται. Δεν επιθυμούν τη μεγάλη ανάπτυξη με το ψηλό κτίριο, το συνεδριακό κέντρο και το ξενοδοχείο στο δημόσιο χώρο της πόλης τους. Όραμα τους είναι ο δημόσιος χώρος του Εναερίου να μετατραπεί στην «Πράσινη πλατεία» της Λεμεσού. Κάποιοι έχουν την «Κόκκινη πλατεία» εμείς λένε, επιθυμούμε να αποκτήσουμε την «Πράσινη πλατεία». Θα είναι προς τιμήν του πρασίνου και των δέντρων που κάποτε είχε η πόλη, όπως λαλούν οι παλιοί Λεμεσιανοί. 

Η «Πράσινη πλατεία» είναι προς αποφυγή του τσιμέντου που σκεπάζει σήμερα την πόλη. Η «πράσινη πλατεία» είναι το όραμα να αποκτήσει το κέντρο της πόλης ένα λειτουργικό πάρκο, περισσότερα δέντρα, το οξυγόνο και τις σκιές τους, αναψυκτήρια για τους μεγάλους, παιδότοπους για τα παιδιά. Ο χώρος στάθμευσης υπόγειος. Να μεταμορφωθεί ο χώρος του Εναερίου σε χώρο ηρεμίας για τους δημότες. Ένας πνεύμονας πρασίνου δίπλα από τα διάφορα χρώματα του μπλε, του κόλπου της θάλασσας της Λεμεσού. Κυρίως, να επιτρέψει ο Δήμος Λεμεσού στους αρχιτέκτονες να συμμετάσχουν σε ανοιχτό διαγωνισμό, χωρίς κριτήρια με ψηλό κτίριο. 

Αλήθεια, οι πραγματικά σύγχρονες και όμορφες πόλεις δεν είναι αυτές που έχουν περισσότερα δέντρα, πάρκα και ανοιχτούς χώρους, πλατείες, σημεία αναφοράς για τους δημότες; Και να πως τα φέρνει η ζωή να πρέπει να αγωνιστούμε Λεμεσιανοί, όπως αγωνίστηκαν τα μικρά ντενεκεδάκια, για να γράψουμε τη δική μας ιστορία. Για να μην γίνει και ο Εναέριος ακόμα μια μεγάλη ανάπτυξη με ψηλό κτίριο, ξενοδοχείο και συνεδριακό κέντρο στο παραλιακό μέτωπο, όπως μας είπε ότι θεωρεί επιθυμητό ο Δήμος Λεμεσού, στη Δημόσια Διαβούλευση σχετικά με το Δημόσιο χώρο του Εναερίου, στις 24.7.2019. 

Όχι, δεν μας φτάνουν τα 4.500 τ.μ του χώρου που θα απομείνει από τη μεγάλη ανάπτυξη για να γίνουν δημόσια πλατεία, όπως εισηγούνται από το Δήμο Λεμεσού, κυρίως επειδή δεν θέλουμε να καθόμαστε στις σκιές του ψηλού κτιρίου αλλά στις σκιές των δέντρων. Πώς μπορεί να ξεκουραστεί το μυαλό μας και να χαρούμε την ανοιχτοσύνη της πλατείας, εάν εντός του χώρου θα ανεγερθεί ένα ψηλό κτίριο όπου στους πρώτους ορόφους θα στεγάζονται γραφεία, καταστήματα και εστιατόρια; 

Με λίγα λόγια η δημόσια πλατεία που μας «τάζουν» θα είναι μέσα στο θόρυβο και τη βουή της κίνησης του ψηλού κτιρίου, του ξενοδοχείου και του συνεδριακού κέντρου. Έτσι όμως η έννοια της δημόσιας πλατείας καταργείται συθέμελα. Μήπως τελικά η ελάχιστη πλατεία που μας τάζουν θα είναι, όχι για εμάς, αλλά για τους επισκέπτες των γραφείων ή τους επισκέπτες των καταστημάτων ή των εστιατορίων των πρώτων ορόφων του ψηλού κτιρίου; Τι θα γίνει με την αύξηση της κυκλοφοριακής κίνησης στην περιοχή από το ψηλό κτίριο; Ήδη με τα υπόλοιπα ψηλά κτίρια, έστω και εάν θα λειτουργούν μόνο οι πρώτοι όροφοί τους, αφού τα περισσότερα διαμερίσματα θα είναι ακατοίκητα, θα επιφέρουν μεγάλη κίνηση στο παραλιακό μέτωπο. 

Σαρανταόροφα κτίρια στο παραλιακό μέτωπο. Τrilogy, Neo, One, Aura. Σύνολο εννέα κτίρια από το δημόσιο κήπο μέχρι το Crown Plaza. Για ποιους όμως; Τάχατες για εμάς; Ποια θα είναι η χρήση των ψηλών κτιρίων από εμάς τους πραγματικούς κατοίκους της πόλης, ώστε να αποκτήσουν νόημα στην καθημερινότητα της πόλης; Στο μεγαλύτερο μέρος των ψηλών κτιρίων δεν θα στεγάζονται άνθρωποι. Ούτε ντόπιοι, ούτε ξένοι. Μόνο οι πρώτοι όροφοι των ψηλών κτιρίων θα λειτουργούν. 

Και τώρα μας είπαν ότι σκέφτονται ο χώρος του Εναερίου να μετατραπεί σε ψηλό κτίριο, για να αποκομίσει οικονομικά οφέλη ο Δήμος. Το δέκατο στη σειρά ψηλό κτίριο στο παραλιακό μέτωπο, σε μια απόσταση από το δημόσιο κήπο μέχρι το Crown Plaza η οποία διανύεται με το αυτοκίνητο σε τρία λεπτά. Όχι δεν μετατρεπόμαστε σε Νέα Υόρκη αλλά σε κακέκτυπο της Νέας Υόρκης διότι δεν χωροθετήθηκαν τα ψηλά κτίρια με γνώμονα την πολεοδομία της πόλης. Oύτε λήφθηκε υπόψη ότι πίσω και γύρω από τα ψηλά κτίρια του παραλιακού δρόμου, υπάρχουν τα σπίτια των Λεμεσιανών, οι οποίοι πλέον θα ζουν δίπλα από εμπορικά κέντρα και με το φόβο μήπως σε κάποιο πύργο ξεσπάσει πυρκαγιά και αυτή επεκταθεί στα δικά τους σπίτια. Τα σπίτια των περίοικων οι οποίοι θα χάσουν τον αέρα και το φως του ήλιου εξαιτίας των μακριών σκιών των ψηλών κτιρίων.

Η επίχωση και ο δημόσιος κήπος δεν αρκούν για τον πληθυσμό της Λεμεσού 

Αυτό χρειάζεται η περιοχή; Ένα ακόμη ψηλό κτίριο; Αυτό ζητούμε για ένα δημόσιο χώρο που βρίσκεται στην καρδιά της πόλης μας; Αλήθεια, όλα μετριούνται με το χρήμα ή μήπως θα έπρεπε όχι; Τι γίνεται με τις ανάγκες των επόμενων γενιών κατοίκων του κέντρου της πόλης; Η επίχωση και ο δημόσιος κήπος δεν θα αρκούν στον πληθυσμό της Λεμεσού που μεγαλώνει. Οφείλουμε να προνοήσουμε από τώρα για τα εγγόνια μας και τα παιδιά τους. 

Λείπουν από την πόλη τα πάρκα, τα οποία επιτρέπουν τη συναναστροφή με τους φίλους και την οικογένεια, χωρίς το επίκεντρο να είναι κυρίως η συναλλαγή με το χρήμα, όπως στα «malls», αλλά οι ανθρώπινες σχέσεις. Γιατί και στα πολυκαταστήματα περνάμε καλά, αλλά σε αυτά δεν μας δίνεται η ευκαιρία να ασχοληθούμε με τις εσωτερικές ανάγκες μας, του συντρόφου μας, των παιδιών μας ή των φίλων μας. Το πάρκο ή η δημόσια πλατεία λειτουργεί ως δωρεάν ψυχοθεραπευτήριο για εμάς τους αστούς.

Και ναι, είναι απελευθερωτική η εμπειρία να μπορώ να διαβάζω το βιβλίο μου σε ένα παγκάκι κάτω από τη σκιά ενός μεγάλου δέντρου μέσα στην καρδιά της πόλης μου, πολύ κοντά στο γραφείο όπου εργάζομαι και όχι κάτω ή δίπλα από τη σκιά των πολυκαταστημάτων, των γραφείων και του συνεδριακού κέντρου όπως πρότεινε ο Δήμος Λεμεσού. Και για όσους Λεμεσιανούς ανησυχούν για τους χώρους στάθμευσης στη γύρω περιοχή, θα πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι τα εννέα ψηλά κτίρια στο παραλιακό μέτωπο, πήραν αύξηση του συντελεστή δόμησης, επειδή υποχρεώθηκαν να δώσουν, ως ανταποδοτικό όφελος στην πόλη, τουλάχιστον 2.000 δημόσιους χώρους σταθμευσής.

Επομένως, τι θα χρειάζεται στο μέλλον το κέντρο της πόλης, περισσότερους χώρους για στάθμευση ή ένα βιωματικό πάρκο; Είναι ιδέες με όραμα που χρειάζεται η πόλη μας για να γίνει περισσότερο πράσινη, λειτουργική και φιλόξενη προς τους πραγματικούς κατοίκους της και όχι επιλογές με πύργους που δεν θα κατοικούνται. Πύργους φαντάσματα. Τώρα γιατί τα γράφω όλα αυτά; Αν διαβάσατε μέχρι εδώ, η σύνδεση είναι προφανής. 

Ας συμμαχήσουμε οι δημότες της Λεμεσού να γίνει ο χώρος του εναέριου η «Πράσινη Πλατεία» – ένα Βιωματικό Πάρκο στην καρδιά της πόλης, στον Εναέριο μας. Ο χώρος είναι δημόσιος, δηλαδή ανήκει στους δημότες και η πλειοψηφία θα πρέπει να αποφασίσει για τον τρόπο αξιοποίησής του. Αυτό συμβαίνει σε μια Δημοκρατία. 

Μήπως όμως τελικά το ζήτημα της αξιοποίησης του εναέριου δεν είναι μόνο ζήτημα διαφορετικών αντιλήψεων για το πως αξιοποιείται ένας δημόσιος χώρος αλλά στον πυρήνα του κρύβονται ζητήματα δημοκρατίας; Ποιος τάχα ξέρει να πει; Προς το παρόν τα «Ντενεκεδάκια» ας υψώσουμε ανάστημα και ας απαιτήσουμε την Πράσινη μας Πλατεία – ένα βιωματικό πάρκο, στο κέντρο της πόλης μας. 

Η Ιωάννα Σαμαρά είναι δικήγορος από τη Λεμεσό και το παραπάνω κείμενο το έγραψε με αφορμή τη διαμαρτυρία πολιτών την Τρίτη, 1η Οκτωβρίου για να γίνει ο Εναέριος δημόσιο πάρκο