Τι είναι το κβάζαρ;

Στην Αστρονομία το κβάζαρ εννοείται κάθε εξαιρετικά λαμπρός και μακρινός ενεργός γαλαξιακός πυρήνας, που εμφανίζεται στο ορατό φως ως σημειακή πηγή (σαν αστέρας), παρά ως εκτεταμένο σώμα (όπως οι γαλαξίες). Από εκεί προέρχεται και η ονομασία των κβάζαρ, αφού quasi-stellar σημαίνει «παρόμοιος με αστέρα». Μάλιστα μία αρχική απόδοση του όρου στα ελληνικά, όταν πρωτοανακαλύφθηκαν ήταν «ημιαστέρας».

Αυτό το κβάζαρ λοιπόν, σημειώνει καινούριο ρεκόρ, αφού λάμπει 500 τρισεκατομμύρια φορές περισσότερο από τον ήλιο μας, τροφοδοτούμενο από μια μαύρη τρύπα με μάζα μεγαλύτερη 17 δισεκατομμύρια φορές από τον ήλιο. Με επικεφαλής τον Christian Wolf του Εθνικού Πανεπιστημίου της Αυστραλίας, η ομάδα ανέφερε τα ευρήματά της στο Nature Astronomy.

Παρά το γεγονός ότι εμφανίζεται ως μια απλή κουκίδα στις εικόνες, αυτό το κβάζαρ αντιπροσωπεύει ένα άγριο κοσμικό φαινόμενο. Ο στροβιλιζόμενος δίσκος φωτεινού αερίου και ύλης που περιβάλλει τη μαύρη τρύπα μοιάζει με κοσμικό τυφώνα. Ο Wolf το περιγράφει ως «το πιο βίαιο μέρος που γνωρίζουμε στο σύμπαν».

Αρχικά εντοπίστηκε ως αστέρι κατά τη διάρκεια μιας έρευνας ουρανού το 1980 από το Ευρωπαϊκό Νότιο Παρατηρητήριο, το αντικείμενο, που ονομάστηκε J0529-4351, αναγνωρίστηκε αργότερα ως κβάζαρ. Ο Priyamvada Natarajan του Πανεπιστημίου Yale σημειώνει τον ενθουσιασμό που ανακάλυψε ότι «κρυβόταν σε κοινή θέα» και είχε αναγνωριστεί εσφαλμένα στο παρελθόν ως αστέρι.

Περαιτέρω παρατηρήσεις και μοντελοποίηση υπολογιστή αποκάλυψαν ότι το κβάζαρ καταναλώνει την ίση δύναμη με 370 ήλιους ετησίως, περίπου έναν την ημέρα. Η μάζα της μαύρης τρύπας εκτιμάται ότι είναι 17 έως 19 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή του ήλιου μας. Τοποθετημένο σε απόσταση 12 δισεκατομμυρίων ετών φωτός μακριά, αυτό το κβάζαρ προσφέρει πληροφορίες για το πρώιμο σύμπαν, αν και απαιτούνται περισσότερες παρατηρήσεις για την πλήρη κατανόηση του ρυθμού ανάπτυξής του.

Πηγή φωτογραφίας

Πηγή κειμένου