Το Κάθετο «Δάσος» στο Μιλάνο αποτελεί μια πράσινη όαση
Σχεδιασμένο από το Boeri Studio, το Vertical Forest (Κάθετο Δάσος) είναι ένα ιδιαίτερο μοντέλο συγκροτήματος κατοικιών, που δεν εστιάζει μόνο στους ανθρώπους, αλλά συμβάλλει στην αναγέννηση του περιβάλλοντος και της αστικής βιοποικιλότητας, καθώς και στη μείωση της αστικής επέκτασης.
Χτίστηκε στο Μιλάνο, στην περιοχή Porta Nuova, και αποτελείται από δύο πύργους, ύψους 80 και 112 μέτρων, αντίστοιχα. Φιλοξενεί γύρω στα 900 δέντρα, 15.000 φυτά και 5.000 θάμνους, παρέχοντας μια ποσότητα βλάστησης που ισοδυναμεί με 30.000 τετραγωνικά μέτρα δασικής έκτασης και βλάστησης, ανεπτυγμένη σε 3.000 τετραγωνικά μέτρα αστικής επιφάνειας.
«Φαινόταν τρελό», λέει ο Μανφρέντι Κατέλα, διευθύνων σύμβουλος της COIMA, υπεύθυνος ανάπτυξης των πύργων και της γύρω περιοχής. «Ταυτόχρονα, πιστεύαμε ότι αξίζει να δοκιμάσουμε».
Σε αντίθεση με τις «μεταλλικές» προσόψεις από γυαλί ή πέτρα, η φυτική ασπίδα δεν αντανακλά ούτε μεγεθύνει τις ακτίνες του ήλιου, αλλά τις φιλτράρει, δημιουργώντας έτσι ένα φιλόξενο εσωτερικό μικροκλίμα χωρίς επιβλαβείς επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Ταυτόχρονα, η πράσινη «κουρτίνα» ρυθμίζει την υγρασία, παράγει οξυγόνο και απορροφά CO2 και μικροσωματίδια, έναν συνδυασμό χαρακτηριστικών που έχουν δώσει στο έργο αρκετά σημαντικά βραβεία, όπως το Διεθνές Βραβείο Highrise από το Γερμανικό Μουσείο Αρχιτεκτονικής στη Φρανκφούρτη (2014) και το βραβείο CTBUH για το καλύτερο ψηλό κτίριο στον κόσμο από το Συμβούλιο για τα ψηλά κτίρια και τον αστικό βιότοπο από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο του Σικάγο (2015).
Το Κάθετο Δάσος είναι «σπίτι για δέντρα που στεγάζει επίσης ανθρώπους και πουλιά». Οι δύο πύργοι χαρακτηρίζονται κυρίως από μεγάλα, κλιμακωτά και κρεμαστά μπαλκόνια (το καθένα περίπου τρία μέτρα), σχεδιασμένα για να φιλοξενούν μεγάλους εξωτερικούς σωλήνες για βλάστηση και να επιτρέπουν την ανάπτυξη μεγαλύτερων δέντρων χωρίς εμπόδια, ακόμη και σε τρεις ορόφους του κτιρίου.
Η επιλογή των ειδών και η κατανομή τους σύμφωνα με τον προσανατολισμό και το ύψος των προσόψεων είναι το αποτέλεσμα τριών ετών μελετών που διεξήχθησαν μαζί με μια ομάδα βοτανολόγων και ηθολόγων. Τα φυτά που χρησιμοποιούνται στο κτίριο (τροφοδοτούνται από ένα ολοκληρωμένο σύστημα άρδευσης) προκαλλιεργήθηκαν σε φυτώριο για να εξοικειωθούν με παρόμοιες συνθήκες με αυτές που θα βρουν στα μπαλκόνια.
Εκτός από τα αειθαλή είδη, τα φυλλοβόλα δείγματα περιλαμβάνουν οξιές, κίτρινες ακακίες, βελανιδιές, σφενδάμους, φράξους, φτέρες και κισσούς που φυτεύονται στις τέσσερις διαφορετικές όψεις των δύο ουρανοξυστών.
Έγιναν μια πράσινη όαση για τους κατοίκους της περιοχής, απορρόφησαν διοξείδιο του άνθρακα, μείωσαν την κατανάλωση ενέργειας και φιλοξένησαν μια μεγάλη ποικιλία ειδών φυτών και ζώων. Βοήθησαν επίσης στην αναζωογόνηση (μαζί με νέα πάρκα και πύργους από διάφορους κορυφαίους αρχιτέκτονες) μια περιοχή που κάποτε κυριαρχούνταν από αχρησιμοποίητες σιδηροδρομικές γραμμές και αποσυντιθέμενα βιομηχανικά κτίρια.
Παρόλο που δεν ήταν οι πρώτοι πύργοι με πράσινη επένδυση, έγιναν πρότυπο για έναν αναδυόμενο τύπο αρχιτεκτονικής, καλυμμένο με φυτά, φέρνοντας τη φύση στην πόλη και εφιστώντας την προσοχή στο ευρύτερο κίνημα των πράσινων κτιρίων. Το World Green Building Council ονόμασε το Bosco Verticale -όπως λέγεται στα ιταλικά - «αναμφισβήτητα ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα κτίρια της τελευταίας δεκαετίας», ενώ αυτή η έκδοση έχει κάνει τον Στέφανο Μποέρι «ίσως το πιο διάσημο όνομα στην πράσινη αρχιτεκτονική».
Ο Κατέλα επισημαίνει ότι οι πύργοι ολοκληρώθηκαν «σε μια στιγμή που η ενεργή προώθηση της προστασίας της φύσης γινόταν παγκόσμια ανάγκη» και τους αποκαλεί «ένα παγκόσμιο σύμβολο που ενώνει τη βιοφιλία και τον αστικό χαρακτήρα».
Ο Μποέρι αποκαλεί την επακόλουθη ανάπτυξη των κτιρίων που καλύπτονται με πράσινο ως «οικογένεια», την οποία ανέπτυξε και προώθησε από την αρχή. Λέει ότι ποτέ δεν καταχώρισε πνευματικά δικαιώματα για το Bosco Verticale, ελπίζοντας πως οι ιδέες του θα πολλαπλασιαστούν. «Θέλαμε να δείξουμε ότι αυτό είναι δυνατό», λέει ο Μποέρι.
Το επόμενο σχέδιο του Μποέρι είναι η κατακόρυφη καταπράσινη πόλη, η οποία προχωρά με την Cancun Smart Forest City, κοντά στο Κανκούν του Μεξικού. Η μητρόπολη 130.000 ατόμων, που αναπτύχθηκε από την εταιρεία Grupo Karim's με έδρα την Ονδούρα, θα περιέχει 362 εκτάρια φυτεμένων επιφανειών και 120.000 φυτά από 350 είδη.
Και με το μανιφέστο του Urban Forestry, ο Μποέρι ζητά από αρχιτέκτονες, εργολάβους, επιστήμονες και πολιτικούς να «πολλαπλασιάσουν την παρουσία των δασών και των δέντρων στις πόλεις μας» μέσω κάθετων δασών, αλλά και μέσω πράσινων ζωνών, πράσινων μετασκευών, και αστικές / φυτικές υβριδικές τοποθεσίες που αποκαλεί πράσινες ζούγκλες.
