Την περασμένη εβδομάδα, ο Βλαντιμίρ Πούτιν εμβολιάστηκε κατά του COVID-19. Για σχεδόν μισό χρόνο, ο Ρώσος πρόεδρος επαινεί ακούραστα το εμβόλιο που αναπτύχθηκε στη Ρωσία. Το Sputnik V, είπε, είναι το «καλύτερο εμβόλιο στον κόσμο». Ωστόσο, ήταν απρόθυμος να το πάρει, και αποσύρθηκε από τα κοινά για λίγο. Τώρα, όμως, φαίνεται ότι άλλαξε γνώμη.

Αλλά υπάρχει μια παγίδα. Δεν δόθηκαν πληροφορίες σχετικά με το εμβόλιο που επέλεξε να χρησιμοποιήσει. Επίσης, δεν δόθηκαν εικόνες ή βίντεο. Γιατί όχι; "Όσον αφορά τον εμβολιασμό για τα μάτια του κόσμου, δεν ήταν ποτέ οπαδός αυτής της λογικής", δήλωσε ο εκπρόσωπος του Πούτιν. "Δεν του αρέσει."

Ο καθυστερημένος και κρυφός εμβολιασμός του Πούτιν ταιριάζει καλά με την παράξενη ιστορία του Sputnik V, του πρώτου εμβολίου που εγκρίθηκε για το COVID-19 στον κόσμο. Είναι σίγουρα μια ιστορία επιτυχίας, αλλά υπάρχουν πολλά που προηγήθηκαν.

Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν ήδη εμβολιαστεί με το Sputnik V και περισσότερες από 50 χώρες το έχουν εγκρίνει. Εικόνες από μακρινές χώρες όπως η Αργεντινή, η Βολιβία και η Βενεζουέλα καλωσορίζουν τις προμήθειες που φτάνουν από τη Ρωσία. Ο κόσμος χρειάζεται βοήθεια και η Ρωσία είναι εκεί για να την προσφέρει: Αυτό είναι το μήνυμα.  

Αλλά πολλές χώρες δεν εμπιστεύονται πλήρως τη ρωσική προσφορά. Και πουθενά δεν υπάρχει δυσπιστία τόσο έντονη όσο στην Ευρώπη. Αλλά ακόμη και στη Ρωσία, το Σπούτνικ V αντιμετωπίζεται με κάποιο σκεπτικισμό.  

Το εμβόλιο συνεχίζει να κυνηγείται από το γεγονός ότι η εισαγωγή του δεν ήταν απόλυτα διαφανής. Ήταν παρόμοιο με τον πρόσφατο εμβολιασμό του Πούτιν: Πρέπει να το πιστέψετε, γιατί δεν πρόκειται να το δείτε. Το αποτέλεσμα είναι ότι το Sputnik V έχει γίνει θέμα πίστης - σαν τα φιαλίδια να μην ήταν γεμάτα με εμβόλιο, αλλά από ένα κοκτέιλ πολιτικής και ιατρικής.  

"Προβοκάτσιες" από τη Δύση

Η γενέτειρα του Sputnik V είναι το Gamaleya Research Institute of Epidemiology and Microbiology στα περίχωρα της Μόσχας. Για περισσότερες από δύο δεκαετίες, βρίσκεται υπό την διεύθυνση του βιολόγου Alexander Ginzburg. Δεν είναι εύκολο να λάβεις άδεια να τον επισκεφτείς στο γραφείο του: Το ινστιτούτο δίνει αναφορά στο Υπουργείο Υγείας, το οποίο σπάνια επιτρέπει τους επισκέπτες. Το Κρεμλίνο προειδοποίησε για "προβοκάτσιες" στα δυτικά μέσα ενημέρωσης. Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, ο αμερικανός σκηνοθέτης Όλιβερ Στόουν, ο οποίος είναι φίλος του Πούτιν, επισκέφθηκε πρόσφατα το Ινστιτούτο Gamaleya και εμβολιάστηκε με το Σπούτνικ V.  

Ο Ginzburg δεν συμμερίζεται τις ανησυχίες του υπουργείου. Δόξα τω Θεώ, λέει, ότι το Σπούτνικ V λαμβάνει πλέον περισσότερη θετική προσοχή στο εξωτερικό από ό, τι στο παρελθόν - τόσο στα μέσα ενημέρωσης όσο και στους επιστημονικούς κύκλους.  

Έχει περάσει σχεδόν ένα ολόκληρο έτος από τότε που ο Ginzburg εμβολιάστηκε με το Sputnik V. Το ινστιτούτο άρχισε να αναπτύσσει το εμβόλιο του, αποτελούμενο από δύο συστατικά, τον Φεβρουάριο του 2020. Οι απενεργοποιημένοι ιοί γρίπης (οι λεγόμενοι αδενοϊοί) χρησιμοποιήθηκαν ως φορέας μεταφορά γενετικού υλικού από το παθογόνο του κορανοϊού στα κύτταρα του ανθρώπινου σώματος.  

Το Gamaleya είχε εμπειρία με εμβόλια φορέων, έχοντας αναπτύξει ένα και για τον ιό του Έμπολα. Το ινστιτούτο έπρεπε απλώς να γεμίσει τον μεταφορέα του με ένα νέο ωφέλιμο φορτίο. Οι ερευνητές έλαβαν το απαραίτητο ιικό υλικό COVID-19 στα μέσα Μαρτίου από μια κλινική στη Μόσχα, όπου ένας ασθενής, ο οποίος είχε κολλήσει τη λοίμωξη στη Ρώμη, έλαβε θεραπεία.  

Ο Γκίντσμπουργκ είπε ότι έλαβε το εμβόλιο στις 30 Μαρτίου, σε μια στιγμή που οι δοκιμές σε ζώα ήταν ακόμη σε εξέλιξη. «Εμείς τα μέλη του προσωπικού εμβολιαστήκαμε πριν τους πιθήκους, αμέσως μετά τα ποντίκια και ταυτόχρονα με τα χάμστερ και τα ινδικά χοιρίδια».  

Ωστόσο, η απόφαση για τον εμβολιασμό σε τόσο πρώιμο στάδιο δεν ήταν τόσο τολμηρή όσο το παρουσιάζει ο Ginzburg. Το Gamaleya Institute είχε ήδη αναπτύξει ένα συγκρίσιμο εμβόλιο για παρόμοιο κοροναϊό - αυτό που προκαλεί MERS, τον ιό πίσω από το ξέσπασμα του 2012 στη Σαουδική Αραβία. Και αυτό το εμβόλιο, λέει ο Ginzburg, είχε ήδη δοκιμαστεί σε ανθρώπους. Βασικά, το MERS παρείχε στους ερευνητές του Gamaleya Institute μια απροσδόκητη αφετηρία για την ανάπτυξη ενός εμβολίου COVID-19.  

Η ερευνητική ομάδα ήταν επικεφαλής του Denis Logunov, ενός ανθεκτικού χτισμένου 42χρονου. Πριν από μια εβδομάδα τη Δευτέρα, έλαβε προσωπικά επαίνους από τον Πούτιν για τη δουλειά του στο Sputnik V σε τηλεοπτική βιντεοκλήση. "Θέλω να δω αυτόν τον άντρα και θέλω να τον δει ολόκληρη η χώρα", είπε ο πρόεδρος.  

Δαυίδ εναντίον Γολιάθ

Ο Logunov είναι εμφανώς προσβεβλημένος από τη βροχή κριτικής για το εμβόλιο Sputnik V που ήλθε από το εξωτερικό. Ήταν ιδιαίτερα ισχυρή τη στιγμή που το εμβόλιο εγκρίθηκε στη Ρωσία - παρά το γεγονός ότι τα αποτελέσματα των δοκιμών της Φάσης Ι και ΙΙ δεν είχαν ακόμη κυκλοφορήσει και οι δοκιμές της Φάσης ΙΙΙ δεν είχαν καν ξεκινήσει ακόμη. Φαινόταν ότι η Ρωσία βιάστηκε.  

"Ήταν μια άδεια έκτακτης ανάγκης", λέει ο Logunov. Οι φορείς που χρησιμοποιούνται στο εμβόλιο, λέει, ήταν καθιερωμένοι - μια σημαντική διαφορά στις νέες τεχνικές ανάπτυξης που χρησιμοποιούνται από ορισμένα από τα ανταγωνιστικά εμβόλια, όπως η προσέγγιση mRNA που χρησιμοποιούν οι BioNTech και Moderna.  

Ο Logunov πιστεύει ότι η κριτική από το εξωτερικό είναι υποκριτική. "Είναι προσβλητικό", λέει. "Πραγματικά κάνετε πειράματα σε ανθρώπους, αλλά μας κατηγορείτε για κάτι τέτοιο, παρόλο που χρησιμοποιούμε στοιχεία που έχουν δοκιμαστεί εκατοντάδες χιλιάδες φορές." Το Gamaleya Institute βλέπει τον εαυτό του ως τον Δαυίδ σε μια μάχη ενάντια στον Γολιάθ της διεθνούς φαρμακευτικής βιομηχανίας. Πιστεύουν ότι αντιμετωπίζονται άδικα.  

Ο επικεφαλής του Ινστιτούτου λέει: "Μπορώ να καταλάβω τον σκεπτικισμό. Από έξω, η διαδικασία φαινόταν υπερβολικά βιαστική, σαν να προσπαθούσαμε να είμαστε οι πρώτοι. Αυτό ίσως έπαιξε ρόλο. Αλλά έγινε σύμφωνα με τους κανόνες έγκρισης και κατά το ιστορικό της πραγματικής πολεμικής κατάστασης στην οποία βρισκόμαστε. "

Μόνο τον Φεβρουάριο του 2021, μισό χρόνο μετά την έγκριση του εμβολίου, τα αποτελέσματα της Φάσης III κυκλοφόρησαν στο περιοδικό The Lancet. Αυτές οι δοκιμές έδειξαν ότι το Sputnik V έχει αποτελεσματικότητα 91,6%, υψηλότερη από το εμβόλιο που αναπτύχθηκε από την AstraZeneca.  

Η κριτική έχει σταματήσει αισθητά από τότε, αλλά δεν έχει φύγει εντελώς. Μερικοί ερευνητές απαιτούν πρόσβαση στα μη επεξεργασμένα δεδομένα από τις δοκιμές, άλλοι πιστεύουν ότι υπάρχουν ασυνέπειες μεταξύ του αριθμού των συμμετεχόντων στη δοκιμή και του υπολογισμού της αποτελεσματικότητας, και άλλοι έχουν υποθέσει πιθανούς χειρισμούς. Ο Logunov απέρριψε όλους αυτούς τους ισχυρισμούς.  

Ονομασία του εμβολίου

Ο Kirill Dmitriev είναι ο υπεύθυνος για την εμπορία του Sputnik V σε όλο τον κόσμο. Πρωην τραπεζίτης, περιγράφει τις ευρωπαϊκές επιφυλάξεις που προσπαθεί να ξεπεράσει. Χρησιμοποιεί τους όρους "άγχος" και "υπερβολική σκέψη".  

Ο Dmitriev είναι επικεφαλής του κρατικού ταμείου άμεσων επενδύσεων πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων (RDIF), το οποίο επένδυσε στην ανάπτυξη και παραγωγή του εμβολίου. Ο Dmitriev είναι καλά συνδεδεμένος. Η σύζυγός του συνεργάζεται με την Κατερίνα Tikhonova, την υποτιθέμενη κόρη του Πούτιν, η οποία ηγείται ενός ιδρύματος που προωθεί την καινοτομία.  

Εάν το Ινστιτούτο Gamaleya είναι η γενέτειρα του εμβολίου COVID-19, τότε ο Dmitriev είναι αυτός που το βάφτισε, δίνοντας το όνομα Sputnik V. Αρχικά, ονομάστηκε απλά Gam-Covid-Vac. Αλλά αγοράζεται και πωλείται με το όνομα Sputnik V.  

Το V σημαίνει «εμβόλιο», αλλά και «νίκη». Και "Sputnik", φυσικά, είναι μια αναφορά στον θρίαμβο της Μόσχας στον αγώνα για το διάστημα μεταξύ των υπερδυνάμεων: Αυτό ήταν το όνομα του πρώτου δορυφόρου που μπήκε σε τροχιά από τη Σοβιετική Ένωση το 1957. "Οι Αμερικανοί εξεπλάγησαν όταν άκουσαν το όνομα του Σούτνικ. «Είναι το ίδιο με αυτό το εμβόλιο. Η Ρωσία έφτασε εκεί πρώτα», έλεγε ο Dmitriev το καλοκαίρι του 2020.  

Αυτό το είδος ρητορικής δεν έκανε ευνοϊκό το εμβόλιο στο εξωτερικό. Αυτές τις μέρες, ο Dmitriev έχει χαμηλώσι τους τόνους. "Υποτιμήσαμε τον βαθμό στον οποίο το Σπούτνικ θα συνδεόταν με έναν αγώνα ενάντια στη Δύση." Λέει ότι σε μια τέτοια κρίση, η συνεργασία είναι πιο σημαντική από τον ανταγωνισμό.  

Επί του παρόντος, οι σχέσεις είναι ιδιαίτερα δύσκολες με την Ευρωπαϊκή Ένωση. "Η Ευρώπη έχει την εντύπωση ότι το Sputnik V κάνει ό, τι μπορεί για να περάσει στην ΕΕ. Σαν να τη χρειαζόταν η Ρωσία. Στην πραγματικότητα, όμως, είναι το αντίστροφο: η Ευρώπη χρειάζεται το Sputnik", λέει. Η Ρωσία, λέει, πρέπει πρώτα να φροντίσει τον εαυτό της και έχει πολλούς άλλους εταίρους.  

Ο ίδιος πιστεύει ότι οι φαρμακευτικές ανησυχίες και το λόμπι τους βρίσκονται πίσω από τις επιφυλάξεις εναντίον του Σπούτνικ. "Ήθελαν να σκοτώσουν το Σπούτνικ από την αρχή. Πρώτον, ισχυρίστηκαν ότι έχουμε κλέψει τη συνταγή, άλλοτε ότι δεν την καταγράψαμε σωστά ή ότι ήταν αναποτελεσματικό ή επικίνδυνο", λέει. "Και τώρα, με όλες αυτές τις αντιρρήσεις να έχουν αποσαφηνιστεί, έρχεται το τελικό επιχείρημα: Είναι ένα ρωσικό εμβόλιο."

Οι πολιτικοί στις Βρυξέλλες περιμένουν να δουν εάν ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) θα συστήσει την έγκριση του εμβολίου. "Είμαστε σοκαρισμένοι που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει ξεκινήσει ακόμη διαπραγματεύσεις για την αγορά του Sputnik", λέει ο Dmitriev, προσθέτοντας ότι η Ευρώπη ξεκίνησε συνομιλίες με άλλους παραγωγούς πριν ολοκληρωθεί η έγκριση.  

Ευρωπαϊκή Έγκριση;

Μέχρι στιγμής, τα μόνα κράτη μέλη της ΕΕ που έχουν εξουσιοδοτήσει το Sputnik είναι η Ουγγαρία και η Σλοβακία, και οι δύο έχουν αποφασίσει να προχωρήσουν μόνες τους χωρίς την ΕΕ. Η εξουσιοδότηση για ολόκληρο το μπλοκ απέχει ακόμη μήνες και ο EMA ξεκίνησε τον κυλιόμενο έλεγχο μόνο στις αρχές Μαρτίου. Η Ρωσία, ωστόσο, υπέβαλε αίτηση για επανεξέταση στις 21 Ιανουαρίου, δήλωσε ο Πούτιν την περασμένη εβδομάδα. Ο EMA αρνείται αυτόν τον ισχυρισμό. Πράγματι, φαίνεται ότι η αίτηση δεν κατατέθηκε σωστά.  

Τον Απρίλιο, οι ειδικοί του EMA θα ταξιδέψουν στη Ρωσία για να επισκεφθούν εγκαταστάσεις παραγωγής και νοσοκομεία εκτός από την εξέταση των κλινικών δεδομένων. Ο επικεφαλής του Ινστιτούτου Gamaleya Ginzburg ανέθεσε σε 10 μέλη του προσωπικού να βοηθήσουν τη διαδικασία.  

"Η Ρωσία πρέπει τώρα να παράσχει επαρκή δεδομένα και να επιτρέψει και ανεξάρτητη επανεξέταση", λέει ο ευρωβουλευτής Peter Liese, εκπρόσωπος της πολιτικής υγείας για την ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Είναι εξαιρετικά δύσπιστος για την ταχεία έγκριση του εμβολίου τον περασμένο Αύγουστο στη Ρωσία. "Δεν υπήρχε εξουσιοδότηση. Αυτό ήταν ψέμα", λέει ο Liese.  

Όσο περισσότερο διαρκεί η διαδικασία έγκρισης, τόσο μικρότερος είναι ο ρόλος του Sputnik V στην αντιμετώπιση της πανδημίας στην Ευρώπη. Ο Thierry Breton, ο επίτροπος της ευρωπαϊκής εσωτερικής αγοράς, λέει ότι η Ευρώπη "δεν χρειάζεται καθόλου το Sputnik V", δεδομένου ότι το μπλοκ θα έχει επαρκές εμβόλιο από άλλους προμηθευτές έως το καλοκαίρι για να καλύψει τις ανάγκες του. Ο Liese, ωστόσο, διαφωνεί. "Πρέπει να πάρουμε ό, τι είναι διαθέσιμο, αρκεί να πληροί τα κριτήρια του EMA."

Θα μπορούσαν όμως να παραδώσουν οι Ρώσοι; "Δεν έχουμε αρκετές δόσεις εμβολίου για τη Λατινική Αμερική, την Αφρική και την Ασία", λέει ο Ντμίτρι. "Αλλά μετά τον Ιούνιο, θα μπορούσαμε να παρέχουμε δόσεις εμβολίου για 50 εκατομμύρια ανθρώπους εντός τριών έως τεσσάρων μηνών".  

Εάν το εμβόλιο εγκριθεί, μόνο η Γερμανία θα μπορούσε να παράγει δεκάδες εκατομμύρια δόσεις μέχρι το τέλος του έτους, ισχυρίζεται ο Ντμίτρι. Η εταιρεία R-Pharm στη Βαυαρία θα το αναλάβει στην αρχή, με δύο άλλες εταιρείες να ενταχθούν πιθανώς στην προσπάθεια.  

Θρίαμβος στη Λατινική Αμερική

Ωστόσο, καθώς η Ευρώπη διστάζει, το εμβόλιο σημείωσε μεγάλη επιτυχία αλλού. Μια περιοχή, ειδικότερα, έχει μετατραπεί σε εστιακό σημείο της διπλωματίας εμβολίων: της Λατινικής Αμερικής.  

Την ίδια Δευτέρα που ο Πούτιν στη Μόσχα επαίνεσε τον προγραμματιστή του Sputnik V Logunov, ένα Airbus A330-200 που ανήκε στην αεροπορική εταιρεία Aerolineas Argentinas προσγειώθηκε στο Μπουένος Άιρες. Δύο υπουργοί κυβέρνησης ήταν εκεί για να καλωσορίσουν την άφιξη του. Το αεροπλάνο μετέφερε 500.000 δόσεις Sputnik V, η όγδοη παράδοση μέχρι στιγμής. Από τον Δεκέμβριο, η Αργεντινή έλαβε 3.299.000 δόσεις Sputnik V, μέρος των 20 εκατομμυρίων που παρήγγειλε η κυβέρνηση. Οι παραδόσεις από τη Μόσχα ήταν όλες στην ώρα τους.  

Αυτό καθιστά την Αργεντινή την πιο σημαντική αγορά για το Sputnik V στη Νότια Αμερική - και ένα τεράστιο εργαστήριο για το αμφιλεγόμενο εμβόλιο. Η Λατινική Αμερική έχει πληγεί ιδιαίτερα από την πανδημία και η βοήθεια της Μόσχας είναι κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτη. Εκτός από την Αργεντινή, η Βραζιλία, το Μεξικό, η Βολιβία, η Βενεζουέλα, η Παραγουάη και η Νικαράγουα έχουν υποβάλει παραγγελίες για το Σπούτνικ. Οι αριστερές κυβερνήσεις έχουν δείξει μικρή ανησυχία για την αγορά του ρωσικού εμβολίου.  

Όπως ο πρόεδρος της Αργεντινής Alberto Fernández πριν από αυτόν, ο πρόεδρος του Μεξικού Andrés Manuel López Obrador κάλεσε τον Πούτιν προσωπικά στις 25 Ιανουαρίου και παρήγγειλε 24 εκατομμύρια δόσεις. Η χώρα του έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά νοσηρότητας COVID-19 στον κόσμο.  

Ο Πρόεδρος της Βραζιλίας Jair Bolsonaro, του οποίου η άρνηση μετέτρεψε τη χώρα του σε ένα από τα χειρότερα hotspot στον κόσμο, αποφεύγει το ρωσικό εμβόλιο για ιδεολογικούς λόγους. Ωστόσο, πολλά κρατίδια της Βραζιλίας που διοικούνται από κυβερνήτες από κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν παραγγείλει 37 εκατομμύρια δόσεις, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας. Παρά το γεγονός ότι το Sputnik V δεν έχει καν εγκριθεί στη Βραζιλία.  

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ φαίνεται επίσης να βλέπει την επιλογή εμβολίων ως θέμα πίστης. Στην ετήσια έκθεσή του για το 2020, το Υπουργείο Υγείας των Η.Π.Α. περιλάμβανε έναν τίτλο ενότητας με τίτλο: «Καταπολέμηση κακοηθών επιδράσεων στην Αμερική». Η έκθεση συνεχίζει να διεκδικεί επιτυχία σε μια προσπάθεια "να πείσει τη Βραζιλία να απορρίψει το ρωσικό εμβόλιο COVID-19". Δεν είναι σαφές ποια επιχειρήματα χρησιμοποιήθηκαν σε αυτήν την προσπάθεια και η κυβέρνηση Bolsonaro δεν έχει σχολιάσει.  

Αργός ο ρυθμός εμβολιασμού στη Ρωσία

Υπάρχει, ωστόσο, μια χώρα που επιθυμεί να λάβει περισσότερη βοήθεια από τη ρωσική κυβέρνηση, και αυτή η χώρα είναι η ίδια η Ρωσία. Ενώ γιορτάζονται οι εξαγωγές του Sputnik V, η εκστρατεία εμβολιασμού στο εσωτερικό δεν πάει καλά. Παραδόξως, δεν υπάρχει απλώς έλλειψη δόσεων εμβολίου, αλλά και εκείνων που επιθυμούν να εμβολιαστούν.  

Το Veliky Novgorod είναι ένα παράδειγμα. Με την πρώτη ματιά, η παλιά πόλη με την ακρόπολη και τους χρυσούς τρούλους φαίνεται ανέγγιχτη από την πανδημία του κοροναϊού. Καταστήματα, εστιατόρια, μουσεία και θέατρα είναι όλα ανοιχτά, ενώ οι μάσκες είναι σπάνιες. Όπως και αλλού στη χώρα, τα περισσότερα μέτρα για την καταπολέμηση της εξάπλωσης του ιού έχουν τεθεί από καιρό σε αναστολή, με τη Ρωσία να δείχνει προφανώς την παραπλανητική εικόνα ότι κατάφερε να αντιμετωπίσει με επιτυχία την πανδημία.  

Η Mariya Granz ήταν μια από τις πρώτες στην πόλη που εμβολιάστηκαν. Αυτό ήταν τον Σεπτέμβριο, σε μια εποχή που οι γιατροί είχαν προτεραιότητα. «Ήταν τρομακτικό», λέει ο ιατρός, «σαν να πετούσα μόνος μου στο διάστημα». Λέει ότι εκτός από έναν ελαφρύ πυρετό μετά τη δεύτερη δόση, οι παρενέργειες ήταν ελάχιστες. Η 41χρονη οργανώνει την εκστρατεία εμβολιασμού της πόλης.  

Λίγο περισσότεροι από 7.000 κάτοικοι του Veliky Novgorod έλαβαν τουλάχιστον μία δόση του εμβολίου, ούτε καν το 5% του ενήλικου πληθυσμού. "Αυτό δεν είναι πολύ", λέει. Η Μόσχα της έχει δώσει στόχο το 60% του ενήλικου πληθυσμού έως τα τέλη Ιουνίου.  

Ωστόσο, δεν θα είναι εύκολο να φτάσει εκεί και υπάρχουν πολλά εμπόδια στην πορεία. Στην αίθουσα εμβολιασμού εξαντλήθηκαν το Σάββατο τα εμβόλια για όσους έλαβαν τις πρώτες δόσεις τους. Ένα από τα δύο ψυγεία ήταν εντελώς άδειο, με μια νέα αποστολή να αναμένεται μόνο σε δύο ημέρες. Αυτό σήμαινε ότι ήταν σε θέση να χορηγήσουν το εμβόλιο μόνο σε όσους εισέρχονταν για τη δεύτερη δόση τους. Ένας απογοητευμένος επισκέπτης δεν μπόρεσε να συγκρατήσει τον θυμό του καθώς έφυγε.  

Η Irina Istomina, αναπληρωτής υπουργός Υγείας για την περιφέρεια του Νόβγκοροντ, μιλά για μια «καθυστερημένη παράδοση που είχε ανακοινωθεί προηγουμένως» και επιμένει ότι δεν υπάρχει έλλειψη εμβολίου. Μέχρι τα τέλη Μαρτίου, λέει, αναμένει να λάβει δόσεις για επιπλέον 12.000 άτομα.  

Μόλις πρόσφατα, μια τηλεδιάσκεψη μεταξύ του Πούτιν και του παραγωγού εμβολίων επικεντρώθηκε στην ανάγκη αύξησης της παραγωγής. Σύμφωνα με τον πρόεδρο, η Ρωσία μέχρι στιγμής κατάφερε να παράξει αρκετές δόσεις Sputnik V για 20 εκατομμύρια ανθρώπους. Ο υπουργός βιομηχανίας υποσχέθηκε ότι θα παραχθούν άλλες 17 εκατομμύρια δόσεις τον Απρίλιο. Ωστόσο, ο επικεφαλής της RDIF Dmitriev έχει μεγάλες ελπίδες για παραγωγή στο εξωτερικό, ιδιαίτερα στην Ινδία. Μέχρι το τέλος του έτους, 700 εκατομμύρια άνθρωποι θα έχουν εμβολιαστεί με το Sputnik V.  

Με τον τρέχοντα ρυθμό, η Ρωσία θα χρειαστεί τρία χρόνια πριν ο μισός πληθυσμός λάβει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου.  

Πράγματι, το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα η Ρωσία δεν είναι η έλλειψη εμβολίων, αλλά η έλλειψη ανθρώπων που είναι πρόθυμοι να το πάρουν. Σύμφωνα με μια έρευνα του Κέντρου Levada, μόνο το 30% των ερωτηθέντων είναι πρόθυμοι να λάβουν το εμβόλιο Sputnik V. Αιτία αυτού, ωστόσο, είναι η απόφαση του Κρεμλίνου να έχει περάσει μήνες να υποβαθμίζει την απειλή που δημιουργεί ο ιός.  

Κανείς λόγος αναμονής

Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης αγνοούν εντελώς την υπερβολική θνησιμότητα 465.000 ανθρώπων από την αρχή της πανδημίας. Οι πολύ μεταδοτικές μεταλλάξεις του κορανοϊού περνούν επίσης σε μεγάλο βαθμό χωρίς αναφορά. Και αυτό παρά το γεγονός, λέει ο επικεφαλής της Gamaleya Ginzburg, ότι το Sputnik V έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό ενάντια στη βρετανική μετάλλαξη.  

Δεν υπάρχουν ανησυχίες στη Ρωσία ότι οι άνθρωποι προσπερνούν τη σειρά για να εμβολιαστούν νωρίς. Πράγματι, όσοι θέλουν να εμβολιαστούν μπορούν να κλείσουν ραντεβού, ανεξάρτητα από την ηλικία ή τις υποκείμενες συνθήκες υγείας. Και πουθενά δεν είναι η αναμονή τόσο σύντομη όσο στη Μόσχα.  

Αξιωματούχοι της υγείας έχουν δημιουργήσει ένα σταθμό εμβολιασμού κάτω από τη γυάλινη οροφή του γνωστού πολυκαταστήματος GUM στην Κόκκινη Πλατεία. Είναι μεσημέρι και η μουσική τζαζ παίζει ήσυχα από τα ηχεία. Νέοι εθελοντές χαιρετούν με ανυπομονησία τους λίγους ανθρώπους που εμφανίζονται. Δεν απαιτείται εγγραφή, μόνο διαβατήριο και αριθμός κινητού τηλεφώνου.  

Ο Ιβάν Ζαχάρωφ, ένας 20χρονος φοιτητής οικονομικών, λέει ότι ο κύκλος των φίλων του είναι διχασμένος. Οι μισοί από αυτούς, λέει, δεν εμπιστεύονται το Sputnik V και είναι επιφυλακτικοί για τις παρενέργειες. «Δεν θέλω να μολύνω τη γιαγιά μου, οπότε εμβολιάζομαι», λέει.  

Ο Ζαχάρωφ κλείνει για λίγο τα μάτια του καθώς δέχεται το εμβόλιο εγχέεται και στη συνέχεια παίρνει ένα δωρεάν παγωτό ως ανταμοιβή.  

Μια πρώτη δόση του εμβολίου χορηγήθηκε σε 6,3 εκατομμύρια Ρώσους, με 4,3 εκατομμύρια να έχουν λάβει και τις δύο. Αυτοί οι αριθμοί είναι εκπληκτικά χαμηλοί δεδομένου πόσο νωρίς η χώρα μπόρεσε να ξεκινήσει την εκστρατεία εμβολιασμού της. Ακόμη και στη Γερμανία, πολύ περισσότεροι άνθρωποι έχουν λάβει την πρώτη τους δόση. Με τον τρέχοντα ρυθμό, η Ρωσία θα χρειαστεί τρία χρόνια πριν ο μισός πληθυσμός λάβει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου.  

Κάποιος μπορεί να πιστεύει ότι οι ερευνητές στο Ινστιτούτο Gamaleya θα απογοητευόταν από τους συμπατριώτες τους. Αλλά ο Ginzburg είναι φιλοσοφικός. «Χρειάζεται χρόνος για μια τέτοια απόφαση να ωριμάσει στους ανθρώπους», λέει.  

Είναι σχεδόν σαν όχι μόνο ο Πούτιν, αλλά και ο ρωσικός λαός, να βλέπουν το Sputnik V περισσότερο ως επίτευγμα που μπορεί να βοηθήσει τη στάση της Ρωσίας στον κόσμο παρά ως συμβολή στην υγεία του πληθυσμού της χώρας. Κάτι που παρατηρήθηκε και με τον δορυφόρο τη δεκαετία του 1950.  

Ως εκ τούτου, το όνομα επιλέχθηκε σωστά.  

Πηγή: Spiegel