Μια παρόμοια συνθήκη όπως αυτή μίας πανδημίας, ήταν σχεδόν αναμενόμενο να φέρει στο προσκήνιο τα ζώα και κυρίως τις γάτες και τους σκύλους που είναι αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς μας, θυματοποιώντας τα. Λίγο η ασαφής ενίοτε ενημέρωση για το κατά πόσο τα ζώα μπορούν να μεταδώσουν τον ιό στον άνθρωπο και πολύ περισσότερο, όλοι όσοι εσκεμμένα και κακόβουλα θέλησαν να διαδώσουν ανυπόστατες φήμες, προκάλεσαν από αναπάντητα ερωτήματα, μέχρι πανικό, δημιουργώντας πρόσφορο έδαφος για εγκαταλείψεις κατοικιδίων. 

Ο κτηνίατρος Γιώργος Βασιλείου, απαντάει ξεκάθαρα σε βασικά ερωτήματα και μας λύνει σχετικές απορίες για τον Covid-19 σε σχέση με τα δεσποζόμενα -ή μη-, ζώα, βάζοντας τα πράγματα στη θέση τους. Εξάλλου, σε μία χώρα που υπό κανονικές συνθήκες μετράει περίπου ένα εκατομμύριο αδέσποτες γάτες ετησίως και αντίστοιχα, 200 χιλιάδες παρατημένα σκυλιά, δεν χωράει περιθώριο για προσθήκη ακόμη μίας αφορμής μεταμφιεσμένης σε αιτία, για πρόκληση περαιτέρω αύξησης των εγκαταλείψεων και θανατώσεων.

Αυτές τις μέρες υπάρχει έντονη ανησυχία γύρω από το θέμα του κορωνοϊού σε σχέση με τα ζώα. Ποια η επίσημη ενημέρωση που έχετε εσείς ως κτηνίατροι;

Μέχρι στιγμής, η επίσημη ενημέρωση που έχουμε από την Παγκόσμια Κτηνιατρική Ένωση Μικρών Ζώων, είναι ότι ο Covid-19 δεν μεταδίδεται από τον άνθρωπο στον σκύλο ή στην γάτα αλλά ούτε και το αντίστροφο. Οπότε, δεν συντρέχει κανένας απολύτως λόγος ανησυχίας ότι θα κολλήσουμε τον ιό από το κατοικίδιό μας ή ακόμη και κάποιο αδέσποτο ζώο. 

Ο κορωνοιός στα ζώα και στον άνθρωπο, έχει την ίδια μορφή, σοβαρότητα και συμπτώματα ή διαφέρει εντελώς; 

Ο κορωνοϊός στον σκύλο ονομάζεται CCoV και είναι ουσιαστικά μία ελαφριά ίωση που έχει ήπιας μορφής γαστρεντερολογικά συμπτώματα. Προσβάλλει κυρίως τα κουταβάκια προκαλώντας διάρροια. Με την παροχή της κατάλληλης θεραπείας, το ζώο αποθεραπεύεται. Από την άλλη, στις γάτες ο κορωνοϊός προκαλεί μολυσματική περιτονίτιδα και είναι μία ασθένεια αρκετά σοβαρή έως και θανατηφόρος. Εμφανίζεται σε δύο μορφές, την υγρή που παρουσιάζει συμπτώματα όπως πυρετό, ανορεξία, διάρροια, φούσκωμα της κοιλιάς, συσσώρευση υγρού στον θώρακα και απώλεια βάρους, καθώς και την ξηρή που προκαλεί αναιμία στο ζώο, διάρροια, ίκτερο και στο τέλος, νευρολογικά συμπτώματα. Εδώ να τονίσουμε και πάλι ότι, ούτε ο κορωνοϊός του σκύλου, ούτε της γάτας, δεν μεταδίδονται στον άνθρωπο και ουδεμία σχέση έχουν με τον Covid -19 και την πανδημία.

Επικρατεί ωστόσο η άποψη ότι οι γάτοι είναι καλοί υποδοχείς του ιού. 

Ο λόγος που υποστηρίζουν πολλοί κάτι τέτοιο, είναι απλός. Οι γάτες συνήθως έρχονται πολύ περισσότερο σε άμεση επαφή με τον άνθρωπο, αφού τρίβονται ή κάθονται επάνω μας, ανεβαίνουν πάνω σε πάγκους και τραπέζια, μπαίνουν μέσα στα σεντόνια μας. Συνεπώς, εάν ένας ιδιοκτήτης νοσεί με κορωνοϊό, μπορεί πιο εύκολα με το βήξιμο ή φτέρνισμα να μεταφέρει σταγονίδια επάνω στο τρίχωμα του γάτου του. Εάν λοιπόν, αμέσως μετά, κάποιο άλλο άτομο χαϊδέψει το ζώο αυτό και αγγίξει το στόμα του προτού πλύνει τα χέρια του, μπορεί να του μεταφερθεί ο ιός. Με λίγα λόγια και για να μην διαδίδονται και αναπαράγονται παραπλανητικά μηνύματα, ξεκαθαρίζω ότι η γάτα δεν μπορεί να μεταδώσει τον ιό, μπορεί μόνο να τον μεταφέρει και αυτό, πολύ σπάνια. Οπόταν, δεν ωφελεί να αποφεύγουμε τα ζώα, παρά μόνο να τηρούμε όλους τους ορθούς και αναγκαίους κανόνες υγιεινής που έτσι κι αλλιώς οφείλουμε να εφαρμόζουμε στην καθημερινότητά μας. 

Άρα, αν υπάρχει άτομο στο σπίτι, το οποίο νοσεί από κορωνοϊό, θα πρέπει να απομονωθεί προσωρινά και από το κατοικίδιο του για να μην μεταφερθεί ο ιός σε άλλα μέλη της οικογένειας;

Ακριβώς έτσι. Άτομο που νοσεί, θα πρέπει να απομονωθεί από τα ζώα, όπως θα κάνει και με τους συνανθρώπους του. Την φροντίδα του κατοκιδίου θα πρέπει να αναλάβουν τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Εάν πάλι ο ασθενής μένει μόνος του στο σπίτι με το ζώο του, τότε δεν υπάρχει λόγος να απομονωθεί από εκείνο, φτάνει να μην το αφήνει να κυκλοφορεί εκτός σπιτιού. 

Πολλοί αναφέρονται σε αύξηση δηλητηριάσεων αδέσποτων ή εγκαταλείψεις ζώων συντροφιάς λόγω των συγχεόμενων μηνυμάτων που διαδόθηκαν περί του ιού και των ζώων.

Αυτά τα περιστατικά στα οποία αναφέρεσαι, δυστυχώς πάντοτε υπάρχουν ανεξαρτήτως του κορωνοϊού και συμβαίνουν από ασυνείδητους συμπολίτες μας. Θα το τονίσω για ακόμη μία φορά, ευελπιστώντας ότι θα το κατανοήσουν όλοι επιτέλους. Ο Covid-19 δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο από τα ζώα, οπότε καθόλου δεν ωφελεί να παρατάμε το κατοικίδιό μας. Βεβαίως, οφείλουμε να πούμε ότι γενικότερα, σε καμία περίπτωση και με καμία αφορμή δεν δικαιολογείται μία εγκατάλειψη ή δηλητηρίαση. 

Τα ραντεβού μειώθηκαν αυτές τις μέρες λόγω των ελεγχόμενων μετακινήσεων που επιβάλλουν τα περιοριστικά μέτρα;

Ακριβώς το αντίθετο. Κάθε χρόνο την Άνοιξη η δουλειά μας αυξάνεται, ως επί το πλείστον λόγω εμφάνισης τσιμπουριών, ψύλλων, αλλεργιών, τσιμπημάτων από μέλισσες και χόρτων που μπαίνουν στη μύτη και αυτιά του σκύλου ή τσιμπήματα από κάμπιες - πόσο μάλλον τώρα που όλος ο κόσμος κυκλοφορεί με το κατοικίδιο του μέσα στα χωράφια. Ακριβώς γι΄αυτό, φέτος, η πολυκοσμία στην κλινική είναι ακόμη πιο εμφανής. Μάλιστα, λόγω των προληπτικών μέτρων και τις αποστάσεις ασφαλείας που τηρούμε, ο κόσμος που έχει ραντεβού αναγκάζεται να περιμένει έξω από την είσοδο, στην ουρά αναμονής, με αποτέλεσμα να παρατηρείται συνωστισμός σε πολλές φάσεις της ημέρας. Είναι όμως πολύ θετικό το γεγονός πως ο κόσμος ακόμη και υπό αυτές τις συνθήκες, δεν αμελεί την υγεία του κατοικιδίου του.

Ποιό ήταν το πιο παράλογο ερώτημα που σου έθεσαν αυτές τις μέρες;

Η αλήθεια είναι ότι τα τηλεφωνήματα που δεχόμαστε αυτές τις ημέρες, είναι αμέτρητα. Ο κόσμος παίρνει συνεχώς, θέτοντας απορίες. Επάνω στο άγχος, τον προβληματισμό και τον πανικό τους, πολλοί ρωτούν διάφορα, τα οποία όμως δικαιολογώ. Δεν αντιμετωπίζω κανένα ερώτημα ως παράλογο, διότι αυτά που γνωρίζουμε οι κτηνίατροι λόγω επαγγέλματος, δεν οφείλει να τα γνωρίζει και ο κόσμος εξαρχής, οπότε καλά κάνει και ρωτάει, ώστε να ενημερωθεί ορθά. Οπότε, πολύ ευγενικά προσπαθούμε να δώσουμε την απαραίτητη πληροφόρηση και να καθησυχάσουμε, διότι πραγματικά, δεν συντρέχει κανένας λόγος ανησυχίας. 

Όταν εξηγήσεις τι ισχύει και απαντήσεις στις ερωτήσεις τους, όντως σταματούν να αγχώνονται;

Πλέον, ευτυχώς ναι. Στην αρχή όμως, πιο δύσκολα καθησυχαζόταν κάποιος, ακόμη και όταν του εξηγούσες. Δυστυχώς, κάποια στιγμή, μερικοί προσπάθησαν να ρίξουν όλο το φταίξιμο επάνω στα ζώα. Το αποτέλεσμα, ήταν ο κόσμος να τρομοκρατηθεί και να παρατηρηθεί μία μαζική εγκατάλειψη ζώων συντροφιάς, σε μικρό χρονικό διάστημα. Τώρα όμως, ευτυχώς τα πράγματα έχουν βελτιωθεί. Μάλιστα, βλέπεις παντού τον κόσμο να πηγαίνει βόλτα με τον σκύλο του. 

Υπάρχουν περαιτέρω μέτρα αυτοπροστασίας, όπως για παράδειγμα, να αποφεύγουμε να αφήνουμε αγνώστους να χαϊδεύουν το ζώο μας ή να το κάνουμε μπάνιο πιο συχνά;

Πρώτα από όλα, τηρούμε ευλαβικά τους κανόνες υγιεινής που πλέον όλοι γνωρίζουμε και δεν χρειάζεται να αναφέρω. Από εκεί και πέρα, ναι, κάνουμε κανονικά το ζώο μας μπάνιο, χωρίς όμως υπερβολές στη συχνότητα, ώστε να μην προκληθούν δερματικά προβλήματα. Επίσης, καλό θα ήταν μετά από τη βόλτα, να καθαρίζουμε με ένα μωρομάντηλο τις πατούσες του σκύλου μας και έπειτα να σκουπίζουμε με ένα στεγνό χαρτί. Στη συνέχεια, πλενόμαστε κι εμείς καλά. Όσο για τον κόσμο στο δρόμο, καλύτερα να κρατάμε τις αναγκαίες αποστάσεις μεταξύ μας όταν πηγαίνουμε βόλτα το σκυλί μας.

Για να μην παρατηρηθούν άλλα επιβλαβή για την υγεία των ζώων φαινόμενα μέσα στον πανικό μας, θα ήθελα να μας ξεκαθαρίσεις, πόσο επικίνδυνο είναι να καθαρίζεις το κατοικίδιο σου με αντισηπτικό ή οινόπνευμα. 

Κάτι τέτοιο δεν επιτρέπεται σε καμιά περίπτωση. Να ξεκαθαρίσουμε και τονίσουμε ότι δεν κάνουμε ποτέ ένα ζώο μπάνιο με οινόπνευμα, ούτε το περιλούζουμε με αντισηπτικό, διότι και τα δύο μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στην υγεία του. Το οινόπνευμα – το οποίο εμπεριέχεται και στα αντισηπτικά-, όταν μπει μέσα στη μύτη ή εισχωρήσει στα αυτιά, είναι άκρως τοξικό, ενώ μπορεί να προκαλέσει και σοβαρές δερματοπάθειες ή αλλεργίες. Εάν πάλι ένα ζώο το γλύψει από το δικό του τρίχωμά του ή το τρίχωμα άλλου ζώου, εύκολα μπορεί να εμφανίσει επώδυνα έλκη στο στόμα και γλώσσα, λόγω της καυστικότητάς του. Με λίγα λόγια, το οινόπνευμα και τα σκευάσματα που το περιέχουν, απαγορεύονται αυστηρώς για χρήση στα ζώα.