Εσείς το ξέρατε ότι και οι καλικάντζαροι έχουν ψυχή; Και μάλιστα παιχνιδιάρα, πρόσχαρη και πάνω απ΄ όλα δίκαιη; Εμείς, να σας πούμε την αλήθεια, άλλα γνωρίζαμε αλλά μία ανατρεπτική παιδική χριστουγεννιάτικη παράσταση έρχεται να ανατρέψει όσα ξέραμε.

Η αφηγήτρια Μαρίνα Κατσαρή και ο μουσικός Βαγγέλης Γέττος, το δίδυμο που με πολύ πείσμα έκανε ιδιαίτερα δημοφιλές στην Κύπρο ένα ιδιαίτερο είδος performance, την μουσικοαφηγηματική παράσταση, επιστρέφει και μάλιστα, απ’ ό,τι φαίνεται πολύ δυναμικά.

Η νέα τους παραγωγή ονομάζεται "Τα δώρα των καλικαντζάρων" και οι παραστάσεις θα πραγματοποιούνται στο Artos Foundation, τα τρία τελευταία Σαββατοκύριακα του Δεκέμβρη, στην καρδιά των γιορτών. Μιλήσαμε με την Μαρίνα και το Βαγγέλη που αυτή την περίοδο ετοιμάζονται εντατικά.

Δεν θα ξεκινήσω από το χριστουγεννιάτικο θέμα και την υπόθεση, αλλά ρωτώντας σας αν υπάρχει κάτι διαφορετικό στα ‘’δώρα των καλικαντζάρων’’ και αν ναι, τι είναι;

Κατ’ αρχάς για πρώτη φορά κάνουμε μερικά βήματα προς μια πιο θεατρική απόδοση και δράση. Η ιστορία είναι ας πούμε λαϊκή οπότε ήταν εκεί, έτοιμη, δεδομένη. Μετά από όλα αυτά τα χρόνια, σκεφτόμασταν πώς θα διαφοροποιήσουμε η φόρμα μας. Κι έτσι αποφασίσαμε να κάνουμε μερικά ελεγχόμενα αλλά αποφασιστικά βήματα προς μια πιο θεατρική απόδοση και δράση.

Προσθέτουμε για πρώτη φορά σκηνικά που δεν είναι διακοσμητικά αλλά είναι οργανικά στοιχεία της παράστασης. Χάρη στις ευφυείς εικαστικές ιδέες της Ρεβέκκας Κατσαρή, πετύχαμε έναν μινιμαλισμό που προκαλεί μια ακόμα μεγαλύτερη έκρηξη στη φαντασία των παιδιών. Επίσης, εισάγουμε για πρώτη φορά κοστούμια που επίσης δεν είναι απλά αισθητικά εφέ αλλά έχουν λόγο ύπαρξης.

Τέλος, για πρώτη επίσης φορά ο Βαγγέλης αναλαμβάνει ρόλους εκτός από αυτόν του μουσικού. Εφαρμόσαμε τεχνικές που προέρχονται από το devised theatre αλλά βασιστήκαμε κυρίως στην ανάγκη μας να συναφηγηθούμε την ιστορία μας με έναν πιο δραματοποιημένο τρόπο.

Ποια είναι η υπόθεση;

Είμαστε σίγουροι ότι η εικόνα του φτωχού ορφανού κοριτσιού που η κακή του τύχη του του όρισε να ζει με την ζηλιάρα θεία της και τη μικρόψυχη ξαδέλφη της δεν σας είναι άγνωστη. Ίσως όμως δεν έχετε ξανακούσει ότι αυτή τη φορά, τη λύση σε αυτό το κλασικό παραμυθιακό μοτίβο αδικίας δεν το δίνει κάποιος βασιλιάς με το σπαθί του ή κάποια μάγισσα με τα ξόρκια της αλλά οι καλικάντζαροι.

Έχουμε συνηθίσει τους καλικαντζάρους να προσπαθούν να αναστατώσουν την ανθρώπινη τάξη. Και στην ιστορία μας, αυτή είναι η αρχική τους πρόθεση, καθώς έχουν βαλθεί να ρίξουν επιτέλους το Δέντρο της Γης πριν την Πρωτοχρονιά. Βλέπετε το project έχει deadline που οι καλικάντζαροι,  από καταβολής κόσμου, δεν έχουν καταφέρει να τηρήσουν ποτέ. Πάντα κάτι γίνεται και το αναβάλλουν. Σε αυτή την ιστορία, τα πράγματα μπλέκονται κάπως περισσότερο.

Αλλά η μουσική, όπως πάντα, παραμένει σε περίοπτη θέση σωστά;

Βεβαίως. Για δεύτερη συνεχόμενη φορά μετά το "Αστροπαίδι" του Όσκαρ Ουάιλντ που παρουσιάστηκε πέρυσι στα πλαίσια του πολύ πετυχημένου "The Cyprus Oscar Wilde Festival", η μουσική αποτελείται από αποκλειστικά δικές μας, πρωτότυπες συνθέσεις. Είμαστε πολύ χαρούμενοι γι’ αυτό και πρέπει να σας πούμε ότι στις πρόβες γελάμε πολύ.

Οι στίχοι βγήκαν επίσης μέσα από την καθημερινότητά μας, είναι κομμάτι μας. Το βασικό είναι ότι αυτή τη φορά και η μουσική είναι σαν ένας 3ος αφηγητής/ηθοποιός, κάνει ένα βήμα πιο μπροστά. Μας αρέσει αυτή η αίσθηση ότι εξελίσσουμε όλα τα εργαλεία που διαθέτουμε.

Ελπίζουμε αυτή η εξέλιξη να φανεί και να επιβεβαιωθεί επί σκηνής. Αλλά αυτό θα το κρίνουν μόνο τα παιδιά και οι γονείς τους.

Για... πάμε και σε αυτό το κομμάτι. Χριστούγεννα, τα παιδιά έχουν χαλαρώσει, έχουν αφήσει στην άκρη τους κανόνες του σχολείου. Πόσο απαιτητικό είναι να τους κρατήσετε την προσοχή;

Όπως μας είπε μία φίλη ψυχοθεραπεύτρια όταν κάποια στιγμή συζητήσαμε το θέμα του τί μπορεί να διατηρήσει την προσοχή ενός παιδιού στη διάρκεια μίας οποιασδήποτε παράστασης -και δεν αναφερόμαστε στις τεχνικές αλλά στο ουσιαστικό ερέθισμα που συγκρατεί το παιδί καθισμένο στη θέση του και το βλέμμα του καρφωμένο στη σκηνή- μας είπε το εξής: στο θέατρο για παιδιά, πρωταγωνιστές δεν είστε εσείς αλλά τα παιδιά, εννοώντας όχι ότι δεν υπάρχουν κανόνες για τα παιδιά -αλλιώς δεν θα υπήρχε παραστατική σύμβαση αλλά χάος- αλλά ότι οφείλουμε να ακούσουμε τα ερεθίσματα που θα λαμβάνουμε επί τόπου. Αυτό που πάμε να κάνουμε είναι δηλαδή ένα θέατρο του εδώ και τώρα.

Η Μαρίνα έχει πλούσια εμπειρία σε αυτό διατρέχοντας εδώ και πέντε χρόνια τα σχολεία της Κύπρου αλλά εδώ έχουμε να κάνουμε με μια καινούργια κατάσταση που έχει επηρεάσει τη σκηνοθεσία και τη διάδραση με τα παιδιά η οποία είναι υπαρκτή και σε ορισμένα σημεία και καθοριστική.

Τα χριστουγεννιάτικα θέματα δεν είναι πια passé; Για πόσο ακόμα θα πρέπει τα παιδιά να εισάγονται κάθε χρόνο τέτοια εποχή σε ‘’μαγικά’’ μοτίβα χειμώνα, ξωτικών κτλ.;

Θα αναποδογυρίσουμε την ερώτηση. Η "Χριστουγεννιάτικη Ιστορία" του Ντίκενς είναι passé; Τα χριστουγεννιάτικα διηγήματα του Παπαδιαμάντη είναι passé; Τα ίδια τα Χριστούγεννα, όχι ως θρησκευτική γιορτή, αλλά σαν αρχαϊκή τελετουργία (πριν το χριστιανισμό υπήρχαν άλλα μυστήρια για τη γέννηση των θεών) είναι passé; Όπως και οι ενήλικες, έτσι και τα παιδιά προσδένονται πάνω σε περιόδους που τα κάνουν να νιώθουν άνετα, πιο ανέμελα, πιο χαρούμενα και, στην τελική πιο πολύ ο εαυτός τους.

Κι όπως κάθε τελετουργία έχει τα δικά της αφηγήματα (άλλωστε το θέατρο ξεπήδησε μέσα από τις διονυσιακές τελετουργίες), έτσι και τα Χριστούγεννα έχουν τις δικές τους ιστορίες που μας κάνουν να νιώθουμε άνετα, να ανακαλούμε οικουμενικές αξίες, να ξαναγεννιόμαστε κι εμείς και η αγάπη για αυτόν τον όμορφο κόσμο - όσο κι αν τον μισούν πολιτικοί ηγέτες, δικτάτορες, πολυεθνικές εταιρείες και οι ελίτ. Να ένας ακόμα λόγος που δεν χαρίζουμε τα Χριστούγεννα και τις ιστορίες τους σε κανέναν εχθρό τους!

"Τα δώρα των καλικαντζάρων" παρουσιάζονται στο Artos Foundation (Αγ. Ομολογητών 64, Λευκωσία), κάθε Σάββατο και Κυριακή από 7 έως 22 Δεκεμβρίου με διπλές παραστάσεις, 11.00 και 17.00.

Κρατήσεις: 96753271 / FB event