Της Αριάνας Χαριλάου

Δεν φαίνεται να υπάρχει σύγκληση απόψεων στα τροποποιητικά νομοσχέδια που επιτρέπουν τη δημιουργία εταιρειών από πλευράς δημόσιων Πανεπιστημίων (Πανεπιστήμιο Κύπρου, ΤΕΠΑΚ), μεταξύ των αρμόδιων φορέων που συμμετέχουν στη διαβούλευση. Το Υπουργείο Οικονομικών η Νομική Υπηρεσία και τα δημόσια Πανεπιστήμια, μετά από τις διαβουλεύσεις που προηγήθηκαν μεταξύ τους, δεν βρήκαν ακόμη τη χρυσή τομή, προκειμένου να καταλήξουν στο τελικό κείμενο.

Στην κατ’ άρθρον συζήτηση, που ξεκίνησε σήμερα ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παιδείας, αναφέρθηκε από πλευράς του Υπουργείου Οικονομικών ότι αν και αξιολογήθηκαν οι εισηγήσεις του Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας, κάποιες δεν μπορούν να υιοθετηθούν καθώς διαφοροποιούν το πλαίσιο της νομοθεσίας. Στις διαφορές συγκαταλέγεται και η αξιοποίηση των πανεπιστημιακών εγκαταστάσεων από εταιρείες με τις οποίες θα είναι συμβεβλημένο το Πανεπιστήμιο και αν αυτό θα γίνεται «κατ’ εξαίρεση» ή όχι. Παράλληλα, οι εμπλεκόμενοι φορείς διαφώνησαν και στο ποιος θα είναι εκείνος που θα θεσπίζει τους κανόνες για τη λειτουργία του Πανεπιστημίου Κύπρου.

Στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας, ο Γενικός Ελεγκτής, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, ανέφερε ότι «μιλάμε για ένα θέμα το οποίο επηρεάζει άμεσα τα συμφέροντα των ίδιων των καθηγητών, άρα θεωρούμε ότι είναι καλύτερα να υπάρχει μια ασφαλιστική δικλείδα που είναι το Υπουργικό Συμβούλιο και δεύτερο, μιλάμε ότι έχουμε τρία κρατικά πανεπιστήμια και θεωρούμε ότι η παραπομπή του θέματος για έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο διασφαλίζει μια ομοιομορφία».

Δεν πρέπει να αφαιρεθεί το κίνητρο των εκπαιδευτικών

Σύμφωνα πάντως με τον πρόεδρο της Επιτροπής, Κυριάκο Χατζηγιάννη, αν και έχει επιτευχθεί πρόοδος, υπάρχουν ωστόσο αυστηρές και μεγάλες διαφορές ανάμεσα στους εμπλεκόμενους φορείς και αυτές πρέπει να γεφυρωθούν. Μια από αυτές τις διαφορές, είπε, αφορά το αν θα αγγίξουμε την αυτονομία των Πανεπιστημίων, με το να αφαιρεθεί η ευχέρεια της Συγκλήτου να ψηφίζει κανόνες. Σημείωσε δε, ότι για αυτούς τους κανόνες η Ελεγκτική Υπηρεσία υποστηρίζει ότι θα πρέπει να εγκρίνονται από τα Υπουργικό Συμβούλιο.

Παράλληλα τόνισε, ότι η συζήτηση θα συνεχιστεί με γνώμονα τη σωστή διαχείριση των εταιρειών των Πανεπιστημίων με μετόχους τους εκπαιδευτικούς, τη διαφάνεια και τη μη οικονομική εκμετάλλευση. Από την άλλη, είπε, δεν πρέπει να δημιουργηθούν οι μηχανισμοί εκείνοι που θα διατηρήσουν τα κίνητρα στο ακαδημαϊκό προσωπικό να γίνει μέτοχος στην εμπορευματοποίηση των δικών του πνευματικών δικαιωμάτων.

Υπογράμμισε ακόμα ότι υπάρχουν εισηγήσεις από πλευράς και του Ελεγκτή και από πλευράς των πανεπιστημιακών, ενώ υπάρχει η φιλοσοφία ότι δεν πρέπει να αφαιρεθεί το κίνητρο των εκπαιδευτικών, προκειμένου να συμβάλουν με καλύτερο ζήλο στην αξιοποίηση αυτών των αποτελεσμάτων. "Γιατί αν τους το αφαιρέσουμε αντιλαμβάνεστε ότι θα οδηγηθούν σε άλλους εναλλακτικούς τρόπους αξιολόγησης και το Πανεπιστήμιο θα είναι απλός θεατής», ανέφερε.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στη συζήτηση επίσης υπήρξε έντονη διαφωνία της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για τη συμμετοχή των ακαδημαϊκών σε αυτές τις εταιρείες, με τον κ. Χατζηγιάννη να σημειώνει ότι αν και ακούστηκαν όλα τα επιχειρήματα και από τις δύο πλευρές, στο τέλος της ημέρας την απόφαση θα την πάρει η Κοινοβουλευτική Επιτροπή, ώστε να διαμορφωθεί το κείμενο, το οποίο θα τεθεί ενώπιον των Κοινοβουλευτικών ομάδων και στη συνέχεια στην Ολομέλεια του Σώματος. «Οι βουλευτές άκουσαν όλα τα επιχειρήματα και είναι έτοιμοι να πάρουν τις προσωπικές τους αποφάσεις ώστε να τοποθετηθούν», πρόσθεσε.

Όχι στους καθηγητές-επιχειρηματίες

Από την πλευρά του ο βουλευτής της Αλληλεγγύης, Μιχάλης Γιωργάλλας, υπογράμμισε ότι υπάρχει ενώπιον της Επιτροπής Παιδείας της Βουλής το νομοσχέδιο για τη δημιουργία εταιρειών από τα Πανεπιστήμια για την εκμετάλλευση ερευνητικών αποτελεσμάτων που εδράζεται πάνω και σε άλλες πρακτικές, όπως υπάρχουν και σε άλλες χώρες, με στόχο να θεσμοθετηθούν τα απαραίτητα κίνητρα που θα δίνουν τη δυνατότητα στους επινοητές να μπορούν να μπαίνουν ως μέτοχοι στα εμπορικά σχήματα εκμετάλλευσης των επινοήσεων τους. Ωστόσο, σημείωσε, όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς συγκλίνουν στην άποψη ότι δεν πρέπει να δημιουργήσουν καθηγητές, οι οποίοι θα είναι επιχειρηματίες. «Τους εν λόγω καθηγητές τους θέλουμε απερίσπαστους από το ακαδημαϊκό τους έργο», είπε.

Υπενθυμίζεται, ότι τα εν λόγω νομοσχέδια έχουν ως σκοπό τη βελτίωση του νομικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία των Δημόσιων Πανεπιστημίων, ώστε αφενός να έχουν τη δυνατότητα να ιδρύουν Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και αφετέρου το ακαδημαϊκό και άλλο προσωπικό των Δημόσιων Πανεπιστημίων να έχει τη δυνατότητα να συμμετέχει σε δραστηριότητες μεταφοράς της τεχνογνωσίας και των επινοήσεων σε εμπορεύσιμα προϊόντα και υπηρεσίες για τη δημιουργία προστιθέμενης αξίας στην οικονομία.

Η συζήτηση θα συνεχιστεί στην Επιτροπή Παιδείας της Βουλής τις ερχόμενες εβδομάδες.