Η οικονομική ανάπτυξη της Κύπρου αναμένεται να παραμείνει ισχυρή, με γνώμονα την εγχώρια ζήτηση, αλλά πληθαίνουν οι καθοδικοί κίνδυνοι”, σύμφωνα με τις Εαρινές Οικονομικές Προβλέψεις της Κομισιόν, οι οποίες συζητήθηκαν σήμερα στο Κολέγιο των Επιτρόπων και παρουσιάστηκαν από τον Πιέρ Μοσκοβισί στις Βρυξέλλες.

Σύμφωνα με το κεφάλαιο των προβλέψεων για την κυπριακή οικονομία, το ΑΕΠ θα συνεχίσει να αυξάνεται με ρυθμούς 3,9% για το 2018, 3.1% για το 2019 και 2.7% για το 2020, ενώ η ανεργία μειώνεται από το 8,4% το 2018 στο 6,7% το 2019 και 5,9% το 2020. Το χρέος αποκλιμακώνεται από το 102.% το 2018 στο 96,4% το 2019 και 98,9% το 2020 ενώ το έλλειμμα -4.8% του 2018 μετατρέπεται ξανά σε πλεόνασμα 3.0% το 2019 και 2,8% το 2020 χωρίς αλλαγή πολιτικής.

Η Κομισιόν προειδοποιεί για αρνητικούς κινδύνους για τις δημοσιονομικές προοπτικές που σχετίζονται με “τις αβεβαιότητες σχετικά με τις μακροοικονομικές προοπτικές, τα αποτελέσματα των δικαστικών αποφάσεων σχετικά με προηγούμενα μέτρα σχετικά με τους μισθούς του δημόσιου τομέα και το πιθανό έλλειμμα των δημόσιων φορέων παροχής υγειονομικής περίθαλψης κατά τα πρώτα έτη του εθνικού συστήματος ασφάλισης υγείας”.

Αναλυτικά η Κομισιόν προβλέπει ότι “ο πληθωρισμός προβλέπεται να παραμείνει υποτονικός. Ο προϋπολογισμός αναμένεται να επανέλθει σε πλεόνασμα και το δημόσιο χρέος θα μειωθεί σταθερά από το 2019 και μετά. Οι κίνδυνοι για τις δημοσιονομικές προοπτικές είναι επίσης κυρίως αρνητικοί”.

“Στέρεη ανάπτυξη, αλλά αυξημένοι κίνδυνοι”

Η Κομισιόν σημειώνει ότι “η Κύπρος εξακολουθεί να απολαμβάνει μια αξιοσημείωτη αναθέρμανση μετά την κρίση με αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 3,9% το 2018, αλλά η ανάπτυξη προβλέπεται να μειωθεί στο 3,1% φέτος και 2,7% το 2020, καθώς το εξωτερικό περιβάλλον είναι λιγότερο ευνοϊκό και ο ιδιωτικός τομέας συνεχίζει να αποκλιμακώνεται”.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις, η ιδιωτική κατανάλωση παραμένει βασικός παράγοντας ανάπτυξης λόγω της ταχείας αύξησης της απασχόλησης.

Η απασχόληση το 2018 αυξήθηκε κατά 4% και οι πιο πρόσφατοι δείκτες της αγοράς εργασίας παραμένουν ευνοϊκοί. Το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο 7,1% το Φεβρουάριο του 2019, με σημαντική μείωση της μακροχρόνιας ανεργίας. “Οι μισθοί αυξήθηκαν μέτρια σε σχέση με το προηγούμενο έτος και αναμένεται να συνεχίσουν να αυξάνονται, ενώ οι εργοδότες σε διάφορους τομείς προγραμματίζονται να επαναδιαπραγματευτούν τους μισθούς με τα συνδικάτα εν μέσω της σύσφιγξης των συνθηκών της αγοράς εργασίας”, καταγράφει η έκθεση. “Η δημόσια κατανάλωση προβλέπεται επίσης να παρέχει στήριξη στην ανάπτυξη, με γνώμονα την αυτόματη τιμαριθμική αναπροσαρμογή των μισθών του δημοσίου, τις αυξήσεις των μισθών και την αποδέσμευση των προαγωγών”, αναφέρει.

Οι επενδύσεις προβλέπεται “να είναι ισχυρές” και “αυξάνονται πιο έντονα από τη συνολική οικονομική δραστηριότητα”.

Σημαντικό μέρος των επενδύσεων προέρχεται από συνεχιζόμενα σχέδια που σχετίζονται με τον τουρισμό. Άλλα επενδυτικά σχέδια αφορούν την κατασκευή κατοικιών, ενώ το ήμισυ του συνόλου των συναλλαγών στον τομέα οφείλεται στην εξωτερική ζήτηση, η οποία στη συνέχεια υποστηρίζεται από το πρόγραμμα Citizenship by Investment.

Τέλος, μεγάλο μέρος των επενδύσεων στην Κύπρο σχετίζεται με εγγραφές πλοίων. “Αυτά είναι εγγενώς ασταθή, αλλά είναι πιθανότερο να αυξηθούν μετά από προσπάθειες ενίσχυσης του ναυτιλιακού τομέα στη χώρα”, αναφέρει η Κομισιόν.

Επιπλέον καταγράφει ότι οι καθαρές εξαγωγές αναμένεται να βαρύνουν την οικονομική ανάπτυξη. Οι εισαγωγές προβλέπεται να αυξηθούν αντανακλώντας το μεγάλο περιεχόμενο των εισαγωγών της εγχώριας ζήτησης. Εν τω μεταξύ, οι εξαγωγές στην Κύπρο κυριαρχούν από υπηρεσίες και το μεγαλύτερο μέρος των υπηρεσιών συνδέεται με τον τουρισμό. Οι προοπτικές των υπηρεσιών που σχετίζονται με τον τουρισμό “θολώνουν από τις πρόσφατες πτωχεύσεις αρκετών αεροπορικών εταιρειών που εξυπηρετούν την Κύπρο, την επιβράδυνση την παγκόσμιας ζήτησης, τον έντονο ανταγωνισμό και την υψηλή αβεβαιότητα που σχετίζεται με τον Brexit (οι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου αντιπροσωπεύουν πάνω από το ένα τρίτο του συνόλου των τουριστών)”.

“Οι κίνδυνοι για τις προοπτικές γέρνουν προς τα κάτω”, αναφέρει η Κομισιόν.

“Ως μικρή ανοιχτή οικονομία, η Κύπρος θα είναι εκτεθειμένη σε έντονες αντιξοότητες από την επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης”, ενώ “η μεγάλη εξάρτηση της οικονομίας από ξένους πόρους αφήνει επίσης ευάλωτη στις εξωτερικές εξελίξεις”, προειδοποιεί.

Ο πρωτογενής πληθωρισμός βάσει του ΕνΔΤΚ το 2018 ήταν 0,8%, σχεδόν το ίδιο όπως ήταν το 2017 (0,7%). Οι πληθωριστικές πιέσεις προήλθαν κυρίως από τις κατηγορίες ενεργειακών και μη επεξεργασμένων ειδών διατροφής, ενώ ο πυρήνας του πληθωρισμού κυμάνθηκε γύρω στο μηδέν. Δύο παράγοντες φαίνεται να παρέχουν κάποια εξήγηση γι `αυτό. Πρώτον, ο αυξανόμενος ανταγωνισμός μεταξύ των χονδρεμπόρων, των εμπόρων λιανικής πώλησης και των πλατφορμών διαδικτύου, καθώς και η έλλειψη νομοθεσίας σχετικά με το πότε τα καταστήματα μπορούν να προσφέρουν εκπτώσεις. Δεύτερον, αν και το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε απότομα τα τελευταία χρόνια, η ταχύτερη δημιουργία θέσεων απασχόλησης σημειώθηκε σε τομείς χαμηλού αμοιβής και εξακολουθεί να υπάρχει σημαντική ύφεση στην αγορά εργασίας που πρέπει να απορροφηθεί. Συνεπώς, οι πληθωριστικές πιέσεις αναμένεται να παραμείνουν υποτονικές.

Το αρχικό ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να επανέλθει σε πλεόνασμα της τάξης του 3% περίπου του ΑΕΠ το 2019 και το 2020, μετά την απόσπαση ενός προσωρινού ελλείμματος ύψους 4,8% του ΑΕΠ το 2018. Αυτό οφειλόταν εξ ολοκλήρου στα εφάπαξ μέτρα στήριξης της Κύπρου Συνεταιριστική Τράπεζα πώληση. Η υποκείμενη δημοσιονομική επίδοση αναμένεται να παραμείνει ισχυρή, στο πίσω μέρος του υποστηρικτικού μακροοικονομικού περιβάλλοντος και στη βελτίωση της αγοράς εργασίας.

Το πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να φθάσει το 3,0% του ΑΕΠ το 2019. Τα έσοδα προβλέπεται ότι θα συνεχίσουν να αυξάνονται, κυρίως λόγω της σημαντικής αύξησης των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, η οποία αντισταθμίζεται εν μέρει από τη μείωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης στα καύσιμα και την αναθεώρηση φορολογία των οχημάτων.

Σε σύγκριση με τις δημόσιες δαπάνες, με εξαίρεση τις εφάπαξ καταβολές το 2018, προβλέπεται ότι οι δαπάνες θα αυξηθούν με υψηλότερο ρυθμό από τα έσοδα. Αυτό οφείλεται κυρίως σε μέτρα που αυξάνουν το έλλειμμα, όπως η σταδιακή αύξηση των δημόσιων μισθών για την αντιστροφή των μισθολογικών περικοπών που εφαρμόστηκαν μετά την κρίση, το καθεστώς της Estia για τη στήριξη της μη εξυπηρετούμενης αποπληρωμής του δανείου και η στήριξη της κυβέρνησης για συνταξιούχους χαμηλού εισοδήματος.

Η πρόβλεψη λαμβάνει υπόψη την έναρξη των εισφορών στο εθνικό σύστημα ασφάλισης υγείας από τον Μάρτιο του 2019 και την ένταξη των δύο οντοτήτων που προέκυψαν από την πώληση της Κυπριακής Συνεταιριστικής Τράπεζας στον τομέα της γενικής κυβέρνησης.

Σύμφωνα με μια υπόθεση μη αλλαγής πολιτικής, το πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να μειωθεί ελαφρά στο 2,8% του ΑΕΠ το 2020. Το διαρθρωτικό πλεόνασμα του προϋπολογισμού προβλέπεται να μειωθεί κατά την περίοδο πρόβλεψης από 2% του ΑΕΠ το 2018 σε περίπου 3/4 % το 2020, κυρίως λόγω του θετικού κενού παραγωγής.

Οι κύριοι αρνητικοί κίνδυνοι για τις δημοσιονομικές προοπτικές σχετίζονται με “τις αβεβαιότητες σχετικά με τις μακροοικονομικές προοπτικές, τα αποτελέσματα των δικαστικών αποφάσεων σχετικά με προηγούμενα μέτρα σχετικά με τους μισθούς του δημόσιου τομέα και το πιθανό έλλειμμα των δημόσιων φορέων παροχής υγειονομικής περίθαλψης κατά τα πρώτα έτη του εθνικού συστήματος ασφάλισης υγείας”. Τα θετικά ταμειακά υπόλοιπα από τις προκύπτουσες οντότητες της κεντρικής τράπεζας αποτελούν μια θετική προοπτική.

Τέλος αφού αυξήθηκε σημαντικά στο 102,5% του ΑΕΠ το 2018, λόγω της εφάπαξ υποστήριξης της κυπριακής συνεταιριστικής τράπεζας, το ακαθάριστο δημόσιο χρέος προβλέπεται να μειωθεί σταθερά κάτω από το 90% του ΑΕΠ έως το 2020. Η μείωση οφείλεται κυρίως στα προβλεπόμενα πρωτογενή πλεονάσματα του προϋπολογισμού και την ισχυρή αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ.