Δεκαέξι Πολιτικές Συμβιώσεις έχουν συναφθεί στην Κύπρο από την ημέρα ψήφισης της νομοθεσίας τον Δεκέμβριο του 2015, εκ των οποίων οι 8 αφορούσαν ετερόφυλα άτομα και οι άλλες 8 ομόφυλα. Στην Κύπρο, όπως καταγράφηκε στο πλαίσιο συζήτησης Ημερίδας, παρά το ότι έχουν καταγραφεί σημαντικά βήματα προόδου όσον αφορά το νομοθετικό πλαίσιο, πολλά πρέπει ακόμα να γίνουν για την κοινωνική προστασία των ΛΟΑΤΙ ατόμων.

Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποιήθηκε σήμερα Ημερίδα από το Υπουργείο Εσωτερικών και το Γραφείο της Επιτρόπου Διοικήσεων σε συνεργασία με την Κυπριακή Ακαδημία Δημόσιας Διοίκησης με τίτλο “Η πρόκληση της αποφυγής διακρίσεων στη βάση του σεξουαλικού προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου”. Στόχος της Ημερίδας ήταν η εκπαίδευση, η ενημέρωση αλλά και η παραγωγική ανταλλαγή απόψεων γύρω από το θέμα της εφαρμογής του συμφώνου Πολιτικής Συμβίωσης στη Δημόσια Διοίκηση. Στην Ημερίδα συμμετείχαν πέρα από τους λειτουργούς και τους υπαλλήλους των πιο υπηρεσιών, και ο Πρόεδρος της Οργάνωσης ACCEPT-ΛΟΑΤ Κώστας Γαβριηλίδης.

Για την εφαρμογή του Νόμου

Στο σύντομο χαιρετισμό της η εκπρόσωπος του Υπουργείου Εσωτερικών Νατάσα Οικονόμου είπε πως για την εφαρμογή του Νόμου έχουν εργαστεί υποδειγματικά και έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα με στόχο την εξυπηρέτηση του κοινού οι Επαρχιακές Διοικήσεις και τα αρμόδια Τμήματα του Υπουργείου.

Νέες πτυχές για τη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα

Όπως είπε, η ψήφιση του Νόμου περιλαμβάνει πτυχές νέες για τη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα της Κύπρου και ως υπό αυτές τις περιστάσεις, η αποχή από ενέργειες και συμπεριφορές που ενδέχεται να εκλαμβάνονται ως παραβίαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης αποτελεί υποχρέωση και βασική αρχή για τη Διοίκηση. “Θεωρούμε λοιπόν, την εκπαίδευση και τη γνώση ως τα κατάλληλα εργαλεία για να πετύχουμε υψηλό επίπεδο παροχής υπηρεσιών”, πρόσθεσε.

Από την πλευρά του, ο Α` Λειτουργός του Γραφείου Επιτρόπου Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Άριστος Τσιάρτας είπε πως το σύμφωνο Πολιτικής Συμβίωσης δεν δοκιμάζει μόνο το νομικό και θεσμικό πλαίσιο της χώρας μας αλλά δοκιμάζει συνειδήσεις, προκαταλήψεις και στερεότυπα και χαρακτήρισε αυτό το Νόμο όπως και έναν άλλο Νόμο που ποινικοποιεί την καλλιέργεια του μίσους απέναντι στα ΛΟΑΤΙ άτομα, ως τις πιο σημαντικές των τελευταίων χρόνων για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όπως είπε, η Πολιτική Συμβίωση δεν εγκαθιδρύει έναν άλλο τύπου γάμο αλλά κατοχυρώνει έναν εναλλακτικό τρόπο συμβίωσης με δικαιώματα που παράγονται κατά τρόπο αντίστοιχο του γάμου.

Περί της εφαρμογής του Νόμου

Ο κ. Τσιάρτας σημείωσε πως αυτό που ενδιαφέρει το Γραφείο Επιτρόπου Διοικήσεως είναι να δει μέσα από τη συζήτηση με τους λειτουργούς των επαρχιακών διοικήσεων ποια είναι η ανταπόκριση του κόσμου μέσα σε αυτούς τους πρώτους μήνες της εφαρμογής του Νόμου, ποια τα προβλήματα, ποιες οι ελλείψεις, οι ανεπάρκειες και ποια η συμπεριφορά απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο και σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών και τις αρμόδιες αρχές θα πρέπει να δούμε πώς μπορούν να επιλυθούν τα όποια προβλήματα και να ληφθούν βελτιωτικά μέτρα.

Παράλληλα, είπε πως είμαστε μια κοινωνία η οποία επιδεικνύει πολλές φορές υπερβολικό ενδιαφέρον για ζητήματα που έχουν να κάνουν με την ιδιωτική ζωή των πολιτών και συνεπώς χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και επίδειξη σεβασμού στην αξιοπρέπεια και στην ιδιωτικότητα των πολιτών. Πρόσθεσε πως θα πρέπει να αποδεσμεύσουμε τις προσωπικές μας απόψεις από την άσκηση των καθηκόντων μας.

Μιλώντας στην Ημερίδα, η λειτουργός του Γραφείου Επιτρόπου Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Ζηναΐδα Ονουφρίου, είπε αρχικά απευθυνόμενη στους λειτουργούς του Δημοσίου ότι είναι η δικιά τους δουλειά που έχει τη μεγαλύτερη σημασία στην εφαρμογής της συγκεκριμένης νομοθεσίας καθώς έρχονται σε άμεση επαφή με τον κόσμο.

Ποια είναι τα ΛΟΑΤΙ

Στη συνέχεια, η κ. Ονουφρίου αναφέρθηκε στο ποια είναι τα ΛΟΑΤΙ άτομα (λεσβίες, οι ομοφυλόφιλοι, τα τρανς και τα ίντερσεξ άτομα) και ποια τα χαρακτηριστικά του καθενός, σημειώνοντας πως πλέον τα ζητήματα που αφορούν αυτά τα άτομα από ταμπού έχουν ενταχθεί στον πυρήνα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όπως είπε οι εξελίξεις των τελευταίων χρόνων είναι ραγδαίες καθώς πριν από 20 χρόνια η ομοφυλοφιλία ήταν ποινικό αδίκημα, και πριν από 10 στο επίκεντρο ήταν να μην περιθωριοποιούνται, ενώ πλέον είναι στην καρδιά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σημείωσε πως στην Κύπρο έχουν γίνει σημαντικά βήματα προόδου τα τελευταία 6 χρόνια και πως παρά την καθυστέρηση η κυπριακή Πολιτεία προχωρά σταδιακά προς την ενδυνάμωση της αρχής της ισότητας.

Απουσιάζει η κοινωνική προστασία

Ωστόσο, όπως είπε, στην Κύπρο απουσιάζει μια κοινωνική προστασία και ισότητα των ΛΟΑΤΙ ατόμων, καθώς ιδιαίτερα τα τρανς και τα ίντερσεξ άτομα εξακολουθούν να πέφτουν θύματα εκφοβισμού, διακρίσεων ακόμα και βίαιων επιθέσεων. Σύμφωνα με πανευρωπαϊκή έρευνα του 2014 για τα ΛΟΑΤΙ άτομα, 6% είχαν πέσει θύματα σωματικής ή σεξουαλικής επίθεσης και το 19% είχαν δεχθεί παρενόχληση.

Οι ανάγκες των ΛΟΑΤΙ

Πριν ένα μήνα δημοσιεύτηκε η νέα πανευρωπαϊκή έρευνα η οποία απευθύνθηκε αυτή τη φορά σε δημόσιους υπαλλήλους, γιατρούς, εκπαιδευτικούς διαφόρων χωρών. Σύμφωνα με αυτή, όλες οι επαγγελματικές ομάδες έχουν μειωμένες γνώσεις σε σχέση με τις ανάγκες των ΛΟΑΤΙ ατόμων ενώ πολλοί επαγγελματίες έχουν προκαταλήψεις σε σχέση με αυτά τα ζητήματα. Σε ορισμένες χώρες μάλιστα, κάποιοι επαγγελματίες στο χώρο της υγείας πιστεύουν ότι η ομοφυλοφιλία είναι ασθένεια και ο τρανσεξουαλισμός ψυχική διαταραχή.

Ορολογία τρανς

Εξηγώντας την ορολογία, τα τρανς άτομα (διεμφυλικά άτομο/ τρανσέξουαλ) είναι αυτά που το ανατομικό τους φύλο ή αυτό που αναγράφηκε στη γέννηση τους δεν ταυτίζεται με το κοινωνικό τους φύλο, δηλαδή με τον τρόπο που συμπεριφέρονται και εμφανίζονται.

Τα τρανς άτομα ενδέχεται να έχουν υποβληθεί σε επέμβαση επαναπροσδιορισμού φύλου αλλά και όχι. Τα άτομα αυτά, υπόκεινται σε ταπεινωτική μεταχείριση και χλευασμό. Ωστόσο στην Κύπρο υπήρξαν μόλις 10 καταγγελίες τα τελευταία 5 χρόνια. Τα ίντερσεξ άτομα (διαφυλικά/μεσοφυλικά) είναι αυτά που έχουν και ανδρική και γυναικεία φυσιολογία και διαφέρουν από τα τρανς (διεμφυλικά) καθώς η κατάσταση τους συνδέεται με το ανατομικό τους φύλο και όχι με το κοινωνικό τους.