Αμφότερες γυναίκες, αμφότερες αριστερών πολιτικών καταβολών, αμφότερες περιβαλλοντικά ευαίσθητες. Η δήμαρχος της Βαρκελώνης Αντα Κολάου και η ομόλογός της στη Μαδρίτη Μανουέλα Καρμένα έχουν εκπονήσει εδώ και λίγο καιρό μια σειρά από μεγαλεπήβολα σχέδια αστικής ανάπλασης με στόχο τη βελτίωση της ζωής των εκατομμυρίων συμπολιτών τους.

Η Κολάου ξεκίνησε το 2015 να γυροφέρνει στον νου της ένα πρότζεκτ που θα αποσυμφορούσε την πρωτεύουσα της Καταλονίας από το κυκλοφοριακό και από την εκτεταμένη ρύπανση. Ο μόνος κανόνας που έπρεπε να ακολουθηθεί ήταν ο εξής: οι πεζοί πολίτες έχουν προτεραιότητα σε όλα, τα ΜΜΜ και τα ΙΧ ακολουθούν, με στόχο τη μείωση χρήσης των ιδιωτικών αυτοκινήτων και της χρήσης δίκυκλων τουλάχιστον κατά 21%. Και κάπως έτσι πήρε σάρκα και οστά το σχέδιο των Superblocks, δηλαδή τεράστια οικοδομικά τετράγωνα έκτασης περίπου 400.000 τ.μ., άκρως φιλικά προς τους πεζούς, όπου μέσα τους κινούνται αποκλειστικά ποδήλατα και μερικά φορτηγά που κάνουν διανομές τροφίμων και άλλων αγαθών, πάντα έχοντας πάρει πρώτα την απαιτούμενη άδεια.

Οι εμπνευστές αυτού του πρωτοποριακού σχεδίου δημιούργησαν μικρά πάρκα και πλατείες μέσα στις γειτονιές αλλά και ποδηλατοδρόμους, οδικές παρεμβάσεις που λειτουργούν ως «φράκτες» στην κυκλοφορία των αυτοκινήτων και κυρίως στις μεγάλες ταχύτητες. Ετσι ο υπόλοιπος χώρος εντός του «σούπερ οικοδομικού τετραγώνου» είναι ελεύθερος για τους πεζούς, τους ποδηλάτες, τους ηλικιωμένους και για τα παιδιά, να μετακινούνται ελεύθερα ανάμεσα σε μονοπάτια, δέντρα, γλυπτά και παιδικές χαρές. Και φυσικά τα «Superblocks» κάνουν τη Βαρκελώνη περισσότερο «πράσινη» καθώς προσφέρουν στην πόλη γωνιές με καθαρό αέρα, χωρίς ρύπους και θορύβους. Το αποτέλεσμα όπως φαίνεται και στο βίντεο από τον οργανισμό «Streetfilms» είναι εντυπωσιακό.

Από τη δική της πλευρά, η Μαδρίτη απαγόρευσε από τον περασμένο Νοέμβριο την κυκλοφορία των περισσότερων πετρελαιοκίνητων ή ντιζελοκίνητων οχημάτων στο κέντρο της πόλης, καθώς επιχειρεί να βελτιώσει την ποιότητα του αέρα σε μία από τις ευρωπαϊκές πόλεις με τη μεγαλύτερη ατμοσφαιρική ρύπανση. Η αστυνομία μέχρι σήμερα κάνει εκτεταμένες περιπολίες σε όλη την επίμαχη περιοχή, ονόματι Madrid Central, έκτασης πέντε τετραγωνικών χιλιομέτρων, μεταξύ αυτών στη λεωφόρο Gran Via και στη δημοφιλή για τους τουρίστες πλατεία Puerta del Sol, προκειμένου να εμποδίσει την πρόσβαση όλων των αυτοκινήτων, εκτός εκείνων που εξαιρούνται ή των ηλεκτρικών και υβριδικών οχημάτων. Τα μποτιλιαρίσματα αλλά και η κυκλοφορία πολλών παλαιότερων ή ντιζελοκίνητων οχημάτων σε συνδυασμό με το ξηρό κλίμα της ισπανικής πρωτεύουσας συνέβαλαν στην εκτόξευση των ποσοστών του διοξειδίου του αζώτου στη Μαδρίτη, κατά παράβαση των ευρωπαϊκών κανονισμών, από το 2010.

Οι αρχές της Μαδρίτης θέλουν να προλάβουν άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες όπως το Λονδίνο, το Παρίσι, το Βερολίνο ή το Οσλο, που έχουν ήδη επιβάλει περιορισμούς στην κυκλοφορία για να βελτιώσουν την ποιότητα της ατμόσφαιρας. Εντούτοις, το σχέδιο ίσως να μην ευοδωθεί καθώς οι επικριτές του σημειώνουν ότι στους κανόνες περιλαμβάνονται εξαιρέσεις που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την αποτελεσματικότητα του όλου σχεδίου, όπως για παράδειγμα το ότι οι κάτοικοι του κέντρου μπορούν να οδηγούν οποιοδήποτε όχημα, ακόμα και ντιζελοκίνητο.

Ομοίως και οι ιδιοκτήτες ακινήτων στο κέντρο, ακόμα και αν δεν διαμένουν εκεί, ενώ όλες οι μοτοσικλέτες επιτρέπονται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Το μέλλον θα δείξει ποια εκ των δύο πόλεων θα κυριαρχήσει σε αυτό το «πράσινο» και οικολογικό classico.