Την Τετάρτη, η επιτροπή νομικών υποθέσεων ψήφισε το προσχέδιο ενός ευρωπαϊκού κανονισμού που θα απαιτεί από εταιρείες όπως η Google και η Microsoft να εισαγάγουν φίλτρα που θα εμποδίζουν τους χρήστες τους από το να ανεβάζουν υλικό που υπόκειται σε περιορισμούς πνευματικών δικαιωμάτων.

Το επίμαχο προσχέδιο είχε προταθεί πρώτη φορά το 2016, σε μία προσπάθεια αναβάθμισης των κανονισμών πνευματικών δικαιωμάτων, για να καλύψει τα όποια νομικά κενά «στην εποχή του Facebook».

Πίσω από την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία, βρίσκεται - επισήμως - η προσήλωση σε ένα διαδίκτυο που οι καλλιτέχνες, οι συγγραφείς και οι δημοσιογράφοι θα πληρώνονται δίκαια για τη δουλειά τους.

Ωστόσο οι επικριτές του προτεινόμενου κανονισμού, αντιτάσσουν ότι οι προβλεπόμενες ρυθμίσεις θα περιορίσουν την δυνατότητα των χρηστών να μοιράζονται ελεύθερα περιεχόμενο.

Κάποιοι νομοθέτες μάλιστα εκτιμούν πως ακόμα και το κωμικό «βασίλειο των memes» θα επηρεαστεί από τους νέους κανονισμούς αφού οι χρήστες θα πρέπει να δίνουν την άδειά τους σε τρίτους για να χρησιμοποιούν τα ψηφιακά κολάζ που δημιουργούν στον υπολογιστή τους.

Σε άλλο άρθρο, προβλέπεται πως οι διαδικτυακές πλατφόρμες όπως η Google θα πρέπει να πληρώνουν τους εκδότες ακόμα και για την προβολή λίγων φράσεων από καινούργιες ειδήσεις ή ιστορίες που προωθούν.

Σύμφωνα με τους προτεινόμενους κανονισμούς, ακόμα και η αναπαραγωγή ενός απλού τίτλου είδησης θα επιτρέπεται να μοιραστεί στο ίντερνετ μόνο κατόπιν σχετικής άδειας.

Τα μέλη της επιτροπής πάντως, υπερψήφισαν έστω και οριακά τα σχετικά άρθρα, παρά τις προειδοποιήσεις ορισμένων εκ των μεγαλυτέρων προσωπικοτήτων και επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον Ιστό.

«Εργαλείο αυτοματοποιημένης παρακολούθησης και ελέγχου»

Λίγες ημέρες νωρίτερα, 70 από τα μεγαλύτερα ονόματα του Διαδικτύου - μεταξύ των οποίων ο εφευρέτης του Παγκόσμιου Ιστού, Τιμ Μπέρνερς Λι και ο ιδρυτής της Wikipedia, Τζίμι Γουέιλς - υπέγραψαν μία ανοιχτή επιστολή, στην οποία προειδοποιούν ότι «αυτό το χωρίς προηγούμενο βήμα για την μεταμόρφωση του Διαδικτύου, θα μετατρέψει το ίντερνετ από μία ανοιχτή πλατφόρμα διαμοιρασμού και καινοτομίας σε ένα εργαλείο αυτοματοποιημένης παρακολούθησης και ελέγχου των χρηστών του».

«Η ζημιά που ίσως προκληθεί στο ελεύθερο ανοικτό ίντερνετ όπως το γνωρίζουμε, δύσκολα μπορεί να προβλεφθεί, αλλά κατά τη γνώμη μας θα μπορούσε να είναι πολύ σοβαρή», υπογραμμίζεται στην επιστολή. Στις αρχές της χρονιάς, 169 Ευρωπαίοι ακαδημαϊκοί με εξειδίκευση στην πνευματική ιδιοκτησία, απηύθυναν έκκληση στους ευρωβουλευτές να απορρίψουν τα σχέδια αυτά που, αν ψηφιστούν, «θα παρεμποδίσουν την ελεύθερη ροή πληροφορίας που είναι ζωτικής σημασίας για τη Δημοκρατία».

Οι οργανώσεις των κοινωνικών ελευθεριών επίσης εκφράζουν τους φόβους τους πως, αν τελικώς ο κανονισμός αυτός υπερψηφιστεί από την Ολομέλεια, θα πλήξει το κατοχυρωμένο δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης, εκχωρώντας επιπλέον δυνατότητες ελέγχου στους διαδικτυακούς κολοσσούς. Παράλληλα μια τέτοια ρύθμιση θα επιβάρυνε ανισομερώς τις ευρωπαϊκές startups.

Αρκετοί αναλυτές φοβούνται ότι ο νόμος θα ψηφιστεί, αν και ορισμένοι ευρωβουλευτές έχουν ήδη δεσμευτεί να αντιταχθούν στην έγκρισή του, όταν έρθει προς ψήφιση στην ολομέλεια. «Μπορούμε ακόμα να το αποφύγουμε και να κρατήσουμε ελεύθερο το διαδίκτυο», δήλωσε η ευρωβουλευτής των Πράσινων, Τζούλια Ρέντα.

Στην επιτροπή νομικών υποθέσεων, ακόμα και το πλέον αμφιλεγόμενο άρθρο για την εισαγωγή φίλτρων σε Google και Microsoft πέρασε παρά τις αντιδράσεις με 15 ψήφους υπέρ έναντι 10 κατά.

Ο κεντροδεξιός ευρωβουλευτής Άξελ Βος, που ηγείται της ομάδας υπέρ των αλλαγών, απορρίπτει την αρνητική κριτική. «Κανείς δεν φιλτράρει ούτε πρόκειται να φιλτράρει στο μέλλον το ίντερνετ», διαβεβαιώνει σε ανακοίνωσή του.

«Αυτές οι πλατφόρμες καταγράφουν σημαντικά κέρδη από έργα με πνευματικά δικαιώματα που αναρτώνται σε αυτές από τους χρήστες τους. Επομένως δεν μπορούν να κρυφτούν πίσω από το επιχείρημα ότι είναι οι χρήστες τους που αναρτούν αυτό το υλικό, όταν εκείνες είναι οι μόνες που βγάζουν χρήματα».