Η Ελισάβετ γράφει για το αγαπημένο της πάρκο στην Κύπρο
Γράφει η αρχαιολόγος Ελισάβετ Στεφανή Κεντρική φωτογραφία Kathy Tsangg
Η παραλία του Κουρίου άρχισε να γίνεται ολοένα πιο γνωστή σε τουρίστες και ντόπιους μέσα από άρθρα στο διαδίκτυο και αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. To hashtag #kourion μετράει πέρα από 13.000 αναρτήσεις στο instagram, εμφανίζοντας λήψεις τόσο από την παραλία όσο και από τον αρχαιολογικό χώρο, με το θέατρο και τις συναυλίες γνωστών καλλιτεχνών που εμφανίστηκαν σε αυτό.
Αλήθεια όμως, πότε ήταν η τελευταία φορά που επισκεφθήκατε το αρχαιολογικό πάρκο του Κουρίου κατά τη διάρκεια της ημέρας; Πρόκειται για ένα από τα ομορφότερα αρχαιολογικά πάρκα που έχουμε στην Κύπρο, όμως οι επισκέψεις από ντόπιους περιορίζονται συνήθως στις σχολικές εκδρομές. Έτυχε να επισκεφθώ το Κούριο και Σαββατοκύριακα (υπενθυμίζεται ότι ο χώρος είναι ανοιχτός 7 ημέρες τη βδομάδα) και η συντριπτική πλειοψηφία των επισκεπτών που συνάντησα ήταν τουρίστες από το εξωτερικό.
οι επισκέψεις από ντόπιους περιορίζονται συνήθως στις σχολικές εκδρομές, πρόκειται όμως για ένα από τα ομορφότερα αρχαιολογικά πάρκα που έχουμε στην Κύπρο
Η αλήθεια είναι ότι ακόμη κι αν δεν σας ελκύουν πολύ οι εξορμήσεις για «αρχαία», το Κούριο δεν θα σας απογοητεύσει. Η θέα προς τον κάμπο της Επισκοπής και τον ορίζοντα της Μεσογείου είναι πανέμορφη κάθε εποχή, αλλά ας μην ξεχνάμε και τον πολιτισμό. Το θέατρο από μόνο του αποτελεί μια εντυπωσιακή κατασκευή, της οποίας την εξαιρετική ακουστική μπορούμε να θαυμάσουμε μέχρι σήμερα, γεγονός που αποδεικνύεται όταν παίζονται αρχαία θεατρικά έργα στο χώρο χωρίς την ανάγκη μικροφωνικής υποστήριξης.
Αυτό που βλέπουμε σήμερα βέβαια είναι ένα μόνο μέρος του θεάτρου, η χωρητικότητα του οποίου ήταν πολύ μεγαλύτερη στα ρωμαϊκά χρόνια, στα οποία χρονολογείται η σημερινή, αποσπασματική, του μορφή. Ειδικότερα, σε αντίθεση με τη σημερινή χωρητικότητα των 1.500 θεατών κατά τη ρωμαϊκή περίοδο μπορούσαν να φιλοξενηθούν 2,000 περισσότεροι!
Εκτός από τα θεατρικά έργα, στο χώρο αυτό πραγματοποιούνταν, για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και άλλα δημοφιλή θεάματα της εποχής όπως οι μονομαχίες και οι θηριομαχίες. Για τον λόγο αυτό εξάλλου το θέατρο δέχθηκε διάφορες μετατροπές, κυρίως για τη λήψη μέτρων προστασίας των θεατών. Το θέατρο, όπως και όλη η πόλη του Κουρίου, υπέστη σοβαρές ζημιές από διαδοχικούς σεισμούς που κτύπησαν το νησί στη διάρκεια του 4ου αι. μ.Χ.
Δίπλα από το θέατρο, κάτω από τα μεγάλα στέγαστρα, βρίσκεται ένα σύμπλεγμα κτηρίων τα οποία δόθηκαν ως δώρο στην πόλη του Κουρίου από κάποιον συμπολίτη τους, μετά τους καταστροφικούς σεισμούς που ταλάνισαν την περιοχή. Ο φιλάνθρωπος και προφανώς εύπορος Ευστόλιος δώρισε στην πόλη το σύμπλεγμα αυτό, του οποίου τα δάπεδα είναι διακοσμημένα με εξεζητημένα ψηφιδωτά, στα οποία απεικονίζονται χριστιανικά σύμβολα, γεωμετρικά και φυτικά μοτίβα καθώς και επιγραφές (γι’ αυτό γνωρίζουμε εξάλλου και το όνομά του). Τα λουτρά που σώζονται στον ίδιο χώρο αποτελούσαν μέρος του συμπλέγματος, παρέχοντας τη δυνατότητα στους χρήστες του για κρύο και θερμό μπάνιο. Κάτω από τα ψηφιδωτά δάπεδα των δωματίων των λουτρών φαίνεται το πολύπλοκο σύστημα διαχείρισης του νερού, το οποίο έφτανε στο Κούριο μέσω υδραγωγείων από τη Σωτήρα και το Σούνι.
Τα «αρχαία» που βλέπουμε μπορούν να μας αφηγηθούν πολλές ιστορίες, αρκεί να έχουμε αυτιά να τις ακούσουμε
Το αρχαιολογικό πάρκο δεν σταματάει όμως εδώ. Εκτείνεται σε μια μεγάλη απόσταση προς τα δυτικά του θεάτρου όπου υπάρχουν κι άλλα κατάλοιπα της ρωμαϊκής και της πρωτοχριστιανικής περιόδου. Η μεγάλη αγορά περιβαλλόμενη από στοές, κτίσματα που λειτουργούσαν ως μαγαζιά και τα δημόσια λουτρά της πόλης αποτελούσε το κέντρο της κοινωνικής ζωής του Κουρίου κατά τα ρωμαϊκά χρόνια. Η επισκοπική βασιλική, έδρα του επισκόπου του Κουρίου και το διπλανό βαπτιστήριο αποτελούν εντυπωσιακά κτίσματα των πρώτων αιώνων της διάδοσης του χριστιανισμού στο νησί (5ος και 6ος αι. μ.Χ.). Από τα δυτικά αυτά κτίσματα η θέα προς τους λόφους που υψώνονται πάνω από τη θάλασσα είναι μαγευτική. Ακολουθώντας την πορεία του αρχαιολογικού πάρκου προς τα δυτικά μπορείτε να θαυμάσετε κι άλλα ψηφιδωτά δάπεδα, τα οποία διακοσμούσαν πολυτελείς επαύλεις με αναπαραστάσεις μονομάχων καθώς και σκηνές από τη μυθολογία.
Οι επισκέψεις αυτές μπορούν να σας ταξιδέψουν, για λίγο έστω, στο παρελθόν αυτού του τόπου. Σε μέρη όπου έζησαν και άφησαν πίσω το στίγμα τους άνθρωποι σαν κι εμάς. Τα «αρχαία» που βλέπουμε μπορούν να μας αφηγηθούν πολλές ιστορίες, αρκεί να έχουμε αυτιά να τις ακούσουμε. Δεν πρόκειται για ημερομηνίες, ονόματα και γεγονότα που πρέπει ξαφνικά να θυμηθούμε ή να μάθουμε. Πρόκειται για πολλές και διαφορετικές ιστορίες που αναδύονται μέσα από τα κατάλοιπα του παρελθόντος, υπενθυμίζοντάς μας ότι όλα αυτά αφορούν τον άνθρωπο: τις ανάγκες, τις ανησυχίες, τις δοξασίες, τα επιτεύγματά του. Κάπου εκεί μπορεί να γεννηθεί η αγάπη και ο σεβασμός προς τον πολιτισμό μας και σε κάθε μορφή τέχνης.
