Καμιά φορά το πράμα μες το χωριό μας πάει να θυμίσει έντονα στόρι του Γκοσινί όταν, πριν έρθουν αντιμέτωποι με τον κοινό εχθρό, στο γαλατικό χωριό έριχναν έναν τρικούβερτο καβγά για το έτσι τους. Όμως σε αυτό το χωριό της νοτιοανατολικής Μεσογείου, που δεν είναι τόσο κουλ όπως το εικονογραφημένο γαλατικό χωριό, φαίνεται πως απλά γουστάρουμε να συμφωνούμε πως διαφωνούμε, να πικροχολιάζουμε και να αφήνουμε τον διάλογο να ποσπάζεται και να αγκομαχά εκεί όπου τον διακόψαμε.

Αφορμή αυτή τη φορά, πριν απ’ το μεγάλο συμπόσιο με τα αγριογούρουνα στον καλοκαιρινό Πρωταρά, ήταν η κυκλοφορία του περιβόητου δημοσιογραφικού γλωσσαρίου. Συμπαθητική η προσπάθεια ανταλλαγής απόψεων και η μελέτη που θα προηγήθηκε της δημιουργίας του αλλά αναρωτιέμαι αν θα μπορούσαμε να το εξετάσουμε με οποιοδήποτε άλλο τρόπο εκτός από μία ακόμα δημοσιευμένη μελέτη μιας ομάδας ανθρώπων. Μια μελέτη με την οποία ενδέχεται να συμφωνείς και να διαφωνείς ανά παράγραφο.

Και πριν χαρακτηριστώ “γκράντε πατριώτισσα”, “απορριπτικό δημοσιογραφικό μέτωπο” και “υστερική”, να σημειώσω πως στο άκουσμα κιόλας της κυκλοφορίας του συγκεκριμένου απορούσα, μεταξύ άλλων, πως μπορεί ένα (συμβουλευτικό, προτεινόμενο, ιδιωτικής πρωτοβουλίας κλπ) γλωσσάρι να πετύχει, όπως στόχευσε ο ΟΑΣΕ, να φέρει τις δύο κοινότητες πιο κοντά. Το γεγονός δε ότι το συγκεκριμένο απευθύνεται στους δημοσιογράφους του χωριού μας, με ενοχλεί τα μάλα για λόγους περισσότερους κι απ’ την ετοιματζίδικη (προτεινόμενη) γλωσσική προετοιμασία.

Αν όλοι συμφωνούμε -χωρίς να κάνουμε ντου στον τρικούβερτο- πως η γλώσσα αποτελεί, μεταξύ άλλων, εργαλείο κοινωνικό τότε θα μπορούσαμε να πούμε πως η πολιτική της προέκταση χρωματίζεται κομματάκι παραπάνω απ’ το είδος της ελευθερίας που ο καθένας επιθυμεί. Το μπλα μπλα είναι πάνω απ’ όλα τρόπος σκέψης. Μπορεί να είναι ταξικό, πελατειακό, αντιπροσωπευτικό, μπορεί να είναι πολλά πράγματα που έχουν να κάνουν με τον τρόπο που οραματίζεται ο καθένας την ελευθερία του. Οπότε το μπλα μπλα, ως φορέας κοινωνικοπολιτικού λόγου μες το επικοινωνιακό σύστημα ποικίλει, πόσω μάλλον όταν μπουρδουκλώνεται μες το τεχνοδικτυακό μπάχαλο της εποχής.

Τα ΜΜΕ που όλοι λατρεύουν να μισούν, λειτουργούν -ακόμα- ως διαμεσολαβητές στη σχέση κοινωνίας-πολιτικής με τους πλείστους να πιστεύουν, για κάποιο περίεργο λόγο, πως πρόκειται για Μέσα Ενημέρωσης και όχι Μέσα Επικοινωνίας.

Το πως θα μπορούσε ένα δημοσιογραφικό γλωσσάρι να φέρει τις δύο κοινότητες πιο κοντά, με προβληματίζει.

Κουρασμένη, χρόνια τώρα, απ’ όλα τα εισαγωγικά και τα ψευδοwhatever, μετά το άνοιγμα των οδοφραγμάτων -όταν και επιβεβαιώσαμε πως η κυρίαρχη αφήγηση των εξωγήινων απ’ τα X-files δεν ίσχυε- δεν είμαι σίγουρη αν αυτό που χρειαζόμαστε είναι ακόμα ένα δημοσιογραφικό ή πολιτικό langue de bois.

Με την κοινότητα των... the others, έχουμε την ευχέρεια και την επιλογή πλέον να συνυπάρχουμε. Και την ώρα που στέκεσαι γραμμή στο γνωστό παιχνιδάδικο και βλέπεις το παιδί της δίπλα να κλαίει και οδύρεται για ακόμα ένα παγωτό, αδυνατώ να πιστέψω πως σκέφτεσαι πως πρόκειται για ένα “ψευδό-κλαμα”, ενός “ψευδο-παιδιού”, μιας “ψευδό-μανας”. Μάλλον αντιλαμβάνεσαι πως όλα τα μούλικα στον κόσμο, άμα τους κάτσεις ένα ψυγείο με παγωτά λίγο πριν το ταμείο θα σηκώσουν τον κόσμο άνω-κάτω.

Την άλλη κοινότητα, δεν χρειαζόμαστε αντικατάσταση της προϋπάρχουσας ξύλινης γλώσσας με άλλη ξύλινη γλώσσα για να την προσεγγίσουμε. Εκεί στο παιχνιδάδικο, στην ταβέρνα, στην υπεραγορά και στον γιατρό θα συναντηθούν οι άνθρωποι την ώρα που οι πολιτικοί θα δίνουν ραντεβού σε θερινά και χειμερινά θέρετρα. Και στους χωρους αυτούς πρέπει να βρούμε το θάρρος να συνομιλούμε ‘όρθιοι’, γιατί ο διάλογος γεννιέται μέσα από την διαλεκτική και την αμηχανία του απροετοίμαστου. Tο τελευταίο χρέωσέ το στον διαχρονικό Πλάτωνα.

Καλές οι συστάσεις και η έρευνα και η ανταλλαγή απόψεων για να έρθουμε οι δύο κοινότητες πιο κοντά αλλά, μάλλον, αν οι άνθρωποι που απαρτίζουν τούτο το χωριό δεν βρουν το θάρρος να εξετάσουν συνειδητά τι είδους ελευθερίες επιθυμούν, καμία προτεινόμενη ή άλλη γλώσσα δεν θα μπορέσει να την κάνει την δουλειά.

Σε μία εποχή που οι πλείστες λέξεις χρησιμοποιούνται κουβαλώντας προσωπικούς ορισμούς και το θάρρος της δράσης εκλείπει, η προσωρινή συγκόλληση ή συγκάλυψη δεν μπορεί να αποτελέσει λύση προβλημάτων.

Ζωντανός οργανισμός η γλώσσα και η μοίρα της είναι να αλλάζει και να προχωρά. Κι επειδή ευτυχούμε να έχουμε ακόμα πολιτικά συστήματα που μας το επιτρέπουν, ας την αφήσουμε να αλλάξει και να προχωρήσει ώριμα και αυτοβούλως. Ελεύθερα.

ΥΓ Τις προτάσεις στο Γλωσσάρι είναι ξεκάθαρο ότι ο καθένας θα τις αντιμετωπίσει όπως γουστάρει. Αγνοώντας τες ή ακολουθώντας μέρος τους ή ολόκληρες. Κάποιοι από εμάς, που δεν ανήκουμε σε κανένα “απορριπτικό δημοσιογραφικό μέτωπο”, θα επιμένουμε πως, για κανένα λόγο, δεν θα έπρεπε αυτό να υιοθετηθεί από δημοσιογραφικές ενώσεις ή επιτροπές ή οργανισμούς.