Το 2017, 142 χώρες είχαν καταργήσει τη θανατική ποινή, νομικά ή πρακτικά, ενώ 56 εξακολουθούσαν να την επιτρέπουν. 993 είναι οι καταγεγραμμένες εκτελέσεις σε 23 χώρες. Η Κίνα εξαιρείται, καθώς τα στοιχεία θεωρούνται ‘κρατικό μυστικό’, πιστεύεται όμως ότι πραγματοποιούνται χιλιάδες εκτελέσεις.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, το 84% σχεδόν όλων των καταγεγραμμένων εκτελέσεων (2017), έχει πραγματοποιηθεί στο Ιράν, τη Σαουδική Αραβία, το Ιράκ και το Πακιστάν.

Στην Ασία, τον Αραβικό Κόσμο και τις ΗΠΑ, υπάρχει έντονη αντίδραση για την κατάργηση της θανατικής ποινής. Ωστόσο, τα 4/5 των Αφρικανικών χωρών έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή.

Σύμφωνα με πληροφορίες από το Γραφείο του ευρωκοινοβουλίου στην Κύπρο, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι κάθετα ενάντια στη θανατική ποινή σε όλες τις περιστάσεις και η καταπολέμησή της αποτελεί πρωταρχική προτεραιότητα της εξωτερικής της πολιτικής για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ενώ οι περισσότερες χώρες του κόσμου έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή, σε κάποιες χώρες συνεχίζει να ισχύει και να εκδίδονται καταδίκες και να γίνονται εκτελέσεις. Η Ένωση χρησιμοποιεί το διπλωματικό και πολιτικό της βάρος για να ενθαρρύνει αυτές τις χώρες να καταργήσουν τη θανατική ποινή, χρηματοδοτεί εκστρατείες ευαισθητοποίησης σχετικά με την ανάγκη τερματισμού της και παράλληλα περιορίζει το εμπόριο ουσιών που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τις εκτελέσεις αυτές.

Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα εντός και εκτός της Ένωσης. Για αυτό και όλα τα κράτη μέλη της έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Επίσης έχει λάβει σειρά μέτρων για την κατάργηση της θανατικής ποινής, καθώς:

-Απαγορεύει το εμπόριο αγαθών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για βασανιστήρια ή εκτελέσεις

-Ενθαρρύνει την τήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέσω της πολιτικής που ασκεί στο εμπόριο

-Υποστηρίζει οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών σε χώρες που ισχύει η θανατική ποινή

-Ως μόνιμος παρατηρητής στον ΟΗΕ, υποστηρίζει οποιεσδήποτε ενέργειες για τον τερματισμό της θανατικής ποινής

Επίσης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθετεί ψηφίσματα και φιλοξενεί συζητήσεις που καταδικάζουν τις δραστηριότητες των χωρών που εξακολουθούν να χρησιμοποιούν αυτή την πρακτική.

Η Λευκορωσία, είναι η μοναδική χώρα στην Ευρώπη στην οποία εξακολουθεί να ισχύει η θανατική ποινή. Στη Ρωσία υπάρχει μορατόριουμ.

Το 7ο Παγκόσμιο Συνέδριο κατά της Θανατικής Ποινής, πραγματοποιείται 27 Φεβρουαρίου με 1 Μαρτίου και είναι το κορυφαίο γεγονός για το θέμα στον κόσμο και διοργανώνεται από το ECPM (Μαζί κατά της θανατικής ποινής), συγκεντρώνοντας περισσότερους από 1000 ενδιαφερόμενους από περισσότερες από 140 χώρες.

Σημαντικό έτος στην προσπάθεια καταπολέμησης της θανατικής ποινής ήταν το 1982 με την υιοθέτηση από το Συμβούλιο της Ευρώπης του Πρωτοκόλλου αριθ. 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου - το πρώτο νομικά δεσμευτικό μέσο που καταργεί τη θανατική ποινή σε καιρό ειρήνης.

Το πρωτόκολλο αυτό επικυρώθηκε από 46 από τα 47 κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης (όλα εκτός από τη Ρωσία). Λίγα χρόνια αργότερα, το 1989, το πρώτο διεθνές έγγραφο με στόχο την κατάργηση της θανατικής ποινής σε παγκόσμιο επίπεδο εγκρίθηκε από τον ΟΗΕ με την ονομασία: ‘Δεύτερο Προαιρετικό Πρωτόκολλο του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα’. Μέχρι σήμερα έχει επικυρωθεί από 86 κράτη.

Σήμερα, η κατάργηση της θανατικής ποινής έχει επικρατήσει σε παγκόσμιο επίπεδο, με τις περισσότερες χώρες να καταργούν την θανατική ποινή (106 χώρες για όλα τα εγκλήματα, και επιπλέον 8 για τα απλά εγκλήματα από τον Ιούλιο του 2018). Επιπλέον το 2018, η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία αποφάσισε ότι η θανατική ποινή είναι απαράδεκτη υπό οποιεσδήποτε συνθήκες.

56 περίπου κράτη διατηρούν ακόμη τη θανατική ποινή παρόλο που μόνο γύρω στα 23 (2016 και το 2017) την εφαρμόζουν.

Το Συμβούλιο ενέκρινε τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τη θανατική ποινή το 1998. Αυτές ήταν οι πρώτες κατευθυντήριες γραμμές για τα ανθρώπινα δικαιώματα που υιοθετήθηκαν ποτέ από το Συμβούλιο. Στη συνέχεια επικαιροποιήθηκαν το 2001, το 2008 και το 2013. Το πρώτο σημείο των κατευθυντήριων γραμμών αναφέρει ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αντίθετη στη θανατική ποινή κάτω από οποιεσδήποτε περιστάσεις».

Μπορείτε να παρακολουθήσετε το συνέδριο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από αυτόν τον σύνδεσμο