Μιλήστε μας λίγο για το Πολιτιστικό Εργαστήρι Αγίων Ομολογητών και τις δράσεις σας.

Το Πολιτιστικό Εργαστήρι είναι ένας μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός και από το 1999 μέχρι σήμερα έχει να αναδείξει σημαντικό έργο στα πολιτιστικά δρώμενα. Καλύπτει ένα μεγάλο φάσμα δραστηριοτήτων από τον παραδοσιακό χορό και μουσική, στο θεατρικό παιχνίδι, στην ενασχόληση με τον κινηματογράφο και με πληθώρα ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Από το 2010 στεγάζεται στο Αρχοντικό Ιεροδιακόνου σ’ενα αναπαλαιωμένο αρχοντικό στην καρδιά του παραδοσιακού πυρήνα των Αγ. Ομολογητών. Ο χώρος αυτός είναι ένας πολυχώρος που στεγάζει μόνιμα παιδική δανειστική βιβλιοθήκη, ιματιοθήκη, χώρους εργαστηρίων μουσικής και θεάτρου καθώς και καντίνα αλλά ταυτόχρονα μεταμορφώνεται σε χώρο όπου πραγματοποιούνται μαθήματα χορού, μουσικές βραδιές ή συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, εκθέσεις ζωγραφικής, φιλοξενία ευρωπαϊκών εργαστηρίων. Ένας χώρος ζωντανός, γεμάτος ενέργεια και δημιουργικότητα. Ο διεθνής χαρακτήρας του επιβεβαιώνεται σε μια επίσκεψη στο Αρχοντικό όπου εθελοντές από διάφορες χώρες της Ευρώπης δραστηριοποιούνται με βάση την Ευρωπαϊκή Εθελοντική Εργασία (EVS βοηθώντας τις δραστηριότητες του οργανισμού και ταυτόχρονα αναπτύσσοντας ένα δικό τους πρόγραμμα. Γενιές παιδιών που πέρασαν είτε στα εβδομαδιαία εργαστήρια είτε στα ευρωπαϊκά προγράμματα επιστρέφουν ως ενήλικες συμβάλλοντας με το δικό τους τρόπο στις δραστηριότητες του Πολιτιστικού. Ο εθελοντισμός είναι είναι βασική κινητήρια δύναμη για πολλούς από τους ανθρώπους που εμπλέκονται μια και η δημιουργία της κοινότητας όπου τα μέλη βοηθούν και ταυτόχρονα εκφράζονται είναι ένας από τους πρωταρχικούς στόχους.

Τι σας οδήγησε στη δημιουργία του;

Η ώθηση για δημιουργία του Πολιτιστικού Εργαστηρίου ήταν η αγάπη για τον παραδοσιακό χορό της Κύπρου και του ευρύτερου Ελληνικού χώρου με γνώμονα πάντα τον σεβασμό στις κοινωνίες που δημιούργησαν αυτό τον πολιτισμό. Κάθε χρόνο πραγματοποιούνται παραστάσεις σε συνεργασία με το Πολιτιστικό του Πανεπιστημίου Κύπρου, τον Δήμο Λευκωσίας, το Προεδρικό μέγαρο κ.ά. Ταυτόχρονα υπήρξε η ανάγκη για δημιουργία μιας ομάδας κοινωνικού χαρακτήρα όπου ο χορός δεν είναι αυτοσκοπός αλλά μέσω ανάπτυξης σχέσεων κοινωνικών, προσωπικών και προσδιορισμού ταυτότητας. Συν τω χρόνω αναπτύχθηκαν και άλλες δραστηριότητες όπως ενασχόληση με το θέατρο ή το κινηματογράφο με την ίδια πάντα φιλοσοφία. Τα Ευρωπαϊκά προγράμματα προέκυψαν και πάλι από την ανάγκη των ίδιων των συμμετεχόντων. Στην αρχή ήταν παρουσιάσεις του Κυπριακού χορού στο εξωτερικό εκπροσωπώντας την Κύπρο σε διάφορες εκδηλώσεις, χαρακτηριστικά αναφέρω 2 σημαντικές: τους εορτασμούς τόσο για τις υπό ένταξη χώρες όσο και στην ένταξη της Κύπρου στην ευρωπαϊκή ένωση, Μαδρίτη 2002 και Ιρλανδία 2004 αντίστοιχα. Άλλες συμμετοχές σε φεστιβάλ την Ελλάδα, Ουγγαρία, Γαλλία, Ισπανία, Μεξικό κ.ά. Στην συνέχεια όμως εμφανίστηκε η ανάγκη συμμετοχής σε ευρωπαϊκά προγράμματα και εργαστήρια με ευρύτερη θεματολογία, προσωπικής ανάπτυξης, θεατρικό παιχνίδι, χορό, μουσική. Από το 2013, κάθε Ιούλη, το Εργαστήρι διοργανώνει και συντονίζει ένα πρόγραμμα ανταλλαγής νέων (Youth Exchange) με τον τίτλο Vibes of Life με συμμετοχή 6 χωρών και σκοπό έχει να εκφράσουν οι νέοι ηλικίας 15-18 με την βοήθεια έμπειρων εκπαιδευτών μέσα από τον χορό, την μουσική και το θέατρο αυτά που τους δίνουν πάθος και ενέργεια στη ζωή. Τα εργαστήρια που διαρκούν μία εβδομάδα καταλήγουν σε μια παράσταση δρόμου που παρουσιάζεται στην Πάφο (στα δημοτικά μπάνια και στην Λευκωσία (στην πλατεία Φανερωμένης.

Έχοντας συνεργαστεί και με αξιόλογους Πολιτιστικούς Οργανισμούς στο εξωτερικό, ποια εμπειρία σας μέχρι τώρα έχει υπάρξει η πιο πολύτιμη και γιατί;

Πιο σημαντική πιστεύω ήταν η συνεργασία με την Ουνέσκο, μια παράσταση που δώσαμε στο Παρίσι σχετικά με την άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά με θέμα τον Κυπριακό Γάμο. Η συνεργασία με αυτό τον Παγκόσμιο Οργανισμό σίγουρα ήταν ανεκτίμητη για μας και μας τιμά ιδιαίτερα. Η παρουσίαση σκοπό είχε να ξεδιπλώσει όλα τα στοιχεία, δρώμενα, τραγούδια, μουσική και χορό που συνοψίζονται στον Κυπριακό Γάμο σε μόλις 30 λεπτά. Αυτό ήταν μια πρόκληση για την ομάδα συμμετοχής και σίγουρα οι εμπειρίες που αποκτήσαμε μοναδικές.

Kαι πότε αισθανθήκατε πιο υπερήφανη για την πορεία και την εξέλιξη του εργαστηρίου;

Θα διάλεγα την τελευταία μας παράσταση με τίτλο ΤΕΡΨηΧΟΡοι. Η συγκεκριμένη παράσταση είχε μια υπέρβαση. Κινήθηκε σε δυο επίπεδα. Αυτό του παραδοσιακού χορού και μουσικής στην πιο αυθεντική του μορφή, με φορεσιές, μουσικά όργανα και χορούς όπως τις δημιούργησαν οι κοινωνίες. Παράλληλα όμως παρουσιάστηκε και μια σημερινή επώνυμη δημιουργία τόσο στην μουσική όσο και στον χορό με σεβασμό στην παράδοση και στα βασικά της στοιχεία. Παράδοση έχει μια διπλή έννοια, παραδίνω και παραδίνομαι. Αν δεν παραδοθείς δεν μπορείς να ακούσεις τα μυστικά της και να οδηγηθείς σε μια επώνυμη δημιουργία με σεβασμό στα πρωταρχικά της στοιχεία. Γιατί στις μέρες μας βλέπουμε πολλές προσπάθειες όπου ξυλώνεται εντελώς η βασική δομή ενός παραδοσιακού κομματιού μουσικού ή χορευτικού. Αυτή η δημιουργία παρουσιάστηκε χωρίς παραδοσιακές φορεσιές με την αφαιρετικότητα της σύγχρονης ενδυμασίας. Η παράσταση δόθηκε στο Δημοτικό Θέατρο Στροβόλου, υπό την αιγίδα του υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού, είχε πολύ καλές κριτικές και έδωσε τροφή για προβληματισμό και συζήτηση για την σύγχρονη δημιουργία που στηρίζεται σε παραδοσιακά στοιχεία.

Ποια είναι η σχέση των παιδιών και των ενηλίκων που συμμετέχουν στο εργαστήρι με την καλλιτεχνική έκφραση; Μπορεί να ξεκινήσει οποιοσδήποτε να έρχεται στο εργαστήρι;

Οι δραστηριότητες του Εργαστηρίου καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα ηλικιακών ομάδων αρχίζοντας από την ηλικία των 6 χρόνων και χωρίς περιορισμό στην ανώτερη ηλικιακή ομάδα. Το εργαστήρι είναι ένας ζωντανός οργανισμός όπου νέοι και ενήλικες μπορούν να προτείνουν δικές τους ιδέες, δραστηριότητες και προγράμματα και το Εργαστήρι να τους βοηθήσει να τα πραγματοποιήσουν με γνώμονα πάντα τον πολιτισμό. Είναι ανοικτό σε ανθρώπους και ιδέες και οποιοσδήποτε μπορεί να έρθει να επικοινωνήσει, να ενημερωθεί για τις δραστηριότητες, να συμμετέχει αν θέλει ή να προτείνει. Θα το παρομοίαζα με εκκολαπτήριο που μπορεί να δώσει ζεστασιά σε ανθρώπους και ιδέες που μπορούν να γεννηθούν και να εξελιχθούν.

Πώς αξιολογείτε την Κύπρο προ-κρίσης και μετά-κρίσης σε ότι αφορά τα θέματα πολιτισμού;

Σε μια κρίση ο πολιτισμός από την μια θεωρείται πολυτέλεια για πολλούς εφόσον υπάρχουν ανάγκες για τα βασικά αλλά ανθεί από την άλλη γιατί ο καθένας ψάχνει την ουσία των πραγμάτων, στρέφεται περισσότερο στον εαυτό του, στις ρίζες του ψάχνοντας τα δικά του στοιχεία. Ως Εργαστήρι δυσκολευτήκατε αρκετά για να επιβιώσουμε με την κρίση, περιορίστηκαν οι χορηγίες, και ταυτόχρονα φάνηκε η ανάγκη των ανθρώπων να πιαστούν από ένα εργαστήρι που θα τους έδινε νόημα. Προσφέραμε και προσφέρουμε σε πολλά άτομα ευπαθών ομάδων δωρεάν μαθήματα χορού και θεατρικού παιγνιδιού. Ο αριθμός αυτός αυξήθηκε με την κρίση αλλά και παράλληλα και η εθελοντική εργασία μελών. Η πρόταση που μας έγινε να συμμετέχουμε στο TEDx Nicosia 2016 που είχε θέμα TRACES – Ίχνη, και να διαπραγματευτούμε το θέμα “Ίχνη παράδοσης” μια παρουσίαση σε θέση ομιλίας με ταυτόχρονη προβολή των εννοιών που διαπραγματευόμασταν, μας έδωσε την ευκαιρία να εκφράσουμε πως λειτουργεί ο χορός και κυρίως ο παραδοσιακός χορός στην κοινωνία, στην κοινότητα αλλά και στην προσωπική ανάπτυξη του κάθε ατόμου.

Η κρίση λοιπόν μπορεί να λειτουργήσει θετικά σε διάφορους τομείς. Επιστροφή στα δικά μας, και λέγοντας δικά μας εννοώ την συλλογική συνείδηση, όλα εκείνα τα στοιχεία που φέρνουμε μαζί μας αλλά από την άλλη μια κρίση δίνει κίνητρα νέας δημιουργίας και έκφρασης. Τα πιο σημαντικά καλλιτεχνικά έργα δημιουργήθηκαν σε δύσκολους καιρούς.

Ποια είναι τα σχέδια σας στο Εργαστήρι για το μέλλον;

Το μέλλον του Εργαστηρίου έγκειται στους νέους που εκκολάπτει. Όνειρο και στόχος, γιατί τα όνειρα καμιά φορά έχουν την έννοια του άπιαστου, είναι τα νέα παιδιά να πάρουν στα χέρια τους τα ινία και να οδηγήσουν το Πολιτιστικό Εργαστήρι ακόμα πιο ψηλά με γνώμονα πάντα την υπηρεσία του Πολιτισμού. Το Πολιτιστικό Εργαστήρι δεν είναι απλά ένα κέντρο σύναξης ανθρώπων αλλά ένας ζωντανός πολιτιστικός οργανισμός. Στο εγγύς μέλλον το Εργαστήρι προγραμματίζει να συνεχίσει και να επεκτείνει τις συνεργασίες του με αξιόλογους μουσικούς όπως τους Anastatica project (συνεργασία στην παράσταση ΤΕΡΨηΧΟΡοι) και δημιουργούς που έχουν επιδείξουν αξιόλογο έργο τόσο στην Κύπρο όσο και στον εξωτερικό.