Με πλώρη το πάθος και την κληρονομιά

Με πλώρη το πάθος και την κληρονομιά

Ο Κωστάκης Λοΐζου, μιλάει για τον όμιλο Louis

Με πλώρη το πάθος και την κληρονομιά

Το έντονο και έλλογο πάθος του για τη δουλειά του, η αποφασιστικότητα, η ξεκάθαρη αντίληψη και η αίσθηση της αποστολής του, η βάσιμη αισιοδοξία και η στρατηγική ψυχραιμία του είναι σταθεροί οδοδείκτες της πορείας του. Είναι τα στοιχεία που τον κάνουν να αντέχει στα καλά και στα δύσκολα της επιχειρηματικής του διαδρομής. Σε μια εκ βαθέων συνέντευξη, ο εκτελεστικός πρόεδρος του Ομίλου Louis κ. Κωστάκης Λοΐζου μάς ταξιδεύει στην ιστορία του ομίλου, που είναι συνυφασμένη με την ιστορία του κυπριακού τουρισμού.

*Φωτογραφία Ελένη Παπαδοπούλου*

Ο πατέρας σας, Λούης Λοΐζου, ο «Mr. Louis», ιδρυτής του Ομίλου Louis, πάλεψε σε δύσκολους καιρούς, από τη δεκαετία του ’40, για να εντάξει την Κύπρο στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη. Πώς θυμάστε να σας περιγράφει τις προσπάθειές του; Ο πατέρας μου σε πολύ δύσκολους καιρούς προσπάθησε να αναπτύξει κάτι το εντελώς άγνωστο για την εποχή του. Μάλιστα, όταν έλεγε: «η προσπάθειά μας είναι να φέρουμε τουρίστες στην Κύπρο», γελούσαν όσοι τον άκουγαν και του απαντούσαν: «Άτε Λούη τωρά, τι θα έρτει να κάνει στην Κύπρο ένας τουρίστας;» Πήγαινε σε ταξιδιωτικά συνέδρια στην Αμερική, στην Ευρώπη, στην Ασία και έδινε ενημερωτικά φυλλάδια για την Κύπρο. Και κάθε φορά τον ρωτούσαν: «Τι είναι η Κύπρος, πού βρίσκεται;» Η επιμονή του δημιουργούσε στους ξένους ταξιδιωτικούς πράκτορες το ερώτημα: «Γιατί αυτός ο άνθρωπος δείχνει τόσο πάθος για την Κύπρο; Φαίνεται πως κάτι υπάρχει». Αυτή η προσπάθειά του είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους τον θαυμάζω. Είχε πάθος και αγάπη για την Κύπρο.

Από τη Λεμεσό στη Λευκωσία… Ο πατέρας μου ήταν γέννημα θρέμμα της Λεμεσού και η μητέρα μου από τη Λάρνακα. Το 1935 ασχολούνταν με τις μεταφορές, με λεωφορεία που έκαναν τη γραμμή Λεμεσού-Λευκωσίας, Λεμεσού-Πλατρών κ.τ.λ. Η εταιρεία λεγόταν «Αδελφότης». Το 1952 μετακομίσαμε στη Λευκωσία, όπου βρισκόταν το αεροδρόμιο.

Ποιες ήταν οι σπουδές σας και τα πρώτα σας επαγγελματικά βήματα; Σε ηλικία 14 ετών πήγα εσωτερικός σπουδαστής στο Αμερικανικό Κολλέγιο, στην Αθήνα. Όταν αποφοίτησα το 1962, σπούδασα στην Αγγλία, Οικονομικά και Διοίκηση Επιχειρήσεων. Ακολούθως, πήγα για ένα χρόνο στην Ελβετία, όπου συνέχισα τις σπουδές μου στις επιχειρήσεις με έμφαση στον τουρισμό. Μετά τη στρατιωτική μου θητεία, ασχολήθηκα με το τουριστικό μας γραφείο στην Αθήνα για έναν χρόνο. Η σκέψη του πατέρα μου να εργαστώ μακριά του ήταν πολύ σωστή. Έμαθα να παίρνω αποφάσεις και να χειρίζομαι καταστάσεις. Αργότερα, επέστρεψα στην Κύπρο και συνέχισα δίπλα στον πατέρα μου.

Πώς ήταν η επαγγελματική σας σχέση; Πολλές φορές διαφωνούσαμε γιατί δεν είχα την εμπειρία. Θυμάμαι ότι πήγαινα κοντά του με επαναστατικές ιδέες και προσπαθούσε να με συγκρατήσει. Μου έλεγε: «ξανασκέψου το». Έκτοτε, όταν έχω μια ιδέα θέλω να τη δουλεύω στο μυαλό μου πρώτα, δεν την εφαρμόζω αμέσως. Πάντα τον ακούω να με συμβουλεύει: «ξανασκέψου το».

*Η ιστορία της κρουαζιέρας Η πρώτη επαφή με την κρουαζιέρα, όπως τη γνωρίζουμε, έγινε αρχές του ’80. Προηγουμένως ο πατέρας μου αντιπροσώπευε επιβατικές γραμμές που έκαναν το δρομολόγιο Κύπρου-Ελλάδας, Κύπρου-Αιγύπτου, Βηρυτού-Μασσαλίας-Ιταλίας. Πριν το 1960, νοίκιαζε ή αντιπροσώπευε εταιρείες ξένων επιβατικών πλοίων, που έκαναν τη γραμμή Κύπρος-Αυστραλία-Καναδάς-Αμερική όπου μετανάστευαν οι Κύπριοι. Ο πατέρας μου πέθανε το 1971. Μετά το 1974 αντιπροσωπεύαμε τη Ναυτική Εταιρεία Λέσβου, η οποία έκανε τη γραμμή Πειραιάς-Μυτιλήνη-Ρόδος-Κύπρος-Χάιφα με φέρι μποτ. Το πλοίο έφθανε στην Κύπρο από τον Πειραιά και αποβιβάζονταν πολλοί Κύπριοι, και πήγαινε από την Κύπρο στο Ισραήλ χωρίς επιβάτες και φορτία. Το βράδυ επέστρεφε στην Κύπρο με τους λίγους Ισραηλινούς επιβάτες και επιβιβάζονταν οι Κύπριοι με προορισμό τον Πειραιά. Η σκέψη μας ήταν «γιατί να μην μπορεί κάποιος να πηγαίνει για μια μέρα από την Κύπρο στη Χάιφα και να επιστρέφει;» Η ιδέα υλοποιήθηκε και είχε μεγάλη ανταπόκριση. Στο τέλος, ναυλώσαμε ένα πλοίο, το «Οδυσσέας Ελύτης». Βλέποντας την προοπτική, μετά από μελέτη, αγοράσαμε το 1986 το πρώτο μας πλοίο, το Princesa Marissa. Αρχικά, συνεχίσαμε το ίδιο δρομολόγιο και ακολούθως αρχίσαμε τις κρουαζιέρες στην Αίγυπτο. Έτσι δημιουργήθηκε η κρουαζιέρα στην Κύπρο. Το 2005 επεκταθήκαμε στην Ελλάδα και έκτοτε κάνουμε κρουαζιέρες από τον Πειραιά προς πολλά ελληνικά νησιά.

Ποια η προοπτική της κρουαζιέρας στην Κύπρο και γενικότερα στην Ανατολική Μεσόγειο; Το χτύπημα στην κρουαζιέρα στην περιοχή ήρθε το 1991 με τον πόλεμο στον Κόλπο. Μετά ανάκαμψε, αλλά έχασε τη δυναμική της. Επιπλέον, ξεκίνησαν τα προβλήματα Ισραήλ-Αιγύπτου με αποτέλεσμα να ατονήσει εντελώς. Κάποτε, ο πρόεδρος και βασικός ιδιοκτήτης της Carnival Cruises, της μεγαλύτερης εταιρείας στον κόσμο στην κρουαζιέρα, Μίκι Άρισον μου είπε: «Η πιο ενδιαφέρουσα περιοχή για κρουαζιέρα είναι η Ανατολική Μεσόγειος, αλλά είναι ασταθής περιοχή». Γι’ αυτό αναπτύχθηκε η Καραϊβική σαν κύριος χώρος κρουαζιερών. Στην Ευρώπη αναπτύχθηκε η δυτική περιοχή λόγω της αεροπορικής σύνδεσης με μεγάλες χώρες, όπως η Ισπανία και η Ιταλία. Δυστυχώς, η Ελλάδα, που είναι ο φυσικός χώρος της κρουαζιέρας, την πολεμούσε. Για να έκανες κρουαζιέρα στην Ελλάδα έπρεπε το πλοίο να είχε ελληνική σημαία, που σήμαινε πολύ αυξημένα έξοδα.

  • Ικανοποίηση από την απόδοση της Celestyal Cruises Η Celestyal είναι θυγατρική της Louis PLC, στην οποία έχουμε το 51%, το 49% κατέχει μια γερμανική τράπεζα έναντι μείωσης του χρέους της εταιρείας. Έχουμε αναπτύξει ένα προϊόν για Κυπρίους: φθάνουν αεροπορικώς στην Αθήνα, παίρνουν ένα από τα πλοία μας, κάνουν κρουαζιέρα και επιστρέφουν. Αν και τα γεγονότα της Τουρκίας έχουν επηρεάσει αρνητικά την κρουαζιέρα στην περιοχή, υπάρχει ανταπόκριση. Αυτή τη στιγμή, είμαστε ίσως η μόνη εταιρεία που προσεγγίζει την Τουρκία, το Κουσάντασι. Ο στόχος της εταιρείας είναι τα επόμενα χρόνια να χτίσει δικά της πλοία, με συμμετοχή νέων επενδυτών. Σήμερα, η εταιρεία έχει τέσσερα ιδιόκτητα πλοία και ένα που ενοικιάζει.*   Τι σας συνδέει με το ιστορικό ξενοδοχείο Λήδρα Πάλας; Το ξενοδοχείο Λήδρα Πάλας ήταν το πρώτο μου -προσωπικό- επαγγελματικό πρότζεκτ. Ήταν το 1969, όταν οι εφημερίδες έγραφαν ότι ο ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου ήθελε να το πουλήσει. Αρχικά, ενδιαφέρθηκαν ο Ευαγόρας Λανίτης και ένας αγγλικός κολοσσός. Πήγα λοιπόν στον πατέρα μου και του είπα, «Γιατί να μην ενδιαφερθούμε εμείς;» Ήταν η πρώτη και μοναδική φορά που μου είπε: «Νομίζω πετάς στα σύννεφα». Οι αριθμοί για την εποχή ήταν τεράστιοι. Τελικά, μελέτησε την ιδέα και αγοράσαμε το ξενοδοχείο μαζί με την Αρχιεπισκοπή. Πριν το 1974 πουλήσαμε το μερίδιό μας στην Αρχιεπισκοπή, διότι λόγω της κατάστασης ο τουρισμός δεν πήγαινε καλά.

Τα ξενοδοχεία του ομίλου σε αριθμούς Η εταιρεία έχει 23 ξενοδοχεία, εκ των οποίων τα 9 είναι στην Ελλάδα (7 ιδιόκτητα) και 14 στην Κύπρο (ιδιόκτητο το Άγιος Ηλίας στον Πρωταρά). Όσα δεν είναι ιδιόκτητα ανήκουν σε τρίτους με κύριο συνεργάτη την Εκκλησία. Για να αναπτυχθεί μια εταιρεία στην ξενοδοχειακή βιομηχανία, ο μόνος τρόπος είναι μέσω της διαχείρισης νέων μονάδων. Το να κτίσεις ένα νέο ξενοδοχείο είναι τεράστια επένδυση. Στοχεύουμε να αναπτύξουμε τον τομέα της διαχείρισης, όπου τα αποτελέσματά μας είναι πολύ καλά.

Μια δύσκολη στιγμή στην επαγγελματική σας διαδρομή;  Η πιο δύσκολη περίοδος ήταν το δυστύχημα με το Sea Diamond, το 2007, στη Σαντορίνη. Κάποιοι το εκμεταλλεύθηκαν για να μας χτυπήσουν. Χρειάστηκε πολλή ψυχραιμία και γερό στομάχι για να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση. Ο λόγος για τον οποίο έγινε το δυστύχημα είναι ξεκάθαρος: ήταν η λανθασμένη χαρτογράφηση της περιοχής. Ο χάρτης που ακολουθούσε το πλοίο έδειχνε ότι τα νερά σε εκείνο το σημείο ήταν βαθιά, ενώ ήταν ρηχά. Το τραγικό είναι ότι οι προηγούμενοι αγγλικοί χάρτες είχαν την ορθή χαρτογράφηση, εμείς όμως ακολουθήσαμε βέβαια τους αναθεωρημένους, που ήταν οι μόνοι που ίσχυαν. Η ζημιά που έγινε ήταν τεράστια και από οικονομικής και δημόσιας εικόνας της εταιρείας. «Το βύθισε ο ιδιοκτήτης για να πάρει αποζημιώσεις», έλεγαν. Εκείνο το πλοίο ήταν ό,τι πιο επιτυχημένο είχε η εταιρεία και το δυστύχημα έγινε μερικές εβδομάδες αφότου ξεκίνησε το δρομολόγιό του. Ήταν ένα γεγονός που με συγκλόνισε, αλλά και ένα μεγάλο μάθημα, γιατί σε τέτοιες στιγμές καταλαβαίνεις ποιοι είναι οι πραγματικοί σου φίλοι.

Επίτιμος πρόξενος της Ουγγαρίας. Πώς προέκυψε αυτός ο ρόλος; Είμαι επίτιμος γενικός πρόξενος της Ουγγαρίας στην Κύπρο από 1989. Η σχέση μου με την Ουγγαρία ξεκίνησε όταν ήμασταν αντιπρόσωποι της ουγγρικής εταιρείας Malev και άλλων ουγγρικών τουριστικών οργανισμών από τη δεκαετία του ’60. Οι Ούγγροι με τίμησαν και μου ζήτησαν να έχω αυτό τον ρόλο, τον οποίο δέχθηκα με χαρά.

Ποιος είναι ο «δικός» σας προορισμός; Η Ελλάδα, χωρίς δεύτερη σκέψη. Οι ομορφιές της είναι ασύγκριτες. Το γαλάζιο του ουρανού και της θάλασσας είναι τεράστια δύναμη. Εκτός του ελληνικού χώρου η πόλη που με ηρεμεί είναι η Βιέννη.

Τι θα αλλάζατε στον τουριστικό χαρακτήρα της Κύπρου; Θα ήθελα να δω ένα πιο ανθρώπινο περιβάλλον. Να βγαίνεις από ένα ξενοδοχείο, να βλέπεις μια εικόνα και να λες: «Είμαι στην Κύπρο», να υπάρχει ένας καλόγουστος κυπριακός χαρακτήρας. Θεωρώ ότι μόνοι μας δεν μπορούμε να το κάνουμε. Η κυβέρνηση και οι τοπικές αρχές πρέπει να εκπονήσουν επιτέλους ένα σχέδιο, να φέρουν εμπειρογνώμονες από το εξωτερικό, να πάρουν σωστές κατευθύνσεις.

Αν αναγνωρίζατε ένα αδύνατο σημείο του χαρακτήρα σας; Η μεγαλύτερή μου αδυναμία είναι η καλοσύνη μου, την οποία έχουν εκμεταλλευθεί πολλοί. Ξεκινώ με τη λογική ότι ο κάθε άνθρωπος είναι καλός μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου. Δυστυχώς, οι περισσότεροι ξεκινούν ανάποδα.

Πώς αντιμετωπίζετε τα λάθη σας; Μου αρέσει να αντιλαμβάνομαι τα λάθη μου και προσπαθώ να μην τα επαναλαμβάνω. Έχω κάνει λάθη όπως όλοι μας, έχω όμως τη συνείδησή μου ήσυχη ότι τα έκανα όχι για να κάνω κακό σε κάποιον.

Οι φόβοι σας; Οι φόβοι μου έχουν να κάνουν με το μέλλον της Κύπρου. Έχοντας γεννηθεί στην Κύπρο και έχοντας αγαπήσει με πάθος αυτό τον τόπο, ο φόβος μου είναι κατά πόσο θα μπορέσουμε όλοι οι Κύπριοι να διατηρήσουμε την Κύπρο, έστω και με τη σημερινή πραγματικότητα.

Πιστεύετε ότι εμπνέετε τους νέους; Ποια συμβουλή θα τους δίνατε; Πιστεύω ότι εμπνέω τους νέους τόσο στην εταιρεία όσο και γενικότερα. Θεωρώ ότι τους εμπνέει η ψυχραιμία μου στα δύσκολα. Πιστεύω πολύ στους νέους και το έχουμε αποδείξει ως εταιρεία. Η συμβουλή μου: Αν δεν έχουν πάθος, αν δεν έχουν ψώνιο με αυτό που θέλουν να κάνουν, να μην περιμένουν ότι θα πετύχουν. Από εκεί και πέρα, ακολουθεί μια σειρά από θέματα συμπεριφοράς: να μελετούν, να είναι σωστοί στις συνεργασίες τους κ.τ.λ.

Έχετε σκεφτεί να παραδώσετε τα ηνία του ομίλου; Προς το παρόν είμαι σε ολική απασχόληση. Δεν έρχεται μια μέρα που να πω, «Σήμερα δεν θα πάω στο γραφείο και θα μείνω να ξεκουραστώ». Τα Σαββατοκύριακα έχω κάποιες στιγμές χαλάρωσης, όπου βρίσκω και τον χρόνο να μελετώ Ιστορία. Μου αρέσει η ελληνική Ιστορία της περιόδου 1800 έως σήμερα. Όσον αφορά τη διαδοχή, ευτυχώς υπάρχει ικανό νέο αίμα στην εταιρεία. Τα παιδιά μου, ο Λούης και η Μαρίσα, είναι στην εταιρεία εδώ και χρόνια και ακολουθούν το πνεύμα και το πάθος της οικογένειας.

Η σύζυγός σας πού βρίσκεται σε αυτή τη διαδρομή; Η σύζυγός μου δεν ασχολείται καθόλου με τα επαγγελματικά μου διότι έχει πιο δύσκολο έργο να επιτελέσει: να με ανέχεται και να ακούει τους προβληματισμούς μου.

Ένας κανόνας του δικού σας μέτρου; Να μην είμαι ποτέ ικανοποιημένος με το ό,τι έχω καταφέρει και να μην νομίζω ότι είμαι καλύτερος από τους άλλους. Να πιστεύω ότι είμαι ένας μέσος άνθρωπος που μπορεί να φάνηκε πιο τυχερός όσον αφορά τις καταστάσεις της ζωής.

Τι είναι αυτό που σας δίνει ώθηση στη ζωή; Το πάθος! Με κρατά ζωντανό και με κάνει να αισθάνομαι νέος. Νιώθω σαν να έχω ένα ρόλο να παίξω στον κόσμο. Μου έταξε ο Θεός να έχω αυτό τον ρόλο και προσπαθώ να τον εκπληρώνω όσο καλύτερα μπορώ.

Ένα ευχαριστώ θα λέγατε… Στον Θεό. Τον ευχαριστώ για όλα όσα μου έδωσε. Η εκκλησία είχε μεγάλη επίδραση στη ζωή μου. Οι πρώτες μου παιδικές αναμνήσεις συνδέονται με τον χώρο της εκκλησίας, αφού μικρός περνούσα τα Σαββατοκύριακά μου στην εκκλησία του Αγίου Λαζάρου στη Λάρνακα, όπου ο παππούς μου ήταν εφημέριος. Δυστυχώς η ζωή μεγαλώνοντας, και ιδιαίτερα η επαγγελματική, σου στερεί αυτές τις όμορφες εκκλησιαστικές στιγμές, αλλά δεν μπορεί να σου αφαιρέσει την πίστη, η οποία με βοηθά να μένω όρθιος στα δύσκολα.

Loader