Η Νατάσα είναι από τα άτομα που χαίρεσαι να έχεις απέναντί σου. Διαθέτει μια αμεσότητα και μια θετική ενέργεια, που πια σπανίζει στις μέρες μας. Μια γυναίκα με έντονη προσωπικότητα, που δουλεύει σκληρά για να κάνει τα όνειρά της πραγματικότητα και δεν το βάζει κάτω παρά τις δυσκολίες. Στο «πακέτο» πρόσθεσε γερές δόσεις χιούμορ και αυτοσαρκασμού. Γι’ αυτό, δεν μπορείς παρά να αισθανθείς ικανοποίηση όταν ακούς να δικαιώνονται οι κόποι τέτοιων ανθρώπων. Πρόσφατα, ο «Tellalis» έλαβε την κρατική χορηγία επιχειρηματικής καινοτομίας, ύψους 50.000 ευρώ. Ένα ποσό που θα επενδυθεί για να προχωρήσει το organic growth αυτής της startup επιχείρισης. Η πρώτη διαδικτυακή υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης της δημιουργικής και κατασκευαστικής κοινότητας της Κύπρου επεκτείνεται και τελειοποιείται.

από την Κωνσταντίνα Γεωργίου

Να σε πάρω πίσω στον Οκτώβριο 2013 όταν δημιουργήθηκε ο «Tellalis» . Ποια ανάγκη σε οδήγησε να το πράξεις; Δεν ήταν ακριβώς ανάγκη. Περισσότερο ήταν παρατήρηση για μια αδικία που επικρατεί στην κυπριακή κοινωνία. Υπήρχε κόσμος που ήθελε να φτιάξει πράγματα και δεν ήξερε πού να αποταθεί, σε συνδυασμό με ταλαντούχους ανθρώπους που έβλεπα να είναι άνεργοι. Σκέφτηκα, λοιπόν, γιατί ένας τίμιος άνθρωπος, με ταλέντο, να κάθεται στο σπίτι του, μόνο και μόνο επειδή δεν έχει τα Μέσα να διαφημιστεί και να προβληθεί, ενώ ένας λιγότερο ικανός να έχει δουλειά; Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι όσοι έχουν τη φήμη, δεν έχουν και τη χάρη.

Η ιδέα στριφογύριζε καιρό στο μυαλό σου; Δεν πρόκειται απλώς για μια ιδέα που είχα και την υλοποίησα. Είναι κάτι που δεν σταματά να εξελίσσεται. Γνωρίζοντας τον κόσμο του «Tellalis» και συνομιλώντας με επενδυτές, mentors και συνεργάτες, κάνοντας λάθη, εξακολουθεί να «κτίζεται» καθημερινά. Σήμερα, μετά από πέντε χρόνια λειτουργίας, ο (link αναδιαμορφώνεται πλήρως.

Παρόλο που ακόμη «κτίζεται», από τη θεωρεία στην πράξη, πώς εφαρμόστηκε; Με πάρα πολύ δουλειά. Το μόνο που ήξερα, είναι πως ήταν κάτι που ήθελα να δουλέψει. Άρα, το πρώτο συστατικό είναι το πάθος, το οποίο σού προσφέρει πολλά άλλα «εργαλεία»: Όρεξη, αντοχή, υπομονή, επιμονή και ένστικτο. Το δεύτερο, είναι οι εκάστοτε συγκυρίες. Προσωπικά, δεν είχα τίποτα να χάσω. Είχα έρθει στην Κύπρο μετά τις σπουδές μου, με πάρα πολύ όρεξη και δεν είχα πού να τη διοχετεύσω. Δούλευα για έναν χρόνο σ΄ένα αρχιτεκτονικό γραφείο, χωρίς να πληρώνομαι. Παράλληλα, δίδασκα σ΄ένα Πανεπιστήμιο, το οποίο πρόσφερε το ¼ του μισθού σε σχέση με το παρελθόν. Οπότε, διέθετα τον απαιτούμενο χρόνο και οι συγκυρίες με ώθησαν να θέλω να κάνω κάτι με προοπτική, παρά το ρίσκο που εμπεριείχε. Όλοι με ρωτάνε πώς το έκανα. Θεωρώ ότι υπάρχουν πάρα πολλοί που θα μπορούσαν να το κάνουν, απλώς δεν συνυπολογίζουμε πως υπάρχει ένα παράλληλο σύμπαν που ονομάζεται συγκυρίες. Και στη δική μου περίπτωση, ήταν ευνοϊκές. Γιατί όταν είχα την ιδέα, είχα την όρεξη, δεν είχα τίποτα να χάσω και μόλις έκανα την πρώτη μου απόπειρα για μια επενδυτική χορηγία, έλαβα 2000 ευρώ για το ξεκίνημά μου. Είναι μεγάλη υπόθεση να έχεις διαθέσιμο ένα τέτοιο ποσό έναν μήνα αφότου σκέφτηκες να υλοποιήσεις μια ιδέα.

Δεν πρόκειται απλώς για μια ιδέα που είχα και την υλοποίησα. Είναι κάτι που δεν σταματά να εξελίσσεται. Γνωρίζοντας τον κόσμο του «Tellalis», συνομιλώντας με επενδυτές, mentors και συνεργάτες, κάνοντας λάθη, εξακολουθεί να «κτίζεται» καθημερινά. Σήμερα, μετά από πέντε χρόνια λειτουργίας, ο «Tellalis» αναδιαμορφώνεται πλήρως

Παρ’ όλα αυτά, φοβήθηκες μήπως δεν πετύχαινε το εγχείρημα; Γι΄αυτό, επιστρέφω σ΄εκείνα που ανέφερα προηγουμένως. Το τρίτο σκέλος για να υλοποιήσεις μια ιδέα, είναι ο χαρακτήρας ενός ατόμου ή μιας ομάδας. Κάποιοι άνθρωποι ρισκάρουν λίγο περισσότερο από κάποιους άλλους. Ορισμένοι συνυπολογίζουν το ρίσκο ως πρόκληση, ενώ άλλους τους φοβίζει. Εξαρτάται από ποια οπτική το βλέπει ο καθένας.

Ήταν εύκολο να σε εμπιστευτούν οι καλλιτέχνες, οι τεχνίτες, οι κατασκευές, οι σχεδιαστές και όλοι αυτοί που προωθεί ο «Tellalis»; Ενδιαφέρουσα ερώτηση. Όντως, από κάπου έπρεπε να ξεκινήσω. Έτσι, άρχισα από άτομα που γνώριζα. Χτύπησα την πόρτα μιας πάρα πολύ καλής ζωγράφου και μιας εξίσου ταλαντούχας κεραμίστριας. Συνομιλώντας μαζί τους και εξηγώντας τους τι ήθελα να κάνω, με σύστησαν σε άλλα άτομα. Μέσα σε τρεις μήνες, τα δέκα άτομα έγιναν 250 και μέσα σε έξι μήνες από τα 500 φτάσαμε τα 3000. Το απίστευτο για μένα είναι ότι οι συνθήκες ήταν τόσο ευνοϊκές από το ξεκίνημα, που αισθάνομαι υποχρέωση να υλοποιήσω αυτό το εγχείρημα 100%. Όταν κάνεις κάτι το οποίο προσφέρει, λύνοντας ένα κοινωνικό πρόβλημα, ανεξαρτήτως αν έχει επιχειρηματική πρόθεση και σου αποφέρει χρήματα, εκπέμπει μια θετική ενέργεια. Λειτουργεί!

Ο κόσμος έβαλε γρήγορα στην καθημερινότητά του τον «Tellalis»; Πόσο καιρό χρειάστηκε να μάθει να χρησιμοποιεί την υπηρεσία του; Αυτό είναι κάτι που δεν μπορώ να το γνωρίζω με ακρίβεια. Υπάρχουν τρία διαφορετικά και μεγάλα στάδια. Το να σκεφτείς μια ιδέα, να την υλοποιήσεις και στη συνέχεια να τη διοχετεύσεις. Η ιδέα ολοκληρώθηκε και εφαρμόστηκε, δημιουργώντας το πρωτότυπο, το οποίο αντιμετώπισε διάφορα τεχνικά ζητήματα. Ένα εμπόδιο που αντιμετωπίζουν όλες οι startup επιχειρήσεις είναι το πώς μεγαλώνουν. Ο «Tellalis» βρίσκεται σε αυτό το στάδιο στην παρούσα φάση. Τα χρήματα που έχουμε λάβει από την κρατική χορηγία επιχειρηματικής καινοτομίας, θα δοθούν για να βελτιωθεί και να τελειοποιηθεί, προκαλώντας το λεγόμενο organic growth. Δηλαδή, θα στηθεί με τέτοιο τρόπο που θα μεγαλώσει αυτομάτως από μόνο του. Η διαφήμιση από στόμα σε στόμα μάς βοήθησε πολύ στην αρχή, αλλά δεν αρκεί για να το μάθουν όλοι. Εξ ου και προσπαθούμε να αυτοματοποιήσουμε τη διαδικασία.

Ποια είναι η ομάδα πίσω από σένα; Ξεκίνησα μόνη μου και πάντοτε τις μεγάλες αποφάσεις, στρατηγικής σημασίας, τις λαμβάνω εγώ, αφού πρώτα ακούσω την υπόλοιπη ομάδα. Ωστόσο, ο «Tellalis» αγκαλιάστηκε από την πρώτη στιγμή. Στους πρώτους τρεις μήνες είχα να συντονίσω 25 άτομα, τα οποία ήρθαν να βοηθήσουν σε εθελοντική βάση, διαβάζοντας τα διάφορα post στο Facebook. Υπάρχουν κάποιοι που είναι μαζί μου από την αρχή, όπως η Μαρία Μιχαήλ και η Δήμητρα Γρηγορίου, με την οποία μαζί σκεφτήκαμε το όνομα «Tellalis». Ορισμένα πρόσωπα της κοινότητας του «Tellalis», έγιναν ομάδα, καθώς με βοηθούσαν όσο μπορούσαν, όπως η Ελένη Σοφοκλέους, ο Δημοσθένης Μιχαήλ και η Τούλα Θεοδοσίου. Έτσι, δημιουργήθηκε το δίκτυο συνεργατών και η ομάδα εκτέλεσης. Κατά καιρούς, ανάλογα με το κάθε στάδιο, προσθέτονταν καινούργια άτομα στην ομάδα, όπως η Μαργαρίτα Παπαθεοδόυλου, ο Χρίστος Αλετράρης, ο Κωνσταντίνος Σωτηρίου και η Χριστιάνα Κωνσταντινίδου για την εκδήλωση του Tell-Tales. Αυτή τη στιγμή, έχω συνεργάτες στο Λονδίνο, οι οποίοι θα αναλάβουν την τεχνική υποστήριξη. Ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι startup επιχειρήσεις στην Κύπρο σχετίζεται με το technical development. Είναι δύσκολο να βρεις αξιοπιστία και δέσμευση μακροπρόθεσμα σε αυτόν τον τομέα.

Το ότι πρόσφατα έλαβες την κρατική χορηγία για την επιχειρηματική καινοτομία, σε κάνει να αισθάνεσαι ότι δεν είσαι μόνη και πως το κράτος στηρίζει τους νέους; Πάλι έχει να κάνει με τις συγκυρίες. Θεωρώ ότι σήμερα κάποιος που θέλει να ξεκινήσει μια startup επιχείριση, έχει στήριξη. Το 2013 που ξεκινούσα εγώ, ταυτόχρονα δημιουργούσαμε και το σύστημα στήριξης. Ήμουν από τους πρώτους που ξεκίνησαν αυτό που θεωρούμε μια startup επιχείριση στην Κύπρο. Και αυτό, ήταν πολύ δύσκολο. Ευτυχώς, βρέθηκαν ευκαιρίες όπως το «StartUp Live» και άτομα στον δρόμο μου που με βοήθησαν, όπως είναι η Σταυριάνα Κοφτερός. Μια γυναίκα που κάνει πάρα πολλά και μιλάει ελάχιστα. Βοηθά τόσο σε ιδιωτικό, όσο και σε κυβερνητικό επίπεδο. Το ίδιο και ο Νίκος Ιωάννου, στο Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού. Είναι από τα λίγα άτομα που κάνουν αυτό το σύστημα να λειτουργεί. Εκτιμώ ιδιαίτερα που υπάρχουν άνθρωποι όπως αυτόν στον κρατικό μηχανισμό, γιατί η αίτηση για τη χορηγία δεν ήταν καθόλου εύκολη υπόθεση. Ήταν μια αίτηση εξόντωσης. Χαριτολογώντας τούς λέω πως ήταν όπως τα σπερματοζωάρια, που επιβιώνει μόνο ένα (γέλια).

Το ότι ουσιαστικά ο «Tellalis» έχει διαμεσολαβητικό ρόλο ανάμεσα στα εγγεγραμμένα μέλη και σε συνεργάτες, πελάτες και επενδυτές, δεν σε φέρνει σε δύσκολη θέση; Πάρα πολύ.

Πώς διασφαλίζεται η ομαλή συνεργασία μεταξύ των δυο πλευρών; Αυτό έχει να κάνει με αυτό που ανέφερα προηγουμένως. Ο «Tellalis» ωριμάζει, μεγαλώνοντας. Πίσω από ένα προϊόν, υπάρχει μια ολόκληρη αλυσίδα. Ο προμηθευτής που δίνει την πρώτη ύλη, το εργοστάσιο που παράγει το υλικό, ο κατασκευαστής, ο designer και ο πωλητής. Ο καταναλωτής, όμως, έχει επαφή μόνο με το προϊόν. Και αυτό το κάνει είτε πολύ ακριβό, είτε δύσκολο να προσαρμοστεί στα μέτρα του. Ουσιαστικά, αυτό που προσπαθεί να κάνει ο «Tellalis» είναι να φέρει τον καταναλωτή σε επαφή με τον προμηθευτή, τον designer και τον κατασκευαστή, προσφέροντας του επιλογές. Αυτό από μόνο του, φέρνει στην επιφάνεια προβλήματα αλληλοσυγκρουόμενων συμφερόντων. Είναι κάτι, όμως, που επιλύεται. Το άλλο πρόβλημα είναι πώς διασφαλίζει κανείς την ποιότητα. Γι΄αυτό, ευχαριστώ ένα μέλος του «Tellalis», που με πήρε μια μέρα τηλέφωνο, λέγοντας μου: «Νατάσα, σβήνω τον λογαριασμό μου. Όταν ξεκινήσαμε με τον “Tellalis” είχα την εντύπωση πως “συγκέντρωνες” μόνο τους καλούς. Πλέον, αυτό δεν ισχύει και δεν θέλω να είμαι μέλος του συγκεκριμένου group». Το θέμα, όμως, είναι ποιος είναι ο «Tellalis» να αποκλείσει τον οποιονδήποτε, αποφασίζοντας ποιος είναι ο καλός και ποιος όχι; Αυτό ήταν ένα τεράστιο πρόβλημα που κληθήκαμε να διαχειριστούμε. Με τα χρήματα από την κρατική επιχορήγηση, επιλύουμε αυτό το ζήτημα μ΄έναν πολύ διακριτικό τρόπο.

Το μόνο που ήξερα, είναι πως ήταν κάτι που ήθελα να δουλέψει. Άρα, το πρώτο συστατικό είναι το πάθος, το οποίο σού προσφέρει πολλά άλλα «εργαλεία»: Όρεξη, αντοχή, υπομονή, επιμονή και ένστικτο. Το δεύτερο, είναι οι εκάστοτε συγκυρίες. Και στη δική μου περίπτωση, ήταν ευνοϊκές

Η απορία η δική μου είναι άλλη. Πώς τα προλαβαίνεις όλα, μιας και παράλληλα διατηρείς το αρχιτεκτονικό γραφείο «Fab Lab Cy» και διδάσκεις στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας; Επίσης, κάνω το διδακτορικό μου στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Οι μαθητές μου με αποκαλούν «γυναίκα ρομπότ» και οι φίλοι μου «workaholic». Εγώ, πάλι, δεν ξέρω πώς να με αποκαλέσω. Το μόνο που ξέρω είναι ότι τα προλαβαίνω, μιας και δεν συνυπάρχουν ταυτόχρονα. Αναλόγως με την εκάστοτε χρονική περίοδο, δίνω έμφαση σε κάποιο από αυτά. Τις μέρες που απαιτούν όλα να δώσω το 100% του εαυτού μου, τότε πέφτω ξερή από υπερκόπωση (γέλια).

Είσαι ευχαριστημένη με την εξέλιξή σου; Τώρα που το λες, συνειδητοποιώ πόσα έκανα μέσα σε πέντε χρόνια. Πρέπει να σου πω ότι στην Κύπρο, επέστρεψα μετά τις σπουδές μου, λόγω έρωτα. Είχα πρόταση για δουλειά στη Σαγκάη, με πρώτο μισθό 4500 ευρώ και αρνήθηκα. Πατριώτισσα και ερωτευμένη, επέστρεψα πίσω. Αυτή η διαδρομή, είχε τα πάνω της και τα κάτω της. Βίωσα ακραίες καταστάσεις. Έσπασα το πόδι μου το 2014 και οι φίλοι μου είπαν: «Ευτυχώς, για να ξεκουραστείς». Σε αυτή τη διαδρομή έκανα πάρα πολλά λάθη, τα οποία είχαν ως αντίκτυπο τη γνώση. Η κρατική χορηγία ήρθε τη στιγμή που ήμουν έτοιμη να παραδώσω τα όπλα. Συμπλήρωσα την αίτηση το 2015. Αλλά, τελικά, έχουν δίκαιο που λένε μην σταματάς ποτέ, γιατί δεν ξέρεις τι σε περιμένει στην επόμενη στροφή. Τώρα, θα έχουμε τη δυνατότητα να εργοδοτήσουμε κόσμο και να μεγαλώσουμε. Ξεκινάμε εντατικά και ο «Tellalis» θα είναι πλέον πολύ πιο δυνατός!