Αυτό διερωτούνται οι Dan Senor και Saul Singer, στο βιβλίο τους “Start-up Nation- The Story of Israel's Economic Miracle”.

Αν και η απορία τους αυτή, θα μπορούσε κάλλιστα να αφορά την Κύπρο, οι δύο αναλυτές και συγγραφείς, αναλύουν την περίπτωση του Ισραήλ που είναι ο “παράδεισος” των startup εταιρειών.

Παρά τις εσωτερικές του αντιφάσεις, τη συνεχιζόμενη ένταση με τους γείτονές του και τις αμφιλεγόμενες πολιτικές πρακτικές,οι γείτονες μας, έχουν δώσει εδώ και καιρό την απάντηση.

Ό,τι συμβαίνει στο Ισραήλ, δεν μένει στο Ισραήλ

Στη δεκαετία του ’90, ο ισραηλινός στρατός συνειδητοποίησε ότι η αξιοποίηση της πληροφορικής και των νέων τεχνολογιών στις τηλεπικοινωνίες ήταν το πιο κρίσιμο στρατιωτικό όπλο και επένδυσε στην εκπαίδευση των κληρωτών του.

Οι ταλαντούχοι αυτοί νέοι μηχανικοί, αφού ολοκλήρωναν τη θητεία τους, σπούδαζαν στα κορυφαία τεχνολογικά ιδρύματα της χώρας (δύο εκ των οποίων θεωρούνται εκ των 20 καλύτερων παγκοσμίως) και στη συνέχεια έβρισκαν επενδυτές που χρηματοδοτούσαν καινοτόμες επιχειρήσεις. Ήταν άλλωστε και η εποχή της άνθησης των dot coms.

Έτσι δημιουργήθηκε ο μύθος του startup nation, που κατέστησε το Ισραήλ προνομιακό προορισμό των μεγαλύτερων εταιρειών τεχνολογίας στον κόσμο (περισσότερες από 300 πολυεθνικές έχουν επενδύσει εκεί, με τις άμεσες ξένες επενδύσεις να ξεπερνούν τα 10 δισ. δολάρια τον χρόνο).

Στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας, μια νέα τάση κέρδιζε έδαφος στην ψηφιακή οικονομία: το fintech (ψηφιακές εφαρμογές για τον χρηματοοικονομικό κλάδο). Οι Ισραηλινοί έμεναν πίσω στον συγκεκριμένο τομέα και έτσι ξεκίνησε μια συντονισμένη προσπάθεια προσέλκυσης μεγάλων τραπεζικών οργανισμών, στους οποίους δόθηκαν φορολογικά κίνητρα για να συμβάλουν στην τεχνολογική αναβάθμιση του κλάδου – και όχι μόνο.

Εταιρείες όπως η Trusteer (εξαγοράστηκε για 650 εκατ. δολάρια από την IBM), η Borderfree (κόστος εξαγοράς 395 εκατ. δολάρια) και η Fraud Sciences (την αγόρασε η Paypal για 169 εκατ. δολάρια) αποδεικνύουν τη διεθνή δυναμική του ισραηλινού fintech.

Στην Κύπρο, τι γίνεται;

Η κυπριακή οικονομία βρίσκεται σε πορεία μετάβασης σε μια νέα εποχή. Παρά την οικονομική κρίση και τα εμφανή επακόλουθα της, έχει αρχίσει μια πολιτική προώθησης νέων επιχειρήσεων, με πρακτικές της κυβέρνησης, αλλά και την ενίσχυση ειδικών προγραμμάτων χρηματοδότησης για νέους επιχειρηματίες.

Στόχος του Υπουργείου Εργασίας, είναι η διαμόρφωση κοινής αντίληψης για την αναγκαιότητα στήριξης του επιχειρηματικού οικοσυστήματος, ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας και της ανταγωνιστικότητας των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (ΜμΕ) και η σύμπλευση όλων προς την κατεύθυνση αυτή.

Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στη στήριξη των start-ups, αφού, όχι μόνο αποτελούν διεθνή τάση αλλά υπάρχει και η επιτακτική ανάγκη της κυπριακής οικονομίας να ευθυγραμμιστεί με τις ευρωπαϊκές και διεθνείς πολιτικές κατευθύνσεις στο τομέα.

Ακόμη, κατανοώντας τις δυνατότητες και τη δυναμική που προσδίδει στις επιχειρήσεις αυτές ο σύγχρονος και, ενδεχομένως, καινοτόμος χαρακτήρας τους, οποιαδήποτε χώρα μπορεί να μιμηθεί το Ισραήλ, και να γίνει startup nation, κερδίζοντας πάρα πολλά από την δραστηριότητα των startup στην περιοχή της.

Τι χρειάζεται για να γίνει ένα κράτος Startup Nation;

O Αλέξης Πανταζής , Executive Director και Co-Founder της Hellas Direct, δίνει την δική του απάντηση:

“Υπάρχει ένα τρομερό βιβλίο που θα αξίζει τον κόπο κάθε Κύπριος ή Ελλαδίτης να διαβάσει. Ονομάζεται «Startup Nation»,αναφέρεται στο Ισραήλ και εξετάζει τους παράγοντες που ώθησαν το συγκεκριμένο κράτος να έχει 3 φορές περισσότερες καινούριες νεοφυείς εταιρείες ακόμη και από το Silicon Valley. Έχει πλέον μια δική του ατζέντα σε επίπεδο καινοτομιών και μπορεί να ανταγωνίζεται σε παγκόσμιο επίπεδο σε θέματα τεχνολογίας".

(youtube:https://www.youtube.com/watch?v=oTFgfztGD_w)

Μια χώρα που δεν βρίσκεται πολύ μακριά από εμάς σε θέμα απόστασης αλλά ούτε και πληθυσμιακά, μπορεί να μας δώσει αρκετά μαθήματα, βοηθώντας στην εξέλιξη της Κύπρου.

"Δυστυχώς ήμασταν μια κλειστή κοινωνία, με μια εξίσου κλειστή αγορά. Για παράδειγμα, τις δεκαετίες 80’ και 90’, το να έρθει κάποιος για να ξεκινήσει εδώ μια δική του δουλειά, ήταν απαγορευτικό. Βεβαίως, νομίζω πως από τότε μέχρι σήμερα, έχουμε κάνει τεράστια βήματα προόδου".

"Σήμερα, η Κύπρος είναι μια χώρα που εάν δεις αναλογικά τον αριθμό των φοιτητών σε σχέση με τον πληθυσμό της, θα αντιληφθείς ότι σίγουρα διαθέτει το ανθρώπινο δυναμικό για να κάνει σημαντικά εγχειρήματα στο κομμάτι των επιχειρήσεων και όχι μόνο.

Μάλιστα, η νομοθεσία μας σε σχέση με την Ελλάδα, για παράδειγμα, καθώς και το φορολογικό μας καθεστώς, βοηθάει πάρα πολύ σε καινούριες πρωτοβουλίες και επιχειρησιακά ξεκινήματα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, να προσελκύουμε σημαντικούς και αξιόπιστους επενδυτές που επιθυμούν να ξεκινήσουν τις δικές τους εταιρείες, αποφασίζοντας να το πράξουν στο νησί μας.

Νομίζω ότι το μοναδικό στοιχείο που πρέπει να αλλάξουμε δραματικά, είναι η κουλτούρα μας. Υπάρχει μια εβραϊκή λέξη που λέγεται «chutzpah», που σημαίνει να έχεις σε βαθμό σχεδόν αλαζονικό, την πεποίθηση και αυτοπεποίθηση ότι μπορείς να αλλάξεις πράγματα. Νομίζω ότι αυτό το χαρακτηριστικό λίγο απουσιάζει από την κυπριακή νοοτροπία. Συνήθως έχουμε την πεποίθηση ότι είμαστε μια μικρή χώρα που δεν μπορεί να κάνει και πολλά ή σπουδαία πράγματα. Αυτό το κομμάτι είναι που πρέπει επιτέλους να αλλάξουμε λίγο.

Βλέποντας τους υπαλλήλους που προσλαμβάνουμε στην Hellas Direct, με κάνει να πιστεύω πολύ και πραγματικά στην επόμενη γενιά, δηλαδή των 25-30 ετών.

Έχουν όλα τα ορθά «συστατικά» και εφόδια. Αυτό που χρειάζονται ώστε να προχωρήσουν, είναι η σωστή ευκαιρία, η οποία είτε θα τους δοθεί, είτε θα πρέπει να την κυνηγήσουν και αρπάξουν από μόνοι τους.

Έχοντας στα χέρια τους την ευκαιρία αυτή, μπορούν να δημιουργήσουν δικές τους εταιρείες, να ανταγωνιστούν σε παγκόσμιο επίπεδο και να προσπαθήσουν να αλλάξουν τον κόσμο”.

"Προφανώς μέσα στο βιβλίο υπάρχουν και οι αναμενόμενες προσεγγίσεις όσον αφορά στην προπαγάνδα και τα χρήματα που εισρέουν στη χώρα από Εβραίους και Ισραηλινούς οι οποίοι επιστρέφουν από Αμερική. Αυτοί είναι παράγοντες που σίγουρα ισχύουν και προσμετρούν. Ωστόσο, στο βιβλίο υπάρχουν και κομμάτια από τα οποία οι κύπριοι θα μπορούσαμε να εμπνευστούμε και αντιγράψουμε προς το συμφέρον μας.

Περίπου 3,5 εκ. νέες θέσεις εργασίας δημιουργήθηκαν από τη σύσταση 2,3 εκ. νέων επιχειρήσεων στην Ευρώπη κατά το 2012. Τα αντίστοιχα στοιχεία για την Κύπρο καταδεικνύουν την εργοδότηση 4750 ατόμων από 2786 νέες επιχειρήσεις που δημιουργήθηκαν στην χώρα κατά το 2012, σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Εργασίας.

Όμως, εμπειρικά, τα στοιχεία καταδεικνύουν ότι ο ρυθμός δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας είναι σε υψηλότερα επίπεδα κατά τα πρώτα στάδια έναρξης και λειτουργίας των επιχειρήσεων ενώ φθίνει με την πάροδο των χρόνων και την εξέλιξη της επιχείρησης.

Εκτός φυσικά και αν η εταιρεία ή επιχείρηση, στηρίζεται από συγκεκριμένες πολιτικές. Υπάρχουν συνεπώς ενδείξεις ότι η όποια πολιτική προσέγγιση για στήριξη των επιχειρήσεων, θα πρέπει να δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας.

Πέρα όμως από τις πολιτικές της κυβέρνησης, υπάρχουν αρκετοί που παίρνουν πρωτοβουλίες και στηρίζουν, αναδεικνύουν ή και επενδύουν σε κυπριακά ή διεθνή startups!

“Έχουμε φιλοξενήσει αρκετές εταιρείες που έχουν ξεκινήσει από το μηδέν, όπως η Avocarrot, που βρισκόταν στα γραφεία μας για 6 μήνες. Είχαμε κοντά μας αρκετές νεοφυείς εταιρείες που απλώς τους δώσαμε δωρεάν ένα χώρο.

Βλέποντας το οικοσύστημα της Κύπρου, δημιουργούνται αρκετές εταιρείες. Υπάρχουν αρκετοί επιχειρηματίες entrepreneurs που ξεκίνησαν από το μηδέν αλλά πλέον έχουν κάποια εμπειρία. Ανάμεσά μας, υπάρχει μια καλή συνεννόηση, επικοινωνία και ανταλλαγή ιδεών και πρωτοβουλιών.

Τόσο εγώ, όσο και ο Αιμίλιος, είμαστε υπέρ των startup εταιρειών, οπόταν, βρισκόμαστε στη διάθεση οποιουδήποτε χρειάζεται κάποια βοήθεια την οποία μπορούμε να παρέχουμε” συνεχίζει ο κ. Πανταζής.

Και δεν είναι μόνο η Hellas Direct που στηρίζει την startup κοινότητα!

Υπάρχουν διάφορες ομάδες οι οποίες προσφέρουν συμβουλευτικές υπηρεσίες, προβολή, συμμετοχή σε συνέδρια ή και συνεχή εκπαίδευση και επιμόρφωση για όσους θέλουν να συμμετέχουν και να αναπτυχθούν στον χώρο των startup!