Με την κα. Ζάχου μπορείς να μιλάς με τις ώρες. Μια συνταξιούχος καθηγήτρια Μαθηματικών, που λατρεύει την ελληνική γλώσσα και την κυπριακή διάλεκτο, αλλά κυρίως τα ήθη και τα έθιμα της Κύπρου, που τείνουν να εκλείψουν στις μέρες μας. Γι΄αυτό, θέλησε μαζί με τον συνεργάτη της, τον Σέργιο Σ. Σαμουήλ, να τα υπενθυμίσουν στους παλιούς και να βοηθήσουν τους νέους να μάθουν καλύτερα τον τόπο τους. Ένα πολύτιμο βιβλίο, που κυκλοφορεί από την A Bookworm Publication και παρουσιάζεται σήμερα στο (link η ώρα 18:30. Μέσα απ' την όμορφη κουβέντα που είχα μαζί της, θα καταλάβεις γιατί αυτή η έκδοση δεν πρέπει να λείπει από καμία βιβλιοθήκη.

Φωτογραφίες: Μάριος Ιωσηφίδης Ευχαριστούμε τη Λεβέντειο Πινακοθήκη για την παραχώρηση της αίθουσας της κυπριακής συλλογής για τις ανάγκες της φωτογράφησης.

Ποια ανάγκη σάς ώθησε να γράψετε το βιβλίο «Η όμορφη γλώσσα των παππούδων μας, η κυπριακή διάλεκτος», μαζί με τον κ. Σέργιο Σ. Σαμουήλ; Το πρώτο έναυσμα ήταν η νοσταλγία των παιδικών και νεανικών μου χρόνων… Οι αναπολήσεις απ’ το κατεχόμενο χωριό μου, τα ήθη, τα έθιμα και η ίδια η ζωή των τότε χρόνων με τα αγαπημένα μου πρόσωπα. Εξ ου και οι σκέψεις μου, αναφέρονται στη ζωή των ανθρώπων γύρω μου πριν από την τουρκική εισβολή. Αυτή την καθημερινότητα, τη συνόδευε -εκτός πολλών άλλων- ο τρόπος που μιλούσαν, καθώς επίσης οι λέξεις και οι φράσεις που χρησιμοποιούσαν για να εκφραστούν. Φέρνοντας στο νου μου το πώς μιλούσαν, τις λέξεις και τις φράσεις που χρησιμοποιούσαν και κάνοντας σύγκριση με το σήμερα, διαπίστωσα πως πολλά χάθηκαν με το πέρασμα του χρόνου.

Παρόλο που είστε συνταξιούχος μαθητικός, διαπιστώνω πως τρέφετε μια ιδιαίτερη αγάπη προς τη γλώσσα και κυρίως την κυπριακή διάλεκτο. Ισχύει; Τη γλώσσα την αγαπούσα από μικρή, γιατί έχει κανόνες και λογική συνέπεια, όπως και τα Μαθηματικά. Έπειτα με τη γλώσσα μπορείς να εκφράσεις τις σκέψεις σου, τα συναισθήματά σου και να επικοινωνήσεις με το περιβάλλον γύρω σου. Όσο για την κυπριακή διάλεκτο, είναι γεμάτη από πανέμορφες λέξεις, που πολλές απ’ αυτές προέρχονται από το πανάρχαιο ελληνικό παρελθόν μας. Άλλες πάλι μάς θυμίζουν και τους πολλούς κατακτητές αυτού του πολύπαθου τόπου.

Πρώτη φορά συγγράψατε βιβλίο; Ναι. Είναι το πρώτο βιβλίο που γράψαμε, τόσο εγώ, όσο και ο κ. Σαμουήλ.

Πόσο καιρός χρειάστηκε μέχρι να ολοκληρωθεί; Γύρω στα επτά χρόνια. Η έρευνα ήταν χρονοβόρα, καθώς μαζέψαμε υλικό από όλη την Κύπρο. Διαβάσαμε βιβλία, λεξικά, ρωτήσαμε ανθρώπους, πληροφορηθήκαμε για τα επαγγέλματα του παρελθόντος, τις συνήθειες, τις δοξασίες, τα ήθη, τα έθιμα, τις παραδόσεις. Με μικρά κείμενα που συνοδεύουν τις διαλεκτικές λέξεις, παρουσιάζουμε όλα αυτά τα θέματα.

Το πρώτο έναυσμα για να γράψω το βιβλίο «Η όμορφη γλώσσα των παππούδων μας, η κυπριακή διάλεκτος», μαζί με τον Σέργιο Σαμουήλ, ήταν η νοσταλγία των παιδικών και νεανικών μου χρόνων… Οι αναπολήσεις απ’ το κατεχόμενο χωριό μου, τα ήθη, τα έθιμα και η ίδια η ζωή των τότε χρόνων με τα αγαπημένα μου πρόσωπα

Ήταν πιο εύκολο στην πράξη που ήσασταν δυο άτομα στο γράψιμο και τη μελέτη του βιβλίου; Όντως, ήταν πολύ χρήσιμο και δημιουργικό, μιας και συμπλήρωνε ο ένας τον άλλο.

Θεωρείτε πως η νέα γενιά δεν εκτιμά τόσο την κυπριακή διάλεκτο, όσο η παλαιότερη; Τα σύγχρονα παιδιά στην Κύπρο χρησιμοποιούν τη διάλεκτο, όπως έχει εξελιχθεί σήμερα. Δεν έχει μεγάλη σχέση με τη διάλεκτο του παρελθόντος. Αυτό είναι λογικό και φυσικό, γιατί η γλώσσα εξελίσσεται, προσαρμόζεται στις ανάγκες και δέχεται τις επιδράσεις του περιβάλλοντος. Ο άνθρωπος, όμως, έχει ανάγκη να γνωρίζει το παρελθόν και τις ρίζες του. Πολύ περισσότερο τα νέα παιδιά της Κύπρου, που ζουν σε μια πατρίδα μοιρασμένη και ημικατεχόμενη. Μάλιστα, όσα παιδιά ενδιαφέρονται να μελετήσουν την κυπριακή διάλεκτο λόγω των σπουδών τους -σε περίπτωση που είναι σχετικές με το αντικείμενο- θα μπορούν να βρουν χρήσιμα στοιχεία και πληροφορίες γι’ αυτήν μέσα στο βιβλίο μας.

Τα σύγχρονα παιδιά στην Κύπρο χρησιμοποιούν τη διάλεκτο, όπως έχει εξελιχθεί σήμερα. Δεν έχει μεγάλη σχέση με τη διάλεκτο του παρελθόντος. Αυτό είναι και λογικό και φυσικό, γιατί η γλώσσα εξελίσσεται, προσαρμόζεται στις ανάγκες και δέχεται τις επιδράσεις του περιβάλλοντος. Ο άνθρωπος, όμως, έχει ανάγκη να γνωρίζει το παρελθόν του και τις ρίζες του

Τι μάθετε σε σχέση με την κυπριακή διάλεκτο, όσο γράφετε το βιβλίο σας και σας εντυπωσίασε περισσότερο; Διαπιστώσαμε πως η διάλεκτός μας είναι ελληνική. Οι πιο πολλές λέξεις είναι λέξεις της κοινής ελληνικής, οι οποίες έχουν αλλοιωθεί λίγο ή πολύ και έχουν πάρει την προφορά του νησιού μας. Δεν είναι λίγες εκείνες που προέρχονται απευθείας από τα αρχαία ελληνικά, είτε αυτούσιες, είτε με μια μικρή αλλοίωση.

Τι θέλετε να κρατήσει ο κόσμος από το βιβλίο σας; Διαβάζοντας ο αναγνώστης το βιβλίο μας, θα θέλαμε να γνωρίσει τον τόπο του καλύτερα. Να βρει μέσα σ΄ αυτό τη γνήσια και αυθεντική σκέψη και ψυχή του απλού ανθρώπου. Να γνωρίσει λέξεις περιεκτικές σε περιεχόμενο, φράσεις που εκφράζουν τη σοφία, αλλά και την πάλη του Κύπριου να επιβιώσει, πολλές φορές μάλιστα σε δύσκολες συνθήκες.

Η έκδοση θα είναι διαθέσιμη σε όλα τα μεγάλα βιβλιοπωλεία