Γιατί φυσικές καταστροφές δεν υπάρχουν. Από τη δεκαετία του 1970, οι επιστήμονες άρχισαν να αμφισβητούν την αιτιώδη σχέση μεταξύ των ακραίων περιβαλλοντικών φαινομένων, τυφώνες, καταρρακτώδεις βροχές, πλημμύρες, παρατεταμένες ξηρασίες, και της φύσης. Αντίθετα, έχουν στρέψει το βλέμμα τους στις ανθρώπινες συμπεριφορές και στις κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές επιλογές που μετατρέπουν τον κίνδυνο, σε καταστροφή.

Για όσους αναζητούν πραγματικά την αλήθεια, ίσως είναι χρήσιμο να καταφύγουν σε  ένα τεστ της πραγματικότητας: Σε ενάμιση μήνα, τουλάχιστον τέσσερα «τέρατα του καιρού», όπως τα αποκαλούν, διαδέχθηκαν το ένα το άλλο: Πρώτα, μεταξύ 12 και 15 Σεπτεμβρίου, η καταιγίδα Μπόρις έπληξε την Κεντρική, Ανατολική Ευρώπη, με ένταση βροχοπτώσεων που δεν έχει καταγραφεί ποτέ.

Στη συνέχεια, στις 26 Σεπτεμβρίου, ο τυφώνας Ελεν κατέστρεψε τη Φλόριντα, σκοτώνοντας 227 ανθρώπους και εξασφάλισε τον τίτλο του «δεύτερου πιο θανατηφόρου στην ιστορία των ΗΠΑ μετά την Κατρίνα».

Δύο εβδομάδες αργότερα ήρθε ο Μίλτον, ο δεύτερος πιο ισχυρός τυφώνας που έχει καταγραφεί στον Ατλαντικό. Και τώρα η DANA στη Βαλένθια.

Η πιο ζεστή χρονιά

Ο Κάρλο Μπουοντέμπο, διευθυντής της  Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής «Copernicus» είναι σαφής: «Το φαινόμενα Dana - το απομονωμένο κοίλωμα χαμηλής πίεσης σε μεγάλο υψόμετρο- είχε πλήξει και πάλι τη Βαλένθια στο παρελθόν, όπως μαρτυρούν ιστορικές πηγές. Τώρα όμως υπάρχει επιπλέον ενέργεια, λόγω ακριβώς της αύξησης της θερμοκρασίας», λέει ο Μπουοντέμπο στη Repubblica.  «Το 2024 είναι πιθανότατα η πιο ζεστή χρονιά ποτέ», τονίζει ο Ιταλός μετεωρολόγος που παρακολουθεί με την επιστημονική του ομάδα τις θερμοκρασίες του αέρα και της θάλασσας. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα δεν είναι απλώς φαινόμενα του καιρού, είναι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Ακριβώς αυτό είναι που συμβαίνει στη Βαλένθια.

Τα τελευταία 20 χρόνια, περισσότεροι από 570.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στα 10 πιο θανατηφόρα καιρικά φαινόμενα στον κόσμο. Μια νέα μελέτη του ινστιτούτου World Weather Attribution (WWA) δείχνει ότι χωρίς την κλιματική αλλαγή θα υπήρχαν λιγότερα θύματα.

Τα 10 ακραία καιρικά φαινόμενα

Οι ερευνητές του WWA ανέλυσαν 10 ακραία καιρικά φαινόμενα: τρεις τυφώνες στον Ινδο-Ειρηνικό, τέσσερα κύματα καύσωνα στην Ευρώπη, δύο ισχυρές βροχοπτώσεις και μια ξηρασία στο Κέρας της Αφρικής.

Είναι εντυπωσιακό ότι τέσσερα από τα δέκα ακραία φαινόμενα με τα περισσότερα θύματα έγιναν στην Ευρώπη, λέει η κλιματολόγος Φριντερίκε Οτο, συνιδρυτής και επικεφαλής του WWA: «Η κλιματική αλλαγή δεν είναι μακριά, επηρεάζει κάθε χώρα, κάθε πόλη». Το συμπέρασμά τους: Η κλιματική αλλαγή, που προκαλείται από την καύση ορυκτών υλικών και η αποψίλωση των δασών, έχει επιδεινώσει ακόμη περισσότερο τα πιο θανατηφόρα ακραία καιρικά φαινόμενα από το 2004».

Τα 10 τελευταία χρόνια, οι ακραίες βροχοπτώσεις αυξήθηκαν κατά 61%, σύμφωνα με έκθεση «Lancet Countdown 2024». Αλλά και οι περιοχές στον κόσμο που πλήττονται από την ξηρασία, έχουν τριπλασιαστεί από τη δεκαετία του 1980. Η έκθεση του Lancet τονίζει ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία φτάνουν σε επίπεδα ρεκόρ. Η ξηρασία εξέθεσε 151 εκατομμύρια περισσότερους ανθρώπους στην επισιτιστική ανασφάλεια πέρυσι σε σχέση με τη δεκαετία του 1990, συμβάλλοντας σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση της πείνας σε όλο τον κόσμο.

Οι θάνατοι για άτομα άνω των 65 ετών, που σχετίζονται με τη ζέστη, έχουν επίσης αυξηθεί κατά 167% από τη δεκαετία του 1990. Η αύξηση της θερμοκρασίας στον πλανήτη και οι περισσότερες βροχοπτώσεις προκαλούν αύξηση των ιών που σχετίζονται με τα κουνούπια. Τα κρούσματα δάγκειου πυρετού είναι σε υψηλό όλων των εποχών και η νόσος, μαζί με την ελονοσία και τον ιό του Δυτικού Νείλου, έχουν εξαπλωθεί σε μέρη όπου δεν έχουν εμφανιστεί ποτέ μέχρι τώρα.

Το κλίμα αλλάζει ραγδαία

«Το κλίμα αλλάζει ραγδαία. Σε συνθήκες που δεν έχουμε συνηθίσει και στις οποίες δεν έχουμε σχεδιάσει τα συστήματά μας για να λειτουργούν», λέει η Μαρίνα Ρομανέλο, εκτελεστική διευθύντρια του προγράμματος Lancet Countdown. Αναλύοντας τα δεδομένα, προκύπτει ότι το 48% της επιφάνειας της γης υπέστη τουλάχιστον έναν μήνα ακραίας ξηρασίας πέρυσι, σε σύγκριση με έναν μέσο όρο 15% κατά τη δεκαετία του 1980. Σχεδόν το ένα τρίτο του κόσμου, το 30%, γνώρισε ακραία ξηρασία για τρεις μήνες ή περισσότερο το 2023.

Ανθρώπινη δραστηριότητα

Η απάντηση, μετά από χρόνια μελετών και συζητήσεων, ήρθε οριστικά με την Έκτη Έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), τον Μάρτιο του 2023 .Κάθε αύξηση ενός βαθμού Κελσίου στις παγκόσμιες θερμοκρασίες, ενισχύει την πιθανότητα ακραίων καιρικών φαινομένων. «Η κλιματική αλλαγή υπήρχε πάντα, φυσικά, αλλά αυτό που δεν έχει προηγούμενο, είναι η ταχύτητα αλλαγής από την οποία πηγάζουν οι σημερινές ανατροπές στο κλίμα». Η εξουδετέρωση της «κλιματικής βόμβας»-σύμφωνα με τον ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες – είναι δυνατή. Λύσεις υπάρχουν, είναι θέμα πολιτικής βούλησης να εφαρμοστούν.

Το νέο πεδίο δοκιμών θα είναι η διάσκεψη COP29 του ΟΗΕ που ξεκινά  στις 11 Νοεμβρίου στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν και έχει ένα κεντρικό θέμα: τη χρηματοδότηση της οικολογικής μετάβασης.

Ειδικότερα, στον ενεργειακό τομέα, απαιτείται επένδυση 35 δισ. δολαρίων, στον απόηχο της ιστορικής καμπής της τελευταίας συνόδου του Ντουμπάι που ξεκίνησε την έξοδο από τα ορυκτά καύσιμα. Για να συμβεί αυτό σε παγκόσμια κλίμακα, χρειάζεται μαζική υποστήριξη στον Παγκόσμιο Νότο. Ο στόχος των 100 δισεκατομμυρίων ετησίως που τέθηκε το 2009 είναι πλέον ξεπερασμένος: στο Μπακού θα πρέπει να πολλαπλασιαστεί, τουλάχιστον επί πέντε, για να είναι ρεαλιστικός.

Ο Πάπας Φραγκίσκος είχε προτείνει τη δημιουργία ταμείου για το κλίμα, αλλά και την καταπολέμηση της πείνας, με χρήματα από τη μείωση των εξοπλισμών. Ωστόσο, οι αμυντικές  δαπάνες συνεχίζουν να αυξάνονται. Από τη Γάζα μέχρι την Ουκρανία, το Σουδάν και τις πάνω από 100 συγκρούσεις, που βρίσκονται σε εξέλιξη σήμερα σε όλο τον κόσμο, τα αποτελέσματα είναι εμφανή. 

Πηγή κειμένου

Πηγή φωτογραφίας