Το 2018, επτά χώρες της νότιας Ευρώπης που μετέχουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν συμφωνήσει όπως προωθήσουν την εφαρμογή της τεχνολογίας «Distributed Ledger»/ «Blockchain». Η εν λόγω τεχνολογία, παρόλο που έχει συνδεθεί με τη χρήση των κρυπτονομισμάτων («cryptocurrencies»), έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται και για πολλούς άλλους σκοπούς.

Για να κατανοήσουμε με απλούς όρους τι αντιπροσωπεύει η πιο πάνω τεχνολογία, ας φανταστούμε ένα μητρώο στο οποίο καταγράφονται και αποθηκεύονται διάφορες πληροφορίες ή δεδομένα. Αυτά τα δεδομένα ταξινομούνται, ενσωματώνονται σε ένα μπλοκ με τη χρήση κρυπτογράφησης, δημιουργώντας μία αλυσίδα πληροφοριών/δεδομένων, με την κάθε τροποποίηση μιας πληροφορίας που έχει καταγραφεί σε αυτό το μητρώο να επηρεάζει όλες τις μετέπειτα καταχωρίσεις δεδομένων.

Η διαφορά του μητρώου Blockchain σε σχέση με άλλα μητρώα όπως τα γνωρίζουμε σήμερα, έγκειται στο γεγονός ότι η ενημέρωση/τήρηση του μητρώου Blockchain δεν αποτελεί ευθύνη μίας κεντρικής Αρχής αλλά των χρηστών του μητρώου, οι οποίοι έχουν εγκαταστήσει και χρησιμοποιούν το σχετικό λογισμικό. Οι χρήστες ενημερώνουν το μητρώο ταυτόχρονα σε σχέση με τα δεδομένα μίας πράξης/συναλλαγής, ούτως ώστε όλοι οι χρήστες του μητρώου ανά πάσα στιγμή να έχουν την ίδια κατάσταση του μητρώου. Αυτό συνεπάγεται ότι το μητρώο θα τηρείται από περισσότερους από ένα χρήστες, δημιουργώντας μια αποκέντρωση ως προς την τήρηση του μητρώου με την οποία επιτυγχάνεται διαφάνεια, αφού μπορεί να γίνει ανά πάσα στιγμή επαλήθευση της συναλλαγής. Στην πράξη, οι πληροφορίες καταχωρούνται σε μία πλατφόρμα Βlockchain με τη χρήση αλγορίθμων και την «παραγωγή» αριθμών, οι οποίοι ενσωματώνουν τα δεδομένα μιας συναλλαγής (μεταξύ των οποίων και το «κλειδί» κάθε χρήστη).

Αυτά τα κρυπτογραφικά στοιχεία κάθε συναλλαγής κρυπτογραφούνται περαιτέρω ανά δύο ή περισσότερες συναλλαγές, ούτως ώστε να δημιουργηθεί ένας τελικός αριθμός, ο οποίος να αναφέρεται στο συγκεκριμένο μπλοκ συναλλαγών. Για να ενσωματωθεί ένα μπλοκ στην αλυσίδα των μπλοκ (Βlockchain), απαιτείται περίπλοκη μαθηματική εργασία και επίλυση μαθηματικού γρίφου (απαιτεί συγκεκριμένο λογισμικό μεγάλης υπολογιστικής ισχύος).

Η ολοκλήρωση της πιο πάνω εργασίας απαιτεί την άντληση/χρήση στοιχείων από προηγούμενο μπλοκ που έχει δημιουργηθεί, φτάνοντας έτσι στην πρώτη συναλλαγή. Η διασύνδεση του μπλοκ με στοιχεία από το προηγούμενο μπλοκ είναι σημαντική, γιατί οποιαδήποτε κακόβουλη προσπάθεια τροποποίησης δεδομένων προηγούμενης συναλλαγής θα είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία διαφορετικού «αριθμού», με αποτέλεσμα η κρυπτογράφηση όλων των μεταγενέστερων συναλλαγών να είναι διαφορετική. Αυτό θα δημιουργούσε μια ανακολουθία η οποία δεν θα μπορούσε να εφαρμοστεί/ισχύσει, αφού οι χρήστες/υπολογιστές που μετέχουν στο μητρώο σαν συμβαλλόμενοι στις συναλλαγές θα είχαν διαφορετικά δεδομένα σε σχέση με τη συναλλαγή, άρα δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί η συναίνεση («consensus») που απαιτείται από τους μετέχοντες στο δίκτυο για να μπορέσουν να αλλάξουν τα δεδομένα. Αυτή η ασφάλεια που παρέχει το Βlockchain αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά του πλεονεκτήματα.

Συνοπτικά, μερικά από τα πιο κύρια πλεονεκτήματα αυτής της τεχνολογίας είναι τα ακόλουθα:

(α) Τήρηση του μητρώου από ένα αριθμό χρηστών και όχι από μια κεντρική Αρχή.

(β) Η μονομερής τροποποίηση/αλλαγή στοιχείων για συναλλαγές που έχουν καταχωρηθεί είναι εξαιρετικά δύσκολη, αφού απαιτείται το «consensus» των χρηστών, διασφαλίζοντας έτσι την ασφάλεια των πληροφοριών.

(γ) Οι χρήστες του δικτύου μπορούν να επαληθεύσουν οποιαδήποτε συναλλαγή στο δίκτυο ανά πάσα στιγμή, κάτι το οποίο προσδίδει εμπιστοσύνη και διαφάνεια.

Εφαρμογή της νέας τεχνολογίας στην πράξη

Ακολουθούν κάποια παραδείγματα σε σχέση με το πώς η εν λόγω τεχνολογία μπορεί να εφαρμοστεί στην πράξη.

Χρηματοπιστωτικός τομέας

(α) Μεταφορά χρημάτων από μια εταιρεία σε μια άλλη. Αντί οι εταιρείες να αναμένουν την επιβεβαίωση της μεταφοράς των χρημάτων από την τράπεζα (κάτι που απαιτεί κάποιο χρόνο), η επαλήθευση μπορεί να γίνει από τους χρήστες, με την ταυτόχρονη ενημέρωση του μητρώου.

(β) Στην περίπτωση συναλλαγών που αφορούν τίτλους όπου εμπλέκεται ένας αριθμός διαφορετικών οντοτήτων μέχρι την εκκαθάριση της συναλλαγής (όπως θεματοφύλακες, brokers), οι οντότητες που διεξάγουν συναλλαγές μπορούν να τις καταχωρούν στο Blockchain (αντί η κάθε μια να διατηρεί τα δικά της αρχεία), ούτως ώστε να υπάρχει στην ουσία ένα αρχείο στο οποίο όλοι θα έχουν πρόσβαση ανά πάσα στιγμή, κάτι το οποίο θα μειώσει δραστικά τον χρόνο που χρειάζεται για την ολοκλήρωση και καταχώριση μιας συναλλαγής, μειώνοντας συνάμα σημαντικά το κόστος για όλους. Ένας από τους στόχους της Blockchain τεχνολογίας άλλωστε, είναι η απάλειψη της ανάγκης των ενδιάμεσων μερών.

(γ) Ο έλεγχος των συναλλαγών από τους ελεγκτές των εταιρειών/χρηστών του δικτύου θα καταστεί πιο εύκολος και πιο αποτελεσματικός, αφού θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στο μητρώο στο οποίο οι συναλλαγές που έχουν καταγραφεί έχουν συμφωνηθεί ήδη μεταξύ των μερών (αφού έχει επιτευχθεί το «consensus» μεταξύ των χρηστών το οποίο απαιτείται για την καταχώριση στο μητρώο της συναλλαγής), χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα αλλαγής/παραποίησης των στοιχείων της καταχώρισης.

(δ) Περιουσιακά στοιχεία ψηφιακής φύσης (digital assets)

Σε σχέση με περιουσιακά στοιχεία ψηφιακής φύσης, πολλές φορές είναι πραγματικά πολύ δύσκολο να παρεμποδιστεί η χρησιμοποίηση τέτοιων στοιχείων παράγοντας αντίγραφα, χωρίς να υπάρχει ένας τρόπος όπου δημόσια να υπάρχει η δυνατότητα επαλήθευσης της μεταφοράς τέτοιων στοιχείων σε συγκεκριμένη οντότητα.

Συμπερασματικά, η ολοένα και μεγαλύτερη χρήση της εν λόγω τεχνολογίας θα βελτιώσει τη γνώση γύρω από αυτή, με ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις να αντιλαμβάνονται τα οφέλη τα οποία μπορεί να προσθέσει. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η πιο πάνω τεχνολογία θα αξιοποιηθεί και η χρήση της θα επεκταθεί σε πολλούς τομείς της καθημερινότητας μας στο εγγύς μέλλον.

*Διοικητικός Σύμβουλος, KPMG Limited