Ο όρος εμπιστοσύνη ορίζεται γενικώς ως η πίστη, η βεβαιότητα. Είναι μια πολύ ιδιαίτερη και εύπλαστη έννοια η οποία συχνά συνδέεται με την εντιμότητα, την ειλικρίνεια, την εχεμύθεια. Αναμφισβήτητα, η εμπιστοσύνη είναι απαραίτητη στη σύγχρονη οικονομία, εφόσον λειτουργεί ως καταλυτικός μηχανισμός στην πολυπλοκότητα και αβεβαιότητα που ταλανίζει το σημερινό επιχειρηματικό περιβάλλον. Χωρίς την εμπιστοσύνη τα επίπεδα ανασφάλειας αυξάνονται, η δομή της οικονομίας απειλείται με κατάρρευση και η αγορά παραμένει σε στασιμότητα.

Η εμπιστοσύνη αποτελεί το πιο γερό θεμέλιο και στον τομέα της ελεγκτικής. Αυτό απορρέει και από την ίδια τη φύση της δουλειάς των ανεξάρτητων ελεγκτών, δηλαδή την πιστοποίηση της ορθότητας των λογιστικών καταστάσεων ενός οργανισμού. Σε ένα σύγχρονο, συνεχώς μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον όπου οι συναλλαγές γίνονται όλο και πιο πολύπλοκες, οι οργανισμοί χρειάζονται ένα έμπιστο συνεργάτη που να διασφαλίζει για την αληθινή παρουσίαση των δεδομένων. Πέραν της εκτέλεσης των καθηκόντων τους με σύνεση και υπευθυνότητα, οι ελεγκτές οφείλουν να εμπνέουν εμπιστοσύνη, γεγονός που δίνει με έμμεσο τρόπο πνοή στο μηχανισμό της οικονομίας. Άλλωστε, πολλές οικονομικές αποφάσεις ζωτικής σημασίας βασίζονται στις υπηρεσίες που προσφέρονται από τους ελεγκτές.

Η εμπιστοσύνη ως μια ολιστική προσέγγιση πρέπει να είναι **αναπόσπαστο μέρος του οράματος των ελεγκτικών υπηρεσιών ενός οργανισμού και πρέπει να διαφυλάσσεται με την ενεργή, συλλογική προσπάθεια όλων των μελών του οργανισμού. Η διοίκηση οφείλει να λειτουργεί ως μέντορας των υπαλλήλων και να δημιουργεί τις προϋποθέσεις καλλιέργειας ενός κλίματος εμπιστοσύνης εντός του οργανισμού, ούτως ώστε αυτό να αντανακλάται και στη σχέση του οργανισμού με τους πελάτες και το ευρύ κοινό γενικότερα. Πολύ σημαντικό συστατικό προς αυτή τη κατεύθυνση είναι και η ποιότητα παροχής υπηρεσιών. Είναι γενικά παραδεκτό πως η εμπιστοσύνη είναι στενά συνδεδεμένη με την ποιότητα**. Η ποιότητα της δουλειάς του ελεγκτή είναι αυτή που θα κερδίσει σε μεγάλο βαθμό και την εμπιστοσύνη των επενδυτών και της οικονομίας γενικότερα.

Στις μέρες μας η τεχνολογία εξελίσσεται ραγδαία, με το διαδίκτυο να αποτελεί πλέον αναπόσπαστο μέρος των καθημερινών εργασιών κάθε οργανισμού. Από τη μια, αυτή η εξέλιξη πολλαπλασιάζει τις δυνατότητες των οργανισμών, από την άλλη όμως εγκυμονεί κινδύνους. Η κακή χρήση του διαδικτύου έχει αρνητικό αντίκτυπο στις προσπάθειες ενός οργανισμού, ανεξαρτήτως μεγέθους ή τομέα δραστηριότητας, να κερδίσει ή ακόμη να διαφυλάξει την εμπιστοσύνη του κοινού. Η φήμη μιας εταιρείας μπορεί να αλλοιωθεί μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Μια είδηση, ακόμα και αμφιβόλου εγκυρότητας, καταφθάνει στους χρήστες του διαδικτύου μέσω μη-έμπιστων πηγών πληροφόρησης με ταχύτητα φωτός. Ένας οργανισμός οφείλει να είναι προετοιμασμένος για τέτοιου είδους συμβάντα και μάλιστα να έχει τους κατάλληλους μηχανισμούς για να τα αντιμετωπίσει άμεσα. Όλοι γνωρίζουν πόσο εύκολο είναι να χαθεί η εμπιστοσύνη και πόσο πιο δύσκολο είναι για να επανακτηθεί.

Παράλληλα, ο ψηφιακός κόσμος που ζούμε δημιουργεί, αποθηκεύει και διανέμει διαρκώς αυξανόμενο ποσοστό πληροφοριών και δεδομένων σε ψηφιακή μορφή. Άξια ανάλυσης είναι τόσο τα πλεονεκτήματα, όσο και τα μειονεκτήματα του νέου αυτού κόσμου, τα οποία με τη σειρά τους επηρεάζουν είτε θετικά είτε αρνητικά τον παράγοντα εμπιστοσύνη. Στον τομέα της ελεγκτικής οι οργανισμοί απολαμβάνουν περισσότερες, πιο γρήγορες και εις βάθος επεξεργασίες δεδομένων χάρη στις τεχνολογικά εξελιγμένες πλατφόρμες δεδομένων. Αυτό τους λύνει τα χέρια, μειώνει σημαντικά το χρόνο διεκπεραίωσης των διαδικασιών καθώς και τα ανθρώπινα λάθη. Επιπρόσθετα, δίνει τη δυνατότητα επικέντρωσης σε πιο απαιτητικά ζητήματα μεγαλύτερου ρίσκου καθώς και άλλες στρατηγικής σημασίας διαδικασίες. Στον αντίποδα, εντείνονται οι ανησυχίες για την ασφάλεια των δεδομένων. Αυτή η αβεβαιότητα, ως προς το που καταλήγουν τα δεδομένα που διακινούνται και επεξεργάζονται μέσω του διαδικτύου, μειώνει τα επίπεδα εμπιστοσύνης των ανθρώπων. Το γεγονός αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά τα διοικητικά συμβούλια των οργανισμών, τα οποία ξοδεύουν χρόνο και χρήμα προκειμένου να προστατεύσουν τα δεδομένα των πελατών τους και κατ’ επέκταση να διατηρήσουν ή και να επανακτήσουν την εμπιστοσύνη.

Ο ευρωπαϊκός Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων (GDPR) που τίθεται και επίσημα σε ισχύ στο τέλος του μήνα έχει σε μεγάλο βαθμό εντάξει σε πλαίσιο όλες αυτές τις ανησυχίες σε ότι αφορά τα δεδομένα Ευρωπαίων πολιτών. Αν και οι πλείστες εταιρείες δεν έχουν ακόμα συμμορφωθεί με τις πρόνοιες του, εντούτοις, έχουν σε μεγάλο ποσοστό γίνει οι απαραίτητοι σχεδιασμοί και επενδύσεις για να μπορέσουν να ανταποκριθούν επιτυχώς. Και όλα αυτά, για να διατηρήσουν την εμπιστοσύνη του πελάτη, στοιχείο ζωτικής σημασίας για την ίδια την επιβίωσή τους.

Εν κατακλείδι, το στοιχείο της εμπιστοσύνης θα αποτελεί πάντοτε πρόκληση για τους οργανισμούς, ειδικότερα σε περιόδους μεγάλων αλλαγών. Μια πρόκληση που προαπαιτεί κόπο και μόχθο, με τελικό προορισμό το χτίσιμο αμοιβαίων σχέσεων εντιμότητας και ειλικρίνειας. Επιβάλλεται επαγρύπνηση, ώστε το «όπλο» της εμπιστοσύνης ενός οργανισμού να μην μετατραπεί σε «αχίλλειο πτέρνα» του.

Μιχάλης Βασιλείου, Principal, KPMG Limited