Γράφει η Νίκολα Καρατζιά

Αυτό που μας ανησυχεί περισσότερο δεν είναι που το θέμα της «μαντίλας» θεωρείται λήξαν με μια μετάθεση και μια φωτογραφία «Υπό την αιγίδα του Υπουργού Παιδείας» σε στυλ «Smile! You’re on candid camera», με εκείνο το αμήχανο ύφος όλων των εμπλεκομένων-εκτός του κ.Χαμπιαούρη που ήταν δουλεμένο καλά για παρόμοια επικοινωνιακά τερτίπια.

Τι κι αν η «φάρσα» δεν ήταν στημένη, ήταν η φωτό που έκλεισε το θέμα, ώστε να ξεκινήσει από τη μια ομαλά η φετινή σχολική χρονιά και από την άλλη, η ομαλή ισοπέδωση και μηδενισμός της ουσίας του όλου ζητήματος, από τους απανταχού «δικηγόρους και δικαστές» των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Οι ίδιοι άνθρωποι που δύο μέρες πριν διαρρήγνυαν τα ιμάτια τους, εν μια στιγμή, αποφάνθηκαν ότι δεν άξιζε τελικά ο τόσος ντόρος και ορισμένοι μάλιστα απολογήθηκαν με στάτους στο φατσοβιβλίο, αφού ένα άλλο παιδί, 14 ετών, αυτοκτόνησε –δυστυχώς- αλλά κανείς δεν ζήτησε συγγνώμη ακόμη.

Αυτό είναι που μας ανησυχεί λοιπόν περισσότερο.

Που σχεδόν ποτέ δεν είμαστε συνεπείς στις απόψεις και δηλώσεις μας, αφού προτρέχουμε να τις εκφράσουμε πριν καλά καλά αντιληφθούμε τι υποστηρίζουμε και γιατί το υποστηρίζουμε. Χωρίς μελέτη, δίχως ανάλυση και εμβάθυνση των γεγονότων, κάνοντας διαγώνια ανάγνωση και υπεραπλουστευμένη εξαγωγή συμπερασμάτων.

Κι όσο απλά ή εύκολα βγάζουμε τα δικά μας καταδικαστικά πορίσματα και τα εξαγγέλλουμε κυρίως μέσω Facebook, άλλο τόσο σθεναρά τα υποστηρίζουμε μέχρι… να προκύψει καινούριο θέμα επικαιρότητας που να χρήζει της προσοχής και σχολιασμού μας. Και κάπως έτσι ξεπετάμε το προηγούμενο, συγκρίνοντας την σοβαρότητα του –που πάντοτε ως δια μαγείας είναι μικρότερη-, με εκείνην του επόμενου.

Και εν τέλει, τι συγκρίνουμε; Ανόμοια μεγέθη, απλώς και μόνο επειδή, ίσως, η κάθε μία από τις δύο ιστορίες στην προκειμένη, δημοσιοποιήθηκε σε διαφορετικό στάδιο της εξέλιξης της;

Ένα παιδί που έθεσε τέρμα στη ζωή του διότι προφανώς δεν βρέθηκε κάποιος να το βοηθήσει ενώ ήταν εις γνώση πολλών οι συνθήκες διαβίωσης του και ένα άλλο παιδί, που στοχοποιήθηκε από την ίδια τη Διεύθυνση, σε ένα περιβάλλον όπου θα έπρεπε να είναι προστατευμένο και πάλι από την ίδια τη Διεύθυνση.

Και αν το κορίτσι αυτό, μαζί και οι συμμαθητές του δεν αντιδρούσαν, θα μπορούσε να είχε γίνει ευάλωτος στόχος για χλευασμό και εκφοβισμό. Κι έχουμε δει ακόμη και στο πρόσφατο παρελθόν, ακόμη και στη νήσο μας, μέχρι που μπορεί να οδηγήσουν τέτοια φαινόμενα. Αν η μνήμη σας παίζει παιχνίδια, αξίζει να υπενθυμίσουμε ένα άλλο άτυχο 16 χρονών αγόρι. Ο Παναγιώτης Στεφανή από τους Τρούλλους, θύμα συστηματικού bullying, έφυγε από τη ζωή λόγω αλκοολικής δηλητηρίασης που υπέστει σε εφηβικό πάρτι στην κοινότητά του τα ξημερώματα της 14ης Απριλίου 2019.

Επαναλαμβάνω λοιπόν… Και εν τέλει, τι συγκρίνουμε; Ανόμοια μεγέθη, απλώς και μόνο επειδή, ίσως, η κάθε μία από τις δύο ιστορίες στην προκειμένη, δημοσιοποιήθηκε σε διαφορετικό στάδιο της εξέλιξης της!

Δεν είναι θέμα μιας μαντίλας. Κανείς δεν υποκλίθηκε στο συμβολισμό της, όπως τουλάχιστον τον έχουμε κατοχυρωμένο στο δυτικό τρόπο σκέψης. Αν στεκόμαστε στο συμβάν είναι μόνο για να θίξουμε πως καμία επιβολή της δικτατορίας δεν «γιατρεύεται» με επιβολή μιας καινούριας δικτατορίας. Καμία γυναίκα και κανένας άνθρωπος δεν ξεπέρασε την υποδούλωση επειδή τους επιβλήθηκε. Κάτι τέτοιο θα ήταν εκ νέου υποδούλωση και ταπείνωση. Το μόνο που θα άλλαζε θα ήταν ο «εντολέας».

Εάν θες να «ελευθερώσεις» την οποιαδήποτε Αλάα Χαράρα, από το οποιοδήποτε καθεστώς θεωρεί την γυναίκα ως ανδρική ιδιοκτησία, εξήγησε της, τις επιλογές της, ανοίγοντας γι’ αυτή νέους ορίζοντες πιο φιλελεύθερους. Α, ναι, για να μην ξεχνιόμαστε, αυτό θα πει δημοκρατικός άνθρωπος και για να είσαι τέτοιος, δεν αρκεί να ζεις απλώς στην Κύπρο που έχει το ανάλογο πολίτευμα. Χρειάζεται και η τήρηση ανάλογης στάσης και συμπεριφοράς.

Αλήθεια, ρώτησε κανείς αυτό το κορίτσι τι ακριβώς σημαίνει για εκείνο η μαντίλα και γιατί συνεχίζει να την φοράει ενώ είχε το άλλοθι να μην το κάνει, καθώς εξάλλου αυτό της επιβλήθηκε από τον τέως διευθυντή της;

Θα άξιζε να μάθουμε αν ευθύνεται για την απόφαση της μία από τις κυρίαρχες ιδεολογίες υπέρ της χρήσης της hijab, η οποία υποστηρίζει ότι η «νέα» μαντίλα, μικραίνει τις κοινωνικές και οικονομικές διαφορές μεταξύ των γυναικών που τη φορούν.

Οι Pat Mule και Diane Barthel, το 1992 στο «The Return to the Veil: Individual Autonomy vs. Social Esteem», αναφέρουν ότι στις νεαρές καλυμμένες γυναίκες - ιδίως εκείνες των μη προνομιούχων κοινωνικών στρωμάτων-, προσφέρει μία πρακτική λύση στη δυσκολία τους να αγοράσουν καλύτερα ρούχα. Υπερπηδά δηλαδή συναισθήματα κατωτερότητας σε έναν αστικό κόσμο μόδας.

Από την άλλη, η πολιτική ακτιβίστρια από την Παλαιστίνη, Rasmea Odeh, δήλωσε παλαιότερα ότι «Οι καπιταλιστικές δυνάμεις πιέζουν τις γυναίκες να είναι σεξουαλικές και σαγηνευτικές ενώ οι παραδοσιακές τις πιέζουν να είναι αποσεξουαλικοποιημένες, συντηρητικές και σεμνότυφες.

Συνεπώς, «επιλογή» για τις γυναίκες φαίνεται να είναι στους κοσμικούς πολιτισμούς επίδειξη του σεξουαλικού σώματος με όλη την αντικειμενικοποίηση και τους κινδύνους, ενώ στους «θρησκευτικούς» πολιτισμούς κάλυψη της σεξουαλικότητας του σώματος, με όλη την παρεμπόδιση της κινητικότητας και της φυσικής ελευθερίας, σύμφωνα με την ίδια.

Ως αντίδραση στα παραπάνω, υποστηρίζουν οι «μετα-αποικιακές» φεμινίστριες, πολλές γυναίκες υιοθετούν τη μαντίλα».

Με αυτό κλείνουμε και ευχόμαστε καλή σχολική χρονιά. Μια χρονιά που θα δώσει φωνή στα παιδιά μας για να πουν όλα όσα σκέφτονται, νιώθουν, τα προβληματίζουν και όχι μόνο να παπαγαλίζουν ή να κάνουν δηλώσεις μπροστά σε κάμερες για να πουν αυτά που μεμονωμένα εξυπηρετούν τις δημοσιογραφικές μας ανάγκες και την αδηφάγο περιέργεια του κοινού.