Η αλήθεια είναι πως με την μάνα μου δεν συζήτησα ποτέ τι ήθελα να σπουδάσω και που. Θυμάμαι όμως έντονα τον ανήλικο εαυτό μου στο δημοτικό να έχει εξίσου έντονες εικόνες του ενήλικου εαυτού του με σχεδόν καμία από αυτές να ισχύει σήμερα. Ακροβατούσα, λοιπόν, μεταξύ νομικής και δημοσιογραφίας. Το «γιατί» είναι από άλλο παραμύθι βγαλμένο.

Φτάνοντας στον κυριούλη του επαγγελματικού προσανατολισμού, με τους πλείστους να τα ‘χουν χαμένα, εγώ ήξερα ακριβώς τι θα έλεγα. Κάθισα στο ξύλινο θρανίο απέναντί του και, με μία υπέρμετρη ζωηράδα, του δήλωσα το δεκαεπτάχρονο πως δεν είναι ζωή αυτή, δώδεκα χρόνια στα σχολεία, πεντέξι στα πανεπιστήμια, μετά δουλειά και μετά πεθαίνουμε, κι είχα μάλιστα το θράσος να του ζητήσω να τοποθετηθεί. Κοιτώντας προς το μέρος μου, με τον τρόπο που κοιτάζεις έναν αυθάδη, μου είπε ξερά «Έτσι είναι η ζωή, τι να κάνουμε;» και κοίταξε την ουρά πίσω, με τα υπόλοιπα παιδιά που έπρεπε να συμβουλεύσει για τις σπουδές τους, μαζί και το ρολόι του.

Τότε θυμήθηκα μία εικόνα παρόμοια, απ’ το βιβλίο που διάβαζα εκείνες τις μέρες, που περιέγραφε κόσμο να περιμένει στην ουρά [πεινούσαν αυτοί] και κάποιον ανυπόμονο κυριούλη που ήθελε να τους ξεφορτωθεί, να τους ρίχνει μηχανικά την σούπα στο πιάτο, να κοιτάζει το ρολόι του και να τους στέλνει στο καλό. Σκέφτηκα πως έπρεπε να τελειώνω γρήγορα με τον δικό μου κυριούλη έτσι ούτε νομική, ούτε δημοσιογραφία δήλωσα πως θέλω να ακολουθήσω. Αρκέστηκα να του ανακοινώσω χαρωπά πως «Θέλω να γίνω συγγραφέας!», έχοντας υπόψη τον συγγραφέα του βιβλίου. Ο κυριούλης, που εκτός από το 'αυθάδικο' πρέπει να είχε προσθέσει και το 'ανώριμο χαζό παιδί' στο προφίλ που είχε δημιουργήσει για μένα, μου είπε «Δεν έχει μάνα μου έτσι πράμα. Εσύ να πάεις δημοσιογραφία». Μου έδωσε κι ένα μάτσο προγράμματα σπουδών, ξανακοίταξε το ρολόι του και με έστειλε στο καλό, όπως τους πεινασμένους που λέγαμε.

Κάπως έτσι βρέθηκα να σπουδάζω αυτό το πράμα, μόνο που η όμορφη εικόνα που δημιούργησα στο Πανεπιστήμιο για το επάγγελμα, ουδεμία σχέση είχε αργότερα με την πραγματικότητα. Και συμβιβάστηκα μ’ αυτό. Και ακόμα ντρέπομαι.

Σχεδόν δύο δεκαετίες μετά, η μεγάλη μου χαρά είναι να λέω ένα αθώο ψεματάκι σε κόσμο που είναι απίθανο να το ανακαλύψει. Στην ερώτηση «Τι δουλειά κάνεις;» απαντώ περήφανα «Οικοκυρά!», νιώθοντας για ένα δευτερόλεπτο τίμια, όχι προς αυτό που κάνω σήμερα αλλά προς την εικόνα που είχα δημιουργήσει μικρή για τον εαυτό μου.

Την Δευτέρα που μας πέρασε, μπροστά σε ένα κοινό από μελλοντικούς συναδέλφους έλεγα για τους τίμιους προς τον εαυτό τους δημοσιογράφους στο www.icij.org. Έγραψα μάλιστα στον πίνακα το url, από κάτω 'Panama Papers' και τους ζήτησα να το ψάξουν μέχρι την επόμενη Δευτέρα. Με την ίδια ζωηράδα των δεκαεπτά μου χρόνων, τους δήλωσα μάλιστα πως είναι περίεργο που δεν έχουν «φάει» κανέναν ακόμη μετά απ’ την συγκεκριμένη έρευνα-αποκάλυψη. Στις σημείωσεις μου είχα να αναφέρω πως το πρώτο «θύμα» αυτής της υπόθεσης ήταν ο Sigmundur Gunnlaugsson, που παραιτήθηκε από την θέση του πρωθυπουργού της Ισλανδίας μετά τις αποκάλυψεις.

Δυστυχώς την επόμενη βδομάδα δεν θα μιλήσουμε γι' αυτόν. Θα πρέπει να μιλήσουμε για το πρώτο θύμα της άλλης πλευράς και για την λίστα των δημοσιογράφων που έχασαν την ζωή τους κάνοντας την δουλειά τους όπως πρέπει.

Η Μαλτέζα δημοσιογράφος Daphne Caruana Galizia στο τελευταίο της άρθρο στις 16 Οκτωβρίου είχε γράψει «Υπάρχουν εγκληματίες όπου και αν κοιτάξεις, η κατάταση είναι απελπιστική». Λίγες ώρες αργότερα ήταν νεκρή, μετά από έκρηξη του αυτοκινήτου της. Δεκαπέντε ημέρες πριν είχε ενημερώσει την Αστυνομία πως δεχόταν απειλές.

Η Galizia έγραφε συχνά στο blog της με τίτλο Running Commentary σε γλώσσα καθημερινή, «του δρόμου» πολλές φορές. Έγραφε για την πολιτική διαφθορά όχι μόνο στην χώρα της αλλά και σε όλο τον κόσμο, για τις συμφωνίες που γίνονται για ξέπλυμα χρήματος, για τις πολιτικές δολοφονίες, για το δικαστικό σύστημα. Άλλοτε με σοβαρότητα κι άλλοτε μ’ ένα ξεχωριστό, και ενοχλητικό για κάποιους, χιούμορ.

Είχε επίσης ηγηθεί της έρευνας για διαφθορά στη Μάλτα, ένα μεγάλο κομμάτι των αποκαλύψεων στα Έγγραφα του Παναμά. Χαρακτηριστική ήταν η περιγραφή της ίδιας αλλά και της δουλειάς της στο περιοδικό Politico: «Ο καλύτερος τρόπος για να κάνεις εικόνα αυτή τη γυναίκα είναι να την σκεφτείς σαν ένα WikiLeaks από μόνη της, σαν μία Σταυροφόρο εναντίον της αδιαφάνειας και της διαφθοράς στη Μάλτα, ένα νησί που είναι διάσημο κυρίως γι' αυτά τα δύο κουσούρια του».

Στη «γλώσσα του δρόμου» σημείωνε επίσης πολύ συχνά αυτό που πολλοί από εμάς σκεφτόμαστε. Ότι οι πλείστοι πολιτικοί είναι μια φάρα επαγγελματιών χωρίς ταλέντο που δεν προσφέρουν τίποτα στο κοινωνικό σύνολο και το μόνο που κάνουν είναι να παραφουσκώνουν τις τσέπες του με χρήματα.

H Daphne Caruana Galizia δολοφονήθηκε την Δευτέρα, 16 Οκτωβρίου, στις 3 το μεσημέρι.

Στους μελλοντικούς συναδέλφους, που ανάμεσά τους αναγνωρίζω κάποιες προσωπικότητες που φαίνεται πως είχαν φτιάξει όμορφες εικόνες για το επάγγελμα του δημοσιογράφου, δεν θα δώσω για παράδειγμα τον τέως πρωθυπουργό της Ισλανδίας ως «θύμα» των αποκαλύψεων που φέρει την ονομασία Έγγραφα του Παναμά. Δυστυχώς θα πρέπει να αναφερθώ στην Galizia, το πραγματικό θύμα, που δεν αναγκάστηκε να παραιτηθεί για τα μάτια του κόσμου όπως ο Gunnlaugsson αλλά δολοφονήθηκε επειδή έκανε τίμια μία σπουδαία δουλειά. Νοικοκυρεμένη. Για την χώρα της την Μάλτα και για το παγκόσμιο. Βάζοντας σε εφαρμογή όλα εκείνα τα όμορφα που μαθαίνει κανείς στο Πανεπιστήμιο. Χωρίς συμβιβασμούς.

Η δουλειά της Daphne Caruana Galizia είναι αναρτημένη στο blog της που παραμένει ενεργό. Ήταν μητέρα τριών παιδιών. Ένα από αυτά είναι δημοσιογράφος.