Συνέντευξη στην Melissa Hekkers

Ο μεγαλύτερος από τρία αδέλφια, ο Αδάμ, έφτασε στην Κύπρο, αποδρώντας από τον πόλεμο στη Συρία και αφήνοντας τους γονείς του πίσω στη Δαμασκό. Εικοσιπέντε χρονών, πτυχιούχος αρχιτεκτονικής, ο Αδάμ μοιράζεται τις σκέψεις του για τη χώρα του, το λαό του, τις ελπίδες του για το μέλλον και ό,τι έμαθε, έχοντας να αντιμετωπίσει τη μοίρα που τον έβαλε στη μέση μιας εμπόλεμης ζώνης.

Καθ’ όλη τη συνομιλία μας, υπάρχει μια συνεχής ροή μπροστά και πίσω στο χρόνο, ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον -ένα χρονοδιάγραμμα που ο Αδάμ γειώνει στο παρόν- με μια αποφασιστικότητα να προχωρήσει μπροστά, εν αναμονή της αίτησής του για πολιτικό άσυλο και στην προοπτική για ένα καλύτερο μέλλον. Χαμογελάει έντονα και παθιάζεται για γνώση. Περνάμε περίπου μια ώρα έξω από το κέντρο μεταναστών Caritas στην καρδιά της Λευκωσίας, ένα μέρος όπου ξοδεύει πολύ χρόνο, περιμένωντας τα επόμενα βήματα του.

Κατάγεται από το κέντρο της Δαμασκού, εκεί όπου εξακολουθεί να μένει η οικογένειά του. Ο Αδάμ εγκατέλειψε την πατρίδα για να αποφύγει τη στρατολόγηση και να πολεμήσει στην πρώτη γραμμή του πολέμου στη Συρία.

«Ο πατέρας μου δεν ήθελε ούτε καν να σκεφτεί για την πιθανότητα να πολεμήσω στον πόλεμο. Η οικογένειά μου ανησυχούσε για μένα... Μου αγόρασαν ένα εισιτήριο για να φύγω από τη Δαμασκό», θυμάται ο Αδάμ, ο οποίος βρίσκεται στη Λευκωσία τους τελευταίους τέσσερις μήνες.

Γεννήθηκε σε μια οικογένεια αρχιτεκτόνων και μηχανολόγων. Πριν από το 2012, η οικογένεια του Αδάμ ευημέρευσε από την αναπτύξη των χωριών γύρω από τη Δαμασκό. «Ο πόλεμος ξεκίνησε στα χωριά στα οποία εργαζόμασταν», αποκαλύπτει ο Αδάμ. «Η επιχείρησή μας ανατινάχθηκε, όλα τα κτίρια που κατασκευάσαμε στα χωριά ανατινάχθηκαν, όλα ανατινάχθηκαν».

Ως αποτέλεσμα, ο πατέρας του Αδάμ δεν έχει εργάστει τα τελευταία έξι χρόνια. «Περιμένει απλώς να τελειώσει ο πόλεμος», λέει ο Αδάμ, ενώ η μητέρα του πηγαινοέρχεται μεταξύ Βηρυτού και Δαμασκού για ιατρικούς λόγους αλλά και για να ξεφύγει από την ατμόσφαιρα που ο πόλεμος έχει επιβάλει στην καθημερινότητά της.

«Όταν μιλάω με τη μητέρα μου και τη ρωτώ τι κάνει ο πατέρας μου, μου λέει ότι φτιάχνει αστικά σχέδια για τη Δαμασκό, για μετά τον πόλεμο. Κάθεται στο γραφείο του και τα επεξεργάζεται όλα. Που θα κτιστεί το νοσοκομείο, σε ποιο οικόπεδο, ποια κτίρια θα λειτουργήσουν για τους αστέγους… Δεν είναι καλό για έναν άντρα να μην έχει τίποτα να κάνει».

«Αν τελειώσει ο πόλεμος, σίγουρα θα επιστρέψω στη Συρία. Οπουδήποτε κι αν βρίσκομαι στον κόσμο, θα επιστρέψω. Θα ήθελα να ανοικοδομήσω τη Δαμασκό», προσθέτει.

Με έναν αδερφό να ζει στη Βηρυτό και τον άλλο στη Γερμανία, ο Αδάμ επιζητεί προστασία στην Κύπρο τους τελευταίους τέσσερις μήνες και αναμένει ότι σύντομα θα ληφθεί απόφαση από τις υπηρεσίες ασύλου.

«Είμαι πολύ καινουργιος εδώ. Πρέπει να δω αν θα έχω την ευκαιρία να συνεχίσω τη ζωή μου εδώ, αλλά τώρα περιμένω, περιμένω, περιμένω. Είμαι πολύ ανησυχος. Είμαι 25 ετών και προσπαθώ. Δεν είμαι ατόμο που τα παρατά, αλλά είναι πραγματικά δύσκολο», παραδέχεται.

Ένας από τους λόγους για τους οποίους επέλεξε να έρθει στην Κύπρο είναι γιατί εδώ αισθάνεται ότι είναι πιο κοντά στους γονείς του.

«Κανείς δεν φαντάστηκε ότι θα εκτοπισθούμε εδώ. Όλοι οι Σύριοι δυσκολεύονται να το δεχτούν, αν και κάποιοι αποδέχονται την ιδέα να φύγουν μακριά. Πριν (τον πόλεμο) κανείς τους δεν φανταζόταν ότι θα ταξίδευαν έξω από τη Συρία. Αγαπάμε τη χώρα μας, θέλουμε να παραμείνουμε σε αυτήν», δηλώνει.

«Η Δαμασκός είναι όμορφη, αλλά όλοι έχουν φύγει, όλοι οι νεαροί εχουν φύγει. Η Δαμασκός είναι γεμάτη γυναίκες και ηλικιωμένους. Όλοι οι νέοι είναι ταραγμένοι. Αυτός ο πόλεμος μας στοίχισε 30 χρόνια, μια γενιά... Αν τελειώσει ο πόλεμος τώρα, θα χρειαστούμε τα επόμενα 30 χρόνια για να ανοικοδομήσουμε όχι μόνο τη Δαμασκό, αλλά και τον ίδιο το λαό και αυτό είναι πραγματικά κάτι δύσκολο να σκεφτούμε. Και λύση να βρούμε, θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε άλλα προβλήματα».

Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας μας, ο Αδάμ μοιράζεται από το κινητό του φωτογραφίες της ζωής του στη Συρία -την όμορφη μαμά του, τους αδελφούς του, το σπίτι του, το σκύλο του που άφησε πίσω του. Μου δείχνει μια φωτογραφία του σπιτιού που είχε η οικογένειά του στα προάστια της Δαμασκού. «Υπάρχουν άνθρωποι που ζουν στο καλοκαιρινό μας σπίτι. Έσπασαν την πόρτα, μπήκαν μέσα και ζουν τώρα σε αυτό. Αλλά είναι άνθρωποι, δεν μπορούμε να τους πούμε να φύγουν, χρειάζονται καταφύγιο σε αυτόν τον πόλεμο», μου λέει καθώς συνεχίζει να περιεργάζεται τη φωτογραφική συλλογή του στο τηλέφωνό του.

Ωστόσο, μέσα από τη δική του προοπτική -κάποιου που ζει μακριά από τη χώρα του που έχει διχαστεί από τον πόλεμο- ο Αδάμ σκέφτεται τι του έχει διδάξει ο πόλεμος.

«Ο πόλεμος μου έχει διδάξει πώς να αγαπώ τον λαό μου, πώς να τον καταλαβαίνω. Πριν, όταν έβλεπα Σύριους στη Δαμασκό, δεν τους χαιρετούσα και δεν έδινα σημασία. Τώρα όμως όταν τους βλέπω εδώ, τους μιλάω, προσπαθώ να πάρω τιε έγνοιες τους επάνω μου και να αντιμετωπίσω τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν αυτοί. Αυτό έμαθα. Έμαθα να σκέφτομαι για τους άλλους».

Καθώς η κουβέντα μας τελειώνει, ο Αδάμ με βοηθά να καταλάβω ότι ο λόγος που βρίσκεται εδώ είναι για να βρει ελπίδα, να βρει προστασία. Ωστόσο, μέρος του ανησυχεί για το μέλλον του, ακόμη και αν του χορηγηθεί άσυλο.

«Σπούδασα αρχιτεκτονική για έξι χρόνια και είμαι καλός στην αρχιτεκτονική, είμαι καλός στoν αστικό προγραμματισμό, είμαι καλός στο να φτιάχνω σχέδια. Θα μου είναι δύσκολο να κάνω μια άλλη δουλειά, όπως να καθαρίζω αυτοκίνητα».

«Δεν μου αρέσει να περνώ το χρόνο μου άσκοπα. Αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα. Μάθαινω γαλλικά για να μπορώ να καταλάβω τους Αφρικανούς με τους οποίους ζω. Μαθαίνω ένα νέο αρχιτεκτονικό πρόγραμμα, αλλά δεν είναι αρκετό. Περιμένω ήδη τέσσερις μήνες… Πρέπει να είμαστε υπομονετικοί και θα δούμε, δεν ξέρω τι έχει ο Θεός κατά νου για μας», λέει ο Αδάμ με το γενναιόδωρο έντονο χαμόγελό του να δείχνει ένα απροσδόκητο μελλον.

Eυχαριστούμε θερμά τη Caritas για τη συνεργασία με την AVANT GARDE και τη δημοσίευση των συνεντεύξεων.