Το EKKY διαθέτει αρχιτεκτονική ταυτότητα. Η Κύπρος όμως;
Παρατηρείται έλλειψη πρωτοτυπίας από ιδιοκτήτες και αρχιτέκτονες
Συνέντευξη στη Νίκολα Καρατζιά
Η Ελίνα Κρητικού, μία εκ των δύο συνιδιοκτητών του αρχιτεκτονικού γραφείου EKKY Studio Architects, ανάμεσα σε άλλα και ενδιαφέροντα, μας λύνει όλες τις απορίες γύρω από την ανάπτυξη γης, αναλύει τις εγχώριες και παγκόσμιες τάσεις του κλάδου της, μιλάει για την ταυτότητα της κάθε μας επαρχίας και τις προοπτικές που έχει καθεμία από αυτές. Σε μία συνέντευξη που ενδιαφέρει επενδυτές, αρχιτέκτονες, developers αλλά και τον καθένα που ετοιμάζεται ή σκέφτεται να χτίσει…για το μέλλον του. Εξάλλου, ένα γραφείο με 14 ταλαντούχους και έμπειρους αρχιτέκτονες, που αναλαμβάνει μεγάλα έργα όπως το ξενοδοχείο «Seven» στο Παρίσι και projects όπως εκείνο των 50 εκατομμυρίων ευρώ, στον Άγιο Ιωάννη Σιθωνίας στην Χαλκιδική, σίγουρα γνωρίζει πολλά και εμείς ζητήσαμε να μάθουμε μερικά από αυτά.
Θα ήθελα να ξεκινήσουμε με τις νέες τάσεις της αρχιτεκτονικής στην Κύπρο του σήμερα. Ποιές είναι αυτές και κατά πόσο διαφέρουν από επαρχία σε επαρχία;
Όσον αφορά στις τάσεις της αρχιτεκτονικής στην Κύπρο αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο, αυτή την εποχή βλέπουμε όλο και περισσότερο μια έλλειψη πρωτοτυπίας, ειδικά από την πλευρά των ιδιοκτητών. Σχεδόν όλοι, έχουν ως σημείο αναφοράς τις ίδιες εικόνες, οι οποίες πηγάζουν από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και γενικότερα το διαδίκτυο. Λόγω αυτού, οι πελάτες αλλά και οι αρχιτέκτονες καταλήγουν να έχουν μια "κοινή" οπτική, η οποία επαναλαμβάνεται στα διάφορα έργα των τελευταίων ετών. Αυτό περιορίζει τη δημιουργικότητα και μπερδεύει τον κόσμο όσον αφορά στις χρήσεις καθώς και τις ανάγκες τους από ένα κτήριο, δημιουργώντας έτσι έναν κοινό παρονομαστή «αισθητικής» προσέγγισης.
Σε πόλεις όπου ανθεί η αγορά και ανέγερση οικιών και κτηρίων από ξένους επενδυτές, παρατηρείται ενδεχομένως κάποια «ξενόφερτη» προσέγγιση στην αρχιτεκτονική, ώστε να συνάδει με πρότυπα του εξωτερικού και ίσως χώρας προέλευσής του εκάστοτε αγοραστή;
Αυτό είναι πάντα ένα από τα κριτήρια όταν σχεδιάζονται κατοικίες οι οποίες απευθύνονται σε ξένους επενδυτές ή σε συγκεκριμένο πελατολόγιο. Ένα από τα δεδομένα που δίνει ο πελάτης-developer- πριν το σχεδιασμό ενός έργου, είναι ο εν δυνάμει αγοραστή του ακινήτου στον οποίο και στοχεύει, κάτι που μπορεί να επηρεάσει στο σχεδιασμό μίας κατοικίας. Τόσο σε θέμα αισθητικής όσο και χρήσης, πρέπει να καλύπτει τις ανάγκες του κοινού για το οποίο προσδιορίζεται. Παρόλα αυτά, προσπαθούμε αυτό το γεγονός αντί να μας περιορίζει, να δημιουργεί ένα επιπρόσθετο ενδιαφέρον στοιχείο στην προσέγγιση μας.
Κατά τη γνώμη σας ή και κατά γενική ομολογία, ποιά θεωρείται η πιο άρτια και πιο «μπροστά» χώρα σε θέμα αρχιτεκτονικής;
Δεν θεωρούμε ότι μια χώρα συγκεκριμένα υπερτερεί άλλης. Υπάρχουν αξιόλογα έργα σε διαφορετικές πόλεις με βάση το χαρακτήρα και τις ανάγκες της κάθε περιοχής. Παρ' όλα αυτά, θα μπορούσαμε να πούμε πως τα τελευταία χρόνια βλέπουμε πολλούς ταλαντούχους αρχιτέκτονες και νέα αρχιτεκτονικά γραφεία στην Σκανδιναβία, με πολύ ενδιαφέρουσες ιδέες και προσέγγιση όσον αφορά στην αρχιτεκτονική και το περιβάλλον.
Εμείς, ποια χώρα θα έπρεπε να έχουμε ίσως ως βάση για την οικοδόμηση νέων κτηρίων, αφού θα ταίριαζε στις ανάγκες μας ή και επειδή θα έδενε αρμονικά με τη συνολική αρχιτεκτονική μας εικόνα;
Οι Μεσογειακές χώρες, όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία αλλά και χώρες της Μέσης Ανατολής όπως το Ισραήλ και ο Λίβανος, είναι αυτές που ίσως να συγκρίνονται καλύτερα με το κλίμα της Κύπρου και θα μπορούσαν να είναι παραδείγματα αρχιτεκτονικής και βιοκλιματικού σχεδιασμού για την χώρα μας. Πέραν αυτών, χώρες όπως η Ιαπωνία, που θεωρούνται πολύ περισσότερο σεισμογενείς από όσο η Κύπρος, θα μπορούσαν να μας δώσουν ένα καλό παράδειγμα όσον αφορά στην προσέγγιση της κατασκευής αλλά και σε πολλά άλλα θέματα που σχετίζονται με την αρχιτεκτονική και τον κατασκευαστικό τομέα.
Γενικότερα, ποια πόλη μας ή περιοχή, ξεχωρίζετε για την αρχιτεκτονική της ταυτότητα και ποια θεωρείτε ότι δεν έχει το δικό της «στίγμα» στον τομέα αυτό.
Κάθε μία έχει δημιουργήσει το δικό της χαρακτήρα σύμφωνα με το είδος της ανάπτυξης και της οικονομίας στην οποία στηρίζεται. Αυτό μεταμορφώνει την εικόνα των πόλεων σε σχέση με το αστικό τοπίο, χωρίς απαραίτητα να έχουν ένα πολεοδομικό σχεδιασμό που να δίνει μια δομή και έναν χαρακτήρα σε κάθε μία από αυτές. Γενικότερα, θεωρούμε ότι ίσως να πρέπει να προσέξουμε τις περιοχές που δεν έχουν αναπτυχθεί ακόμη τόσο πολύ, ώστε να δημιουργηθεί ένας πιο οργανωμένος πολεοδομικός σχεδιασμός με πλατείες, χώρους πρασίνου, ζώνες και άξονες κίνησης, πάρκα και κοινόχρηστους χώρους εστίασης. Αυτό θα προσδώσει έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα στις περιοχές, με δυνατότητα κτηρίων και αναπτύξεων που να έχουν μεγαλύτερη σχέση με το αστικό περιβάλλον.
Ποια πιστεύετε ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα θα θεωρείται η πιο «hot» πόλη μας, αφού έχει μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης ή αυξημένη ζήτηση;
Μέχρι στιγμής, οι επαρχίες που θεωρούνται ότι προσελκύουν το μεγαλύτερο ποσοστό επενδυτών, είναι η Λεμεσός και Αμμόχωστος. Η Λευκωσία έχει μια πιο σταθερή και συνεχόμενη πορεία ανάπτυξης, η οποία φαίνεται να έχει προοπτικές για επενδύσεις και νέα έργα. Παρ’ όλα αυτά, και επαρχίες όπως η Πάφος και η Λάρνακα θεωρούμε ότι έχουν μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης εντός του πλαισίου του χαρακτήρα τους, με κτήρια που θα προσελκύσουν έναν άλλο κομμάτι μεγάλων επενδυτών.
Στο εξωτερικό, βλέπουμε να επενδύουν όλο και περισσότερο στα «πράσινα κτήρια» που έχουν χαμηλό οικολογικό αποτύπωμα κατά την κατασκευή και τη λειτουργία τους. Πως ακριβώς επιτυγχάνεται κάτι τέτοιο;
Τα βιώσιμα "πράσινα" κτήρια απαιτούν μια εκτεταμένη μελέτη όσον αφορά στο βιοκλιματικό σχεδιασμό, την ενεργειακή απόδοση του κτηρίου, τις προδιαγραφές υλικών, ενώ χρειάζονται και συγκεκριμένη διαδικασία στον τρόπο κατασκευής και χειρισμού των υλικών κατά τη διάρκεια ανέγερσης του έργου. Στο εξωτερικό, βλέπουμε μεγάλες νέες αλλά και υφιστάμενες αναπτύξεις να υιοθετούν αυτή τη λογική, με κτήρια τα οποία αναβαθμίζονται ενεργειακά, έργα που υιοθετούν τις πράσινες στέγες, με μελέτη βιοκλιματικού σχεδιασμού αλλά και χρήση ανακυκλώσιμων υλικών ή υλικών πιο φιλικών προς το περιβάλλον.
Κατά πόσο ακολουθούμε ή υπάρχει πρόθεση να ακολουθήσουμε άμεσα αυτό το παράδειγμα;
Η Κύπρος ακολουθεί τα Ευρωπαϊκά πρότυπα για την ενεργειακή απόδοση των κτηρίων και της ενεργειακής αναβάθμισης των υφιστάμενων, τον έλεγχο στον τρόπο θερμομόνωσης τους, την τοποθέτηση φωτοβολταϊκών και ηλιακών σωμάτων και την ανακύκλωση των υλικών στο εργοτάξιο. Θεωρούμε ότι οι μελετητές λαμβάνουν υπόψη τους τον βιοκλιματικό σχεδιασμό στη σύνθεση των κτηρίων. Γενικότερα υπάρχει μια τάση σε όλους τους τομείς όσον αφορά στην προστασία του περιβάλλοντος, η οποία μετατρέπεται σε τρόπο αντιμετώπισης και τρόπο ζωής. Ο οικοδομικός τομέας, θα μπορούσε να πρωτοπορήσει και να υιοθετήσει αυτή την προσέγγιση στον σχεδιασμό και κατασκευή των κτηρίων.
Οικονομικά πως μεταφράζεται το κτίσιμο ενός «πράσινου κτηρίου»; Μακροπρόθεσμα ή και βραχυπρόθεσμα, είναι μια συμφέρουσα επένδυση ή πιο ακριβή;
Σίγουρα η δημιουργία τέτοιων κτιρίων είναι μια μεγάλη επένδυση στην αρχή του έργου. Παρ’ όλα αυτά όμως, το κόστος μίας τέτοιας κατασκευής, είναι προς όφελος όχι μόνο του περιβάλλοντος αλλά μακροπρόθεσμα και του ιδιοκτήτη. Είναι μια επένδυση την οποία θα αποσβέσει με τα χρόνια λειτουργίας του.
Οι φυτεμένες στέγες, ποια προτερήματα έχουν και γιατί δεν τις υιοθετούμε στην Κύπρο;
Κι όμως, οι φυτεμένες στέγες έχουν αρχίσει να υιοθετούνται στην χώρα μας. Το φυτεμένο δώμα, παρέχει καλύτερη μόνωση, ενώ υπερτερεί και αισθητικά. Αυτό βεβαίως θα πρέπει να γίνει κατασκευαστικά με ορθό τρόπο, ώστε να αποφευχθούν οποιαδήποτε προβλήματα υγρασίας στην οικοδομή, μελλοντικά. Αυτό, όπως επίσης και το γεγονός ότι το κλίμα της Κύπρου είναι πολύ δύσκολο στη συντήρηση του πρασίνου ιδιαίτερα την καλοκαιρινή περίοδο, είναι θεωρούμε από τους κυριότερους λόγους που δεν τις έχουμε υιοθετήσει ακόμη σε μεγάλο βαθμό στην Κύπρο.
Μιλήστε όμως λίγο και για το αρχιτεκτονικό σας γραφείο. Πότε ξεκίνησε τη λειτουργία του και από πόσα άτομα αποτελείται το ανθρώπινο δυναμικό του;
Το EKKY Studio Architects, ξεκίνησε το 2009 από εμένα και τον Kenzo Yamashita. Η ομάδα μας αποτελείται σήμερα από 14 ταλαντούχους αρχιτέκτονες, με τον καθένα από αυτούς να διαθέτει διαφορετική επαγγελματική εμπειρία από χώρες του εξωτερικού, καθώς και διαφορετική γκάμα έργων στο βιογραφικό του. Η δουλειά που κάνουμε είναι ομαδική, επιλέγοντας να λειτουργούμε ως studio παρά ως μια εταιρεία. Πιστεύουμε σε κάθε ένα από τα μέλη της ομάδας και αισθανόμαστε πολύ περήφανοι που έχουμε κοντά μας τόσο ταλαντούχους αρχιτέκτονες με πάθος και ήθος. Το σημαντικότερο εξάλλου στη δουλειά μας, είναι να απολαμβάνεις αυτό που κάνεις και να υπάρχει πάντα ένα κλίμα δημιουργίας και συνεργασίας. 
Συνήθως, τι είδους έργα αναλαμβάνετε και κατά πόσο ο κύκλος εργασιών σας έχει να κάνει περισσότερο με Κύπριους ή ξένους επενδυτές;
Ασχολούμαστε με διαφορετικής χρήσης και κλίμακας έργα, τόσο για Κύπριους όσο και ξένους επενδυτές. Κάποια από αυτά είναι το MAP Hotel στη Λευκωσία, οι Φοιτητικές εστίες “students Hub” στην Αγλαντζιά, πολυκατοικίες σε διάφορες πόλεις της Κύπρου όπως το «the Muse» στην Λεμεσό, κτιριακές εγκαταστάσεις γραφείων, οικιστικές αναπτύξεις, χώροι εστίασης και άλλα μικρότερης κλίμακας έργα, όπως εστιατόρια και καταστήματα. Αναλαμβάνουμε επίσης και διαμορφώσεις εσωτερικού χώρων όπως για παράδειγμα το Kagkas Hair studio και το κατάστημα Le Souk.
Αυτή τη στιγμή, δουλεύετε επάνω σε κάποιο μεγάλο project;
Ένα από τα μεγαλύτερα έργα με το οποίο ασχολούμαστε τώρα, είναι μια επένδυση 50 περίπου εκατομμυρίων, στον Άγιο Ιωάννη Σιθωνίας, στην Χαλκιδική. Θα περιλαμβάνει μεγάλο ξενοδοχείο, ανάπτυξη τουριστικού χωριού με ιδιωτικές κατοικίες, οργανωμένα διαμερίσματα, παραλιακά μπαράκια, εστιατόρια, πάρκα και χώρους πρασίνου. Το ξενοδοχείο είναι ήδη υπό κατασκευή και έχουμε αναλάβει το σχεδιασμό της υπόλοιπης ανάπτυξης του τουριστικού χωρίου και περιβάλλοντα χώρου.
Αναλαμβάνετε και αρχιτεκτονικά έργα και σε άλλες χώρες του εξωτερικού;
Πέραν από έργα στην Ελλάδα και Κύπρο, έχουμε αναλάβει και έργα στη Γαλλία, όπως ανακαινίσεις διαμερισμάτων, καθώς και το ξενοδοχείο «Seven» στο Παρίσι, που αποτελεί μια συνεργασία με το γραφείο ND design το οποίο βρίσκεται εκεί. Γενικότερα, μας ενθουσιάζει η δυνατότητα δημιουργίας έργων σε διαφορετικές περιοχές και είμαστε πάντα πρόθυμοι να συζητήσουμε μια τέτοια πιθανότητα συνεργασίας.
