Συνέντευξη στην Νίκολα Καρατζιά

Τελευταίως, αισθάνομαι ότι έχει γεμίσει η Κύπρος με ανθρώπους που υπογράφουν ως Life coaches και οι οποίοι δηλώνουν με βεβαιότητα ότι θα μπορούσαν να μας αλλάξουν τη ζωή ως προς το καλύτερο αν τους εμπιστευόμασταν. Αποφάσισα λοιπόν κι εγώ να μάθω εάν θα άξιζε να το κάνουμε, πόση ανηθικότητα υπάρχει-εάν υπάρχει- στο χώρο και τι τους καθιστά ικανούς να διαχειριστούν το παρόν και μέλλον μας καλύτερα από εμάς τους ίδιους. Ο Λάμπρος Ιωάννου, ως Holistic Life & Business Coach (Mind,Body & Soul Evolution), International Speaker, δίνει τίμιες θα τις χαρακτήριζα απαντήσεις, χωρίς να αρνείται ότι θα ήθελε να γίνει εκατομμυριούχος μέσα από το επάγγελμα αυτό.

Λάμπρο, πώς μπορείς να με βοηθήσεις ώστε να διαχειριστώ καλύτερα τη ζωή μου;

Καταρχάς, να διευκρινίσω ότι ένας σωστός coach σε καθοδηγεί, δίνοντας σου «εργαλεία» και κάνοντας σου ερωτήσεις που στοχεύουν στην κατανόηση του εαυτού σου. Αναγνωρίζοντας τα δυνατά σου σημεία αλλά και τις αδυναμίες που χρειάζεται να δουλέψεις και θέτοντας ένα ξεκάθαρο όραμα για το μέλλον σου, μπορείς να προχωρήσεις σε μία πιο βελτιωμένη εκδοχή της ζωής σου. 

Και γιατί να επιλέξω ένα life coach αντί έναν ψυχολόγο; 

Η δουλειά ενός ψυχολόγου είναι να ασχολείται περισσότερο με ψυχολογικές παθήσεις ή έστω, πιο σοβαρά ψυχολογικά ζητήματα. Αντιθέτως, ένας coach έχει να κάνει συνήθως με άτομα που δεν αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα στη ζωή τους, απλώς θέλουν να προχωρήσουν ένα βήμα παραπέρα, να γίνουν καλύτεροι, πιο επιτυχημένοι και ευτυχισμένοι. Οι άνθρωποι που ως επί το πλείστον έρχονται σε μένα, συνήθως επιθυμούν να αναπτύξουν την επιχείρησή τους ή και να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους. Ορισμένοι ψυχολόγοι βεβαίως, που είναι για παράδειγμα εκπαιδευμένοι στη συμπεριφορική ψυχολογία, μπορούν να βοηθήσουν κάποιον και σε αυτό το επίπεδο. Οι life coaches όμως, έχουμε εξειδικευτεί στην προσωπική ανάπτυξη.

Το life coaching ανθεί στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια. Πώς επιλέγει κάποιος τον σωστό επαγγελματία από τον οποίο θα βοηθηθεί πραγματικά;

Πολύ καλή ερώτηση. Είναι ένα θέμα που απασχολεί τα τελευταία χρόνια την «κοινότητα» μας και αυτό διότι δεν υπάρχει κάποια νομική ρύθμιση. Τόσο μέσα από την εμπειρία μου ως πρώην μέλος του διοικητικού συμβουλίου του συνδέσμου European Mentoring & Coaching Council Cyprus, όσο και λόγω της δεκάχρονης πορείας μου στο συγκεκριμένο επάγγελμα, συνειδητοποίησα πως το σημαντικότερο κριτήριο για να εμπιστευθείς κάποιον είναι ένα. Να υπάρχουν αποτελέσματα είτε στην προσωπική του ζωή, είτε στη ζωή των ατόμων που καθοδήγησε, που να αποδεικνύουν έμπρακτα τις γνώσεις και ικανότητές του. Εξάλλου, όπως λες και εσύ, γέμισε ο τόπος πλέον με life coaches. Στο παρελθόν, ήρθα αντιμέτωπος με διάφορες καταστάσεις μέσα από παράπονα ανθρώπων που αποτείνονταν στο σύνδεσμο, όπως επίσης και μέσα από συνεργασίες μου. Αντιλήφθηκα λοιπόν, πως δεν είναι όλα τα άτομα που υιοθετούν αυτόν τον τίτλο, εξειδικευμένα στον τομέα. Θα έπρεπε όμως, διότι έχουν να κάνουν με ανθρώπινες ζωές. Για να καταλάβεις, υπάρχουν σεμινάρια στο διαδίκτυο που διαρκούν μόνο μερικές ημέρες και στοιχίζουν 15 ευρώ, με το τέλος των οποίων λαμβάνεις δίπλωμα. Αντιλαμβάνεσαι ότι κάτι τέτοιο, δεν σου παρέχει τις κατάλληλες γνώσεις για να γίνεις life coach.

Τελικά, υπάρχουν αναγνωρισμένα προγράμματα σπουδών στον κλάδο;

Υπάρχουν αναγνωρισμένοι coaches που συνεργάζονται με διεθνείς οργανισμούς όπως το ICF, ΕMCC, Association of Coaching και λαμβάνουν εκπαίδευση μέσω αυτών. Επίσης, από πέρσι υιοθετήθηκε και στην Κύπρο η πιστοποίηση ενός επαγγελματία. Αυτό σημαίνει ότι γίνεται έλεγχος για εξακρίβωση ύπαρξης αναγνωρισμένης εκπαίδευσης, η οποία καλύπτει πληθώρα ποιοτικών γνώσεων, ενώ είναι και αδιάκοπη. Ο coach οφείλει να έχει τόσο προσωπική ανάπτυξη σε συνεχή βάση, όσο και επαγγελματική εξέλιξη. Το σημαντικότερο από όλα βεβαίως, είναι η συνεχής επίβλεψη από αυτούς τους οργανισμούς. Υπάρχουν συγκεκριμένα άτομα στα οποία μπορεί ο κάθε life coach να αποταθεί, ώστε να θέσει απορίες και να ζητήσει ενδεχομένως κατευθυντήριες γραμμές για το πώς να διαχειριστεί κάποια κατάσταση με την οποία ήρθε αντιμέτωπος.

Άρα, δίχως ντροπή ζητάμε πάντοτε να δούμε πτυχία από αναγνωρισμένους φορείς πριν προσλάβουμε κάποιον ως καθοδηγητή.

Εννοείται αυτό. Ελέγχουμε πρώτον εάν κατέχει τα απαιτούμενα διπλώματα, βλέπουμε τις σελίδες του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης-συνήθως υπάρχουν εκεί αναρτημένα-, ενώ ψάχνουμε και για ανατροφοδότηση-συστάσεις, από άτομα με τα οποία έχει δουλέψει στο παρελθόν. Τα έχει βοηθήσει ουσιαστικά; Είδαν διαφορά στη ζωή τους, αφότου συνεργάστηκαν μαζί του; Μα και σε ένα γιατρό πριν πας πρώτη φορά, δεν ρωτάς για να μάθεις από άλλους τη γνώμη τους σε περίπτωση που είχαν προηγούμενη εμπειρία μαζί του;

Η πρώτη επαφή είναι σημαντική μεταξύ coach και πελάτη;

Ναι. Εδώ μάλιστα να αναφέρω ότι είναι διαδεδομένο πλέον, όπως η πρώτη συνεδρία είναι δωρεάν. Τόσο για λόγους μάρκετινγκ, όσο και για να αντιληφθούν οι δύο πλευρές εάν υπάρχει η απαιτούμενη «σύνδεση», επικοινωνία και αλληλοκατανόηση μεταξύ τους, παράγοντες σημαντικοί ώστε να αποφέρει καρπούς μία ενδεχόμενη, μελλοντική συνεργασία. Πρέπει να αισθάνονται άνετα και οι δύο κατά την πρώτη τους συνομιλία για να συνεχίσουν μαζί. 

Ένα λανθασμένο life coaching, μπορεί να βλάψει σοβαρά το άτομο που ζητά βοήθεια;

Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο σε περιπτώσεις ατόμων που αποτείνονται για βοήθεια σε έναν coach, ενώ στην πραγματικότητα χρήζουν ψυχολογικής ή ψυχιατρικής παρακολούθησης, λόγω σοβαρών ψυχολογικών παθήσεων. Εκεί, ίσως δημιουργηθούν κάποια μικροθεματάκια. Ακόμη ένας λόγος που η εκπαίδευση μέσω ενός αναγνωρισμένου φορέα είναι σημαντική, αφού σε καθιστά ικανό να αναγνωρίσεις μέσα από τη στάση του σώματος, τα λεγόμενα και τη συμπεριφορά ενός ατόμου, εάν θα έπρεπε να το παροτρύνεις να επισκεφτεί ένας ψυχολόγο προτού ξεκινήσεις να δουλεύεις εσύ μαζί του. Υπάρχει βεβαίως και η πιθανότητα, στην αρχή να μην υπάρχουν εμφανή σημάδια, ενώ στην πορεία και μέσα από τη συζήτηση, να ξυπνήσει κάποιο τραύμα. Και πάλι εκεί, ο coach πρέπει να μπορεί να το αντιληφθεί και να παραπέμψει το εν λόγω άτομο σε ειδικό. Είναι η στιγμή που θα πρέπει να επικρατήσει η ηθική, ώστε να παραβλέψεις το χρηματικό «κόστος» που θα έχεις, βάζοντας πάνω από όλα το καλό του ανθρώπου που έχεις απέναντί σου. 

Ναι αλλά είστε πλέον τόσοι πολλοί, που υποθέτω πως θα υπάρχει και κάποιο ποσοστό ανηθικότητας στον χώρο.

Επειδή έχω περάσει και από άλλους επαγγελματικούς κλάδους στο παρελθόν, θα σου πω ότι σε αυτόν τον χώρο, γνώρισα μόνο όμορφους ψυχικά ανθρώπους, που πραγματικά θέλουν να βοηθήσουν συνανθρώπους τους. Δεν εντόπισα στοιχείο ανηθικότητας. Ακόμη και σε περιπτώσεις που ίσως γίνονται κάποια λάθη, είναι εν αγνοία τους και όχι με πρόθεση αποσκοπώντας στο οικονομικό όφελος. Εξάλλου, και εγώ και εσύ και καθένας από εμάς, σε κάποια φάση της ζωής μας θελήσαμε να βοηθήσουμε έναν φίλο, ένα γνωστό, γείτονα, συγγενή, με αποτέλεσμα να του δώσουμε ίσως κάποια λανθασμένη συμβουλή ή να κάνουμε κάτι που τελικά δεν του βγήκε σε καλό. Δεν είχαμε σκοπό να τον βλάψουμε σε καμία περίπτωση. 

Θα διαφωνήσω, ως προς τη σύγκριση. Τη συμβουλή ενός φίλου, την αξιολογώ γνωρίζοντας τις αγνές προθέσεις του αλλά και την απειρία του ενδεχομένως, και κρίνω αν θα την ακολουθήσω. Από τον coach αναμένω ορθή καθοδήγηση και υπευθυνότητα.

Ναι, στο τέλος της ημέρας όμως φέρει ευθύνη και το ίδιο το άτομο που προσλαμβάνει έναν coach. Εάν δεν κάνει την απαιτούμενη έρευνα προηγουμένως με αποτέλεσμα να πάει στα τυφλά, τότε ευθύνεται και αυτό. Είναι αμφίδρομο. Στην τελική, ακόμη και αποτέλεσμα να μην προκύψει μέσα από μία συνεργασία, ίσως να μην ευθύνεται ο coach που μπορεί να έδωσε την αναγκαία καθοδήγηση αλλά αυτή να μην ακολουθήθηκε. Για να το πω απλά. Ούτε μπορώ εγώ ως coach να σου πλύνω τα ρούχα, ούτε να μιλήσω με τον σύντροφό σου για να σας τα βρω. Θα σου παρέχω απλώς τα «εργαλεία» για να το κάνεις από μόνος σου.

Σε ποιο επίπεδο μπορούν να βοηθηθούν από το life coaching, ζευγάρια που αντιμετωπίζουν προβλήματα στη σχέση τους;

Είναι απίστευτό το πόσο μπορεί να βοηθήσει, λόγω και της μεθόδου αυτογνωσίας που χρησιμοποιείται. Συνήθως στις σχέσεις μας, επικεντρωνόμαστε ο ένας στα λάθη του άλλου αντί στα δικά μας. Το πρώτο και σημαντικότερο βήμα για βελτίωση της ποιότητας της κοινής μας ζωής με το σύντροφό μας, είναι να αλλάξουμε αυτή μας την στάση. Εάν από μόνοι μας κάνουμε μία ενδοσκόπηση, αρχίσουμε να κοιτάμε τη δική μας συμπεριφορά προσπαθώντας να τη βελτιώσουμε, δεν θα χρειαστεί καν η δική μου βοήθεια. Την επόμενη φορά λοιπόν που διαφωνήσετε μεταξύ σας, αναλογίσου εάν εξήγησες καλά εκείνο που ήθελες να πεις ή εάν θα μπορούσες να το κάνεις καλύτερα. Από τη δική μου εμπειρία, θα σου πω ότι οι πλείστοι τσακωμοί και όχι μόνο ερωτικοί, οφείλονται σε παρεξηγήσεις λόγω ανεπαρκούς ή λανθασμένου τρόπου έκφρασης όσων αισθανόμαστε. Δεν γινόμαστε κατανοητοί διότι δεν διευκρινίζουμε. Αντί να εξηγήσουμε, λέμε λίγα λόγια και αφήνουμε τα υπόλοιπα στην «κοινή λογική». Η κοινή λογική όμως δεν υπάρχει, γιατί ο κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και σκέφτεται διαφορετικά. Για να επιστρέψω όμως στο ερώτημά σου, ένας life coach, μέσα από τις ερωτήσεις που θα θέσει και τις απαντήσεις που θα λάβει, θα καταφέρει να σε καθοδηγήσει ώστε να επικοινωνήσεις καλύτερα με το σύντροφό σου. 

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΗ: «Έτυχε να ξυπνήσω από μπουνιές στην πλάτη και κλωτσιές στα πόδια»

Οι απαντήσεις που δίνεις σε ένα γιατρό, καλύπτονται από το ιατρικό απόρρητο. Με έναν life coach τι γίνεται;

Υπάρχει ένα χαρτί εμπιστευτικότητας που υπογράφουν από κοινού ο πελάτης και ο life coach. Σε αυτό αναφέρεται ο λόγος της συνεργασίας των δύο, το ποσό πληρωμής, ενώ διευκρινίζεται ότι η παροχή υπηρεσιών αφορά αποκλειστικά και μόνο σε συμβουλευτική και όχι ψυχολογική στήριξη. Μάλιστα ζητείται να αναφερθεί και η τυχόν λήψη συνταγογραφούμενων φαρμάκων, ώστε να υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα του ανθρώπου με το οποίο θα συνεργαστείς. Το χαρτί αυτό, καθιστά τον επαγγελματία, νομικά υπεύθυνο σε περίπτωση παραβίασής του. Για να ευσταθεί όμως και να εξαργυρώνεται η εγκυρότητά του, πρέπει να είσαι μέλος των προαναφερθέντων, αναγνωρισμένων φορέων-οργανισμών.

Ποιο ήταν το προσωπικό έναυσμα για να μπεις εσύ στο χώρο; Έψαχνες αυτοβελτίωση;

Κάποια στιγμή και έχοντας περάσει από διάφορους επαγγελματικούς χώρους, αναρωτήθηκα σε τι ακριβώς είμαι καλός. Ρώτησα λοιπόν τους φίλους μου και όλοι μου είπαν «Ρε, από τον καιρό που σε θυμόμαστε, ενέπνεες μας εμπιστοσύνη και όποτε είχαμε ένα πρόβλημα ερχόμασταν σε εσένα διότι νιώθαμε άνετα να σου μιλήσουμε τζιαι πάντα μας έδινες καλές συμβουλές». Έτσι, ξύπνησε κάτι μέσα μου. Αντιλήφθηκα ότι ποτέ δεν αισθάνθηκα ότι κάποιος μου φόρτωνε τα προβλήματά του. Αντιθέτως, το απολάμβανα. Σε συνδυασμό και με τις σπουδές μου στον κλάδο Διοίκησης Ανθρωπίνου Δυναμικού, ήρθε κι’ έδεσε. Συνειδητοποίησα ότι αυτό θέλω να κάνω επαγγελματικά και είναι ευλογία που τα κατάφερα και μάλιστα καλά.

Πως ονομάζεις τον άνθρωπο που έρχεται κοντά σου; Μαθητή, πελάτη;

Παλιά τους αποκαλούσα πελάτες. Στη συνέχεια αντιλήφθηκα πως δεν μου αρέσει αυτός ο χαρακτηρισμός. Στο τέλος της ημέρας χτίζεις μία σχέση με αυτούς τους ανθρώπους και έχεις μία σύνδεση. Ο επίσημος όρος είναι coachee αλλά προσωπικά τα αποκαλώ άτομα με τα οποία συνεργάζομαι. Τίποτα δεν είναι απρόσωπο εξάλλου. Υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός μεταξύ μας, μοίρασμα σκέψεων, απόψεων και προβληματισμών.

Ένας life coach μπορεί να έχει έναν πνευματικό ως μέντορα ή η θρησκεία μας αντιτίθεται στο επάγγελμά σας; 

Άνοιξες μεγάλη κουβέντα τώρα. Σίγουρα, καθένας από εμάς έχει τις δικές του πεποιθήσεις. Αυτό που εγώ αντιλαμβάνομαι μέσω της ιδιότητας μου, είναι πως πολλά από όσα λέμε εμείς ως life coaches, είναι παρόμοια με τα πιστεύω της εκκλησίας, χωρίς όμως τον διαχωρισμό που εκείνη ακολουθεί. Η θρησκεία εμπλουτίζει τη ζωή μας με κάποιες πολύ βασικές αξίες όπως η αγάπη, η αποδοχή και η συγχώρεση, αλλά ας είμαστε ειλικρινείς. Δεν αποδέχεται τον μουσουλμάνο ή τον βουδιστή για παράδειγμα. Ως εκ τούτου, θα έλεγα ότι οι life coaches πιστεύουμε περισσότερο στην πνευματικότητα παρά στη θρησκεία. Σαφώς και κάθε coach πρέπει να έχει έναν «πνευματικό»-spiritual- όπως τον αποκαλείς, μέντορα ή coach. Εγώ, υπήρξε φάση που είχα και από τους τρεις. Το σημαντικό εάν με ρωτάς, είναι όπως όλοι μας, έχουμε ένα άτομο κοντά μας το οποίο να μπορεί να μας στηρίξει, να μας πει μια καλή κουβέντα, να μας πει ότι θα τα καταφέρουμε.

Οι δικές σου διαπροσωπικές σου σχέσεις διαφοροποιήθηκαν μέσα από το life coaching; Ζητώ ανατροφοδότηση όπως την αποκαλείς εσύ. 

Αναμφισβήτητα. Βελτίωσα πάρα πολύ τη σχέση που είχα με τους γονείς μου αρχικά. Σε σημείο που μηδενίσαμε την απόσταση που υπήρξε στο παρελθόν μεταξύ μας, με αποτέλεσμα σήμερα να είμαστε πάρα πολύ αγαπημένοι. Αλλαγή όμως υπήρξε και στον ερωτικό τομέα. Ναι, χρειάστηκε αρκετός καιρός και υπομονή εκ μέρους μου αλλά κατάφερα στο τέλος να βρίσκομαι σήμερα μέσα σε μία σχέση που είναι καλύτερη και από ότι μπορούσα να ονειρευτώ. Ούτε στα πιο τρελά μου όνειρα δεν πίστευα ότι μπορούσα να φτάσω στο σημείο που βρίσκομαι, όσον αφορά στις προσωπικές μου σχέσεις. Ο Λάμπρος σήμερα, με εκείνον που ήταν πριν από δέκα χρόνια, δεν έχουν καμία συσχέτιση. Αυτό μπορούν να το επιβεβαιώσουν και οι φίλοι μου. Εκείνο εντούτοις που κατάφερα εγώ, το μπορούν όλοι, φτάνει να μάθουν τον τρόπο. Εδώ, μπορεί να συνεισφέρει ο life coach.

Θα σε ρωτήσω τίμια και αναμένω μία ανάλογη απάντηση. Θα ήθελες να γίνεις εκατομμυριούχος μέσα από το επάγγελμα αυτό;

Ναι, εννοείται ότι θέλω. Έχουμε δαιμονοποιήσει τα λεφτά, όμως δεν είναι κακά. Σημασία έχει ο τρόπος που τα χρησιμοποιείς. Με ένα μαχαίρι μπορείς να κόψεις το φαγητό σου, μπορείς όμως με αυτό να σκοτώσεις και κάποιο. Στην τελική, για να καταφέρω εγώ να γίνω εκατομμυριούχος, θα πει ότι βοήθησα χιλιάδες, εκατομμύρια κόσμο ώστε να γίνει καλύτερη η ζωή του. Οπότε, θα είμαι πολύ περήφανος και ευγνώμων εάν καταφέρω κάτι τέτοιο. Εξάλλου, ως life coach μπορεί το πρωταρχικό μου μέλημα να είναι να βοηθήσω αλλά χρειάζομαι και λεφτά για να συνεχίσω να το κάνω. Ο κόπος μου, πρέπει να ανταμείβεται με κάποιο τρόπο.