Toυ Πάρι Δημητριάδη 

Δεν είμαι σίγουρος αν μετά από την apocalyptic ταινία που ζούμε θα σεβαστούμε τελικά ως ανθρωπότητα τη φύση και τους επιστήμονες, αισθάνομαι όμως πως θα ήταν μία πολύ καλή ιδέα. 

Η καλύτερη!

Καλή ιδέα θα ήταν επίσης μόνο για τον ιό να μείνουν κλειστά τα σύνορα. Να μην ψηθούμε με την ιδέα της εθνικής εσωστρέφειας. Oύτε περαιτέρω τεχνολογική επιτήρηση θα’ ταν καλό να γουστάρουμε.

Αναντίλεκτα, ήταν επόμενο οι black mirror στιγμές που ζούμε ως ανθρωπότητα να προκαλέσουν βέρτιγκο. Ολόκληρος σχεδόν ο πλανήτης βρίσκεται σε καραντίνα, η δημοκρατία εκεί και όπου υπάρχει αναστάληκε και άνθρωποι - αστροναύτες εμφανίζονται από παντού! Πώς να μην φουντώσουν τα conspiracies... Όσο ανθρώπινα όμως κι αν είναι, ούτε κι αυτά φαίνεται να είναι άσχετα με τη διαφαινόμενη, βασική πηγή του κακού: Την εκκωφαντική ασέβεια που διαχρονικά δείχνουμε ως είδος τόσο απέναντι στη φύση όσο και στους επιστήμονες.

Φύση

Σαφώς, οι αυθαίρετοι και ανεξακρίβωτοι ισχυρισμοί που θέλουν τον ιό να είναι εργαστηριακό κατασκεύασμα από σκοτεινές δυνάμεις μασόνων και άλλων παρανοϊκών, δεν άργησαν να κάνουν ντεμπούτο. Η μαύρη αλήθεια είναι πως με τόσους toxic masculinity ηγέτες να κυβερνούν τον πλανήτη μας, οι συνωμοσίες βρήκαν πρόσφορο έδαφος. Είναι και η αναρχία στο ίντερνετ του σατανά που κάνει τη δουλίτσα της...

Όπως όμως μας υποδεικνύεται ενδελεχώς από την επιστημονική κοινότητα, οι ιοί που στη σύγχρονη εποχή εμφανίζονται όλο και πιο συχνά, δεν πρέπει να απομονώνονται ως ιστορικά φαινόμενα από τη διαχρονική επέμβαση του ανθρώπου στην ισορροπία της φύσης. Μία αρκετά κατατοπιστική ανάλυση έχει δημοσιευτεί εδώ, όπου μεταξύ άλλων επισημαίνεται πως  η ολοένα πιο ευάλωτη θέση μας απέναντι στις πανδημίες έχει συγκεκριμένα ως βασική αιτία «την εντεινόμενη καταστροφή των ενδιαιτημάτων της άγριας ζωής». 

Σύμφωνα με legit επιστημονικές έρευνες, οι οποίες είναι οι μόνες που επιτέλους πρέπει να μας καθοδηγούν, από το AIDS μέχρι τον Έμπολα και από τον Ζίκα μέχρι τον COVID-19, οι περισσότεροι από αυτούς τους ιούς μεταδίδονται στον άνθρωπο από τα άγρια ζώα. Για να διατυπωθεί όμως ορθότερα, η βασική αιτία των ιών αυτών δεν είναι αυτή καθ’ αυτή η επαφή του ανθρώπου με τα άγρια ζώα αλλά η παρενοχλητική επέμβασή μας στα οικοσυστήματά τους. Τα ζώα δεν φέρουν την παραμικρή ευθύνη! 

«Στην πραγματικότητα, η πλειονότητα των μικροβίων ζει μέσα στον οργανισμό των ζώων χωρίς να τους προξενούν το παραμικρό κακό.Το πρόβλημα βρίσκεται αλλού: με τη ξέφρενη αποδάσωση, αστικοποίηση και εκβιομηχάνιση, προσφέραμε στα μικρόβια τον τρόπο να φτάσουν μέχρι το ανθρώπινο σώμα και να προσαρμοστούν σε αυτό», αναφέρεται σε άλλο σημείο της παραπάνω, αξιοσημείωτης ανάλυσης.

Μέχρι πότε νομίζαμε πως ο ασεβής άνθρωπος θα διαταράσσει τη νομοτελειακή αρμονία της φύσης χωρίς συνέπειες; Νομοτελειακό δεν είναι ΚΑΙ το μπούμερανγκ; Διαισθάνομαι πως η εκδίκηση της φύσης και του πλανήτη ποτέ ξανά δεν έχει γίνει τόσο κατάφωρη, όσο με την πιο παγκόσμια από ποτέ κρίση που τώρα ζούμε. Είχαμε μάλλον ξεχάσει πως ως ζωντανός οργανισμός ο πλανήτης είναι κατά πολύ ισχυρότερος από τον άνθρωπο. Με τον θανατηφόρο ιό και την αστραπιαία εξάπλωσή του, που μας έχει εξαναγκάσει σε παύση, ο καλός μας πλανήτης, η Γη, που κατα τ' άλλα μια χαρά περνά αυτές τις μέρες (για να μην πούμε πως είναι και στα καλύτερά της με τη μείωση της ρύπανσης) έρχεται ενδεχομένως αιφνίδια για να μας βάλει στη θέση μας.  

Η επαναστατική οικολογία είναι emergency. Χθες.

Νομίζαμε πως ο ασεβής άνθρωπος θα διαταράσσει τη νομοτελειακή αρμονία της φύσης χωρίς συνέπειες;

Επιστήμη

Απ’ την πολλαπλώς apocalyptic πανδημία που τώρα ζούμε έχουμε να πάρουμε κι ένα άλλο, τεράστιο μάθημα: Πέρα από τη φύση, μέχρι πότε θα δείχνουμε εξίσου μεγάλη ασέβεια και υποτίμηση απέναντι στους επιστήμονες;

Μέχρι πότε θα πληρώνεται ένας, ταλαντούχος έστω, ποδοσφαιριστής σελέμπριτι πολλαπλάσια χρήματα από έναν ερευνητή γιατρό και φυσικό, για να κάνω χρήση ενός εύστοχου παραδείγματος που ευτυχώς συζητιέται πολύ τις τελευταίες μέρες; Mέχρι πότε θα επενδύουμε ως ανθρώπινο είδος τόσα πολλά χρήματα στην πολεμική βιομηχανία και στη βιομηχανία του θεάματος και πότε θα αρχίσουμε να επενδύουμε επιτέλους σε ερευνητικά επιστημονικά προγράμματα που αλλάζουν χειροπιαστά τον κόσμο μας προς το καλύτερο; Με τους new age τσαρλατανισμούς και τις απατεωνιές που συχνά υποκαθιστούν την επιστημονική γνώση και έρευνα, υποβαθμίζοντάς τη σε δεύτερη μοίρα, θα κάνουμε κάτι; Πώς την είδαμε; 

Οι γιατροί και οι νοσηλευτές που ξαφνικά έγιναν ήρωες δεν πρέπει να ηρωοποιούνται. Τη δουλειά τους πρέπει να κάνουν. Σε όσο καλύτερες όμως συνθήκες γίνεται.

Μια ολιστική και επαναστατική επένδυση στην επιστημοσύνη είναι επίσης emergency. 

Ιδεολογία

Όπως το καθετί στην ανθρώπινη ζωή και ύπαρξη, έτσι και σ’ αυτήν την περίπτωση το ζήτημα είναι βαθιά πολιτικό. Βαθύτατα. Όπως τριάντα τόσα χρόνια πριν, κατέρρευσε η αυταρχική Σοβιετική Ένωση, αισθάνομαι πως αντιστοίχως, αυτή τη στιγμή καταρρέει μάλλον και η «ιδεολογία» της ελεύθερης ασύδοτης αγοράς. Μια ιδεολογία που έχει μετατρέψει τα νοσοκομεία και τα σχολεία μας σε κερδοφόρες ή μη επιχειρήσεις και εταιρίες, από τις οποίες επωφελούνται λίγοι, με επιπτώσεις όμως για όλους μας. Δουλειά όμως έτσι, δεν γίνεται. Οι εκατόμβες πτωμάτων που καθημερινά πληθαίνουν στα νοσοκομεία της ανεπτυγμένης Ευρώπης μυρίζουν πολιτικό μπαρούτι. Σκεφτείτε τι γίνεται σε φτωχές χώρες! Η ανάγκη για ένα αποδοτικό και εκσυγχρονισμένο κράτος προνοίας, με πανίσχυρα συστήματα Yγείας και Παιδείας είναι εντελώς απαραίτητη. Με σημερινούς όμως όρους. Όχι προχτεσινούς και μπαγιάτικους.

Αλήθεια, μετά από όλο αυτό το φιάσκο που ζούμε τον τελευταίο μήνα, υπάρχει ακόμη άνθρωπος που να αμφισβητεί πως το σημαντικότερο πράγμα σε μια χώρα είναι ένα αποδοτικό σύστημα Υγείας; Ένα σύστημα που να περιθάλπτει ισότιμα, τόσο τον εύπορο αστό που παραγγέλνει κάθε μέρα ντελίβερι, για να κάνω χρήση ενός ακόμη ευστόχου παραδείγματος, όσο και τον φτωχό ντελιβερά που ενδέχεται να κολλήσει τον ιό στον εύπορο. Ένα σύστημα υγείας που να μην είναι λειτουργικό μόνο σε συνθήκες καθημερινότητας και ομαλότητας αλλά που να μπορεί να ανταποκρίνεται και σε έκτακτες ανάγκες και κρίσεις, που ανά πάσα στιγμή προκύπτουν. Υπάρχει κάτι πολυτιμότερο από την υγεία μας; 

Σε άλλα νέα, ωραίες και σωστές οι αριστερίζουσες ιδεολογικές επικρίσεις για τα αντιδημοκρατικά, αντισυνταγματικά μέτρα που εκτάκτως λήφθηκαν. Καλά είναι τα ετεροχρονισμένα μαγκιλίκια, υπήρχε όμως εναλλακτική για να σωθούν ζωές; H ενσυναίσθηση μερικών ιδεολόγων ανθρώπων με ξάφνιασε αυτές τις μέρες. Το βασικό πρόβλημα δεν είναι η άρση της δημοκρατίας στην παρούσα κρίση. Το βασικό πρόβλημα είναι ότι αναγκαστήκαμε να την άρουμε. Άλλη επιλογή, σύμφωνα με επιδημιολόγους και γιατρούς, δυστυχώς δεν είχαμε. Πόσο σωστό είναι να φωνασκείς για ιδεολογία, υπονοώντας και προτείνοντας ανυπακοή στους γιατρούς, την ώρα που το σπίτι σου καίγεται;

Σύνορα και Επιτήρηση

Η ανάγκη για εθνική εξωστρέφεια και η αντίσταση απέναντι στην τεχνολογική επιτήρηση από το κράτος είναι δύο επιμέρους πολιτικές συνιστώσες που επικαιροποιήθηκαν.

Για προστασία από τον ιό και μόνο πρέπει να μείνουν προσωρινά κλειστά τα σύνορα. Ας μη ξεχνάμε πως η γρήγορη εξάπλωση του σ’ ολόκληρο τον πλανήτη δεν είναι μόνο αποτέλεσμα του παγκοσμιοποιημένου και εντελώς συνδεδεμένου κόσμου. Είναι και ένδειξη της μη ικανοποιητικής συνεργασίας σε διεθνές επίπεδο. Αν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ενεργούσε έγκαιρα και αποτελεσματικά και αν οι μεγάλες χώρες συνεργάζονταν μεταξύ τους αποδοτικά, ίσως ποτέ να μην ζούσαμε πανδημία σε τόση έκταση.

Για τη δυστοπική τεχνολογική επιτήρηση από τις αρχές και τους κινδύνους μονιμοποίησής της, έχει δημοσιεύσει ένα επίσης αξιοσημείωτο κείμενο ο Χαράρι εδώ. Το θέμα δεν είναι καινούριο, η παρούσα ατυχής συγκυρία μπορεί όμως να αποτελέσει καλή αφορμή για τελεσίδικη blackmirrorίαση της ζωής μας. Αυτό, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να το επιτρέψουμε. Είναι ζήτημα δημοκρατίας και προσωπικών δεδομένων.

Bαριέμαι τις εκνευριστικά αισιόδοξες κοσμοθεωρίες, φάση όλα αυτά γίνονται για καλό, δες τα δελφίνια που κολυμπούν χαρούμενα, ευκαιρία να βρούμε τον χαμένο, δημιουργικό μας εαυτό, ετσέτερα. Απορρίπτω όμως και τις εσχατολογικές και μη ρεαλιστικές, ολόμαυρες στάσεις, φάση ας πεθάνουμε πρώτα από το άγχος, πανικοβληθείτε, ήρθε το τέλος, Αποκάλυψη.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η ανθρωπότητα βιώνει μια πανδημία, είναι η πρώτη φορά που σ’ εμάς έτυχε να τη ζήσουμε. Eίναι επίσης η πρώτη φορά που λόγω παγκοσμιοποίησης συμβαίνει σε πλανητικό επίπεδο. Είναι εντάξει, θα περάσει. Στην Κύπρο φαίνεται κιόλας, πως, για την ώρα, το ψιλοέχουμε. Για την ώρα. Δεν θέλει εφησυχασμό. Μακάρι να συνεχίσουμε έτσι και να φύγει γρήγορα ο κορωνοϊός, όπως είπε η μικρή Μαρία, και από εδώ κι από παντού.

Τα μαθήματα της επόμενης μέρας; Θα τα πάρουμε;