Η φωτογραφία που απεικονίζει πάνοπλους άντρες της Αστυνομίας να παίζουν με ένα προσφυγάκι στο “κέντρο υποδοχής και φιλοξενίας μεταναστών” Πουρνάρα (όπως αποκαλείται επίσημα γιατί οι όροι “στρατόπεδο συγκέντρωσης” και “κολαστήριο”, αν και πιο κοντά στην πραγματικότητα, δεν κάθονται καλά στις ανακοινώσεις του ΥΠΕΣ) τραβήχτηκε από τον φωτορεπόρτερ της Cyprus Mail, Χρίστο Θεοδωρίδη την περασμένη εβδομάδα κατά τη διάρκεια της εξέγερσης εκατοντάδων προσφύγων εξαιτίας των απάνθρωπων συνθηκών διαβίωσης. Κατ’ αρχάς να διευκρινίσω - για τον λόγο ότι έχουν πρόσβαση στο ίντερνετ και εκείνοι που άλλα διαβάζουν κι άλλα καταλαβαίνουν ή τέλος πάντων όσο τους βοηθάει να καταλάβουν- ότι το παρόν κείμενο δεν ψέγει ούτε τον φωτογράφο που καλά έκανε και απαθανάτισε τη σκηνή (έχει καλό μάτι είναι η αλήθεια), ούτε φυσικά τους αστυνομικούς που έκαναν απλά τη δουλειά τους και έπαιξαν λίγο με τον αξιολάτρευτο πιτσιρικά.

Στη ρομαντικοποίηση μιας σκηνής για την οποία κανονικά θα έπρεπε να ντρεπόμαστε εστιάζεται το πρόβλημα. Η φωτογραφία κυκλοφορεί τις τελευταίες μέρες στο κυπριακό διαδίκτυο -κυρίως- με σχόλια και λεζάντες που επισημαίνουν ότι “έχουμε ελπίδα”, “υπάρχει και αυτή η Κύπρος”, “το ανθρώπινο πρόσωπο της αστυνομίας”, “δεν χάσαμε την ανθρωπιά μας” κλπ. Μάλιστα ο Alpha σε ρεπορτάζ του δελτίου παρουσίασε το θέμα κάπως έτσι:  

Μόνο που πέρα από τα (καλοδεχούμενα) μηνύματα ανθρωπιάς, συγκίνησης και αισιοδοξίας υπάρχει και η άλλη πλευρά που δείχνει να τους διαφεύγει, αν και επισημάνθηκε από άλλους χρήστες του διαδικτύου: γιατί ένα μωρό να έρθει αντιμέτωπο με θεόρατους, πάνοπλους αστυνομικούς-μπαμπούλες με μαύρες κουκούλες εξαρχής! Γιατί το συγκεκριμένο μωρό να ζει κάτω από άθλιες συνθήκες μαζί με εκατοντάδες άλλους ανθρώπους (ελπίζω τουλάχιστον να μένει χωριστά από άλλους ενήλικες, όπως έχουν καταγγείλει πολλές φορές φορείς και εθελοντές που επισκέπτονται τακτικά τον χώρο) και γιατί αυτοί οι ξεχασμένοι από θεούς κι ανθρώπους πρόσφυγες και μετανάστες να αναγκάζονται να εξεγείρονται, να καταστρέφουν τον χώρο όπου οι ίδιοι “ζουν” και να θέτουν σε κίνδυνο τις ζωές τους απέναντι σε πάνοπλους αστυνομικούς; Και αλήθεια, από πότε θεωρείται χαριτωμένο να παίζει ένα παιδάκι με ένα γκλομπ, ένα όργανο βίας και πόνου; Μήπως να του δίναμε και κανένα αυτόματο να ποζάρει σαν ανήλικος μισθοφόρος της Μπόκο Χαράμ για να βγάλουμε καμιά σέλφι; Θέλετε και τα γράφετε αυτά ή σας γλεντάει ο κορέκτορας; 

Να μην πιάσω το πως διάολο η σκηνή είναι “τρυφερή”, “συγκινητική”, “αισιόδοξη”, “ελπιδοφόρα” ή “ξεχειλίζει ανθρωπιά”; Σε αντιδιαστολή με τι; Για να προκαλέσει αυτού του είδους τις εντυπώσεις μια σκηνή θα πρέπει να έρχεται σε αντίθεση με το “κανονικό”, αυτό που περιμένεις να δεις και ανατρέπεται ευχάριστα. Εδώ έχουμε κάποιους αστυνομικούς που παίζουν με έναν τρισχαριτωμένο μπόμπιρα όπως θα έκανε οποιοδήποτε πλάσμα που θέλει να λογαριάζεται άνθρωπος. Για να σου προκαλεί εντύπωση ένα τέτοιο γεγονός, θεωρείς ως “φυσιολογική” ή “κανονική” αντίδραση να κάνουν το μωρό σουρωτήρι ως εκκολαπτόμενο τρομοκράτη του ISIS (και να βραβευτούν στη συνέχεια από τον Νουρή που ακούει “αλλάχου ακμπάρ” ακόμα και στον ύπνο του από τότε που έκανε το λάθος να binge watch το Homeland). Προσωπικά εντύπωση θα μου προκαλούσε εάν οι αστυνομικοί είχαν απέναντι τους εξεγερμένους ενήλικες και αντί για γκλομπ και όπλα τους προέτασσαν τρόφιμα, ρούχα και κουβέρτες. Βέβαια το πιο πιθανό να έθεταν τους αστυνομικούς σε διαθεσιμότητα αφού πρώτα τους περνούσαν γενεές δεκατέσσερις αυτοί που τους επαινούν τώρα “που βοηθούν τους λάθρο αντί να τους γαζώσουν” αλλά αυτή ναι, θα ήταν μια γαμάτη σκηνή που θα έκανε τον γύρο του πλανήτη (και καθαρή επιστημονική φαντασία γνωρίζοντας την κυπριακή πραγματικότητα). 

Καταλαβαίνω την ανάγκη να δημιουργήσει σε κάποιους αυτά τα όμορφα συναισθήματα η συγκεκριμένη φωτογραφία, επιλέγοντας να εστιάσουν στο ότι κάποιοι αστυνομικοί παίζουν με ένα προσφυγόπουλο αγνοώντας την απομόνωση, την εξαθλίωση και τη στέρηση βασικών αγαθών και αναγκών πίσω από τα συρματοπλέγματα του Πουρνάρα, όμως η φωτο μόνο νότα αισιοδοξίας δεν είναι. Η ρομαντικοποίησή της (και όχι η ύπαρξή της, το τονίζω αυτό) και η ανάδειξή της ως “σύμβολο ελπίδας” είναι παραπλανητική, ύπουλη και ξεπλένει τις ευθύνες ενός κράτους που εξαθλιώνει ακόμα περισσότερο τους φτωχούς και άμοιρους αλλοδαπούς ενώ την ίδια στιγμή στρώνει κόκκινα χαλιά και πουλάει διαβατήρια σε πλούσιους Ρώσους, Μαλαισιανούς και Καμποτζιανούς φυγόδικους, καταχραστές, απατεώνες, μέχρι και καταζητούμενους για γενοκτονία! 

Ένα κράμα επιλεκτικού ανθρωπισμού, εξύμνησης του μιλιταρισμού, προπαγανδισμός του επίσημου αφηγήματος “καλός αλλοδαπός ο υποταγμένος και υπάκουος αλλοδαπός” και του συνδρόμου του λευκού σωτήρα που, αν όχι ντροπή, έπρεπε να προκαλέσει τουλάχιστον αμηχανία και προβληματισμό.