Το βιβλίο Cyprus: Island of Aphrodite [Νάσος τας Αφροδίτας] του Γιώργου Λανίτη, που εκδόθηκε το 1965 στη Λευκωσία, ήταν μια από τις πρώτες φιλόδοξες καλλιτεχνικές προσπάθειες για την παραγωγή ενός φωτογραφικού βιβλίου για την Κύπρο. Σε ένα ογκώδη τόμο χωρισμένο σε τρεις ενότητες, με τους εύστοχους τίτλους ‘O Τόπος’, ‘Οι Άνθρωποι’ και ‘Παράδοση’, ο Λανίτης επιχειρεί να αποδώσει την οπτική ουσία της Κύπρου την δεκαετία του 1960. Μια παρακαταθήκη για ένα εθνικό και ρομαντικό όραμα του νησιού. 

Πενήντα πέντε χρόνια μετά, το βιβλίο Cyprus: Island of Aphrodite παρουσιάζεται τόσο ως καλλιτεχνικό όσο και ως ιστορικό τεκμήριο, ως τμήμα ενός ‘επιμελημένου’ αρχείου κυπριακών εικόνων, ένα απτό και εννοιολογικό σημείο εκκίνησης για αυτό το έργο. Όταν το 2017, η οικογένεια Λανίτη παραχώρησε άδεια στο ΤΕΠΑΚ για τη ψηφιοποίηση του φωτογραφικό του αρχείο, οι καλλιτέχνες Στυλιανού-Λάμπερτ και Λαμπούρης βρέθηκαν μπροστά σε ένα τεράστιο αριθμό φωτογραφιών οι οποίες ήταν ταυτόχρονα οικείες, περίεργες, ενίοτε προσωπικές, αλλά χαρακτηριστικά Κυπριακές. Αφού πέρασαν μήνες μελετώντας το αρχείο του Λανίτη, εξετάζοντας παράλληλα τις σελίδες του πρωτότυπου βιβλίου για πιθανές οπτικές διασυνδέσεις και παρεμβάσεις, οι καλλιτέχνες κατέληξαν στις δικές τους επιλογές και οπτικές αντιπαραθέσεις για τη δημιουργία ενός νέου φωτογραφικού βιβλίου.

Το βιβλίο Cyprus: Island of Aphrodite II, που εκδόθηκε το 2020, αποτελεί μια προσπάθεια των Στυλιανού-Λάμπερτ και Λαμπούρη να επαναδιαπραγματευτούν το δικό τους οπτικό παρελθόν αλλά συνάμα αποτελεί και ένα αφιέρωμα στη δημιουργική διαδικασία της φωτογραφικής επιλογής, αποκλεισμού και διαγραφής.

Σαν μια συνεχιζόμενη φωτογραφική πράξη, το βιβλίο του 1965 αναπαράγεται σχολαστικά, μόνο που αυτή τη φορά, εισάγονται ‘νέες’ φωτογραφίες από το αρχείο Λανίτη επικαλύπτοντας μερικώς τις αρχικές σελίδες.

Η διαδικασία γίνεται με πλήρη επίγνωση ότι η ίδια η πράξη της επικάλυψης καθιστά αναγκαία μια πολύ πιο ‘βίαιη’ πράξη, αυτή της διαγραφής. Όπως αναφέρει ο κοινωνιολόγος Ανδρέας Παναγιώτου στην εισαγωγή του βιβλίου Cyprus: Island of Aphrodite II: 

‘Η επιβολή μιας εικόνας πάνω στην άλλη μπορεί να σοκάρει το μάτι, και να  φανεί ως παραβίαση. Το μάτι δεν μπορεί να δει την παλιά εικόνα στο σύνολό της. Μπορεί να την φανταστεί. Αλλά η καλλιτεχνική παρέμβαση δεν είναι μόνο μια κατάργηση. Είναι επίσης και μια συνέχεια. Αυτό είναι ένα βιβλίο στο οποίο καλλιτέχνες του 21ου αιώνα δημιουργούν νέες αντιφάσεις προσθέτοντας αρχειακές φωτογραφίες, σαν σε ένα κολάζ, σε παλαιότερες, κλασικές πια, “ιερές“ εικόνες.’

Οι Στυλιανού-Λάμπερτ και Λαμπούρης προσέγγισαν το πρωτότυπο βιβλίο του 1965 ως ένα πλήρες έργο τέχνης, ένα αυτούσιο έργο, εξετάζοντας προσεκτικά θέματα αναπαραγωγής, υλικής υπόστασης, και σχεδιασμού. Σε συνεργασία με την συντάκτρια και καλλιτεχνική διευθύντρια της IAPT Press, Άρτεμις Ελευθεριάδου, το Cyprus Island of Aphrodite II του 2020, αναπαράγει το πρωτότυπο στο σύνολό του, διασφαλίζοντας ότι ο αναγνώστης μπορεί να διακρίνει τα δύο στρώματα: το παλιό και το νέο. Το βιβλίο που προκύπτει είναι μια εναλλακτική όψη μιας παλαιότερης Κύπρου, που αποκαλύπτει ξεχασμένες εικόνες και εστιάζει στην πολιτική της καθημερινότητας. 

Η έκθεση περιλαμβάνει την παρουσίαση του φωτογραφικού βιβλίου Cyprus: Island of Aphrodite II, από τις εκδόσεις IAPT Press, μια σειρά φωτογραφικών κολάζ καθώς και την προβολή της ταινίας  Island of Aphrodite, του 1965, η οποία αποτελεί την πρώτη έγχρωμη ταινία-ντοκιμαντέρ του ΡΙΚ. 

Εγκαίνια: Τετάρτη, 21.10.20, 17:00-22:00 

Διάρκεια: 22.10.20 - 31.10.20

Ώρες επισκέψεων: Τετάρτη – Παρασκευή 17:00-20:00, Σάββατο 10:00-13:00 

Διεύθυνση: Θκιό Ππαλιές, Κισσάμου 2B, Παλλουριώτισσα, Λευκωσία 1040, Κύπρος

thkioppalies.org / [email protected]

Τηλ: +357 96456146

Ξεναγήσεις από τους καλλιτέχνες: Σάββατα, 24 και 31 Οκτωβρίου στις 10:00πμ. 

Σημαντική ανακοίνωση: Λόγω των υγειονομικών μέτρων για τον Covid-19 μόνο ένας περιορισμένος αριθμός ατόμων μπορούν να βρίσκονται στον εσωτερικό εκθεσιακό χώρο κάθε φορά. Η χρήση της μάσκας είναι απαραίτητη. Για τις ξεναγήσεις με τους καλλιτέχνες, συστήνεται να προκρατήσετε θέση στο [email protected] η με sms στο 96456146 με το όνομα και το τηλέφωνό σας.