Φωτογραφίες από τη σελίδα της παράστασης στο Facebook

Μεγάλωσα διαβάζοντας Stephen King, Poe, Lovecraft, βλέποντας ταινίες τρόμου όλων των σπουδαίων σκηνοθετών του είδους (Carpenter, Fulci, Argento, Craven κ.ά), ακούγοντας μανιωδώς horror soundtracks (Suspiria, Jaws, The Omen, Halloween κλπ) και συλλέγοντας όποιο σπάνιο κόμικ τρόμου τύπου Tales from the Crypt έπεφτε στα χέρια μου. Ναι, ο τρόμος ήταν ανέκαθεν το αγαπημένο μου είδος, η δική μου απόδραση από τη μάλλον ανιαρή καθημερινότητα ενός εφήβου στην ελληνική επαρχία των 80s και το απολάμβανα σε κάθε format: βιβλία, κόμικ, ταινίες, μουσική μέχρι και video games δοκίμασα (Resident Evil, Silent Hill, House of the Dead) αλλά με τα τελευταία δεν το’ χω καθόλου. 

Αλλά θέατρο; Δεν βγάζει νόημα. Πώς μπορείς να τρομάξεις τον άλλον με ένα σκηνικό και μια χούφτα ηθοποιούς όταν όλα διαδραματίζονται μπροστά στα μάτια σου, χωρίς εφέ, μοντάζ και τεχνάσματα; Ναι, σίγουρα υπήρχε το γκραν γκινιόλ και οι σπλατεράτες σαιξπηρικές τραγωδίες όπως ο “Τίτος Ανδρόνικος” όμως εκείνα στόχευαν περισσότερο στο σοκ και την αποστροφή παρά στο φόβο και την ανατριχίλα. Να λοιπόν που έφτασα 46 για να συμπληρώσω το τελευταίο κομμάτι του παζλ και να δω ένα θεατρικό τρόμου, είδος σπανιότερο κι από την πολιτική ευθιξία, και που δεν έχει να επιδείξει παρά μια χούφτα τίτλους: κάτι μεταφορές κλασικών μυθιστορημάτων γοτθικού τρόμου (Dracula, Frankenstein, Dr. Jekyll & Mr. Hyde, το γνωστό μιούζικαλ Phantom of the Opera), μία αποτυχημένη διασκευή του “Εξορκιστή” την περασμένη δεκαετία και το Ghost Stories, το μοναδικό original του είδους, που κάποιοι ίσως γνωρίζετε από την (αρκετά καλή) κινηματογραφική μεταφορά του 2017.

Να λοιπόν που έφτασα 46 για να δω ένα θεατρικό τρόμου, είδος σπανιότερο κι από την πολιτική ευθιξία

Η “Γυναίκα με τα Μαύρα” είναι αναμφίβολα το πιο γνωστό θεατρικό τρόμου, ή πιο σωστά, μία καθιερωμένη ιστορία τρόμου (το κλασικό πλέον βιβλίο της Susan Hill) που μεταφέρθηκε πετυχημένα στο σανίδι από τον Stephen Mallatratt και παίζεται ανελλιπώς από το 1989 (είναι το δεύτερο μακροβιότερο έργο του West End μετά την “Ποντικοπαγίδα”). Στην Κύπρο ανέβηκε ξανά στο παρελθόν όμως το έχασα, ευτυχώς όμως ήρθε η ομάδα πίσω από το ερωτικό γράμμα στον Ταραντίνο “Αντίο Κοπρόσκυλα” (δηλαδή ο καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου Διόνυσος Χρήστος Γιάγκου, ο σκηνοθέτης Ανδρέας Κυριάκου, ο συγγραφέας Φρίξος Μασούρας και ο ένας εκ των πρωταγωνιστών Χριστόδουλος Μαρτάς) να βοηθήσουν να διορθώσω το λάθος. 

Η θεατρική “Γυναίκα με τα Μαύρα” διατηρεί αυτούσια την πλοκή του βιβλίου της Hill με την προσθήκη ενός θεατρικού μέσα στο θεατρικό, καθώς ο κεντρικός ήρωας Arthur Kipps ζητάει τη συνδρομή ενός ηθοποιού, ώστε να τον βοηθήσει να αφηγηθεί σωστά την ιστορία του σε μία οικογενειακή μάζωξη. Έτσι ξετυλίγεται η ιστορία του νεαρού δικηγόρου Kipps που μεταβαίνει σε ένα παλιό αρχοντικό στη μέση ενός βάλτου προκειμένου να διευθετήσει τα περιουσιακά της αποβιώσασας ηλικιωμένης ιδιοκτήτριας. Εκεί θα θορυβηθεί από τις εμφανίσεις μιας μυστηριώδους μαυροντυμένης γυναίκας με καλυμμένο πρόσωπο για την οποία οι ντόπιοι εμφανίζονται ανησυχητικά απρόθυμοι ακόμα και να μιλήσουν γι’ αυτή. Σκαλίζοντας την ιστορία του σπιτιού θ΄ ανακαλύψει το τρομακτικό μυστικό της γυναίκας πληρώνοντας όμως το ανάλογο, βαρύ, τίμημα. 

Το βιβλίο θεωρείται ένα από τα πιο τρομακτικά που έχουν γραφτεί, πλούσιο σε μακάβρια ατμόσφαιρα και υπερφυσικό τρόμο που σου αφήνει μια αίσθηση θλίψης, απώλειας και θανάτου που δύσκολα φεύγει από πάνω σου. Η τηλεταινία του 1989 παραγωγής ITV σε σενάριο Nigel Kneale παραμένει η πιο πιστή (και ανατριχιαστική) μεταφορά ενώ το φιλμ του 2012 (με τον Daniel Radcliffe στον ρόλο του Kipps) διαφοροποιείται αρκετά από το πρωτότυπο υλικό και δίνει έμφαση στα εφέ και τα απανωτά μπου. Πώς λοιπόν καταφέρνεις να φτιάξεις αυτή την στοιχειωμένη ατμόσφαιρα και να μεταδώσεις αυτό το αίσθημα φόβου και ανασφάλειας στον θεατή, έχοντας τόσο περιορισμένο χώρο και μέσα; 

Για αρχή, το σκηνικό που έχει στηθεί στο Διόνυσος είναι βασικός πρωταγωνιστής. Το εσωτερικό του παλιού αρχοντικού με τα σκεπασμένα έπιπλα, τις κουρτίνες, τις κλειδωμένες πόρτες (που ανοίγουν μόνες τους), τα μυστικά περάσματα και τα κρυμμένα δωμάτια βοηθάει στο να σε μπάσει στο κλίμα με το που εισέρχεσαι στο θέατρο (βασικά από το φουαγιέ που είναι εξίσου creepy διακοσμημένο). Μετά έχουμε τη συνδρομή των εφέ που επιτρέπει το περιορισμένο μπάτζετ μιας κυπριακής θεατρικής παράστασης: φωτισμοί, καπνός και ήχοι που συμβάλλουν τα μέγιστα, τόσο στη δημιουργία μιας υποβλητικής, μακάβριας και θλιβερής ατμόσφαιρας όσο και στις κορυφώσεις τρόμου του έργου, όπου πετάγεσαι από το κάθισμά σου. 

Θα ήταν υπερβολικό να πω ότι το θέατρο μπορεί να σε τρομάξει όπως το βιβλίο ή το φιλμ, πρακτικά είναι αδύνατον. Όμως...

Και φυσικά οι ηθοποιοί. Στο θεατρικό-μέσα-στο-θεατρικό ο Χριστόδουλος Μαρτάς είναι ο Kipps και ο  και Ανδρέας Κουτσόφτας ο θεατρίνος ενώ στην ιστορία ο τελευταίος υποδύεται τον νεαρό Kipps και ο Μαρτάς μια πλειάδα χαρακτήρων που έρχονται σε επαφή με τον ήρωα. Δεν ξέρω αν έγινε για λόγους οικονομίας αλλά το εύρημα δουλεύει, με τους δύο ηθοποιούς να ελίσσονται μεταξύ των ρόλων τους με περισσή άνεση και πειστικότητα (ειδικά ο Μαρτάς που υποδύεται περισσότερους). Η νεαρή  Άντρη Σεργίου εμφανίζεται ως γυναίκα με τα μαύρα, ρόλος που ούτως ή άλλως την περιορίζει στο να εμφανίζεται ξαφνικά ή απλά να περιφέρει σιωπηλά την απειλητική φιγούρα της, αλλά πιστέψτε με, δεν υπάρχει τίποτα το διακοσμητικό ή ασήμαντο σ’ αυτό, κάθε εμφάνισή της συνοδεύεται από μια ισχυρή δόση ανατριχίλας - ειδικότερα εκεί που ΔΕΝ την περιμένεις (όχι spoilers).

Θα ήταν υπερβολικό να πω ότι η θεατρική “Γυναίκα με τα Μαύρα” μπορεί να σε τρομάξει όπως το βιβλίο ή το φιλμ, πρακτικά είναι αδύνατον. Όμως αν προσηλωθείς στη σκηνή, αφεθείς να παρασυρθείς στην αφήγηση και βουλιάξεις στην πυκνή (και λόγω καπνού) ατμόσφαιρα, τότε ναι, υπάρχουν σκηνές που θα σε κάνουν να πεταχτείς ή/και ανατριχιάσεις σύγκορμος. Όπως και με το “Αντίο Κοπρόσκυλα”, οι ρυθμοί, η εικόνα και το feeling είναι κινηματογραφικά στο γνώριμο -πλέον- στιλ του Ανδρέα Κυριάκου, ακόμα μία παράσταση φτιαγμένη από fans για fans αλλά που μπορεί να απολαύσει ο καθένας. Ειδικά μια κρύα, χειμωνιάτικη νύχτα... 

INFO

Η Γυναίκα με τα Μαύρα. Θέατρο Διόνυσος. Τακτικές παραστάσεις στη Λευκωσία: Παρασκευή & Σάββατο στις 8.30 μ.μ. , Κυριακή στις 6.30 μ.μ. μέχρι τις 29 Φεβρουαρίου 2020. Κρατήσεις: 22818999 & 99621845