Στο Pixie η ματιά ενός εξάχρονου στη φωτογραφία, μετρά!
Από την εποχή που ο Άθως Φλωρίδης θυμάται τον εαυτό του ως ένα υπερκινητικό μικρό αγόρι, η ενασχόληση με τη φωτογραφία ήταν το μόνο πράγμα που μπορούσε να τον κρατά προσηλωμένο.
Σήμερα, και έχοντας στο μεταξύ αποκτήσει εμπειρικά πια την πεποίθηση πως οι περισσότερες ιδέες αρχίζουν από τις προσωπικές μας ανάγκες, είναι ο άνθρωπος πίσω απ' τη λειτουργία του Pixie Lab & Studio, το οποίο μόλις έχει ανοίξει ως σχολή στη λεωφόρο Λόρδου Βύρωνος στο κέντρο της Λευκωσίας.
To Pixie είχε βασικά αρχίσει τη λειτουργία του πριν από λίγους μήνες ως στούντιο, από την προσωπική ανάγκη του Άθω να έχει ως φωτογράφος ένα χώρο να δημιουργεί ελεύθερα. Στην πορεία ήρθε και η ιδέα για τα παιδιά, αφού παρατηρώντας την αγορά διαπίστωσε ότι αυτή η μορφή τέχνης δεν προσφέρεται ιδιαίτερα ως μία εξειδικευμένη σχολή για τους μικρούς μας φίλους.
Μέσα από την ιστορία που ακολουθεί, ο Άθως Φλωρίδης μας εξιστορεί τί προηγήθηκε στη ζωή του πριν την ίδρυση της σχολής και πώς ακριβώς στοχεύει πια μέσω αυτής να κάνει τη διαφορά.
Καλησπέρα Άθω, τί σημαίνει η φωτογραφία για σένα προσωπικά;
Η φωτογραφία μου προσφέρει την ελεύθερη έκφραση των σκέψεων και του πνεύματος μου. Για μένα δεν υπάρχει στιγμή παρά μόνο σε μια φωτογραφία. Είναι το μέσο με το οποίο μπορείς να «παγώσεις» το χρόνο και να κρατήσεις τη στιγμή. Καμιά φωτογραφία δεν μπορεί να αναπαραχθεί. Η φωτογραφία είναι μοναδική. Ό,τι και να προσπαθήσεις να κάνεις απλά δεν μπορείς να τη δημιουργήσεις ξανά, αυτό είναι μαγικό.
Είναι για μένα η πηγή διαφυγής από την καθημερινότητα και τα προβλήματα που μας περιτριγυρίζουν, χωρίς να τα αγνοώ βέβαια. Μου προσφέρει στιγμές χαλάρωσης και πολλές φορές δεν κοιτάω καν την ώρα εκτός και αν το στερητικό μου σύνδρομο του τσιγάρου κτυπήσει καμπανάκι για νικοτίνη.
Aπό πότε άρχισες να ασχολείσαι και τι είναι αυτό που σε κράτησε τόσα χρόνια κοντά της;
Άρχισα να ασχολούμαι από πολύ μικρός χωρίς κάποιος από την οικογένεια μου να είχε τριβή με το θέμα. Θυμάμαι μικρός ένα συγγενικό μου άτομο που είχε μια Polaroid μηχανή την SX-70 και είχε μανία να μας βγάζει candid φωτογραφίες στα τραπέζια ή ακόμα όποτε και να βρισκόμασταν. Τον έβλεπα και ήμουν πάντα περίεργος να δω το αποτέλεσμα, αυτό μου διέγειρε τη φαντασία και την περιέργεια μου για τη φωτογραφία. Τριανταπέντε χρόνια μετά ακόμα έχω τις φωτογραφίες που με είχε βγάλει.
Στην πορεία κάπου το παράτησα γιατί ήταν και ακριβό να εμφανίζεις φιλμ αλλά όποτε πήγαινα ταξίδι είχα και μια φωτογραφική μαζί μου έστω για να αποτυπώσω κάποιες στιγμές. Αργότερα κατά τη διάρκεια του στρατού το άφησα τελείως και ξεκίνησα ξανά το 1999 όταν πήγα Αμερική. Ήταν τότε που αγόρασα την πρώτη δική μου φωτογραφική. Εκεί η εμφάνιση φιλμ ήταν και φτηνή και έπαιρνες και δεύτερο σετ δωρεάν. Αυτό που μου άρεσε είναι ότι έβγαζα φωτογραφία ό,τι έβλεπα και μου κινούσε το ενδιαφέρον απλά έπρεπε να ξέρω από πριν αν θα έβαζα έγχρωμο ή μαυρόασπρο φιλμ.
Είμαι κλειστός χαρακτήρας και η φωτογραφική μου δίνει μια ανεξήγητη για μένα ελευθερία
Κατά τη διάρκεια του μεταπτυχιακού μου το 2004 πήρα και την πρώτη μου Digital φωτογραφική αλλά χωρίς να παρατήσω το φιλμ. Αυτό που μετανιώνω είναι ότι μέσα σε αυτά τα χρόνια δεν είχα καταλάβει ότι ήταν κάτι που λάτρευα με αποτέλεσμα να μην πάρω τα «σωστά» ακαδημαϊκά εφόδια αν και προσφέρονταν απλόχερα μπροστά μου στα πανεπιστήμια της Αμερικής.
Αυτό που με κράτησε κοντά της φαίνεται πως είναι ακριβώς η λατρεία και η αγάπη που έχω προς αυτό το μέσο έκφρασης. Είμαι κλειστός χαρακτήρας και η φωτογραφική μου δίνει μια ανεξήγητη για μένα ελευθερία. Μου χρειάζεται λίγος χρόνος να προσαρμοστώ με την κάμερα στο χέρι αλλά μετά όλα κυλούν αλλιώς. Επίσης με την φωτογραφία κατάφερα να περιορίσω την υπερκινητικότητα μου και την ελλειμματική προσοχή που έχω από μικρός. Πρόσεξα στα τόσα χρόνια πως είναι το μόνο χόμπι ή ενασχόληση που με κρατά τόσο συγκεντρωμένο και προσηλωμένο σε αυτό που κάνω. Προσωπικά πιστεύω ότι με την φωτογραφία όσο περισσότερο τη ζω, τόσο περισσότερο μαθαίνω και αυτό μου αρέσει γιατί ανακαλύπτω νέα πράγματα ή εξελίσσω πράγματα που έκαναν άλλοι πριν από εμένα αλλά με το δικό μου τρόπο πάντα.
Ως φωτογράφος ποια υπήρξαν τα βασικά προσωπικά σου θεματικά ενδιαφέροντα;
Στα τόσα χρόνια που ασχολούμαι έχω περάσει από όλα σχεδόν τα θέματα της φωτογραφίας. Ξεκίνησα όπως όλοι με φωτογραφίες τοπίου, φωτογραφίες δρόμου, νυχτερινές φωτογραφίσεις, αλλά και sports photography ιδιαίτερα ράλι, στο οποίο ακόμα και τώρα εξακολουθώ να πηγαίνω.
Στην πορεία ασχολήθηκα περισσότερο με το Street Photography και τα πορτραίτα δρόμου ειδικά από τα ταξίδια μου στο εξωτερικό. Ήταν μια πρόκληση η προσέγγιση προς τον οποιοδήποτε ή και ακόμα η candid photo. Αυτό το κάνω μέχρι σήμερα σε όποια χώρα και να πάω, αφήνω πίσω τα μνημεία πλέον και κυνηγώ μια στιγμή. Φυσικά εξαρτάται πάντα και από το μνημείο. Θυμάμαι σε ένα στρατόπεδο συγκεντρώσεως στο Σαξενχάουζεν έξω από το Βερολίνο έβγαζα φωτογραφία και την τελευταία λεπτομέρεια. Παλιά θυμάμαι έβγαζα φωτογραφία ό,τι έβλεπα. Τώρα έχω γίνει πιο σχολαστικός και επιλεκτικός στο τι φωτογραφίζω από την κάθε χώρα ή πόλη που επισκέπτομαι. Αφήνω τον εαυτό μου μια μέρα ελεύθερο χωρίς φωτογραφική απλά για να δω τι με τραβάει γύρω μου και από τη δεύτερη μέρα ξεκινώ τις οποιεσδήποτε φωτογραφήσεις.
Από την Αμερική, στην Ευρώπη, στη Μέση Ανατολή και στη Νοτιοανατολική Ασία έτσι δουλεύω και νομίζω με ευχαριστεί περισσότερο. Φωτογραφικά η πιο μεγάλη πρόκληση για μένα ήταν όταν ασχολήθηκα με το καλλιτεχνικό γυμνό. Ήταν κάτι άγνωστο εμπειρικά για μένα, πέραν των φωτογραφιών που έβλεπα στα βιβλία. Το έκανα για αρκετό διάστημα και έχτισα ένα καλό portfolio. Όλα τα μοντέλα ήταν από τις πόλεις που είχα ταξιδέψει και αυτό το έκανε ακόμα πιο ενδιαφέρον για μένα.
Τώρα πέραν των ταξιδιωτικών φωτογραφιών και των άλλων θεμάτων που προανέφερα, δημιουργώ προσωπικά μου projects ή και ιστορίες όπως για παράδειγμα η σειρά μου με Άλογα που περιγράφω μέσα από ένα αριθμό από φωτογραφίες τη ζωή των αλόγων αλλά και των ανθρώπων που από τις 4 το πρωί ξεκινούν δουλειά για να προετοιμάσουν το κάθε άλογο ξεχωριστά.
Επίσης δουλεύω σε μια μακροχρόνια δουλειά που ονομάζεται Darks και ασχολείται με το ανθρώπινο σώμα και τη μορφή που μπορεί να πάρει. Με τη βοήθεια του φωτός πάντα αλλά και του ανθρώπου. Είναι κάτι σαν μετάλλαξη του σώματος ή ένα μετάσωμα όπως θα το ονόμαζα. Αυτή η δουλειά μου, που είναι η σημαντικότερη για μένα, παρακολουθείται από ανεξάρτητη κριτή έργων με σκοπό την έκθεση της στο εξωτερικό.
Μέσα από αυτή τη δουλειά και εντελώς τυχαία μου γεννήθηκε και η ιδέα ενός άλλου concept το οποίο και ονόμασα Please Recycle. Αυτό είναι εντελώς καινούριο και μόλις 3-4 φωτογραφίες έχω ακόμη αλλά σκοπός είναι να παρουσιάσω την καταστροφή του περιβάλλοντος μέσα από τη δική μου φωτογραφική ματιά.
Είναι καλλιτεχνική η φωτογραφία με την οποία ασχολείσαι; Πώς θα έλεγες πως διαχωρίζεται η καλλιτεχνική από τη μη καλλιτεχνική. Αυτό είναι ένα θέμα που κατά καιρούς μας έχει μπερδέψει.
Νομίζω είναι ένας διαχωρισμός που συνεχίζει να μπερδεύει. Τα τελευταία χρόνια οποιοσδήποτε με μια κάμερα μπορεί να είναι φωτογράφος, και πολλοί από αυτούς θέλουν να είναι επαγγελματίες ή καλλιτέχνες ή μπορούν να είναι και τα δύο. Παντού στο διαδίκτυο και μη, υπάρχει μια αυξητική τάση των φωτογράφων που αποκαλούν τους εαυτούς τους Fine Art Photographers.
Αν και δεν υπάρχει ξεκάθαρος ορισμός του όρου καλλιτεχνική φωτογραφία υπάρχουν εμφανή πράγματα που μας βοηθούν να τη ξεχωρίσουμε.
Πρώτα απ’ όλα, το όραμα του ίδιου του καλλιτέχνη. Είναι απαραίτητο για κάθε καλλιτέχνη να μπορεί να «οραματιστεί» πως νομίζει θα είναι η δουλειά του όταν ολοκληρωθεί. Δεύτερον, η ιδέα. Πίσω από κάθε καλλιτέχνημα υπάρχει μια ιδέα, ένα μήνυμα, ή ένα συναίσθημα που ο καλλιτέχνης θέλει να περάσει μέσα από το έργο του. Η ιδέα και το μήνυμα είναι συνήθως μικρές λέξεις όπως εγκατάλειψη, μόλυνση κλπ. Τρίτον, η τεχνική και το μέσο που θα χρησιμοποιηθεί πρέπει να έχει μια συνοχή για κάθε έργο. Αν αποφασίσεις ότι όλη η δουλειά θα είναι συγκεκριμένο μέγεθος και θα παραχθεί σε μαυρόασπρο φιλμ πρέπει να το πάρεις έτσι μέχρι τέλους. Τέταρτον, θα πρέπει να υπάρχει ένα σύνολο δουλειάς που να παρουσιάζει τις ιδέες σου, το αντικείμενο και την τεχνική σου. Σκεφτείτε ότι αυτό το σύνολο δουλειάς θα καταλήξει σε μια γκαλερί, θα πρέπει να υπάρχει μια συνοχή στο σύνολο.
Τέλος, απαραίτητο είναι να υπάρχει και μια δήλωση του καλλιτέχνη που να επεξηγεί αυτό το σύνολο δουλειάς που έχει παρουσιάσει. Είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι στην όλη διαδικασία, γιατί με αυτόν τον τρόπο ο θεατής μπορεί να καταλάβει τις ιδέες και συναισθήματα πίσω από κάθε έργο.
Ελπίζω να μην σας ζάλισα με όλα αυτά τα επεξηγηματικά και τη θεωρία γύρω από την καλλιτεχνική φωτογραφία. Ξέρω ότι αρκετοί ίσως διαφωνήσουν αλλά προσωπικά δεν μπορώ να το εξηγήσω διαφορετικά αφού εγώ έτσι το ζω και το αντιλαμβάνομαι.
Πώς και γιατί σκέφτηκες τη δημιουργία του Pixie Lab & Studio και πότε αυτή η ιδέα έγινε πραγματικότητα;
Πάντα πίστευα ότι οι περισσότερες ιδέες ξεκινούν από τις δικές μας προσωπικές ανάγκες. Έτσι και το Pixie Lab & Studio ξεκίνησε αρχικά από την ανάγκη μου ως φωτογράφος να έχω ένα χώρο προσωπικό όπου θα μπορώ να δημιουργώ ελεύθερα. Με αυτό ήρθε και η ιδέα για τα παιδιά. Είδα την αγορά και παρατήρησα ότι αυτή η μορφή τέχνης δεν προσφέρεται ιδιαίτερα και σκέφτηκα παράλληλα τον εαυτό μου όταν ήμουν μικρός αν είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω τέτοια μαθήματα. Ίσως στην πορεία να άλλαζα πολλά πράγματα. Πέραν αυτού όμως είναι και η περιέργεια που έχω για να δω το αποτέλεσμα αυτού του εγχειρήματος, πως δηλαδή τα μικρά παιδιά βλέπουν τον κόσμο πίσω από την κάμερα.
η κύρια ιδέα της σχολής είναι η εκμάθηση της φωτογραφικής τέχνης σε παιδιά από την ηλικία των 6 χρόνων. Μια ιδέα που από μόνη της είναι αρκετά καινοτομική
Ποια είναι η λογική της σχολής και ποιοι είναι οι τομείς στους οποίους θα ήθελες να καινοτομήσει και να διαφοροποιηθεί από ότι άλλο ήδη υπάρχει;
Η σχολή δημιουργήθηκε με τη λογική ότι πειραματίζοντας μαθαίνεις. Όπως λέει και η Mary Loo Cook, “Creativity is inventing, experimenting, growing, taking risks, breaking rules, making mistakes and having fun”. Δεν θέλουμε να βάλουμε τα οποιαδήποτε καλούπια γύρω από την ιδέα μας και ελπίζω να μην χρειαστεί να γίνει ποτέ.
Μέσα από αυτό, γεννήθηκε και η κύρια ιδέα της σχολής που είναι η εκμάθηση της φωτογραφικής τέχνης σε παιδιά από την ηλικία των 6 χρόνων. Μια ιδέα που από μόνη της είναι αρκετά καινοτομική.
Προσφέρουμε 8 μαθήματα της μίας ώρας (περίπου 2 μήνες) και έχουμε δημιουργήσει 3 ηλικιακές ομάδες 6-8, 8-10, 10-12. Δεν απαιτείται τα παιδιά να έχουν φωτογραφική μηχανή γιατί τους παρέχουμε εμείς δωρεάν για όσο διαρκούν τα μαθήματα. Τα παιδιά είναι ελεύθερα να παίρνουν τις φωτογραφικές στο σπίτι είτε για να κάνουν κάποια εργασία που θα τους αναθέσουμε είτε για να φωτογραφίζουν ελεύθερα μέχρι το επόμενο μάθημα.
Παράλληλα ασχολούμαστε με τη φωτογράφηση προϊόντων και την εμπορική φωτογράφηση προσπαθώντας μέσω των συνεργασιών που κάνουμε να διαφοροποιούμε λίγο το τελικό αποτέλεσμα για να ξεφεύγει από τα συνηθισμένα. Για αυτό και στο όνομα μας έχουμε τη λέξη Lab πρώτα και μετά το Studio. Θέλουμε πρώτα να πειραματιζόμαστε αφού έχουμε το ελεύθερο των πελατών μας και μετά να παραδώσουμε το τελικό αποτέλεσμα.
Επίσης προγραμματίζουμε μαθήματα ή ταχύρυθμα σεμινάρια σε γνώστες της φωτογραφίας προσφέροντας τους την ευκαιρία να πειραματιστούν σε διαφορετικούς τομείς, κάτι που δεν έχουν την ευκαιρία προς το παρόν να κάνουν στην Κύπρο. Είμαστε ήδη σε επαφή με φωτογράφους του εξωτερικού, οι οποίοι εξειδικεύονται σε συγκεκριμένες θεματολογίες και είναι παγκοσμίως γνωστοί, και ετοιμάζουμε εργαστήρια, κυρίως για άτομα που ήδη έχουν βασικές γνώσεις.
Στην smartphone εποχή έχουμε τρόπον τινά γίνει όλοι φωτογράφοι. Πώς επηρεάζει αυτό εσάς τους επαγγελματίες φωτογράφους;
Πράγματι έχει γίνει μια αλματώδης ανάπτυξη στην τεχνολογία των καμερών στα κινητά και αυτό το αναγνωρίζω σχεδόν σε όλες τις εταιρείες κινητών, τουλάχιστον τις πιο κύριες. Η αλήθεια ως φωτογράφο δεν με επηρεάζει αυτό ιδιαίτερα παρά μόνο ότι μπορεί κάποιος να μην θέλει να έρθει να παρακολουθήσει ένα εργαστήριο ή σεμινάριο γιατί ακριβώς δεν έχει μια καλή ψηφιακή μηχανή. Πέραν αυτού κανένα κινητό όσο και να αναπτυχθεί τεχνολογικά δεν θα μπορέσει να αποδώσει ποιοτικά όσο μια ψηφιακή κάμερα. Αν ίσχυε αυτό τότε και οι φωτογράφοι θα είχαμε επενδύσει σε κινητά παρά σε κάμερες και φακούς που αξίζουν πολύ περισσότερα σε χρήματα από ένα κινητό.
Αυτό που ισχύει περισσότερο θα έλεγα είναι η αύξηση της χρήσης της ψηφιακής κάμερας και περισσότερο της κάμερας που ονομάζουμε DSLR. Αυτό είναι και καλό και κακό. Οι τιμές έχουν πέσει οι επιλογές αυξήθηκαν και οποιοσδήποτε έχει μια τέτοια κάμερα και παρακολουθήσει λίγα μαθήματα αυτόματα θεωρείται φωτογράφος και δεν αναφέρομαι σε όλους ή στην πλειοψηφία. Κάποτε υπήρξα και εγώ ερασιτέχνης φωτογράφος. Όταν όμως βρεθείς στη θέση που βρίσκομαι τώρα που από το αποτέλεσμα της δουλειάς μου πρέπει να πληρώσω τόσα έξοδα, να επενδύσω σε εξοπλισμό και να μου μείνει και κάτι, τότε αναθεωρείς τη λέξη φωτογράφος.
Άσχετα όμως με το γεγονός αν είσαι επαγγελματίας ή ερασιτέχνης φωτογράφος, τα οφέλη της δημιουργικής έκφρασης τόσο για τα παιδιά όσο και για τους ενήλικες είναι ευρέως γνωστά για πολλές δεκαετίες. Συγκεκριμένα και με τις λιγοστές έρευνες που έχουμε από Πανεπιστήμια των ΗΠΑ σε σχολές Ψυχολογίας, δείχνουν ότι οι άνθρωποι που ασχολούνται με τη φωτογραφία απολαμβάνουν περισσότερο την εμπειρία τους. Επίσης όταν βγάζεις δημιουργικές φωτογραφίες που απαιτούν σκέψη και φαντασία είναι ένας τρόπος βελτίωσης της διάθεσης και εκτιμάς την καθημερινότητα της ζωής περισσότερο.
Μας ενδιαφέρει αρκετά και η ματιά ενός εξάχρονου!
Τι θα έλεγες σ’ ένα μικρό παιδί για να το πείσεις πως ένα μάθημα φωτογραφίας έχει να του προσφέρει πολλά περισσότερα από αυτά που ήδη ξέρει μέσω της χρήσης του κινητού του;
Αυτό που θέλουμε πρωτίστως να προσφέρουμε στα παιδιά που έρχονται κοντά μας, δεν είναι απαραίτητα η χρήση της φωτογραφικής μηχανής, αλλά κυρίως η κατανόηση πως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το φως είτε με το κινητό είτε με τη κάμερα για ένα καλύτερο αισθητικά αποτέλεσμα.
Μας ενδιαφέρει όμως αρκετά και η ματιά ενός εξάχρονου! Που βλέπει, για παράδειγμα, τα πράγματα από κυριολεκτικά άλλο ύψος και με πιο αθώα ματιά.
Τέλος θέλουμε να τους μεταδώσουμε τους «κανόνες» της σύνθεσης αλλά και πώς τους σπάζουμε. Προσωπική μου άποψη είναι ότι δεν υπάρχει άσχημη φωτογραφία ή κακή φωτογραφία, άλλωστε και η φωτογραφία είναι μια τέχνη υποκειμενική με πολλές και διαφορετικές απόψεις και κριτικές.
Εμβαθύνοντας περισσότερο, στη σχολή μας θέλουμε να περάσουμε αυτά που η φωτογραφία προσφέρει στα παιδιά που περιλαμβάνει μια γκάμα συναρπαστικών και μαθησιακών εμπειριών.
Μακροπρόθεσμες επιθυμίες και στόχοι;
Σε επίπεδο Pixie Lab & Studio οι στόχοι και επιθυμίες είναι να καταστούμε μια αναγνωρίσιμη αλλά συνάμα και μια ξεχωριστή σχολή εκμάθησης της φωτογραφικής τέχνης. Στόχος μας είναι να δημιουργούμε σχέσεις φιλικές και όχι απλά πελατειακές, που θα διαρκούν στο χρόνο μέσα από την καινοτομία και τη δημιουργία, είτε αφορά τα μικρά παιδιά, είτε οποιοδήποτε άλλο με τον οποίο συνεργαζόμαστε. Δεν ήρθαμε για να φύγουμε αλλά ήρθαμε για να κάνουμε τη διαφορά και θα το προσπαθήσουμε όσο μπορούμε.
Σε προσωπικό επίπεδο έχω θέσει ως στόχο να δω τουλάχιστον ένα από τα δύο projects που εργάζομαι τώρα να εκτίθενται στο εξωτερικό και γιατί όχι να γίνονται και βιβλίο. Πέραν αυτού να συνεχίσω να καλλιεργώ τη φαντασία μου για να μπορώ να δημιουργώ και φυσικά να συνεχίσω να μεγαλώνω τις συλλογές μου με φωτογραφικές μηχανές άλλων δεκαετιών και με βιβλία – άλμπουμ φωτογράφων των οποίων τη δουλειά θαυμάζω όπως Ansel Adams, Martin Parr, Helmut Newton, Vivian Maier, Robert Capa, Annie Leibovitz, Steve McCurry, Daido Moriyama αλλά και τόσων άλλων που αν συνεχίσω να αναφέρω δεν θα έχουμε τελειωμό!
