Η ζωή και η καριέρα του εμβληματικού καλλιτέχνη εξετάζονται σε περισσότερες από είκοσι ηχογραφημένες συζητήσεις μαζί του, στο σπίτι του και παρουσιάζονται σε νέο ντοκιμαντέρ με ονομασία David Lynch The Art Life.

Σε αφιέρωμά του, το Amuse συνόψισε πέντε μαθήματα ζωής που προκύπτουν από το ντοκιμαντέρ. Δες το τρέιλερ εδώ

Παρόλο που μπορεί να σου ακουστούν κλισεδιές, όταν ξέρεις πως προέρχονται από τη γκραντέ περσόνα που δημιούργησε έπη όπως το Mullholland Drive, το Blue Velvet και το Eraserhead, όσο και να πεις, μια υπόσταση την έχουν.

Εάν επομένως σκεφτείς τι πέτυχε ο ίδιος και πόσο αναγνωρίστηκε αφήνοντας τη φαντασία του να οργιάσει, το «να μην περιορίζεις τη δημιουργικότητά σου» δεν μπορείς παρά να το διαβάζεις διαφορετικά.

Μην περιορίζεις τη δημιουργικότητά σου Σε νεαρή ηλικία, η μητέρα του Lynch, Edwina, είδε μια καλλιτεχνική φλέβα στον γιο της. Απαγόρευσε τα βιβλία ζωγραφικής, κάτι που αποδείχτηκε ωφέλιμο μάθημα για το μικρό αγόρι. «Επειδή συνέχεια ζωγράφιζα, η μητέρα μου… ένα από τα σημαντικότερα πράγματα που έκανε… ήταν ότι αρνήθηκε να με αφήσει να χρωματίζω σε βιβλία ζωγραφικής», εξηγεί στο ντοκιμαντέρ. «Δεν το έκανε στην αδερφή και τον αδερφό μου. Για κάποιο λόγο σκέφτηκε κάτι καταπληκτικό, ότι αυτού του είδους τα βιβλία θα περιόριζαν και θα σκότωναν την όποια δημιουργικότητα».

Να επιμένεις στα όνειρά σου Ο Lynch μπορεί να εκτιμούσε τον κανόνα για τη ζωγραφική, αλλά γενικά ήταν λιγότερο δεκτικός απέναντι στους κανονισμούς του σχολείου. «Δεν διάβαζα ποτέ. Δεν έκανα ποτέ τίποτα. Το μισούσα. Το μισούσα βαθιά», εξηγεί. «Σημαντικά ήταν μόνο όσα συνέβαιναν έξω από το σχολείο και αυτά τα πράγματα ήταν που είχαν τεράστια επίδραση πάνω μου. Άνθρωποι και σχέσεις και slow χοροί σε πάρτι. Μεγάλες αγάπες και όνειρα. Σκοτεινά, φανταστικά όνειρα». Το μόνο που χρειαζόταν ο Lynch ήταν να διοχετεύσει κάπου τα σκοτεινά, φανταστικά του όνειρα. Όταν έμαθε ότι ο πατέρας του φίλου του από το Γυμνάσιο Bushnell Keeler ήταν ζωγράφος, επέμενε να επισκεφτεί το στούντιό του. Ήταν η στιγμή της επιφοίτησης. «Η συνειδητοποίηση ότι μπορούσες να γίνεις ζωγράφος σάρωσε τα πάντα», λέει. «Από εκείνη τη στιγμή ήξερα ότι αυτό ήθελα να κάνω».

Δέξου τα λάθη σου Πολύ προτού ο Lynch ανακαλύψει τον υπερβατικό διαλογισμό, αποδεχόταν την ιδέα ότι μερικές φορές η δουλειά δεν είναι καλή. «Ήξερα ότι αυτά που έφτιαχνα ήταν χάλια. Αλλά έπρεπε να εξαντλήσω τα πάντα, να βρω τι ήταν δικό μου», λέει. «Και ο μόνος τρόπος να το ανακαλύψω ήταν να ζωγραφίζω συνεχώς, για να δω αν μπορούσα να βγάλω κάτι». Επιπλέον, η κακή τέχνη είναι ουσιαστική, για να φτιάχνεις καλή. «Ατυχήματα ή καταστροφές μπορεί να οδηγήσουν σε καλό αποτέλεσμα. Τα πολύ ελεγχόμενα πράγματα, το να μην είσαι ανοιχτός, αυτά τα όρια σε γαμάνε», λέει ο Lynch. «Μερικές φορές, πρέπει να τα κάνεις όλα χάλια, να κάνεις μεγάλα λάθη, για να βρεις αυτό που ψάχνεις».

Δεν χρειάζεσαι γκλάμουρ Αφού ο Lynch παράτησε τη Σχολή Καλών Τεχνών της Βοστόνης και αφού το πλάνο να ταξιδέψει στην Ευρώπη με τον φίλο του τον Peter Fisk πήγε κατά διαόλου, γράφτηκε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Πενσιλβάνια, στη Φιλαδέλφεια. Δεν του άρεσε η πόλη όπως ήταν στα τέλη του '60, του φαινόταν σαν Νέα Υόρκη του φτωχού. Είχε τρελούς γείτονες (ανάμεσά τους μια κυρία που έκρωζε σαν κότα) και η πόλη ήταν φυτώριο ρατσιστικών εντάσεων. Αλλά τελικά ήταν καθοριστική εμπειρία, κάτι που σου μένει, αν ζεις το δημιουργικό σου όνειρο σε ένα άθλιο σημείο της πόλης. «Η Φιλαδέλφεια μου έκανε πολύ καλό. Πάρα πολύ καλό», λέει. «Παρόλο που ζούσα μες στον φόβο… ήταν συναρπαστικό να ζεις καλλιτεχνική ζωή στη Φιλαδέλφεια, εκείνη την εποχή».

Ακολούθησε τον δικό σου δρόμο Ο πατέρας του Lynch δεν συμφωνούσε πάντα με το όραμα του γιου του. Ο καλλιτέχνης αφηγείται ένα περιστατικό όπου ο μπαμπάς του –αφού επισκέφτηκε το υπόγειο στούντιο όπου δούλευε με σάπια φρούτα, ψόφια πουλιά και ένα ποντίκι τυλιγμένο σε νάιλον- είπε σοβαρά ότι ο γιος του ίσως δεν θα έπρεπε να κάνει παιδιά. Αλλά ο Lynch έμαθε κάτι που τον βοήθησε. Ως έφηβος πίστευε ότι ο τρόπος με τον οποίο περπατούσε ο πατέρας του, ερευνητής στο υπουργείο Γεωργίας, για να πάει στη δουλειά (με τη στολή δασικής υπηρεσίας και ένα ψηλό καουμπόικο καπέλο), ήταν απίστευτα ξενέρωτος. Τώρα το βλέπει διαφορετικά. «Ήταν ο εαυτός του. Δεν έδινε δεκάρα για το τι συνέβαινε, αυτό ήταν». Μήπως ακούγεται σαν κάποιον γνωστό σκηνοθέτη;

Πηγή