Για αρχή, θέλετε να μοιραστείτε μαζί μου την ιστορία που κρύβεται πίσω από τη δημιουργία του «Τεχνόπολις 20»; Μαρκέλλα: Η ιδέα υπήρχε στο πίσω μέρος του μυαλού και των δύο μας για αρκετό καιρό, μέχρι που το εκμυστηρεύτηκε η μια στην άλλη το βράδυ που ανακηρύχθηκε η Πάφος Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2017. Η ιστορία λοιπόν του «Τεχνόπολις 20», αρχίζει τότε. Μετά από πολλές δυσκολίες και προβλήματα, τελικά τα καταφέραμε. Μαρίνα: Στην αρχή, φαινόταν πολύ μακρινό το όνειρο της δημιουργίας του «Τεχνόπολις 20». Όταν συνειδητοποιήσαμε ότι ήταν κάτι που θέλαμε και οι δυο, ήταν πιο εύκολο να το οργανώσουμε και να γίνει πραγματικότητα.

Ουσιαστικά, ποια ανάγκη σάς οδήγησε να δημιουργήσετε έναν πολιτιστικό χώρο στην πόλη σας, την Πάφο; Μαρκέλλα: Ίσως, το πιο σημαντικό είναι ότι η αγάπη μας για τις τέχνες μάς δημιούργησε την ανάγκη να θέλουμε να αναπτύξουμε την καλλιτεχνική σκηνή της πόλης μας, η οποία ήταν ανεπαρκής έως ανύπαρκτη. Έπειτα, η προσωπική μας ανάγκη να έχουμε επαφή μ΄ένα ευρύ φάσμα καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων. Ζώντας στη Λευκωσία για τέσσερα χρόνια, παρατηρούσα πως η Πάφος υστερούσε σε πολύ μεγάλο βαθμό, καθώς κάποιος που έμενε εκεί είχε μηδαμινές ευκαιρίες για να πάει σε μια συναυλία ή να παρακολουθήσει μια θεατρική παράσταση. Επιπρόσθετα, μετά τις σπουδές μου στη Μουσική αποφάσισα να κάνω το μεταπτυχιακό μου στην Πολιτιστική Διαχείριση και Πολιτική. Μετά την πρώτη επαφή, ήξερα ότι αυτός ήταν ο τομέας με τον οποίο ήθελα να δραστηριοποιηθώ. Ωστόσο, οι ευκαιρίες στην Κύπρο για μια τέτοια θέση εργασίας είναι ελάχιστες. Έτσι στο μυαλό μου, πάντα υπήρχε η ιδέα ότι θα έπρεπε να δημιουργήσω κάτι δικό μου. Παράλληλα, είχα αρχίσει και δεύτερο μεταπτυχιακό MBA, ακριβώς για να «μπω» περισσότερο στο κόσμο των επιχειρήσεων. Αν και το «Τεχνόπολις 20», δεν το βλέπουμε ως επιχείρηση. Μαρίνα: Προσωπικά, εκτός του ότι ένιωθα πως η πόλη μας χρειαζόταν να «ζωντανέψει» πολιτιστικά, είχα πάντα την ανάγκη να εμπλακώ και με άλλες μορφές τέχνης, πέρα από τη Μουσική. Το «Τεχνόπολις 20» μάς έδωσε την ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με καλλιτέχνες που εκπροσωπούν όλα τα είδη και γενικότερα να δραστηριοποιηθούμε ενεργά με διάφορες μορφές τέχνης.

Θεωρείτε πως η Πάφος και γενικότερα η Κύπρος, έχει δρόμο να διανύσει ακόμη, σε καλλιτεχνικό και πολιτιστικό επίπεδο; Μαρκέλλα: Πριν το Πάφος 2017, δεν γίνονταν πολλές καλλιτεχνικές εκδηλώσεις στην Πάφο. Το ότι είναι η Πολιτιστικής Πρωτεύουσα της Ευρώπης, στάθηκε αφορμή για να δημιουργηθούν διάφορες εστίες πολιτισμού, να επιστρέψουν νέοι καλλιτέχνες στην πόλη μας, αλλά και να κατασκευαστούν και να ανακαινιστούν οι χώροι διεξαγωγής εκδηλώσεων του Δήμου. Το μεγάλο ερώτημα είναι τι γίνεται με το τέλος του 2017, που θα σημάνει και το τέλος της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας και δεν θα είναι όλα τα βλέμματα στραμμένα στην Πάφο. Εμείς ξεκινήσαμε πριν την έναρξη της πολιτιστικής πρωτεύουσας και το έργο μας ήταν και είναι πολύ δύσκολο. Υπάρχει δρόμος ακόμη, τόσο για εμάς, όσο και για την πόλη μας, αλλά και γενικότερα για την Κύπρο. Μαρίνα: Πράγματι, ο δρόμος είναι μεγάλος ώστε η Πάφος και η Κύπρος γενικότερα να έχουν έναν πιο ολοκληρωμένο καλλιτεχνικό χαρακτήρα. Θεωρώ ότι τα τελευταία 3-4 χρόνια έχουν αλλάξει πολλά πράγματα, ειδικά στην Πάφο. Ο κόσμος απέκτησε περισσότερες επιλογές για πολιτιστικές εκδηλώσεις, άρχισε να επιδιώκει να παρακολουθεί παραστάσεις -και μάλιστα παραστάσεις που τα προηγούμενα χρόνια δεν συμπεριλαμβάνονταν στα ενδιαφέροντα του- και επιζητεί την καλλιτεχνική ανάπτυξη της πόλης μας.

Η αγάπη μας για τις τέχνες μάς δημιούργησε την ανάγκη να θέλουμε να αναπτύξουμε την καλλιτεχνική σκηνή της πόλης μας, η οποία ήταν ανεπαρκής έως ανύπαρκτη

Ο κόσμος της Πάφου αγκάλιασε αμέσως το εγχείρημα σας; Μαρίνα: Ο κόσμος της Πάφου χωρίζεται σε δύο κατηγορίες: τους ντόπιους και τους ξένους που ζουν μόνιμα στην Κύπρο. Αν πρέπει να τους βάλουμε σε μια σειρά, οι ξένοι, όπως οι κοινότητες των Άγγλων, των Ρώσων, των Γερμανών και όχι μόνον, μας αγκάλιασαν αρκετά νωρίς και το κοινό αυτό ολοένα και μεγαλώνει. Από την άλλη, οι Παφίτες, είναι δύσκολο κοινό. Φυσικά, εξαρτάται πάντα και από το είδος της εκδήλωσης. Δεν είχαμε ποτέ την ψευδαίσθηση ότι θα γεμίσει η αίθουσα με Κύπριους σε μια συναυλία κλασικής μουσικής. Μαρκέλλα: Δυστυχώς, αυτό το είδος μουσικής δεν είναι στην παράδοση, την κουλτούρα και στα ακούσματα που έχουμε ως λαός. Γι΄αυτό, είναι δύσκολο να τους προσελκύσουμε. Παρόλα αυτά, προσπαθούμε να βρούμε τρόπους να φέρουμε τους Παφίτες κοντά σε διάφορα είδη τέχνης και πιστεύουμε ότι ως ένα σημείο, τα έχουμε καταφέρει. Αυτός ήταν εξάλλου κι ένας από τους λόγους που δημιουργήσαμε το «Τεχνόπολις 20». Να φέρουμε τις τέχνες κοντά στον κόσμο της Πάφου. Μαρίνα: Εργαζόμαστε αργά και σταθερά. Ξέραμε από την αρχή ότι η δημιουργία ενός τέτοιου χώρου στην Πάφο θα ήταν ένα ρίσκο και θα είχαμε να αντιμετωπίσουμε μεγάλες δυσκολίες. Και αυτό, το ακούμε κάθε φορά που κάποιος θα μάθει για εμάς. Δεν πτοούμαστε, όμως. Δεν είναι κάτι που κτίζεται από τη μια στιγμή στην άλλη. Επίσης, λόγω του ότι κάτι αντίστοιχο δεν υπήρχε προηγουμένως στην Πάφο και ήταν καινοτόμο, ξέραμε πως θα χρειαζόταν περισσότερος χρόνος για να το αγκαλιάσει ο κόσμος.

Πόσο καιρό σας πήρε να βρείτε το «σπίτι σας»; Μαρκέλλα: Η Μαρίνα που ζούσε στην Πάφο εκείνη την περίοδο, το είχε ήδη βρει και όταν μου το έδειξε, συμφώνησα αμέσως. Ήταν το ιδανικό μέρος, γιατί ακριβώς ήταν ένα σπίτι και αυτή την ατμόσφαιρα θέλαμε να βγάζει. Ψάχναμε έναν ζεστό, ιστορικό χώρο, που να έχει τη δική του ιστορία και ταυτότητα. Μαρίνα: Το συγκεκριμένο κτίριο το έβλεπα για χρόνια και μου άρεσε γιατί είναι από τα ελάχιστα νεοκλασικά, διατηρητέα σπίτια που υπάρχουν πλέον στην Πάφο. Όταν είδα και τον εσωτερικό χώρο, κατάλαβα ότι ήταν πραγματικά ιδανικό για τον σκοπό που το θέλαμε. Σίγουρα, όμως, χρειάστηκε χρόνος και κόπος για να το φτιάξουμε όπως είναι σήμερα, ιδιαίτερα τον εξωτερικό χώρο και τον κήπο μας, όπου διεξάγονται οι καλοκαιρινές μας εκδηλώσεις.

Γιατί το ονομάσετε «Τεχνόπολις 20»; Μαρκέλλα: Καταρχάς το 20, «βγαίνει» από το κτίριο, καθώς είναι κτίσμα του 1920. Το «Τεχνόπολις» το χρησιμοποίησα αρχικά για μια εργασία μου -ένα business plan- και τελικά μάς «κόλλησε». Προσπαθήσαμε να γράψουμε κάτω διάφορες ιδέες, αλλά πάντα καταλήγαμε στο «Τεχνόπολις». Μαρίνα: Οι δύο μας αγάπες. Οι τέχνες και η πόλη μας.

Τρία χρόνια περίπου μετά, θεωρείτε ότι ο στόχος επετεύχθη; Μαρκέλλα: Πιστεύω ότι προχωρήσαμε αρκετά, αλλά σίγουρα έχουμε πολλές στόχους ακόμη να επιτύχουμε. Μέσα σε τρία χρόνια, καταφέραμε να κάνουμε σημαντικές συνεργασίες με οργανισμούς και θεσμούς, φιλοξενήσαμε σημαντικούς καλλιτέχνες, προσφέραμε όμορφες στιγμές σε διάφορες ηλικίες και εθνικότητες, δημιουργήσαμε συνεργασίες και βάλαμε κι εμείς το λιθαράκι μας για την προώθησή των τεχνών στην Πάφο. Καταφέραμε να τη βάλουμε στον «χάρτη» των πολιτιστικών δρώμενων. Έχουμε, όμως, ακόμη πολλές ιδέες και στόχους, που ελπίζουμε σταδιακά να επιτευχθούν. Μαρίνα: Ο δρόμος είναι πολύ μεγάλος μέχρι να φτάσουμε στο σημείο να πούμε ότι ο στόχος επετεύχθη. Εκτός του ό,τι έχουμε πολλές ιδέες που θέλουμε να υλοποιήσουμε, συνέχεια βάζουμε και άλλα πράγματα στο μυαλό μας. Ευτυχώς μέχρι σήμερα, αν και είχαμε πολλά εμπόδια να ξεπεράσουμε, καταφέραμε σε μεγάλο βαθμό να πετύχουμε πολλά. Σίγουρα, όμως, χωρίς τη βοήθεια των δικών μας ανθρώπων και της οικογένειας μας, δεν θα μπορούσαμε να τα καταφέρουμε και τους ευχαριστούμε γι΄αυτό.

Η ιδέα για τη δημιουργία ενός πολιτιστικού χώρου στην πόλη μας, υπήρχε στο πίσω μέρος του μυαλού και των δύο μας για αρκετό καιρό. Μέχρι που το εκμυστηρεύτηκε η μια στην άλλη το βράδυ που ανακηρύχθηκε η Πάφος Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2017

Σπαζοκεφαλιάζετε κάθε φορά για το τι εκδηλώσεις θα διοργανώσετε ή έχετε μια συγκεκριμένη agenda; Μαρκέλλα: Χρόνο με τον χρόνο, αυτό αλλάζει. Στην αρχή, δοκιμάσαμε τα πάντα, ήρθαμε σε επικοινωνία με καλλιτέχνες και οργανισμούς και γενικότερα προσπαθήσαμε να γνωστοποιήσουμε την ύπαρξή μας. Πλέον, ο καλλιτεχνικός κόσμος μας έχει μάθει, ξέρει τη δουλειά μας κι έρχονται αυτοί σε εμάς. Να χτυπήσω ξύλο, είμαστε γεμάτοι με εκδηλώσεις μέχρι την Άνοιξη. Φυσικά, προσπαθούμε να κρατήσουμε μια ισορροπία στο είδος και τον αριθμό των εκδηλώσεων. Μαρίνα: Τον πρώτο χρόνο, λειτουργήσαμε πιο «πειραματικά». Πλέον, ξέρουμε τι ταιριάζει περισσότερο στον χώρο μας και τι προτιμά το κοινό μας. Μερικές φορές, ωστόσο, μας αρέσει να δοκιμάζουμε και καινούριες ιδέες σε ό,τι αφορά τις εκδηλώσεις μας.

Εσείς οι δυο, έχετε μεγαλώσει μαζί, έτσι δεν είναι; Πάντα ήσασταν «αυτοκόλλητες» ή υπήρχε περίοδος που χαθήκατε ένεκα της καθημερινότητας; Μαρκέλλα: Βασικά γνωριστήκαμε στο Νηπιαγωγείο, αλλά ξανασυναντηθήκαμε στο Λύκειο, μιας και φοιτούσαμε σε διαφορετικό Δημοτικό και Γυμνάσιο. Συν, ότι έχουμε κι έναν χρόνο διαφορά. Εγώ, φυσικά, είμαι η μικρότερη (γέλια). Από τότε, λοιπόν, είμαστε «αυτοκόλλητες». Αυτό που μας ένωσε από την αρχή, ήταν η αγάπη μας για τις τέχνες, αφού συμμετείχαμε σε χορωδίες, ορχήστρες και θεατρικές παραστάσεις. Μαρίνα: Πλέον, είμαστε φίλες, συνεργάτιδες και κουμπάρες.

Τα φοιτητικά σας χρόνια τα περάσατε μαζί, μιας και οι δυο σπουδάσατε Μουσική στην Αγγλία; Μαρκέλλα: Όχι, γιατί ήμασταν σε διαφορετικές πόλεις, εγώ στο Sheffield και η Μαρίνα στο Bristol. Όταν, πήγα στην Αγγλία, η Μαρίνα έφυγε για έναν χρόνο στη Θεσσαλονίκη, με το πρόγραμμα «Erasmus». Βρισκόμασταν περισσότερο στο μεταπτυχιακό μας, επειδή ήμασταν πιο κοντά, εγώ στο Λονδίνο και η Μαρίνα στο Surrey. Και φυσικά, μείναμε για έναν μήνα στο μικροσκοπικό δωμάτιο της εστίας μου, στο Λονδίνο, μέχρι η Μαρίνα να βρει σπίτι στο Surrey. Αφού αντέξαμε εκεί, θα αντέχαμε τα πάντα!

Τον πρώτο χρόνο, λειτουργήσαμε πιο «πειραματικά». Πλέον, ξέρουμε τι ταιριάζει περισσότερο στον χώρο μας και τι προτιμά το κοινό. Μερικές φορές, ωστόσο, μας αρέσει να δοκιμάζουμε και καινούριες ιδέες σε ό,τι αφορά τις εκδηλώσεις μας

Πάντα με τη Μουσική θέλατε να ασχοληθείτε; Μαρκέλλα: Η αλήθεια είναι πως είχα κάνει διάφορες σκέψεις, αλλά πάντα έλεγα ότι παράλληλα θα ασχοληθώ με τη Μουσική. Είχα δώσει Παγκύπριες εξετάσεις, όπου πέρασα Φιλολογία στην Κρήτη. Θυμάμαι την είχα βάλει ως πρώτη επιλογή, επειδή στο δεύτερο – τρίτο έτος υπήρχε ειδίκευση στη Μουσικολογία – Θεατρολογία. Αλλά, τελικά, με κέρδισε η Μουσική. Μαρίνα: Εγώ από τον καιρό που άρχισα μαθήματα πιάνου, θυμάμαι τον εαυτό μου να λέει πως θα γίνει μουσικός. Αν και συνήθως δεν παίρνω εύκολα αποφάσεις, αυτή ήταν η πιο εύκολη και γρήγορη απόφασή μου. Και δεν το μετάνιωσα.

Οι πορείες σας, εκτός από αλληλένδετες, θα έλεγα πως είναι πανομοιότυπες, καθώς και οι δυο γίνατε μητέρες για πρώτη φορά σχεδόν το ίδιο διάστημα. Αφήστε με να μαντέψω. Ήρθαν τα πάνω - κάτω στην καθημερινότητά σας, όπως τη ξέρατε μέχρι τώρα; Μαρκέλλα: Ναι, είναι αλήθεια αυτό. Είναι κάτι, όμως, που το θέλαμε. Ένα νέο κεφάλαιο, πολύ όμορφο στη ζωή μας και μας αρέσει που το βιώνουμε και αυτό μαζί. Έτσι, μπορούμε να μοιραζόμαστε τις χαρές και τους φόβους μας. Να σου πω την αλήθεια, προετοιμάζουμε το μελλοντικό προσωπικό του «Τεχνόπολις 20» (γέλια). Μαρίνα: Η οικογένεια μας μεγάλωσε κι είμαστε πολύ τυχερές που το βιώνουμε μαζί. Είναι η πιο μεγάλη ευλογία!

Το «Τεχνόπολις 20» είχε μείνει «ακέφαλο» τόσο καιρό;

Μαρκέλλα: Όχι, γιατί όταν έφυγε η Μαρίνα, έμεινα πίσω εγώ. Όταν έφυγα εγώ, επέστρεψε η Μαρίνα. Πλέον, επιστρέψαμε και οι δύο, διαφοροποιώντας αρκετά τα προγράμματά μας. Μαρίνα: Ήταν μια πολύ δύσκολη περίοδος, αλλά τα καταφέραμε. Ήμασταν καλά οργανωμένες από πριν. Διαμορφώσαμε το πλάνο μας, ενώ προσλάβαμε ακόμη ένα άτομο για να μας βοηθήσει. Έτσι, όλα πήγαν μια χαρά. Mαρκέλλα: Το ότι καταφέραμε να κρατήσουμε το «Τεχνόπολις» ανοιχτό τους τελευταίους μήνες, με όλες τις δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν σε μια εγκυμοσύνη, μας κάνει πολύ περήφανες και αισθανόμαστε ευγνωμοσύνη. Μαρίνα: Παράλληλα, το ότι έγινε ένας μεγάλος αριθμός εκδηλώσεων -ως επί το πλείστον επιτυχημένων- το οφείλουμε στις οικογένειες και τους συζύγους μας, αφού χωρίς αυτούς δεν θα ήταν εφικτό.

Πώς φαντάζεστε το άμεσο μέλλον σας, σε συνάρτηση με το «Τεχνόπολις 20»; Τι σχεδιάζετε για τη συνέχεια; Μαρκέλλα: Όπως προανέφερα, έχουμε ακόμη πολλές ιδέες και στόχους, που ελπίζουμε σιγά - σιγά να επιτευχθούν. Θέλουμε να συνεχίσουμε να φιλοξενούμε όμορφες εκδηλώσεις, με ταλαντούχους καλλιτέχνες και να προσφέρουμε τέχνη για όλα τα γούστα, ηλικίες και εθνικότητες. Μαρίνα: Εύχομαι να συνεχίσουμε την ανοδική πορεία του «Τεχνόπολις 20», να δημιουργούμε και να πετυχαίνουμε τους στόχους μας. Θα προσπαθήσουμε να υλοποιήσουμε τα σχέδια που θέσαμε για τη φετινή χρονιά και βήμα - βήμα να προχωρήσουμε.

Τελικά, πώς είναι στην πράξη να συνεργάζεσαι με την παιδική σου φίλη; Μαρκέλλα: Η αλήθεια όταν ξεκινάς κάτι τέτοιο, υπάρχει ένας μεγάλος ενθουσιασμός και ανυπομονησία, κυρίως όταν μοιράζεσαι τα ίδια όνειρα. Αλλά, υπάρχει πάντα το ρίσκο να μην τα βρείτε και η σχέση αυτή να χαλάσει. Να χτυπήσω ξύλο, όλα είναι τέλεια! Όταν υπάρχει ειλικρίνεια, σεβασμός και εμπιστοσύνη, δεν έχεις να φοβηθείς τίποτα. Μαρίνα: Τα εμπόδια είναι πάντα πολλά και ξέρουμε ότι πολλές φιλίες χάλασαν μετά από επαγγελματικές συνεργασίες. Στη δική μας περίπτωση, είχα από την αρχή απόλυτη εμπιστοσύνη και δεν έπεσα έξω. Πάντα θα το λέω: Αν δεν ήταν η Μαρκέλλα, σίγουρα δεν θα αποφάσιζα να δημιουργήσω μόνη μου το «Τεχνόπολις 20». Η μια συμπληρώνει την άλλη.