Tο εύρος των πιθανών μεταβολών έχει αυξηθεί κατακόρυφα. Από επενδυτικής άποψης, το ερώτημα που τίθεται είναι πως μπορεί ένας επενδυτής να διαχειριστεί όλη αυτή την αβεβαιότητα. Και αυτό θα πρέπει να γίνει σε ένα περιβάλλον όπου οι κανόνες του ανταγωνισμού έχουν αλλάξει και όπου απαιτείται ριζική αλλαγή και ψηφιακός μετασχηματισμός.

Οι βασικοί κανόνες διαχείρισης πάντα θα ισχύουν. Ένας τέτοιος κανόνας είναι φυσικά και η διασπορά. Τα ταμεία συλλογικών επενδύσεων όχι μόνο προσφέρουν διασπορά αλλά επίσης επιτρέπουν με λιγότερο ποσό χρημάτων πρόσβαση σε επενδύσεις που απαιτούν περισσότερα κεφάλαια. Αυτός είναι ένας από τους λόγους της ραγδαίας αύξησης των επενδυτικών ταμείων σε παγκόσμιο επίπεδο. Η αύξηση των εναλλακτικών επενδύσεων, όπως για παράδειγμα σε ακίνητη περιουσία, νεοσύστατες εταιρείες μη εισηγμένες σε χρηματιστήρια, κλπ., συνεχίζει με τον ίδιο ρυθμό.

Η ψηφιακή επανάσταση έχει επίσης ενισχύσει την ανάπτυξη του τομέα των επενδυτικών ταμείων. Πιο πολλοί επενδυτές έχουν πρόσβαση σε πιο πολλά επενδυτικά ταμεία και πιο πολλοί διαχειριστές κεφαλαίων χρησιμοποιούν νεοφυείς τεχνολογίες (Intelligent Automation, Artificial Intelligence) για να μπουν σε νέες αγορές ή για να εμβαθύνουν σε υφιστάμενες αγορές μέσω βελτιωμένης πελατειακής εμπειρίας. Ταυτόχρονα, ένα επενδυτικό ταμείο δίνει πρόσβαση σε επενδυτές σε εταιρείες τεχνολογίας, start-ups και σε εταιρείες που ασχολούνται με τεχνητή νοημοσύνη και συλλογή και ανάλυση μεγάλου όγκου δεδομένων.

Δεν πρέπει όμως να υποτιμηθεί ο κίνδυνος από τέτοιου είδους επενδύσεις. Ο άγραφος κανόνας λέει ότι «όταν κάτι αναπτύσσεται τόσο ραγδαία και όλοι τρέχουν να επενδύσουν τότε πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί», ισχύει και εδώ. Πολλές εταιρείες, ακολουθώντας το ρεύμα της εποχής, επενδύουν σε μεγαλεπήβολα και συνεπώς πολυέξοδα έργα τεχνολογικής αναβάθμισης και τεχνολογικού μετασχηματισμού, χωρίς όμως σε αρκετές περιπτώσεις να έχουν ξεκαθαρίσει το τι ακριβώς θέλουν να πετύχουν σε επιχειρηματικό επίπεδο. Κάποιοι αναλυτές εκτιμούν ότι 60-80% των έργων ψηφιακού μετασχηματισμού είτε σταματούν στη μέση είτε αποτυγχάνουν.

Η επένδυση σε εταιρείες τεχνολογίας και τεχνητής νοημοσύνης μέσω επενδυτικών ταμείων όχι μόνο πετυχαίνει την επιβεβλημένη διασπορά αλλά ταυτόχρονα δίνει πρόσβαση στον επενδυτή σε επαγγελματία διαχειριστή τέτοιων επενδύσεων. Σε επαρκώς εποπτευόμενα συστήματα, όπως για παράδειγμα η Κύπρος, οι διαχειριστές κεφαλαίων εποπτεύονται σε διάφορα επίπεδα και απαιτείται όπως αυτοί αποδείξουν ότι κατέχουν την εξειδίκευση και την τεχνογνωσία στο συγκεκριμένο τομέα. Επίσης οι Εποπτικές Αρχές αξιολογούν και σειρά άλλων ποιοτικών κριτηρίων καταλληλόλητας των διαχειριστών κεφαλαίων. Αυτό λειτουργεί ως επιπρόσθετη δικλείδα ασφαλείας για τον επενδυτή.

Παράλληλα, στη σημερινή εποχή το προφίλ του επενδυτή έχει αλλάξει. Τώρα οι ίδιοι οι επενδυτές είναι πιο ενημερωμένοι και πολύ πιο απαιτητικοί. Αυτό έχει λειτουργήσει ως επιπλέον ώθηση για την ανάπτυξη του τομέα των συλλογικών επενδύσεων. Ο επενδυτής αναμένει και απαιτεί πιο πολλή διαφάνεια και ενημέρωση για το περιβάλλον και για τις επενδύσεις του.

Βλέπουμε επίσης και νέες ξεκάθαρες τάσεις από τους επενδυτές, οι οποίες αναπόφευκτα αλλάζουν το επενδυτικό περιβάλλον. Εκτός από την προαναφερθείσα τάση για επενδύσεις σε εταιρείες τεχνολογίας και τεχνητής νοημοσύνης, υπάρχει τώρα η τάση για επενδύσεις που να πληρούν περιβαλλοντικά κριτήρια, κοινωνικά κριτήρια, και που ακολουθούν κανόνες χρηστής εταιρικής διακυβέρνησης (Environmental, Social, Governance).

Η τάση για υπεύθυνες επενδύσεις σίγουρα δεν είναι προσωρινή και αποτελεί καλή επιχειρηματική ευκαιρία για διαχειριστές κεφαλαίων για δημιουργία νέων καινοτόμων προϊόντων. Οι επενδυτές σήμερα προτιμούν επενδύσεις σε εταιρείες με υψηλά πρότυπα κοινωνικής και περιβαλλοντικής διακυβέρνησης γιατί θεωρούν ότι οι αρχές που εφαρμόζουν οι εταιρείες αυτές στηρίζουν τη μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα και απόδοσή τους. Οι επενδυτές δεν επιλέγουν τέτοιου είδους επενδύσεις μόνο για ηθικούς και περιβαλλοντικούς λόγους, αλλά και γιατί πιστεύουν ότι με αυτό τον τρόπο διαχειρίζονται τον επενδυτικό κίνδυνο καλύτερα. Από την άποψη διαχείρισης κινδύνων, για παράδειγμα, επενδύσεις σε εταιρείες που δεν εφαρμόζουν ικανοποιητικές εργασιακές συνθήκες για το προσωπικό τους συνεπάγονται και πιο υψηλό κίνδυνο. Οι θεσμικοί επενδυτές, και ειδικά τα κρατικά επενδυτικά ταμεία, δίνουν πλέον αρκετή σημασία σε περιβαλλοντικά, κοινωνικά και σχετικά µε τη διακυβέρνηση θέματα.

*Αντώνης Ρούβας, Διοικητικός Σύμβουλος, KPMG Limited, τηλ. 22 209 000, ηλεκτ. διεύθ. [email protected]