Στις 25/4/2019, δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας ο περί Φορολογίας του Εισοδήματος (Τροποποιητικός) (Αρ.3) Νόμος του 2019. Ο Νόμος υιοθετεί στους φορολογικούς νόμους πρόνοιες της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/1164 του Συμβουλίου της 12ης Ιουλίου 2016 για τη θέσπιση κανόνων κατά των πρακτικών φοροαποφυγής, που έχουν άμεση επίπτωση στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς.

Υπενθυμίζεται ότι οι πρόνοιες που περιλαμβάνονται στην Οδηγία βασίζονται σε παγκόσμια πρότυπα που ανέπτυξε ο ΟΟΣΑ το 2015 για να καταπολεμηθεί η διάβρωση της φορολογικής βάσης και η μετατόπιση των κερδών (BEPS). Οι πρόνοιες αυτές αποσκοπούν στο να ενισχύσουν την παρεμπόδιση της παράνομης μεταφοράς κερδών τα οποία δεν έχουν φορολογηθεί, εκτός της ΕΕ.

Ο τροποποιητικός νόμος υιοθετεί τρεις από τις πέντε βασικές πρόνοιες της Οδηγίας, με τις υπόλοιπες δύο να ακολουθούν εντός του έτους, σε συνάφεια με το χρονοδιάγραμμα που τίθεται από την ίδια την Οδηγία. Οι πρόνοιες που υιοθετούνται ισχύουν για εταιρείες και οντότητες που υπόκεινται σε φορολογία εισοδήματος στην Κύπρο, ως επίσης και σε μόνιμη εγκατάσταση αλλοδαπών εταιρειών που δεν έχουν τη φορολογική τους κατοικία στην Κύπρο και περιλαμβάνουν και τον Κανόνα Περιορισμού των Τόκων.

Στη βάση του, ο κανόνας επιδιώκει να αποθαρρύνει τις εταιρείες από το να χρησιμοποιούν υπερβολικές πληρωμές τόκων για να μειώνουν τους φόρους τους, δίνοντας στα κράτη-μέλη τη δυνατότητα περιορισμού του ποσού των καθαρών εξόδων για τόκους που μια εταιρεία μπορεί να εκπέσει από το φορολογητέο εισόδημά της.

Σύμφωνα με τους κανόνες, το υπερβαίνον κόστος δανεισμού (το οποίο ουσιαστικά αναφέρεται στο ποσό κατά το οποίο το εκπιπτόμενο κόστος δανεισμού μίας εταιρείας υπερβαίνει τα φορολογικά έσοδα από τόκους και άλλα οικονομικώς ισοδύναμα έσοδα που είναι φορολογητέα με τον ίδιο τρόπο) το οποίο ξεπερνά το τριάντα τοις εκατό (30%) του φορολογητέου εισοδήματος προ τόκων, φόρων, αφαιρέσεων και προσθέσεων αναφορικά με στοιχεία πάγιου ενεργητικού, περιλαμβανομένων και των άυλων περιουσιακών στοιχείων, που χρησιμοποιούνται στην επιχείρηση («ΕΠΤΦΑΠ»), δεν επιτρέπεται ως εκπιπτόμενη δαπάνη από το φορογητέο εισόδημα.

Εισάγονται επίσης εξαιρέσεις στον περιορισμό, στον μέγιστο βαθμό που επιτρέπεται από την Οδηγία, ως ακολούθως:

• Ο περιορισμός ισχύει μόνο στον βαθμό που το υπερβαίνον κόστος δανεισμού υπερβαίνει το ποσό των €3.000.000

• Ο περιορισμός δεν εφαρμόζεται σε αυτοτελείς οντότητες οι οποίες δεν αποτελούν μέρος ενός ενοποιημένου ομίλου για λογιστικούς σκοπούς και δεν διαθέτουν συνδεδεμένη επιχείρηση ή μόνιμη εγκατάσταση

• Κόστος δανεισμού που αφορά δάνεια που συνάφθηκαν πριν τη 17η Ιουνίου 2016 δεν περιλαμβάνεται στον περιορισμό (ωστόσο, η συγκεκριμένη εξαίρεση δεν επεκτείνεται σε κάθε μεταγενέστερη τροποποίηση των όρων των εν λόγω δανείων) ή

• Κόστος δανεισμού που αφορά δάνεια που χρησιμοποιήθηκαν για τη χρηματοδότηση μακροπρόθεσμων δημόσιων έργων υποδομής δεν περιλαμβάνεται στον περιορισμό, όταν ο φορέας εκμετάλλευσης του έργου, το κόστος δανεισμού, τα περιουσιακά στοιχεία και τα εισοδήματα βρίσκονται όλα στην επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης

• Εξαιρούνται επίσης χρηματοοικονομικοί οργανισμοί που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια (π.χ. πιστωτικά ιδρύματα, ασφαλιστικές αντασφαλιστικές εταιρείες, συνταξιοδοτικά ιδρύματα, εταιρείες παροχής επενδυτικών υπηρεσιών, επενδυτικά ταμεία, διαχειριστές επενδυτικών κεφαλαίων, κ.ά.).

Εξαίρεση επίσης προβλέπεται στην περίπτωση που η εταιρεία αποτελεί μέρος ενοποιημένου ομίλου για λογιστικούς σκοπούς, στην οποία περίπτωση η εταιρεία δύναται να επιλέγει, για κάθε φορολογικό έτος, την πλήρη έκπτωση του ποσού του υπερβαίνοντος κόστους δανεισμού, εάν, τηρουμένων κάποιων κριτηρίων, αποδείξει ότι το ποσοστό των ιδίων κεφαλαίων προς το σύνολο των περιουσιακών της στοιχείων, είναι ίσο ή μεγαλύτερο από το αντίστοιχο ποσοστό του ομίλου.

Άλλες πρόνοιες προβλέπουν για μεταφορά τόσο του υπερβαίνοντος κόστους δανεισμού που δεν δύναται να εκπέσει του φορολογητέου εισοδήματος του έτους στο οποίο πραγματοποιήθηκε, όσο και για την ικανότητα κάλυψης των τόκων που δεν χρησιμοποιήθηκαν κατά το τρέχον φορολογικό έτος σε επόμενα έτη, με χρονικό ορίζοντα 5 ετών.

Τονίζεται ότι για σκοπούς υπολογισμού του υπερβαίνοντος κόστους δανεισμού και εφαρμογής του κανόνα περιορισμού των τόκων, η Κύπρος έχει επιλέξει όπως ο κανόνας εφαρμόζεται σε επίπεδο κυπριακού ομίλου, εννοώντας όλες τις εταιρείες που είναι κάτοικοι Κύπρου ή έχουν μόνιμη εγκατάσταση στη Δημοκρατία ή που θεωρούνται ότι είναι μέλη του ίδιου συγκροτήματος, για σκοπούς μεταφοράς ζημιών.

Η εισαγωγή του κανόνα αναμένεται να διαμορφώσει σημαντικά τη διαμόρφωση της φορολογικής βάσης στην Κύπρο. Είναι συνεπώς σημαντικό οι εταιρείες να αξιολογήσουν τη θέση τους στο πλαίσιο του προσφάτως εισαχθέντος περιορισμού, προκειμένου να καθορίσουν τον αντίκτυπο που θα έχει ο περιορισμός αυτός στη φορολογητέα βάση του, λαμβάνοντας τα ανάλογα μέτρα.

Μαργαρίτα Λιασή, Principal, KPMG Limited