Κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2017 η ευρωζώνη αναπτύχθηκε με ρυθμό 2,1% ενώ η οικονομία της Κύπρου 3,6%. Την ώρα που η Ε.Ε. επιτυγχάνει μια ανέλπιστη ομολογουμένως, ανοδική πορεία στην οικονομία, οι Ευρωπαίοι ηγέτες, με επικεφαλής το Γάλλο πρόεδρο Εμμανουήλ Μακρόν, ετοιμάζονται να εκμεταλλευτούν την ανανεωμένη εντολή της καγκελαρίου της Γερμανίας κας Μέρκελ με στόχο την μεγαλύτερη εμβάθυνση και ενοποίηση της ευρωζώνης. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κ. Τουσκ έχει ήδη προγραμματίσει συνάντηση των ηγετών της Ε.Ε. τον Δεκέμβριο, με σκοπό να παρθούν συγκεκριμένες αποφάσεις για μεταρρύθμιση της Ε.Ε. μέχρι τον Ιούνιο του 2018.

Στην ετησία ομιλία του ενώπιον του Ευρωκοινοβουλίου ο κ. Γιούγκερ έδωσε συγχαρητήρια στα 27 μέλη της Ε.Ε. για την ανοδική πορεία της οικονομίας και ζήτησε μεγαλύτερη ενοποίηση της Ε.Ε. καθώς και τερματισμό των βέτο, σε μια προσπάθεια για πανευρωπαϊκή ολοκλήρωση πριν από την έξοδο της Βρετανίας από την Ε.Ε. Είναι σκόπιμο όμως να αναφερθεί ότι οι προηγούμενες ομιλίες του κ. Γιούγκερ είχαν εντελώς διαφορετική προσέγγιση. Το 2015 ανέφερε ότι η Ε.Ε. δεν είναι ούτε ευρωπαϊκή ούτε αρκετά ενωμένη, ενώ το 2016 είπε πως η Ε.Ε. αντιμετώπιζε «κρίση ύπαρξης».

Επιπρόσθετα, στη φετινή ομιλία του ο κ. Γιούγκερ ζήτησε όπως το σύστημα λήψης αποφάσεων αντικατασταθεί με ένα σύστημα ζυγισμένης πλειοψηφίας, πράγμα που θα καταργήσει ορισμένες εξαιρέσεις, όπως τα δικαιώματα βέτο ορισμένων κρατών–μελών που παρεμποδίζουν την Ε.Ε. να υιοθετήσει κοινούς φορολογικούς συντελεστές. Ο κ. Γιούγκερ επιθυμεί όπως τα μείζονα ζητήματα όπως είναι το ευρώ, η τραπεζική ένωση και το σχέδιο ελεύθερης διακίνησης Schengen προωθηθούν με τρόπο που να ενοποιηθεί περισσότερο η Ε.Ε.

Στην ετησία ομιλία του ενώπιον του Ευρωκοινοβουλίου ο κ. Γιούγκερ ζήτησε την μεγαλύτερη ενοποίηση της Ε.Ε. και τον τερματισμό των βέτο, σε μια προσπάθεια για ευρωπαϊκή ολοκλήρωση πριν από την έξοδο της Βρετανίας από την Ε.Ε.

Επιπλέον, παρόλο που είναι ένθερμος υποστηρικτής του ελεύθερου εμπορίου, ο κ. Γιούγκερ ζητά την στήριξη των Ευρωπαίων ηγετών για την προώθηση ενός συστήματος βελτιωμένου συντονισμού μεταξύ των εθνικών αρχών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στις περιπτώσεις που εκτιμάται πως κάποιες εξαγορές σε ευαίσθητες βιομηχανίες (όπως είναι η ενέργεια και οι τομείς τεχνολογίας) οδηγούν σε ανησυχίες για την ασφάλεια. Το σχέδιο αυτό θα επιτρέπει στα ενδιαφερόμενα κράτη-μέλη να ζητούν τη γνωμάτευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο κατά ποσό κάποια εξαγορά εταιρείας οδηγεί σε κάποια πανευρωπαϊκή ανησυχία. Αναφέρεται ότι, σε ότι αφορά την εξέταση προτάσεων για τις εξαγορές, ο πρόεδρος Μακρόν πρωτοστατεί. Από την άλλη, χώρες όπως η Γερμανία και η Ιταλία έχουν ζητήσει όπως συσταθεί ένα παρόμοιο σύστημα εξαγορών με αυτό των Η.Π.Α., της Κίνας και της Ιαπωνίας. Κάποιες άλλες χώρες της Ε.Ε. όμως, όπως η Ολλανδία, οι Σκανδιναβικές, η Ελλάδα και πιθανότατα η Κύπρος, ανησυχούν πως μια τέτοια πολιτική μπορεί να καταστεί εμπόδιο για τις επενδύσεις στις χώρες τους.

Στο μεταξύ ο πρόεδρος Μακρόν, σε ομιλία του στο πανεπιστήμιο της Σορβόννης, έκανε έκκληση στους ηγέτες της Ε.Ε. να είναι «γενναίοι» στην αντιμετώπιση της απειλής του «λαϊκισμού» και παρουσίασε τις εισηγήσεις του προς την κατεύθυνση της ενοποίησης, με απώτερο στόχο την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Μεταξύ των μέτρων που εισηγήθηκε είναι η δημιουργία μιας στρατιωτικής επεμβατικής δύναμης και ενός κοινού αμυντικού προϋπολογισμού μέχρι το 2020, καθώς και ένα ευρωπαϊκό σύστημα που θα είναι ικανό να αντιμετωπίζει την τρομοκρατία και τις ριζοσπαστικές καινοτομίες στην οικονομία.

Στην εν λόγω ομιλία ο πρόεδρος Μακρόν ανέφερε ότι επιθυμεί την έναρξη συζήτησης για την εισαγωγή φορολογίας στις χρηματοοικονομικές συναλλαγές, με σκοπό τη χρηματοδότηση αναπτυξιακών έργων στην Αφρική. Επιπλέον εισηγήθηκε όπως αρχίσει η μελέτη για την τροποποίηση της κοινής αγροτικής πολιτικής, ζήτησε τη μείωση των Κοινοτικών Επιτρόπων, ενώ παράλληλα υπέβαλε εισηγήσεις για την προώθηση μιας πανευρωπαϊκής λίστας υποψηφίων για τις ευρωεκλογές του 2019. Στηρίζοντας ενεργά τη δημιουργία καθαρής ενέργειας, ο κ. Μακρόν ζήτησε μια πιο αποτελεσματική τιμολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα εντός της Ε.Ε. και επιβολή φορολογίας διοξειδίου του άνθρακα στα σύνορα της Ε.Ε.

Τέλος, ο κ. Μακρόν παρουσίασε μια σειρά μέτρων για την αντιμετώπιση της φορο-αποφυγής από τις πολυεθνικές εταιρείες και εισηγήθηκε την εισαγωγή κυρώσεων εναντίον εκείνων των κρατών-μελών της Ε.Ε που ορίζουν χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές. Ενώ ο πρόεδρος Μακρόν ήταν προσεκτικός να μη δημιουργήσει προστριβές με την Γερμανία, εντούτοις δεν προσπάθησε να αποφύγει τις προστριβές με τις πιο μικρές χώρες της Ε.Ε. (όπως η Ιρλανδία και η Κύπρος) που δεν θα επιθυμούσαν την εναρμόνιση της φορολογίας. Αναφέρεται ότι ακόμα και η κα. Μέρκελ, που μέχρι σήμερα στήριζε τις πλείστες από τις εισηγήσεις του κ. Μακρόν, θα αναγκαστεί να περιορίσει την υποστήριξη της λόγω των μειωμένων ποσοστών που πήρε στις τελευταίες εκλογές, αφού πιθανότατα θα αναγκαστεί να συνεργαστεί με το Ευρωσκεπτικιστικό κόμμα των φιλελευθέρων και το Ευρωπαϊκό κόμμα των πρασίνων.

Υ.Γ. Οι απόψεις και γνώμες που διατυπώνονται στο παρόν είναι αυτές του συγγραφέα και δεν εκπροσωπούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις και γνώμες της KPMG International ή Οίκων Μελών της KPMG.

Παγκράτιος Βανέζης, Διοικητικός Σύμβουλος, KPMG Limited, τηλ. 22209000, ηλεκτ. διεύθ. [email protected].