Τα κρυπτονομίσματα καθίστανται όλο και πιο διαδεδομένα, αλλά τι πραγματικά είναι και ποιος είναι ο λογιστικός τους χειρισμός στις οικονομικές σας καταστάσεις; Πότε αναγνωρίζονται στις οικονομικές καταστάσεις, ποια είναι η βάση επιμέτρησης κατά την αρχική αναγνώριση και μεταγενέστερα;

Ένα κρυπτονόμισμα είναι ένα ψηφιακό περιουσιακό στοιχείο. Δεν εκδίδεται από κάποια κεντρική τράπεζα και δεν ισοδυναμεί σε σύμβαση μεταξύ του κατόχου του και ενός άλλου μέρους.

Οι υφιστάμενες πρόνοιες των Διεθνών Προτύπων Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (ΔΠΧΑ/ΙFRSs) δεν περιλαμβάνουν συγκεκριμένη καθοδήγηση για ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία σε ό,τι αφορά τον λογιστικό χειρισμό. Ως αποτέλεσμα της αυξανόμενης τους διάδοσης, πλέον λαμβάνονται μέτρα για αποσαφήνιση του λογιστικού χειρισμού σε διεθνές επίπεδο. Επίσης, οι επόπτες και οι φορολογικές αρχές επιδεικνύουν αυξημένο ενδιαφέρον σχετικά με τον λογιστικό χειρισμό.

Πρόσφατες συζητήσεις για τον λογιστικό χειρισμό

Η Επιτροπή Διερμηνειών ΔΠΧΑ (ΙFRS Interpretations Committee/IFRIC) έχει ήδη συμπεριλάβει τον λογιστικό χειρισμό των κρυπτονομισμάτων στην ημερήσια διάταξη.

Αναλόγως με το είδος του ψηφιακού περιουσιακού στοιχείου (π.χ. κρυπτονομίσματα όπως Bitcoin και Ether, ή άλλα ψηφιακά στοιχεία) και τη δραστηριότητα (π.χ. διαπραγματευτής-μεσολαβητής (broker-trader) ή εξορύκτης (miner)), ενδεχομένως to ψηφιακό στοιχείο να επηρεάσει την κερδοφορία, τα περιουσιακά στοιχεία, τη φορολογία, όπως επίσης και τους βασικούς δείκτες απόδοσης (Key Performance Indicators) μιας οικονομικής οντότητας (π.χ. εταιρείας ή επενδυτικού ταμείου) που ασχολείται με κρυπτονομίσματα. Μπροστά σε ένα ευρύ φάσμα κρυπτονομισμάτων που μεταφέρουν διαφορετικά δικαιώματα και υποχρεώσεις, το πρώτο βήμα στην ανάλυση του λογιστικού χειρισμού είναι η κατανόηση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων σε κάθε περίπτωση.

Τα θέματα λογιστικού χειρισμού αφορούν την:

• Κατοχή κρυπτονομισμάτων
• Kατοχή ή εκδοση cryptoassets (π.χ. tokens/coins)
• Kατοχή κρυπτονομισμάτων και cryptoassets με την ιδιότητα του broker-trader
• Εξόρυξη κρυπτονομισμάτων. H πιο κάτω περίληψη αφορά την πρώτη ενότητα. Κατοχή κρυπτονομισμάτων

Χαρακτηριστικά

Τα κρυπτονομίσματα - π.χ. Bitcoin και Ether – παρουσιάζουν ορισμένες ομοιότητες με τα παραδοσιακά νομίσματα, όπως να μπορούν να ανταλλάζονται για αγαθά ή υπηρεσίες. Μπορούν επίσης να διακρατηθούν ως μακροπρόθεσμες επενδύσεις ή για διαπραγμάτευση. Ωστόσο, η Επιτροπή Διερμηνειών ΔΠΧΑ – στην τελευταία της συνάντηση που έγινε τον Μάρτιο - και άλλοι σχολιαστές δεν θεωρούν ότι τα κρυπτονομίσματα που κυκλοφορούν πληρούν τα χαρακτηριστικά των μετρητών επειδή:

• Δεν μπορούν να αποθηκεύσουν αξία επειδή η αξία τους διακυμένεται με βάση τη ζήτηση και την προσφορά και είναι εξαιρετικά ασταθής
• Δεν είναι ευρέως αποδεκτά ως μέσο ανταλλαγής
• Δεν εκδίδονται από μια κεντρική τράπεζα. Επίσης, φαίνεται ότι τα κρυπτονομίσματα δεν πληρούν τον ορισμό του χρηματοοικονομικού περιουσιακού στοιχείου. Τότε τι είδους περιουσιακά στοιχεία είναι και ποιος ο λογιστικός τους χειρισμός;

Πιθανές επιπτώσεις στις οικονομικές καταστάσεις

Λόγω της μεγάλης διακύμανσης στην αξία τους, αρκετοί υποστηρίζουν ότι τα κρυπτονομίσματα είναι παρόμοια με τα παράγωγα και πρέπει να επιμετρηθούν στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων. Ωστόσο, το προκαταρκτικό συμπέρασμα της Επιτροπής Διερμηνειών δεν τείνει να υποστηρίζει αυτή την προσέγγιση.

Στην συνάντησή του Μαρτίου, η Επιτροπή Διερμηνειών ΔΠΧΠ προκαταρκτικά εισηγήθηκε ότι γενικά, τα κρυπτονομίσματα είναι άυλα περιουσιακά στοιχεία σύμφωνα με το Διεθνές Λογιστικό Πρότυπο (ΔΛΠ) 38 Άυλα περιουσιακά στοιχεία - δηλαδή μη χρηματικά στοιχεία που δεν έχουν καμία φυσική υπόσταση και περικλύζουν οικονομικά οφέλη στον κάτοχο τους.

Σύμφωνα με το ΔΛΠ 38, η επιμέτρηση μετά την αναγνώριση πραγματοποιείται με τη μέθοδο του κόστους - ή ενδεχομένως - μόνο και μόνο εάν υπάρχει ενεργή αγορά - σε εύλογη αξία, με την αλλαγή στην εύλογη αξία να αναγνωρίζεται μέσω των λοιπών συνολικών εσόδων (OCI).

Εάν το κρυπτονόμισμα διακρατείται προς πώληση κατά τη συνήθη πορεία των εργασιών – για παράδειγμα από broker - trader – τότε tο ΔΛΠ 38 δεν εφαρμόζεται και, αντίθετα, η Επιτροπή Διερμηνειών ΔΠΧΑ πρότεινε ότι το κρυπτονόμισμα θα λογίζεται ως απόθεμα, σύμφωνα με το ΔΛΠ 2 Αποθέματα.

Εξελίξεις

Η Επιτροπή Διερμηνειών ΔΠΧΑ θα συναντηθεί εκ νέου αυτό τον μήνα και ένα από τα θέματα που θα συζητηθούν είναι η οριστικοποίηση και τα σχόλια που έλαβε η Επιτροπή σχετικά με τις προκαταρκτικές αποφάσεις της συνάντησης του Μαρτίου.

Όσοι ασχολούνται με αυτές τις δραστηριότητες θα πρέπει να παραμείνουν ενήμεροι για τυχόν εξελίξεις ή περαιτέρω διευκρινήσεις σε ό,τι αφορά τον λογιστικό χειρισμό και τις επιπτώσεις στις οικονομικές τους καταστάσεις.

Φαίδρα Διομήδους, Principal, KPMG Limited