Παναγιώτη, πώς είναι να ασχολείσαι επαγγελματικά με το σώμα σου;
Κεντρική φωτογραφία Κυριάκος Χριστοδουλίδης
Ο χαρισματικός Παναγιώτης Τοφή δεν είναι ένας ακόμη χορευτής και χορογράφος. Είναι απ' τους πιο υποσχόμενους της γενιάς του στην Κύπρο. Σίγουρα δεν θα’ ναι συμπτωματικό που, ως συνεργάτης έχει επιλεχθεί στις «πειραματικές» Δράσεις των Αποθηκών του ΘΟΚ, τόσο πέρσι από τον Παναγιώτη Λάρκου όσο και φέτος από τους Μελίτα Κούτα και Χάρη Καυκαρίδη.
Με αφορμή τους Δρόμους Κροκοδείλων που μετά από δύο μήνες προεργασιών κορυφώνονται με την ομώνυμη παράσταση αυτή την Κυριακή, 2 Δεκεμβρίου, μιλάμε με τον Παναγιώτη για το πέρσι, το φέτος, το γενικά και το αόριστα.
Παναγιώτη μου γεια σου, πώς ήταν η περσινή εμπειρία στις Αποθήκες και πώς η φετινή;
Η περσινή εμπειρία ήταν για εμένα μια καινούρια περιπέτεια, καθώς ήταν η πρώτη μου φορά ως ερμηνευτής στο πλαίσιο του ΘΟΚ. Μια αρκετά διαφορετική θέση από αυτή που βρίσκομαι στο φετινό τρίμηνο, ως χορογράφος και επιμελητής κίνησης. Πέρσι, ως ερμηνευτής, είχα βρεθεί υπό την καθοδήγηση διαφορετικών δημιουργών σε μια πολύ όμορφη ομάδα πέντε ερμηνευτών. Μέσα από ένα τρίμηνο σκληρής δουλειάς, τολμώ να πω και παιχνιδιού, αναπτύχθηκαν όμορφες σχέσεις και φιλίες και βέβαια ένα υπέροχο, φρέσκο αποτέλεσμα.
Φέτος βρίσκω τη θέση μάλλον πιο υπεύθυνη, καθοδηγώντας σε κίνηση ένα καστ έξι ηθοποιών σε ένα θεατρικό έργο στο οποίο υπήρξε ξεκάθαρο από τις ακροάσεις πως η κίνηση θα αποτελέσει μεγάλο μέρος του. Μαζί με τη Μελίτα και το Χάρη προσεγγίσαμε κινησιολογικά συγκεκριμένα κεφάλαια από το συγγραφικό έργο του Σουλτς και με ιδιαίτερη εμπιστοσύνη και εκτίμηση, μου δόθηκε ο χώρος να καθοδηγήσω. Εκτιμώ πως έχει γίνει αρκετά απαιτητική δουλειά στη κίνηση και ευχόμαστε τα αποτελέσματα να αρέσουν.
Εκ μέρους όμως και του ΘΟΚ, έχει γίνει κάτι πολύ πιο συγκεντρωτικό σε σχέση με πέρσι. Οι φετινές δράσεις έχουν επικεντρωθεί αποκλειστικά γύρω από το συγγραφικό έργο του Σουλτς με αποτέλεσμα οι συντελεστές να αναπτύξουμε δυνατά σημεία αναφοράς και σύνδεσης μαζί του. Πέρσι η θεματική ήταν πιο ευρεία και στόχος ήταν να θιγεί το ελιτίστικο στοιχείο του θεάτρου, ώστε να γίνει πιο προσβάσιμο στο κοινό.
Είναι πολύ σημαντικό να δίνεις λόγο στο κοινό να έρθει να δει και να βιώσει τη δουλειά σου. Να μπορείς να κάνεις την τέχνη σου προσβάσιμη. Αν δεν είναι προσβάσιμη, για ποιο λόγο γίνεται;
Στη χορογραφία και στον χορό ευρύτερα, τι συμβαίνει στην Κύπρο σήμερα;
Είναι ιδιαίτερα θετικό το ότι υπάρχει ένα πολύ ευρύ φάσμα για το πώς ο καθένας βλέπει τον χορό και τη χορογραφία, τόσο στην Κύπρο όσο βέβαια και στο εξωτερικό. Δεν βλέπω να υπάρχει συγκεκριμένο τρεντ που για οποιοδήποτε λόγο να το ακολουθούν όλοι. Επιπλέον, σε ό,τι αφορά στο οικονομικό, σε σχέση τουλάχιστον με την Ελλάδα, είμαστε πολύ πιο ασφαλείς κι αυτό είναι βασικό.
Εκείνο που προσωπικά θεωρώ σημαντικό στη χορογραφία είναι η τεκμηρίωση της έρευνας όπως και η προσπάθεια να γίνεται κατανοητό ποιος είναι ο αρχικός λόγος της δημιουργίας ενός χορογραφικού έργου. Παράλληλα, πώς το κάθε εγχείρημα εξελίσσει το χορογράφο αλλά και τους ερμηνευτές. Είναι πολύ σημαντικό να δίνεις λόγο στο κοινό να έρθει να δει και να βιώσει τη δουλειά σου. Να μπορείς να κάνεις την τέχνη σου προσβάσιμη. Αν δεν είναι προσβάσιμη, για ποιο λόγο γίνεται;
Παναγιώτη, πώς είναι να ασχολείσαι επαγγελματικά με το σώμα σου;
Περίεργο! (γέλια) Νομίζω δεν υπάρχει συγκεκριμένη συνταγή για το πως να γίνεται αυτό. Εξαρτάται απόλυτα από το άτομο και από τις τρέχουσες παραγωγές, όπως και τις ώρες δουλειάς.
Όταν οι ώρες της δουλειάς είναι τέτοιες που μου το επιτρέπουν, εννοείται πως γυμνάζομαι, στο πλαίσιο ωστόσο του χορού. Κάνω δηλαδή κάτι που είναι μετρημένο και που το διδάσκομαι εκείνη την ώρα, εκπαιδεύοντας τον εαυτό μου πέρα από την κίνηση και στη γρήγορη εκμάθηση.
Βέβαια είναι και ανάλογα με το πώς δουλεύεις μέσω της δημιουργίας. Aν η χορογραφική δουλειά είναι πιο κλασική πιθανόν το κλασσικό μπαλέτο να είναι αρκετό. Για έναν δημιουργό ερμηνευτή που η δουλειά του είναι πιο σύγχρονη και πειραματική, τεχνικές χορού όπως Release, Floor Work, ή γιόγκα είναι οι πιο κατάλληλες. Είναι αρκετά προσωπικό ζήτημα, ιδιαίτερο για τον κάθε δημιουργό-ερμηνευτή.
Νομίζω πως πάντοτε η δουλειά μου θα έχει να κάνει με το σώμα
Βλέπεις τον εαυτό σου να κάνει αυτή τη δουλειά για πάντα;
Νομίζω πως πάντοτε η δουλειά μου θα έχει να κάνει με το σώμα. Αν είναι από πλευράς ερμηνευτή, χορευτή ή χορογράφου, δεν ξέρω και ούτε βεβαίως μπορώ να γνωρίζω απόλυτα τι θα συμβεί στο μέλλον.
Πιστεύω όμως πως αν είσαι χορευτής ή ερμηνευτής σε ηλικία πέραν των 30 ετών, στην Κύπρο τουλάχιστον, για να δουλέψεις πρέπει σίγουρα να έχεις κάτι που να σου δίνει ισχυρό κίνητρο. Μπορεί να είναι ο χορογράφος και η έρευνά του, μπορεί να είναι η ομάδα με την οποία συνεργάζεσαι. Μετά τα 30 όμως πιστέυω είναι απαραίτητο πια το κίνητρο να είναι ισχυρό και σε προσωπικό επίπεδο.
Νομίζω βλέπω τον εαυτό μου σε διαφορετικά disciplines κίνησης που σίγουρα δεν αφορούν το κλασικό, αλλά πιθανότατα το βιωματικό στοιχείο. Με αφορά πως μπορούν μέσω της κίνησης και της σύνθεσής της να δημιουργηθούν συναισθήματα όπως και το πως ένα κινησιολογικό υλικό που παράγεται αυτοσχεδιαστικά να παραποιηθεί ώστε να μην είναι απόλυτα αφηγηματικό αλλά να παραμένει γνήσιο και καθαρό, με αισθητική και νόημα.
Εσύ τι θέλεις να σου συμβεί;
Νιώθω πολύ τυχερός και ευγνώμων που στα πέντε μου χρόνια στην Κύπρο συνεργάζομαι ξανά με τον ΘΟΚ, έχοντας μάλιστα αρκετούς ντόπιους σκηνοθέτες δίπλα μου που εκτιμούν τη δουλειά μου. Θα μου άρεσε ωστόσο να αποκτούσα εμπειρία και με παραγωγές στο εξωτερικό, όπου καθαρά λόγω χρηματοδότησης, η δημιουργική περίοδος μπορεί να είναι ένα ολόκληρο έτος ή και περισσότερο, με το ανάλογο βέβαια αποτέλεσμα. Επιπλέον είναι πολύ σημαντικό ότι στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες υπάρχουν επιλογές, φορείς στήριξης και ασφάλιση.
Οι φωτογραφίες είναι από τις πρόβες της παράστασης που «βγαίνει» στις Αποθήκες την Κυριακή. Περισσότερα για τους Δρόμους Κροκοδείλων στη σελίδα τους
