Μια σακούλα γεμάτη λεφτά σκορπίζει το χάος σε μια μικρή πόλη της νότιας Κίνας στο Have a Nice Day, ένα άγριο, indie animation, το οποίο ο σκηνοθέτης Liu Jian σχεδίαζε και μετέτρεπε σε animation καρέ-καρέ, επί τρία χρόνια. Το νεονουάρ θρίλερ ξεγλίστρησε από τον αυστηρό μηχανισμό λογοκρισίας της Κίνας και προσφέρει μια τιμωρητική ματιά στη ζοφερή οικονομική κατάσταση έξω από το Instagram-friendly τοπίο του Πεκίνου και της Σαγκάης.

Το δράμα ξεκινάει, όταν ο Xiao Zhang, ο οδηγός ενός επίδοξου Don Corleone ονόματι Θείος Liu, βάζει το μαχαίρι στον λαιμό του συνεργάτη του. Φεύγει με το αυτοκίνητο, έχοντας ένα εκατομμύριο γουάν (περίπου 131.000 ευρώ) και ζητάει από την αρραβωνιαστικιά του να το σκάσουν μαζί στην Κορέα, για να διορθώσει την αποτυχημένη πλαστική χειρουργική της επέμβαση.

Το μόνο εμπόδιο στον δρόμο τους είναι ο πανούργος, οπορτουνιστής εφευρέτης, Το Κίτρινο Μάτι, ο χασάπης-δολοφόνος του Θείου Liu, Skinny και η απληστία κάθε οικονομικά κατατρεγμένου αστού που συναντάει ο Xiao. Το ταξίδι της σακούλας ξεδιπλώνεται σε μια σειρά από σεκάνς που θυμίζουν Pulp Fiction και απεικονίζουν τις ζωές των χαρακτήρων –οι οποίοι συνήθως μιλάνε για το πόσο άθλια είναι η ζωή τους, για την προσωπική τους φιλοσοφία ή τον Steve Jobs– λίγο προτού καταπλακωθούν από τα συντρίμμια του βασικού σεναρίου.

Το στιλ του Jian έχει τις ρίζες του στην εκπαίδευσή του ως ζωγράφος στη Σχολή Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου της Ναντσίνγκ. Σε κάποια σημεία, παρακολουθώντας την ταινία αισθάνεσαι ότι βλέπεις σειρά έργων τέχνης σε κάποια γκαλερί. Τα πλάνα μένουν σταθερά σε μια στατική εικόνα για περίπου δέκα δευτερόλεπτα κάθε φορά, δείχνοντας τις λεπτομέρειες ενός κομματιού κρέατος που κρέμεται, ενός κισσού που κατασπαράζει ένα ερείπιο και μανιακών χαμόγελων, ζωγραφισμένων σε έναν τοίχο. Αυτές οι σκηνές είναι μια ανάσα ανάμεσα στις εκρήξεις θανατηφόρας δράσης και παρουσιάζουν τον κόσμο μέσα στον οποίο δίνει τον αγώνα του ο κάθε χαρακτήρας. Η ίδια η πόλη πρωταγωνιστεί εξίσου με τους ανθρώπους που την κατοικούν. Το τρομερό soundtrack των Shanghai Restoration Project δίνει ζωντάνια σε αυτές τις παύσεις, συνδυάζοντας παραδοσιακά κινεζικά όργανα με hip hop, electronica και trance.

Όπως όλες οι κινεζικές ταινίες, το Have a Nice Day έπρεπε να λάβει έγκριση από την Κρατική Υπηρεσία Ραδιοφώνου Κινηματογράφου και Τηλεόρασης. Σύμφωνα με τον Κινέζο παραγωγό κινηματογραφικών ταινιών Robert Cain, αυτό σημαίνει ότι μια επιτροπή 30 ατόμων αξιολογεί το περιεχόμενο με βάση την «κομφουκιανή ηθική, την πολιτική σταθερότητα και την κοινωνική αρμονία». Θέματα όπως το σεξ, η βία, η θρησκεία, ο τζόγος, το αλκοόλ και «οποιαδήποτε υπόνοια κριτικής του κομμουνιστικού κόμματος, της ηγεσίας του και της νομιμότητάς του», πρέπει να εξαλείφονται από το σενάριο, για να δοθεί έγκριση.

«Συχνά κάνω πλάκα με φίλους που μου ζητάνε να κοιτάξω τα σενάριά τους, λέγοντάς τους ότι, σύμφωνα με την κυβέρνηση, τίποτα κακό ή ανατρεπτικό δεν γίνεται στη σύγχρονη κομμουνιστική ουτοπία της Κίνας», συνεχίζει ο Cain. «Αν θέλεις να εξερευνήσεις πιο πικάντικα θέματα, πρέπει να το κάνεις σε άλλο μέρος ή σε ορισμένες περιπτώσεις, να τα τοποθετήσεις στο παρελθόν».

Με αυτούς τους περιορισμούς, είναι ευκολότερο να γυριστούν προπαγανδιστικές ταινίες, όπως το παράλογο Gong Shou Dao του δισεκατομμυριούχου ιδρυτή της Alibaba, Jack Ma και όχι μια εξαγνιστική ιστορία που αναγνωρίζει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονοι Κινέζοι. Στο Have a Nice Day πρωταγωνιστούν αιμοβόροι γκάνγκστερ, αποτυχημένοι επιχειρηματίες και μια γυναίκα που θέλει να δραπετεύσει από την Κίνα, για να διορθώσει την πλαστική της στην Κορέα – και αυτή είναι η διορθωμένη εκδοχή, μετά τις αλλαγές που πέρασαν οι λογοκριτές στο σενάριο, όπως λέει ο Liu.

Ο Liu κρύβει την κριτική του στην ποίηση, τη μεταφορά και τη λεπτότητα, όμως αφήνει πολλές ενδείξεις για όποιον θέλει να κάνει μια προσεκτικότερη ανάγνωση. Κάνει αναφορά στην Ανάσταση του Tolstoy, προτού ακόμα ξεκινήσει η ταινία, περιγράφοντας μια γη «παραμορφωμένη» από τους πυλώνες της βιομηχανοποίησης, όπως τους ασφαλτοστρωμένους δρόμους, τα κονιοποιημένα δάση και το νέφος.

Πηγή