Φοίνισσες: Μια επίκαιρη τραγωδία για την επέτειο της εισβολής
Μια σύγχρονη ματιά στη διαχρονική τραγωδία του Ευριπίδη, με αφορμή την επέτειο των 50 χρόνων από την Τουρκική Εισβολή
Με παραστάσεις, σε Λευκωσία, Λεμεσό, Λάρνακα, Πάφο και Ελεύθερη Αμμόχωστο η παραγωγή ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Μαγδαλένας Ζήρα και ένα εξαιρετικό σύνολο ηθοποιών και συντελεστών.
«Το άγριο θηρίο που κρύβεται μέσα στον άνθρωπο, μία εξίσου συγκλονιστική ευριπίδεια θεματική, εκφράζεται στις Φοίνισσες μέσα από ένα πλέγμα εικόνων, μοτίβων και μυθικών αναφορών. Στη Θήβα, από την ίδρυσή της, υπάρχει βία και δρουν καταστροφικές δυνάμεις, που γεννούν αέναη βία και καταστροφή.
Σε αυτό το αντι-ηρωικό και εικονοκλαστικό έργο οι περισσότεροι χαρακτήρες βάζουν το προσωπικό συμφέρον πάνω από το συλλογικό καλό και η πλοκή είναι αποτέλεσμα της ελεύθερής τους βούλησης, που όμως ταυτόχρονα εκπληρώνει μια αρχαία κατάρα: το παράλογο και το ανεξήγητο συνεχίζουν να κυριαρχούν και το αποτέλεσμα δεν μας επαναφέρει σε μια συμπαντική τάξη.
Ορμώμενοι από αυτούς τους κεντρικούς άξονες, προτείνουμε μια σύγχρονη όψη που εμπνέεται από τη νεκρή ζώνη της Λευκωσίας, αλλά και από άλλες πολεμικές συρράξεις και πολιορκίες που παρακολουθούμε γύρω μας σήμερα. Συμπληρώνοντας αυτές τις ρεαλιστικές, σημερινές αναφορές, η ποίηση, η υπέρβαση και ο υπερρεαλισμός προκύπτουν οργανικά μέσα από αισθητική έκφραση των μυθικών μοτίβων του κειμένου, αλλά και μέσα από το καμίνι της δράσης, που σπρώχνει τους χαρακτήρες στα άκρα.
Εκεί όπου ο χρόνος έχει σταματήσει, τα πάντα είναι ρευστά. Για την παρουσία του Χορού εμπνεόμαστε από τη σχέση του δυτικού πολιτισμού με αυτό που θεωρείται «ξένο».
Οι κύριοι χαρακτήρες είναι πολιορκημένοι ή περιθωριοποιημένοι άνθρωποι σε μια συνθήκη πολέμου, που όμως αδυνατούν να μάθουν από τα ιστορικά λάθη του παρελθόντος. Ο Χορός έρχεται από έναν διαφορετικό πολιτισμό, αλλά διεκδικεί κι αυτός τη σχέση του με αυτή τη γη. Σε αντίθεση με τους κύριους χαρακτήρες και το μιλιταριστικό περιβάλλον, ο Χορός από Φοίνισσες ιέρειες του Απόλλωνα είναι γυναίκες από μια παραδοσιακή κουλτούρα με έντονο λατρευτικό και τελετουργικό ρόλο. Είναι φορείς ιστορικής μνήμης αλλά και επίγνωσης των δυνάμεων που είναι πέρα από τον ανθρώπινο έλεγχο.
Στο έργο το παρελθόν και το παρόν, η ανθρώπινη βούληση και το ανεξήγητο της μοίρας, βρίσκονται σε μια μοιραία πορεία σύγκλισης, που κορυφώνεται όταν η ιστορική βία –ένα αρχαίο έγκλημα– έρχεται να απαιτήσει εξιλέωση στο τώρα.»
Μαγδαλένα Ζήρα
Σημείωμα στην περιοδική έκδοση του ΘΟΚ, «Μάσκα» τεύχος 20
Για το έργο
Οι Φοίνισσες, έργο της όψιμης περιόδου του Ευριπίδη, γράφτηκαν πιθανώς μεταξύ 410 και 409 π.Χ. στα τελευταία ταραγμένα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου, λίγο μετά τη σύντομη αλλά τραυματική περίοδο του ολιγαρχικού πραξικοπήματος και της Αρχής των Τετρακοσίων. Ένα δράμα με πλούσια θεατρική πλοκή, που σκιαγραφεί την κληρονομιά του τραύματος του πολέμου από γενιά σε γενιά, ρίχνοντας φως στις έννοιες της συμφιλίωσης, της ειρήνης, της δικαιοσύνης και της ισότητας.
Η δράση του έργου τοποθετείται στην πολιορκημένη Θήβα. Οι επτά Αργείοι στρατηγοί ετοιμάζονται να επιτεθούν στην πόλη υπό τις οδηγίες του εξόριστου Πολυνείκη, ενώ ο αδελφός του, ο Ετεοκλής, έχει αναλάβει την υπεράσπισή της. Λίγο πριν ξεσπάσει η μάχη, η Ιοκάστη επιτυγχάνει ανακωχή και συνάντηση των δύο γιων της, με στόχο τη συμφιλίωση και την αποφυγή του πολέμου. Όμως η κατάρα του πατέρα τους, του Οιδίποδα, τον οποίο οι δυο αδελφοί φυλάκισαν για να κρύψουν την ντροπή της αιμομιξίας, απειλεί να τους οδηγήσει σε αμοιβαία αδελφοκτονία. Στο καμίνι του πολέμου η νεαρή Αντιγόνη ενηλικιώνεται βίαια, ενώ ο μικρός γιος του Κρέοντα, ο Μενοικέας, γίνεται παράδειγμα αυταπάρνησης. Στο έργο η εξουσία αλλάζει συνεχώς χέρια, αλλά οι ηγέτες της πόλης, τυφλωμένοι από τα πάθη τους, επαναλαμβάνουν τα λάθη του παρελθόντος. Η τραγική πτώση του οίκου των Λαβδακιδών παρουσιάζεται ακόμα πιο οικτρή καθώς αντιπαραβάλλεται με τις αναφορές του Xορού στο ένδοξο παρελθόν της πόλης.
Ταυτότητα παράστασης
Μετάφραση: Νίκος Χουρμουζιάδης
Σκηνοθεσία-Δραματουργική επεξεργασία: Μαγδαλένα Ζήρα
Σκηνικό-Μάσκες: Δημήτρης Αληθεινός
Κοστούμια: Έλενα Κατσούρη
Μουσική-Μουσική διδασκαλία χορικών: Γιάννης Κουτής
Μουσική-Ηχοτοπία: Αντώνης Αντωνίου
Χορογραφία-Κίνηση: Φώτης Νικολάου
Video art: Άρτεμις Ευλογημένου
Σχεδιασμός φωτισμών: Γεώργιος Κουκουμάς
Βοηθός σκηνοθέτριας: Μαρία Πισιήλη
Βοηθός ενδυματολόγου: Σωσάννα Τομάζου
Παίζουν (με σειρά εμφάνισης):
Στέλα Φυρογένη (Ιοκάστη), Δημήτρης Αντωνίου (Θεράπων), Νίκη Δραγούμη (Αντιγόνη), Ανδρέας Κούτσουμπας (Πολυνείκης), Προκόπης Αγαθοκλέους (Ετεοκλής), Νεοκλής Νεοκλέους (Κρέων), Σπύρος Σταυρινίδης (Τειρεσίας), Λουκάς Προκοπίου (Μενοικέας), Γιάννης Μίνως (Άγγελος), Θανάσης Γεωργίου (Οιδίποδας)
Χορός:
Αλεξία Αλέξη, Μαργαρίτα Ζαχαρίου, Σεμέλη Κυριαζή, Μαρίνα Μανδρή, Μαρία Μασώνου, Μαριλύ Μήλια, Ιωάννα Παπαμιχαλοπούλου, Κύνθια Παυλίδου, Άννη Χούρη, Μυρσίνη Χριστοδούλου
Παραστάσεις
Λευκωσία Αμφιθέατρο Μακάριος Γ’, Σχολής Τυφλών
Λεμεσός Αρχαίο Θέατρο Κουρίου*
Πάφος Αρχαίο Ωδείο*
Λάρνακα Παττίχειο Δημοτικό Αμφιθέατρο
Σάββατο 27 Ιουλίου 2024 (στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Λάρνακας 2024)
Δερύνεια Δημοτικό Αμφιθέατρο
Όλες οι παραστάσεις αρχίζουν στις 21:00
*Τα Αρχαία Μνημεία χρησιμοποιούνται με άδεια του Υφυπουργείου Πολιτισμού.
Υπερτιτλισμένες παραστάσεις
Λευκωσία
Πέμπτη 11 Ιουλίου 2024 (ελληνικά)
Παρασκευή 12 Ιουλίου 2024 (αγγλικά & τουρκικά)
Λεμεσός
Παρασκευή 19 Ιουλίου 2024 (αγγλικά & τουρκικά)
Πληροφορίες / Εισιτήρια
Ηλεκτρονικά: www.thoc.org.cy
Ταμείο Θεάτρου ΘΟΚ: τηλ. 77772717 (Τρίτη-Σάββατο 10:00-13:30 & 16:00-18:00)
Τιμές Εισιτηρίων
€17 / €8 (άνεργοι, συνταξιούχοι, πολύτεκνοι με την επίδειξη του αντίστοιχου αποδεικτικού εγγράφου και άτομα κάτω των 25 ετών με την επίδειξη πολιτικής ταυτότητας)
