Φωτογραφία Dimitris Vetsikas από Pixabay

Στην κλασική κωμωδία Groundhog Day (1993) ο Bill Murray ζει την ίδια μέρα ξανά και ξανά και ξανά μέχρι που εγκαταλείπει την προσπάθεια να ξεφύγει από τη λούπα στην οποία έχει παγιδευτεί και τη χρησιμοποιεί για να αλλάξει ο ίδιος προς το καλύτερο μαζί και τις ζωές των γύρω του. Η δική μας “Μέρα της Μαρμότας”, όπως είναι περισσότερο γνωστή στο ελληνόφωνο κοινό, είναι η 20η Ιουλίου και ευτυχώς δεν τη ζούμε κάθε μέρα αλλά παραμένει ίδια και απαράλλαχτη, δεν θα πω εδώ και 46 χρόνια γιατί είμαι σίγουρος ότι τα πρώτα χρόνια που ακολούθησαν την τουρκική εισβολή τα πράγματα ήταν τελείως διαφορετικά, τουλάχιστον όμως την τελευταία 20ετία.

Κι αν το διδυμάκι της, η 15η Ιουλίου, κατάφερε να διαφοροποιηθεί κάπως στο πέρασμα του χρόνου οδηγούμενη σταδιακά προς την υποβάθμιση, την εξίσωση θυτών και θυμάτων με προσεκτικά επιλεγμένο λεξιλόγιο (“εθνικός διχασμός”, “παραλογισμός”, “αδελφοκτόνος διαμάχη” κλπ), το διακριτικό ξέπλυμα των υπαιτίων και τελικά στη λήθη (που δεν θα αργήσει να έρθει, έγραψα σχετικά αυτό), στην έτερη μαύρη επέτειο του Ιουλίου το ελεύθερο τμήμα του μικρού αυτού νησιού μοιάζει παγιδευμένο σε μια λούπα από την οποία κανείς δεν θέλει να ξεφύγει. Γι’ αυτό και δεν προσπαθεί καν.

Ρίξτε μια ματιά τριγύρω. Στα σόσιαλ, στα δελτία, στα χιλιοπαιγμένα επετειακά ντοκιμαντέρ του ΡΙΚ (που για κάποιο λόγο σταμάτησαν κι αυτά να γυρίζονται πριν μια εικοσαετία), στις (ελάχιστες πια) συζητήσεις της παρέας. Τα ίδια αναγκαία, σχεδόν ψυχαναγκαστικά, ποστ με τις ίδιες σοκαριστικές ασπρόμαυρες φωτογραφίες, παγωμένα στο χρόνο με το μοναδικό που αλλάζει το νούμερο της διάρκειας της κατοχής. “40 χρόνια είναι πολλά”. 41. 42. 43. 44.45. 46. Με την ακολουθία να έχει πολύ δρόμο ακόμα. Λόγια που επαναλαμβάνονται κάθε χρόνο, σχεδόν μηχανικά, αφού τίποτα πριν και στα σίγουρα τίποτα μετά την 20ή Ιουλίου θυμίζει την αποφράδα εκείνη ημέρα. Στις 19 selfies στο Fig Tree, στις 20 πένθος, δάκρυα και κατάρες στους Τούρκους φονιάδες, στις 21 παράπονα στο Που Πήγαμε για το σέρβις στο posh μπιτσόμπαρο του Πρωταρά με κάπου 375 σχόλια τύπου “τα ήθελε κι εσένα ο κώλος σου” από κάτω. 

Λογικό. Η ζωή προχωράει είτε το θέλουμε, είτε όχι. Έχω την ίδια ηλικία με την εισβολή και κατοχή (να μην πω Κυπριακό γιατί αυτό είναι πολύ παλαιότερο). Παιδί κι εγώ του ‘74, μόλις έξι μήνες μεγαλύτερος. Και κάθε Ιούλη ακούω την ηλικία μου σε χρόνια κατοχής. Και τη νιώθω να βαραίνει. Πόσα χρόνια μέχρι να καταλήξει σαν τη Μικρασιατική Καταστροφή; Τη δεκαετία του ‘80 πήγαινα Δημοτικό και ήταν απλά μια αράδα στο βιβλίο της Ιστορίας. Αρχαία ιστορία. Κι ας είναι η Αλεξανδρούπολη πόλη προσφύγων κυρίως από την Ανατολική Θράκη (όπως και κομμάτι της οικογένειάς μου). Τότε είχαν περάσει πάνω κάτω 60 χρόνια. Για κάντε τα μαθηματικά. Απέχει μόλις 14 χρόνια από τα σημερινά 46 της εισβολής. Θα ξεθωριάσει κι αυτή όπως οι πινακίδες Δεν Ξεχνώ στις εισόδους της γενέτειράς μου;

Η εισβολή σκότωσε, σακάτεψε, κατέστρεψε, σημάδεψε για πάντα. Είναι αναμφισβήτητα η χειρότερη καταστροφή που έζησε ποτέ ο δύσμοιρος αυτός τόπος και συνεχίζει να τη ζει και να την υπομένει με τη μορφή της κατοχής και με σταθερή υπενθύμιση τη σημαία στον Πενταδάκτυλο. Καθώς όμως οδεύει στην επέτειο του μισού αιώνα, νιώθω πως οι προτεραιότητες έχουν αλλάξει. Την αρχική προσμονή για πλήρη απελευθέρωση διαδέχθηκε η επιθυμία για μια δίκαιη, λειτουργική και βιώσιμη λύση με “σωστό”, “λάθος” ή “ό,τι να’ ναι” περιεχόμενο. Σήμερα ακόμα κι αυτό ηχεί σαν χιλιοειπωμένο, παρωχημένο, ανέκδοτο.

Ποια λύση ακριβώς; Και με ποιους; Στις ελεύθερες περιοχές με την άνοδο της κλασικής ακροδεξιάς, της alt right με την προβιά των “ανησυχούντων πολιτών” και του συστημικού ρατσισμού που δεν ανέχεται μισό αλλόθρησκο μετανάστη θα μοιραστούμε ομοσπονδία με μουσουλμάνους; Και μάλιστα με τον ημιπαράφρονα Ερντογάν να κάνει ακόμα κουμάντο; Βέβαια ας μη γελιόμαστε, και ο Ορχάν Παμούκ να ήταν πρωθυπουργός της Τουρκία εμείς πάλι θα τον κατηγορούσαμε για σχέδιο αφανισμού του Ελληνισμού (άντε και της Χρυσηίδας Δημουλίδου λόγω ιδιότητας). 

Κανείς δεν θέλει λύση. Όχι ο λαός που βολεύτηκε -στην πλειοψηφία του- με το στάτους κβο και είναι το λιγότερο καχύποπτος απέναντι σε οποιαδήποτε λύση (μη ξεχνάτε άλλωστε πως το αρχικό σχέδιο της χούντας και των εδώ συνεργατών τους ήταν η διχοτόμηση και η δημιουργία ενός αμιγώς ελληνικού νότου, ίσως το μόνο πράγμα που πέτυχαν). Σίγουρα όχι το πολιτικό, οικονομικό και θρησκευτικό κατεστημένο που ωφελήθηκε από τη μακντοναλντοποίηση του Κυπριακού: ένα ισχυρό brand στο εσωτερικό, αναγνωρίσιμο και στο εξωτερικό που σερβίρει ΑΚΡΙΒΩΣ το ίδιο χάμπουργκερ εδώ και μισό αιώνα και φυσικά θησαυρίζει, σχετικά φθηνά, ανέξοδα και με ελάχιστη προσπάθεια. Ποιος τρελός θέλει να κλείσει μια τόσο κερδοφόρα επιχείρηση με -αν είναι δυνατόν- λύσεις, επανενώσεις, ομοσπονδίες και μαλακίες; 

Άχρηστοι τυχάρπαστοι που σε ένα πολιτισμένο κράτος δεν θα τους εμπιστευόσουν να σου παρκάρουν το (μεταχειρισμένο) αυτοκίνητό σου έγιναν βουλευτές, υπουργοί ή πολιτευτές καριέρας. Φασισταριά, με ξεπλυμένο -κι επίσημα πλέον- το πραξικοπηματικό παρελθόν βρήκαν στον εθνικισμό τον μοναδικό ίσως λόγο της μίζερης ύπαρξής τους.  Δέκα πολιτικά και επιχειρηματικά τζάκια λυμαίνονται τον τόπο απ’ τα γεννοφάσκια του (και ΔΕΝ σταμάτησαν με την εισβολή, αντίθετα ελέγχουν απόλυτα ένα μικρότερο μεν αλλά πιο ευέλικτο και πλουσιότερο κομμάτι) και η Εκκλησία μαντρώνει αποτελεσματικότερα το ποίμνιο με έναν αχταρμά εθνικισμού, μεσαιωνικής θρησκοληψίας και καθαρόαιμης μπίζνας 

Και αυτοί θα λύσουν το Κυπριακό; Ακούγεται αστειότερο κι από τη «μέρα της μαρμότας».

ΥΓ Το παρόν θα δημοσιευτεί την ίδια μέρα και του χρόνου. Και του επόμενου. Και του παράλλου...