Χωρίς αμφιβολία, η πιο συναρπαστική και σπουδαία ομιλία στη φετινή τελετή βράβευσης στην Κεντρική Σκηνή του ΘΟΚ ήταν η τοποθέτηση της εξαίρετης ηθοποιού, Πόπης Αβράαμ, η οποία τιμήθηκε με το μεγάλο βραβείο. Σε μία δυσάρεστη συγκυρία όπου η καλλιτεχνική κοινότητα της χώρας βρίσκεται στο σύνολό της μετέωρη και παραγκωνισμένη, διατυπώνοντας τακτικά επικρίσεις για τη στάση, την ασχετοσύνη και το επίπεδο της πολιτείας μας, το κουνουπάκι της Πόπης Αβράαμ, η σπονδυλική  στήλη του Προκόπη Αγαθοκλέους και οι επίκαιρες δράσεις και παρεμβάσεις από τις «ΣΕΖΟΝ Γυναίκες» επαληθεύουν τη σημαντικότητα της τέχνης ως πολιτική πράξη και επιβεβαιώνουν την αξία της βράβευσης.

Πόπη Αβραάμ 

Λίγη ώρα πριν την viral ομιλία της κ. Αβράαμ, είχε προηγηθεί μία αμήχανη απολογία εκ μέρους του Προέδρου Αναστασιάδη, ο οποίος απαντώντας σε γραπτή κριτική της ηθοποιού που είχε δημοσιευτεί την προηγούμενη μέρα, παραδέχτηκε πως λόγω βεβαρημένου προγράμματος δεν πηγαίνει στο θέατρο, ωστόσο «δηλώνει θεατρόφιλος». 

Μέσω γραπτής δήλωσής της στο διαδικτυακό πόρταλ του Διαλόγου, που δημοσιεύτηκε μόλις μια μέρα πριν την απονομή των βραβείων, η Πόπη Αβραάμ είχε συγκεκριμένα αναρωτηθεί κατά πόσο αυτή η κυβέρνηση είναι άξια να απονείμει τα βραβεία. 

Αυτά τα βραβεία, είχε δηλώσει η Πόπη Αβράαμ, «θα απονεμηθούν από κυβερνώντες που δεν θεάθηκαν ποτέ σε θεατρική παράσταση, ούτε τώρα που μας κυβερνούν ούτε και παλαιότερα -τουλάχιστον σαράντα χρόνια που εγώ βρίσκομαι στο σανίδι- από μια κυβέρνηση που την βαραίνουν σοβαρά σκάνδαλα για διαφθορά εκατομμυρίων, από μια κυβέρνηση που αγνόησε εντελώς τους καλλιτέχνες μέσα στον εγκλεισμό της πανδημίας και κατόπιν έντονης διαμαρτυρίας τους, τους πέταξε ένα κοκαλάκι των τριακοσίων ευρώ τον μήνα για να σωπάσουν».

Από μια κυβέρνηση, πρόσθετε «που όταν αποφάσισε -και πάλι λόγω πιέσεων- να δημιουργήσει Υφυπουργείο Πολιτισμού, έκανε βήματα πρόχειρα, ανεύθυνα και τυχαία διορίζοντας καταρχάς μια ανδροκρατούμενη συμβουλευτική επιτροπή και αμέσως -λόγω των διαμαρτυριών και πάλι- πρόσθεσε τόσες γυναίκες όσες για να το βουλώσουμε. Αλλά εμείς-οι καλλιτέχνες- αχάριστοι, πάλι δεν μείναμε ικανοποιημένοι και γκρινιάζαμε γιατί βρίσκαμε πως οι πλείστοι δεν ήταν γνώστες των πρακτικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε στην καθημερινότητα της δουλειάς μας, όπως και γιατί δεν συμπεριλαμβάνονταν καλλιτέχνες από συγκεκριμένους χώρους. Άσε που υπήρχε και μέλος της διορισμένης επιτροπής που αναρωτιόταν γιατί οι γυναίκες δεν κάθονται στ΄ αυγά τους να κλωσάνε παρά να θέλουνε να κάνουνε και τέχνη.

Κύριοι, εσείς που αύριο θα απονείμετε τα βραβεία στους τιμώμενους, αναρωτηθήκατε αν είσαστε άξιοι να τους τα δώσετε; Αντιληφθήκατε ποτέ τι αξία έχει ο πολιτισμός και τι είναι πολιτισμός; Και ποια η δική σας σχέση με τον πολιτισμό;»

Αφού λοιπόν η βραδιά των βραβείων ξεκίνησε με την απολογία του Προέδρου Αναστασιάδη προς την καλλιτεχνική κοινότητα (κάπου εδώ οφείλουμε να δώσουμε τα εύσημα στην επικοινωνιολογική ομάδα που ανταποκρίθηκε με γρήγορα αντανακλαστικά ενημερώνοντας έγκαιρα τον ΠτΔ για τις δηλώσεις της κ. Αβραάμ) έφτασε η στιγμή της μεγάλης βράβευσης.

Δεν αμφέβαλλα ότι οι δηλώσεις μου θα φτάνανε στα αυτιά σας κύριε Πρόεδρε, είπε η ηθοποιός αφού έλαβε το βραβείο από τον Πρόεδρο. «Ίσως σας φάνηκαν σκληρές, θέλω όμως να σας πω ότι αναγνωρίζω το έργο που κάνατε με τα κτήρια. Βεβαίως τα κτήρια είναι πολύ σημαντικά αλλά το σπουδαιότερο πράγμα στον πολιτισμό είναι οι ίδιοι οι άνθρωποι οι καλλιτέχνες που γεννούν τον πολιτισμό, γιατί αν δεν υπάρχουν καλλιτέχνες, τι να κάνουμε τα κτήρια».. 

Δείτε το απόσπασμα από την εξαιρετική, εκτός κειμένου, ομιλία της:

Η Πόπη Αβραάμ παρομοίασε με εμβληματικά εύστοχο τρόπο τους καλλιτέχνές με ένα ενοχλητικό κουνούπι που ζαλίζει τα αυτιά των κυβερνώντων εκφράζοντας τον φόβο της πως κάποια στιγμή απότομα μπορεί και να το σκοτώσουν!

«Είναι κρίμα τόσοι πολλοί και ταλαντούχοι νέοι να εγκαταλείπουν τις τέχνες επειδή δεν τα βγάζουν πέρα και να ασχολούνται με κάτι άλλο. Αυτοί είναι που παράγουν πολιτισμό και χρειάζονται στήριξη» υπογράμμισε, σχολιάζοντας ότι «οι κινήσεις της πολιτείας δείχνουν ουσιαστικά την αδιαφορία της απέναντι στον πολιτισμό, ως και την ενόχληση της που υπάρχουμε».

Φέρνοντας ως ένα ακόμη εύστοχο παράδειγμα τον Κύπριο σκηνοθέτη Μιχάλη Κακογιάννη, είπε ότι αυτόν θα τον ξέρει πάντα ο κόσμος στο εξωτερικό, ενώ τους Κύπριους πολιτικούς δεν θα τους θυμάται κανείς. «Οι Ικέτιδες που ανέβηκαν από τον ΘΟΚ μετά το 1974 έδωσαν πολύ περισσότερα μηνύματα και ρίγη συγκίνησης για την εισβολή και την προσφυγιά, απ’ όσον αγώνα έκαναν όλοι μαζί οι διπλωμάτες της Κύπρου» είπε η ηθοποιός, και  πρότεινε οι καλλιτέχνες να γίνουν οι πρεσβευτές της Κύπρου αναδεικνύοντας τον πολιτισμό του νησιού. «Ας μας στηρίξουν και ας μας εκμεταλλευτούν», σχολίασε.

Αφουγκραστείτε μας, τόνισε!

Προκόπης Αγαθοκλέους

Εξίσου διεκδικητικός και μάχιμος εμφανίστηκε στο βήμα ο Προκόπης Αγαθοκλέους, ο οποίος βραβεύθηκε για τον ρόλο του ως Ριχάρδος Γ.

Απευθυνόμενος στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον Υπουργό Παιδείας, συνέκρινε μέσα από την ιστορία του Ριχάρδου Γ΄ το πώς η Πολιτεία γύρισε την πλάτη στον πολιτισμό, απαξιώνοντας κάθε του υπόσταση σαν να ήταν ένα καχεκτικό παραπαίδι που όλοι του γυρνούν την πλάτη.

«…Να μου επιτρέψετε να πω κάτι. Ο Ριχάρδος βρέθηκε το 2014 στο Λέστερ. Βρήκαν τη ραχοκοκαλιά του, η οποία είχε 80% σκολίωση. Μια πολύ δύσκολη σκολίωση στο σώμα. Επιτρέψτε μου σας παρακαλώ να παρομοιάσω τη σπονδυλική στήλη του Ριχάρδου με την κατάσταση και το οικοδόμημα του πολιτισμού μας σήμερα. Πώς είδαμε τούτη τη σπονδυλική στήλη τους τελευταίους μήνες; Απογυμνωμένη μπροστά στα μάτια μας. Τι μπορούμε να κάνουμε; Έχουμε δύο επιλογές: Η μία είναι να τη βλέπουμε και να λέμε: μια σπονδυλική στήλη στραβή. Κάποιοι θα κλάψουν, κάποιοι θα λυπηθούν. Κάποιοι άλλοι, όμως, θέλουμε να μπει αμέσως στο χειρουργείο, να γίνει αμέσως η επέμβαση και να επέλθει όσο το δυνατόν γρηγορότερα η αποκατάσταση. Κύριε πρόεδρε της Δημοκρατίας, κύριε υπουργέ, τούτη την ώρα δεν χωρούν ούτε ερασιτεχνισμοί σ’ αυτή την επέμβαση ούτε τυχαιότητες. Είμαι βέβαιος πως θα σηκώσετε τούτο το βάρος στις πλάτες σας, όπως οι άνθρωποι του πολιτισμού τους τελευταίους 7 με 8 μήνες το σηκώνουμε σχεδόν καθημερινά, και έχουμε αποδείξει ότι μπορούμε να γίνουμε και δίκαιοι και ίσοι συνομιλητές, αλλά έχουμε και όρεξη και μεράκι να φτιάξουν τα πράγματα».

Στη δική της παρέμβαση, η Μαγδαλένα Ζήρα σχολίασε ότι «η τέχνη συχνά και διαχρονικά είναι φερέφωνο του κυρίαρχου συστήματος», γι’ αυτό, είπε, ακόμα και σήμερα λείπουν πολλές φωνές από την τέχνη, ειδικά από τα έργα τέχνης που αξιολογούνται ως «αντικειμενικά ανώτερα». 

«Ένας λόγος που δημιουργήθηκε η ΣΕΖΟΝ Γυναίκες, ήταν ως αντίδραση σε αυτή την ιεράρχηση των αφηγήσεων ως περισσότερο ή λιγότερο σημαντικές. Και στόχος μας είναι η αναγνώριση της εμπειρίας και της οπτικής των γυναικών ως ισάξιες με αυτές των ανδρών. Γιατί οι ιστορίες που λέμε μέσα από την τέχνη έχουν μεγάλη δύναμη». Η δημιουργός ανέφερε ότι ερμηνεύει τη βράβευση αυτή ως μια συμβολική αναγνώριση της κρισιμότητας του αγώνα για την ισότητα των φύλων. «Ευελπιστώ πως θα ακολουθήσει και η έμπρακτη αντιμετώπιση της διαχρονικής έμφυλης ανισότητας. Όπως είπε και προχθές η πρώτη γυναίκα αντιπρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, η δημοκρατία δεν είναι μια κατάσταση, είναι πράξη. Είναι ένας συνεχής αγώνας», σχολίασε.