Γράφει η Παρασκευή Χριστοφή*

Πρώτη δημοσίευση Ygeia News

Τη 12η Μαΐου, που έχει θεσμοθετηθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Νοσηλευτών, τιμάται η βαρυσήμαντη και απαράμιλλη συμβολή της νοσηλευτικής κοινότητας στην Υγεία. Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά γιορτάζεται εν μέσω μιας γιγάντιας προσπάθειας προκειμένου η ανθρωπότητα να αντεπεξέλθει σε μια τροχιά ζωής και θανάτου, απόρροια του ύπουλου και φονικού ενίοτε εχθρού, του COVID – 19. Σε αυτόν τον αγώνα, αναντίρρητα, οι νοσηλευτές διαδραματίζουν πρωτεύοντα ρόλο.

Οι σύγχρονοι νοσηλευτές 

Οι σύγχρονοι νοσηλευτές συνίστανται στους άρτια καταρτισμένους επαγγελματίες υγείας που υπερέχουν στη συνέχεια της φροντίδας εφόσον βρίσκονται στο πλευρό του ασθενή 24/7. Επιπρόσθετα, συνεπεία της ακαδημαϊκής και κλινικής εκπαίδευσής τους, δύνανται να προσεγγίζουν το άτομο ως ενιαία ψυχοσωματική οντότητα, με σωματικές, ψυχικές, πνευματικές, καθώς και κοινωνικές ανάγκες.

Ο σύνθετός τους ρόλος προσιδιάζεται ωσαύτως από αέναη αφοσίωση, ισχυρή δέσμευση και υπευθυνότητα, για συνεχή ετοιμότητα και αδιάλειπτη φροντίδα. Προϋποθέτει τη συνεχιζόμενη επιστημονική γνώση, την αθροιστική πραγματογνωμοσύνη, καθώς και την αδήριτη καλλιέργεια της συναισθηματικής νοημοσύνης. Συνδυάζει στον μέγιστο βαθμό τις έννοιες της ηθικής υποχρέωσης και της προσφοράς, ως μοναδικές διαχρονικές αξίες.

Οι σύγχρονοι νοσηλευτές κατά την πανδημία 

Στον αγώνα κατά του COVID – 19, οι νοσηλευτές έχουν συμβάλει στον μέγιστο βαθμό, με την επιστημοσύνη και λειτουργική τους πραγματογνωμοσύνη σε συνδυασμό με την ενσυναίσθησή τους, τόσο στα ενδονοσοκομειακά, όσο και στα εξωνοσοκομειακά περιβάλλοντα φροντίδας. Με πλήρη επίγνωση του λειτουργήματός τους, με πραγματικό κίνδυνο της σωματικής και ψυχικής τους υγείας, έχουν προσφέρει και συνεχίζουν να προσφέρουν στον άνθρωπο, στην κοινωνία, στην Πολιτεία.

Αναπόφευκτα, υπήρξαν στιγμές που αναδύθηκε το φαινόμενο του χάσματος θεωρίας και πράξης ανάμεσα στον προσωπικό και τον επαγγελματικό κώδικα δεοντολογίας. Πρωτόκολλο διαχείρισής τους δεν καταγράφεται στη βιβλιογραφία, όπου είθισται να ανατρέχει έκαστος επαγγελματίας προς καθοδήγηση και υποστήριξη της δράσης του. Εντούτοις, μέσα από ομολογουμένως αλληλοσυγκρουόμενα συναισθήματα που εμπλέκουν ευθύνη και επαγρύπνηση, κάματο και απόγνωση, οικογένεια και καθήκον, έχουν καταφέρει ορθή ιεράρχηση προτεραιοτήτων και απαράμιλλη επαγγελματική αφοσίωση και δέσμευση.

οι επαγγελματίες υγείας δεν αποζητούν ούτε χρειάζονται το πρόσκαιρο χειροκρότημα για το θεαθήναι ή ηρωοποίηση.

Το αίσθημα της ευθύνης για τους πάσχοντες που εναποθέτουν τις ελπίδες για τη ζωή τους στο πρόσωπό τους, έχει πανηγυρικά κυριαρχήσει έναντι σε όποιους φόβους ή και φοβίες τους για τον αόρατο εχθρό. Ακόμα και η σκέψη του συνδρόμου επαγγελματικής εξουθένωσης είναι άκρως απαγορευτική, παρά τις ευρέως παραδεχτές αντίξοες συνθήκες του εργασιακού χώρου, με την ανεπάρκεια σε ανθρώπινους και υλικούς πόρους.

Η εν λόγω επιτυχία, αναντίλεκτα, εξυπακούει τεράστια αποθέματα σωματικών και ψυχικών αντοχών που χαρακτηρίζουν τη νοσηλευτική φαρέτρα έναντι του πολυδιάστατα ολέθριου ιού. Γιατί είναι επαγγελματίες υγείας και επί τούτου απαιτείται αυστηρή προσήλωση και συνέπεια στην πρόληψη, στη διασφάλιση και στη διατήρηση της Υγείας του ατόμου.

Καταληκτικά, οι επαγγελματίες υγείας δεν αποζητούν ούτε χρειάζονται το πρόσκαιρο χειροκρότημα για το θεαθήναι ή ηρωοποίηση. Βίωμά τους άλλωστε το αντιφατικό της «υποδοχής μετά βαΐων και κλάδων», που εν μια νυχτί μετατρέπεται σε «άρον άρον σταύρωσον αυτόν». Τα προσδοκώμενα αποτελέσματα στα όσα έχουν διαταραχθεί με αλυσιδωτές συνέπειες από την Πανδημία και απειλούν τη σωματική, ψυχική και κοινωνική ευεξία του ατόμου εξυπακούουν ανάληψη προσωπικής, επαγγελματικής και πολιτικής ευθύνης και σοβαρότητας.

Με βάση τα διεθνή, καθώς και τα εθνικά ερευνητικά και εμπειρικά δεδομένα, κάθε οργανισμός υγείας θα πρέπει να επενδύσει στη νοσηλευτική επιστήμη. Η επένδυση αφορά, κυρίως, στην παροχή κινήτρων στους νοσηλευτές για συνεχή επαγγελματική ανάπτυξη που εστιάζει στις κλινικές δεξιότητες, στην αυτονομία, στη λήψη αποφάσεων και στην ηγεσία, καθώς και στην ουσιαστική αναγνώριση με συμπερίληψή τους στα όποια κλιμάκια αποφάσεων ως εμπειρογνώμονες.

*Πρόεδρος Τομέα Προηγμένης Νοσηλευτικής – ΠΑΣΥΝΜ (Παγκύπριος Σύνδεσμος Νοσηλευτών και Μαίων)

RN,APN/ACNP,CCN,CCCN

PhD(c), MSc/MN, SD, BSc